Kunst Technieken &Visuele Analyse
1. Bouwen
2. Krachten
3. Krachtafdracht
4. Bouwmaterialen
5. Traditionele bouwtechnieken vóór 1800
6. Specifieke Gebouwen
7. Visuele analyse 1. beeldhouwkunst
8. Beeldhouwkunst Technieken
9. Visuele analyse 2. bouwkunst
, H1. BOUWEN
Waarom bouwen we?
Waarom bouwen we?
A. We bouwen voor: Bescherming
B. We bouwen voor: Comfort (riolering etc.)
C. We bouwen voor: Duurzaamheid => iets dat voor langere tijd kan bestaan
D. En we bouwen ook soms voor: ideale doeleinden (zoals godsdienst of machtsvertoon)
BESCHERMING
Bescherming vinden die beter is dan de natuur.
Skeletbouw = Steunconstructie binnen, beschermlaag buiten.
Voorbeelden van een skelet met een deklaag:
- Tenten (zoals een tipi) => Houtskelet plus deklaag van bijvoorbeeld huiden of vilt.
- Primitieve hutten => houtskelet plus aanwezig materiaal, en daken tot op de grond.
Voorbeeld: primitieve hut op de turfgrond: op deze gronden werd turf gewonnen.
Hut is dan ook gebouwd met materiaal uit de buurt, hierbij is de deklaag: grassen
met wortels.
COMFORT
Zoals: mens wilt kunnen staan in hut, en meer bruikbare ruimte.
Zo gingen mensen het volgende bouwen:
- Een hut waarbij het dak rust op zijmuren, heeft meer ruimte.
- Je kan ook uiteindelijk kiezen voor verdieping: ook meer ruimte
Maar om dit mogelijk te maken, moet men meer gaan nadenken over constructie. Ook
gaat met meer en kleinere elementen gaat werken.
,DUURZAAMHEID
Iets kunnen gebruiken voor langere tijd.
Voorbeelden van duurzame keuzes:
- Hutten (skelet) die je kunt hergebruiken
- Iets maken met duurzamere materialen (zoals het houten skelet combineren
met watervaste materialen, zoals natuursteen of baksteen)
Een duurzame manier van bouwen zonder skelet, is:
Stapelbouw = muren zo op elkaar gestapeld dat je een vaste schil hebt.
Het dragende gedeelte is die muren.
IDEALE DOELEINDES
• Godsdienst is ook een bron voor architectuur en nadenken over constructie en bouw-
organisatie (Denk maar aan piramides: steenvoering; transport;etc.)
• Status/machtsvertoon, bijvoorbeeld familieclans die grote torens oprichten: macht laten
zien. (Vaak zonder dat het echt veilig of handig gebouwd is. Puur voor vertoon.)
‘BOUWKUNST’ vs. ‘BOUWKUNDE’
Bouwkunde: Het technische gedeelte. De wetenschap van het construeren van
gebouwen, het materiaal en de organisatie van het bouwproces.
Bouwkunst: De vormgeving, schoonheid, interpretatie en functie van een gebouw.
Bouwkunde = de wetenschap van het construeren van gebouwen, materiaalkennis en
organisatie van het bouwproces
Bouwkunst = de keuze en kunst om bij het ontwerpen niet alleen rekening te houden
met de technische aspecten (dus met de bouwkunde) maar ook met andere ideeën:
status, schoonheid, zeggingskracht van het gebouw enz.
Links: de constructie van een “console”: een steunelement die de druk
van balkon naar muur afvoeren. Dit is de noodzakelijke kant: het
bouwkundige element. = Bouwkunde.
Rechts zie je dat bij de het ontwerpen van de console (met deze twee
figuren) niet alleen rekening gehouden met technische aspecten, maar
óók met andere ideeën, namelijk: met schoonheid en zeggingskracht.
Zeggingskracht: je ziet harlekijn (welke staat voor vermaak/circus)
waardoor je nu weet dat dit geen officieel gebouw is. Dit is Bouwkunst.
Bouwkunst bediend bijkomende behoeftes bij het bouwen.
, ORGANISATIE BOUWPROCES
• Bouwtekening
• Plan, hoe complexer het gebouw hoe belangrijker het plan
• Transport van materiaal naar bouwterrein. Vroeger werd er meer materiaal uit
de streek gebruikt. Later kwam steen uit groeves en werd materiaal naar
andere streken getransporteerd.
• Transport op het bouwterrein. Steigers, stellages, hijskranen.
De duur van de bouw is ervan afhankelijk.
• Samenvoegen materialen. Via een nummeringsysteem.
Materialen winnen en vervoeren
Linksonder: steengroeve van Carrara: je ziet meerdere vooruitgangen in transport in dit
plaatje: muilen met karren. Maar ook werd dichtbij Carrara treintransport mogelijk
gemaakt, zodat treinen het marmer konden vervoeren. Als mensen in London
bijvoorbeeld Carrara marmer wilden hebben voor hun gebouwen, kon dat via treinen
vervoerd worden.
Steengroeve Carrara (Marmer) Over rivieren kon veel hout vervoerd worden
Andere oude manieren van materiaal vervoeren:
Linkerkant; meneer heeft mandje met stenen,
via stijger ! niet snel en handig.
Midden: Romeinse tijd: grote hijskranen met
loopraad.
Rechts: probleem: hoe maak je steen aan
touw vast. En: Hoe materiaal voorbereiden om
te vervoeren?
, Nummering & Merken
Bij ingewikkeldere constructies andere problemen
kijken: veel verschillende:
- materialen;
- leveranciers;
- onderdelen.
Links zie ingewikkelde structuren. De onderdelen zijn
genummerd, zodat bouwers weten hoe ze goed in
elkaar gezet moeten worden.
Merken (of merktekens) zijn handig voor de
duidelijkheid van de werkverdeling: zo konden
leveranciers en werknemers bijvoorbeeld zeggen: die
heb ik gehakt dus breng die maar op mijn rekening.
1. Bouwen
2. Krachten
3. Krachtafdracht
4. Bouwmaterialen
5. Traditionele bouwtechnieken vóór 1800
6. Specifieke Gebouwen
7. Visuele analyse 1. beeldhouwkunst
8. Beeldhouwkunst Technieken
9. Visuele analyse 2. bouwkunst
, H1. BOUWEN
Waarom bouwen we?
Waarom bouwen we?
A. We bouwen voor: Bescherming
B. We bouwen voor: Comfort (riolering etc.)
C. We bouwen voor: Duurzaamheid => iets dat voor langere tijd kan bestaan
D. En we bouwen ook soms voor: ideale doeleinden (zoals godsdienst of machtsvertoon)
BESCHERMING
Bescherming vinden die beter is dan de natuur.
Skeletbouw = Steunconstructie binnen, beschermlaag buiten.
Voorbeelden van een skelet met een deklaag:
- Tenten (zoals een tipi) => Houtskelet plus deklaag van bijvoorbeeld huiden of vilt.
- Primitieve hutten => houtskelet plus aanwezig materiaal, en daken tot op de grond.
Voorbeeld: primitieve hut op de turfgrond: op deze gronden werd turf gewonnen.
Hut is dan ook gebouwd met materiaal uit de buurt, hierbij is de deklaag: grassen
met wortels.
COMFORT
Zoals: mens wilt kunnen staan in hut, en meer bruikbare ruimte.
Zo gingen mensen het volgende bouwen:
- Een hut waarbij het dak rust op zijmuren, heeft meer ruimte.
- Je kan ook uiteindelijk kiezen voor verdieping: ook meer ruimte
Maar om dit mogelijk te maken, moet men meer gaan nadenken over constructie. Ook
gaat met meer en kleinere elementen gaat werken.
,DUURZAAMHEID
Iets kunnen gebruiken voor langere tijd.
Voorbeelden van duurzame keuzes:
- Hutten (skelet) die je kunt hergebruiken
- Iets maken met duurzamere materialen (zoals het houten skelet combineren
met watervaste materialen, zoals natuursteen of baksteen)
Een duurzame manier van bouwen zonder skelet, is:
Stapelbouw = muren zo op elkaar gestapeld dat je een vaste schil hebt.
Het dragende gedeelte is die muren.
IDEALE DOELEINDES
• Godsdienst is ook een bron voor architectuur en nadenken over constructie en bouw-
organisatie (Denk maar aan piramides: steenvoering; transport;etc.)
• Status/machtsvertoon, bijvoorbeeld familieclans die grote torens oprichten: macht laten
zien. (Vaak zonder dat het echt veilig of handig gebouwd is. Puur voor vertoon.)
‘BOUWKUNST’ vs. ‘BOUWKUNDE’
Bouwkunde: Het technische gedeelte. De wetenschap van het construeren van
gebouwen, het materiaal en de organisatie van het bouwproces.
Bouwkunst: De vormgeving, schoonheid, interpretatie en functie van een gebouw.
Bouwkunde = de wetenschap van het construeren van gebouwen, materiaalkennis en
organisatie van het bouwproces
Bouwkunst = de keuze en kunst om bij het ontwerpen niet alleen rekening te houden
met de technische aspecten (dus met de bouwkunde) maar ook met andere ideeën:
status, schoonheid, zeggingskracht van het gebouw enz.
Links: de constructie van een “console”: een steunelement die de druk
van balkon naar muur afvoeren. Dit is de noodzakelijke kant: het
bouwkundige element. = Bouwkunde.
Rechts zie je dat bij de het ontwerpen van de console (met deze twee
figuren) niet alleen rekening gehouden met technische aspecten, maar
óók met andere ideeën, namelijk: met schoonheid en zeggingskracht.
Zeggingskracht: je ziet harlekijn (welke staat voor vermaak/circus)
waardoor je nu weet dat dit geen officieel gebouw is. Dit is Bouwkunst.
Bouwkunst bediend bijkomende behoeftes bij het bouwen.
, ORGANISATIE BOUWPROCES
• Bouwtekening
• Plan, hoe complexer het gebouw hoe belangrijker het plan
• Transport van materiaal naar bouwterrein. Vroeger werd er meer materiaal uit
de streek gebruikt. Later kwam steen uit groeves en werd materiaal naar
andere streken getransporteerd.
• Transport op het bouwterrein. Steigers, stellages, hijskranen.
De duur van de bouw is ervan afhankelijk.
• Samenvoegen materialen. Via een nummeringsysteem.
Materialen winnen en vervoeren
Linksonder: steengroeve van Carrara: je ziet meerdere vooruitgangen in transport in dit
plaatje: muilen met karren. Maar ook werd dichtbij Carrara treintransport mogelijk
gemaakt, zodat treinen het marmer konden vervoeren. Als mensen in London
bijvoorbeeld Carrara marmer wilden hebben voor hun gebouwen, kon dat via treinen
vervoerd worden.
Steengroeve Carrara (Marmer) Over rivieren kon veel hout vervoerd worden
Andere oude manieren van materiaal vervoeren:
Linkerkant; meneer heeft mandje met stenen,
via stijger ! niet snel en handig.
Midden: Romeinse tijd: grote hijskranen met
loopraad.
Rechts: probleem: hoe maak je steen aan
touw vast. En: Hoe materiaal voorbereiden om
te vervoeren?
, Nummering & Merken
Bij ingewikkeldere constructies andere problemen
kijken: veel verschillende:
- materialen;
- leveranciers;
- onderdelen.
Links zie ingewikkelde structuren. De onderdelen zijn
genummerd, zodat bouwers weten hoe ze goed in
elkaar gezet moeten worden.
Merken (of merktekens) zijn handig voor de
duidelijkheid van de werkverdeling: zo konden
leveranciers en werknemers bijvoorbeeld zeggen: die
heb ik gehakt dus breng die maar op mijn rekening.
