ONTWIKKELINGS- EN ONDERWIJSPSYCHOLOGIE / NVO PLUSPAKKET / SPO GRONINGEN / RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN / 2021-2022
1
College aantekeningen Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie
College 1, Hoofdstuk 1 en 2 (10-11-2021).................................................................................2
Hoofdstuk 1, leren onderwijzen en onderwijspsychologie.....................................................2
Hoofdstuk 2, Cognitieve ontwikkeling...................................................................................4
Cognitieve ontwikkeling volgens Jean Piaget.........................................................................5
College 2, Hoofdstuk 3 en 4 (17-11-2021).................................................................................7
Hoofdstuk 3, The self, social and moral development............................................................7
Hoofdstuk 4, Learner Differences and Learning Needs........................................................11
College 3, Hoofdstuk 5 en 6 (24-11-2021)...............................................................................18
Hoofdstuk 5, Language Development, Language Diversity and Immigrant Education.......18
Hoofdstuk 6, Culture and Diversity......................................................................................22
College 4, Hoofdstuk 7 en 8 (1-12-2021).................................................................................25
Hoofdstuk 7, Behavioral Views of Learning........................................................................25
Hoofdstuk 8, Cognitive Views of Learning..........................................................................29
College 5, Hoofdstuk 9 en 10 (8-12-2021)...............................................................................33
Hoofdstuk 9, Complex Cognitive Processes.........................................................................33
Hoofdstuk 10, Constructivism and Designing Learning Environments...............................38
College 6, Hoofdstuk 11 en 12 (15-12-2021)...........................................................................43
Hoofdstuk 11, Social Cognitive Views of Learning and Motivation....................................43
Hoofdstuk 12, Motivation in Learning and Teaching...........................................................48
Tentamen: H1 t/m H12. Je hoeft niet het Amerikaanse onderwijssysteem te leren, evenals de
jaartallen hoef je niet te kennen. Het tentamen bestaat uit 40 MC-vragen en 5 open vragen.
, ONTWIKKELINGS- EN ONDERWIJSPSYCHOLOGIE / NVO PLUSPAKKET / SPO GRONINGEN / RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN / 2021-2022
2
College 1, Hoofdstuk 1 en 2 (10-11-2021).
Hoofdstuk 1, leren onderwijzen en onderwijspsychologie
Onderwijspsychologie
Wat onderwijspsychologie is, is al jaren discussie over. Door de jaren heen is de focus veel verandert:
Jaren ’40 en ’50: Nadruk meer op individuele verschillen, testen en leergedrag
Jaren ’60 en ’70: Nadruk op cognitieve ontwikkeling en leren
Recent: Invloed van culturele en sociale factoren op leren en ontwikkelen
Binnen de onderwijspsychologie wordt er onderzoek gedaan naar leren en lesgeven met als doel het
onderwijsbeleid en de onderwijspraktijk te verbeteren.
Een goede leerkracht
Wat maakt een leerkracht een goede leerkracht?
1. Teacher’s sense of efficacy (het gevoel van zelfeffectiviteit):
Als leerkracht een hoge mate heeft van effectiviteit werken ze harder, zijn ze meer
tevreden en minder kans op burn-out.
De mate van effectiviteit is hoger als er op de scholen ook hogere verwachtingen
worden gesteld aan studenten en leerkrachten.
De mate van zelfeffectiviteit is hoger als leerkrachten zich gesteund voelen door het
management van de school.
2. Kwaliteit van de relatie met de leerling is ook van belang.
Het gevoel dat je kunt aanvoelen wat je leerlingen nodig hebben (sensitiviteit voor de
behoeften)
Frequente en consistente feedback geven aan leerlingen.
Reflectief vermogen (regelmatig nagaan hoe je lessen gingen en hierop inspelen)
Aanpassen van instructie en toetsing (differentiëren)
Casus: Stel je bent docent en je leerlingen zijn zelfstandig aan het werk. Op welk moment ga je als
leerkracht een lager presterende leerlingen hulp aanbieden? -> Uit onderzoek blijkt dat je eigenlijk
moet wachten tot de leerlingen zelf vragen gaat stellen. Als je direct naar een leerling toe gaat, kan dit
het gevoel wekken bij de leerling dat de leerling het niet kan.
Onderzoeksdesigns
Er zijn 3 soorten onderzoeksdesigns: beschrijvend (descriptive) onderzoek, experimenteel onderzoek
en kwalitatief en kwantitatief onderzoek.
1. Beschrijvend onderzoek.
Het doel van beschrijvend onderzoek is om een gebeurtenis in een bepaalde situatie te beschrijven.
Een middel hierbij is correlationeel onderzoek.
Correlationeel onderzoek: Correlatie is een getal dat de sterkte en de richting van een relatie
tussen 2 gebeurtenissen of metingen weergeeft. Getal moet tussen de -1.00 en +1.00 liggen.
Hoe dichter de correlatiecoëfficiënt (aangegeven als r) bij 1 is, hoe sterker de relatie
(correlatie).
Correlatie is niet hetzelfde als een causaal verband. Een correlatie geeft alleen aan dat er
samenhang is tussen 2 factoren, maar niet dat de ene factor de andere factor veroorzaakt.
1
College aantekeningen Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie
College 1, Hoofdstuk 1 en 2 (10-11-2021).................................................................................2
Hoofdstuk 1, leren onderwijzen en onderwijspsychologie.....................................................2
Hoofdstuk 2, Cognitieve ontwikkeling...................................................................................4
Cognitieve ontwikkeling volgens Jean Piaget.........................................................................5
College 2, Hoofdstuk 3 en 4 (17-11-2021).................................................................................7
Hoofdstuk 3, The self, social and moral development............................................................7
Hoofdstuk 4, Learner Differences and Learning Needs........................................................11
College 3, Hoofdstuk 5 en 6 (24-11-2021)...............................................................................18
Hoofdstuk 5, Language Development, Language Diversity and Immigrant Education.......18
Hoofdstuk 6, Culture and Diversity......................................................................................22
College 4, Hoofdstuk 7 en 8 (1-12-2021).................................................................................25
Hoofdstuk 7, Behavioral Views of Learning........................................................................25
Hoofdstuk 8, Cognitive Views of Learning..........................................................................29
College 5, Hoofdstuk 9 en 10 (8-12-2021)...............................................................................33
Hoofdstuk 9, Complex Cognitive Processes.........................................................................33
Hoofdstuk 10, Constructivism and Designing Learning Environments...............................38
College 6, Hoofdstuk 11 en 12 (15-12-2021)...........................................................................43
Hoofdstuk 11, Social Cognitive Views of Learning and Motivation....................................43
Hoofdstuk 12, Motivation in Learning and Teaching...........................................................48
Tentamen: H1 t/m H12. Je hoeft niet het Amerikaanse onderwijssysteem te leren, evenals de
jaartallen hoef je niet te kennen. Het tentamen bestaat uit 40 MC-vragen en 5 open vragen.
, ONTWIKKELINGS- EN ONDERWIJSPSYCHOLOGIE / NVO PLUSPAKKET / SPO GRONINGEN / RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN / 2021-2022
2
College 1, Hoofdstuk 1 en 2 (10-11-2021).
Hoofdstuk 1, leren onderwijzen en onderwijspsychologie
Onderwijspsychologie
Wat onderwijspsychologie is, is al jaren discussie over. Door de jaren heen is de focus veel verandert:
Jaren ’40 en ’50: Nadruk meer op individuele verschillen, testen en leergedrag
Jaren ’60 en ’70: Nadruk op cognitieve ontwikkeling en leren
Recent: Invloed van culturele en sociale factoren op leren en ontwikkelen
Binnen de onderwijspsychologie wordt er onderzoek gedaan naar leren en lesgeven met als doel het
onderwijsbeleid en de onderwijspraktijk te verbeteren.
Een goede leerkracht
Wat maakt een leerkracht een goede leerkracht?
1. Teacher’s sense of efficacy (het gevoel van zelfeffectiviteit):
Als leerkracht een hoge mate heeft van effectiviteit werken ze harder, zijn ze meer
tevreden en minder kans op burn-out.
De mate van effectiviteit is hoger als er op de scholen ook hogere verwachtingen
worden gesteld aan studenten en leerkrachten.
De mate van zelfeffectiviteit is hoger als leerkrachten zich gesteund voelen door het
management van de school.
2. Kwaliteit van de relatie met de leerling is ook van belang.
Het gevoel dat je kunt aanvoelen wat je leerlingen nodig hebben (sensitiviteit voor de
behoeften)
Frequente en consistente feedback geven aan leerlingen.
Reflectief vermogen (regelmatig nagaan hoe je lessen gingen en hierop inspelen)
Aanpassen van instructie en toetsing (differentiëren)
Casus: Stel je bent docent en je leerlingen zijn zelfstandig aan het werk. Op welk moment ga je als
leerkracht een lager presterende leerlingen hulp aanbieden? -> Uit onderzoek blijkt dat je eigenlijk
moet wachten tot de leerlingen zelf vragen gaat stellen. Als je direct naar een leerling toe gaat, kan dit
het gevoel wekken bij de leerling dat de leerling het niet kan.
Onderzoeksdesigns
Er zijn 3 soorten onderzoeksdesigns: beschrijvend (descriptive) onderzoek, experimenteel onderzoek
en kwalitatief en kwantitatief onderzoek.
1. Beschrijvend onderzoek.
Het doel van beschrijvend onderzoek is om een gebeurtenis in een bepaalde situatie te beschrijven.
Een middel hierbij is correlationeel onderzoek.
Correlationeel onderzoek: Correlatie is een getal dat de sterkte en de richting van een relatie
tussen 2 gebeurtenissen of metingen weergeeft. Getal moet tussen de -1.00 en +1.00 liggen.
Hoe dichter de correlatiecoëfficiënt (aangegeven als r) bij 1 is, hoe sterker de relatie
(correlatie).
Correlatie is niet hetzelfde als een causaal verband. Een correlatie geeft alleen aan dat er
samenhang is tussen 2 factoren, maar niet dat de ene factor de andere factor veroorzaakt.
