Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker (MBO-4) Praktijkexamen Portfolio
Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker MBO-4
Praktijkexamen Portfolio-opdrachten
Datum
28 juli 2021
1 28-07-2021
,Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker (MBO-4) Praktijkexamen Portfolio
Inhoudsopgave
1. Inleiding 4
2. Opdracht 1 Kindgerichte activiteit aanbieden 10
2.1 Opdracht 1A Een activiteitenprogramma opstellen (P2-K1-W2) 10
2.1.1 Activiteiten Projectthema Mensen ‘ik en jij’ 11
2.1.2 Toelichting Activiteitenoverzicht 12
2.2 Opdracht 1B Voorbereiden van activiteiten (B1-K1-W2) 17
2.2.1 Weekplanning 18
2.2.2 Draaiboek 19
2.3 Opdracht 1C Beheertaken uitvoeren (P2-K2-W4) 27
2.3.1 Bestelling en verantwoording 29
2.4 Opdracht 1D Afstemmen en coördineren van werkzaamheden 32
(B1-K1-W4/P2-K2-W1)
2.4.1 Evaluatieverslag 34
2.4.2 Controle gemaakte afspraken 35
2.4.3 Verslag andere overleggen - 1 36
2.4.4 Verslag andere overleggen - 2 40
3 Opdracht 2 Deskundigheidsbevordering en kwaliteitszorg 42
3.1 Opdracht 2A Evalueren van werkzaamheden (B1-K1-W8) 42
3.2 Opdracht 2B Eigen deskundigheid bevorderen (B1-K2-W1/P2-K2-W2) 47
3.2.1 Reflectieverslag 47
3.2.2 Persoonlijk Ontwikkelingsplan 52
3.2.3 Evalueren van mijn Persoonlijke Ontwikkelingsplan 56
3.2.4 Netwerken 57
3.2.5 Gemaakte keuzes uit Persoonlijk Ontwikkelingsplan 59
3.2.6 Gedeelde informatie met collega’s 62
3.3 Opdracht 2C Uitvoeren van kwaliteitszorg en beleidsondersteunende taken 64
(B1-K2-W2/P2-K2-W3)
3.3.1 Knelpunt in het beleid van de Hummeltjes 64
3.3.2 Invloed op mijn werkzaamheden en de organisatie 65
3.3.3 Overleg met collega’s 67
3.3.4 Stappenplan verbetervoorstel 70
3.3.5 Verslag presentatie ‘Aanstellen Pedagogisch Beleidsmedewerker/Coach’ 72
2 28-07-2021
,Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker (MBO-4) Praktijkexamen Portfolio
1. Inleiding
Peuterspeelzaal De Hummeltjes is een VVE (voor- en vroegschoolse educatie)
peuterspeelzaal in …… waar 7 leidsters op werkzaam zijn. Gemiddeld zijn er circa 64
kinderen op De Hummeltjes per dag aanwezig verdeeld over twee groepen; De Kikkers en
de Goudvissen. De Hummeltjes valt onder de Stichting Club en Buurthuiswerk (CBW), een
instelling voor sociaal-cultureel werk voor alle leeftijdsgroepen en alle mogelijke doelgroepen
binnen de Gemeente …….. Naast De Hummeltjes, vallen ook de peuterspeelzalen …. EN
…. onder het CBW. De Hummeltjes is echter de enige peuterspeelzaal die een VVE-status
heeft.
Een kind krijgt een VVE-indicatie door het consultatiebureau, als er sprake - of risico - is op
een onderwijsachterstand. Het bevorderen van de brede ontwikkeling is het doel van Voor-
en Vroegschoolse Educatie net zoals het ondersteunen en het stimuleren van de
competenties van de kinderen. Op de Peuterspeelzaal De Hummeltjes wordt gewerkt met de
Piramidemethode. De Piramidemethode is een erkende methodiek voor Voor- en
Vroegschoolse Educatie (VVE). Doelstelling hiervan is om op jonge leeftijd de ontwikkeling
van de kinderen te stimuleren om zo hun kansen op een goed schoolloopbaan te vergroten.
De Piramide stelt bewust hoge doelen om de kinderen optimaal te stimuleren. Piramide sluit
hiermee aan op de landelijke richtlijnen. De doelen sluiten daarnaast aan op de SLO-doelen
voor taal, rekenen en sociaal-emotionele ontwikkeling.
De afgelopen twee jaar heb ik stage gelopen bij de Kikkers waar ik ook mijn
studieopdrachten heb uitgevoerd. De Kikkers is een gemengde groep van in totaal 65
kinderen die bestaat uit 17 doelgroepkinderen (VVE- kinderen) en 48 niet-doelgroep
kinderen. De 48 niet-doelgroep kinderen komen twee dagdelen op de groep en de 17
doelgroepkinderen vier dagdelen zodat dit een positief effect oplevert- gecreëerd wordt.
De hele groep volgt het VVE-Programma van de Piramide omdat alle kinderen baat hebben
bij het optimaliseren van hun ontwikkeling. Aanvullend wordt - bij de Kikkers - de
mogelijkheid geboden om kinderen extra te begeleiden of een extra uitdaging aan te bieden
als voorbereiding op de basisschool. Deze extra begeleiding wordt – na teamoverleg en in
samenspraak met de ouders – per kind specifiek vastgesteld. Omdat de gehele werkwijze,
van de Hummeltjes, dus ook voor de Kikkers, is gebaseerd vanuit de visie van VVE-
Programma Piramide, start ik in dit hoofdstuk met een toelichting op de Piramidemethode.
Vervolgens worden in de hoofdstukken daarna mijn keuzes/besluiten beredeneerd en
verantwoord.
Piramidemethode
Als hoofddoel richt Piramide zich op het stimuleren van de ontwikkeling van (alle) zes
ontwikkelingsgebieden. De ontwikkelingsgebieden komen in samenhang door het
programma aan bod. Zo leren de kinderen te groeien naar zelfstandigheid, prettig om te
gaan met elkaar en vooral plezier te hebben in het spel.
De ontwikkelingsgebieden waar Piramide zich op richt (hoofddoelen) zijn:
-Sociaal- emotionele ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling
-Motorische ontwikkeling
-Kunstzinnige ontwikkeling
-Ontwikkeling van de waarneming, denken en rekenen
-Oriëntatie op ruimte, tijd en wereldverkenning
-Taalontwikkeling en ontwikkeling van lezen en schrijven
3 28-07-2021
, Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker (MBO-4) Praktijkexamen Portfolio
Ieder ontwikkelingsgebied heeft zijn eigen cursorische lijnen. Een lijn bestaat uit een groep
doelen: hoofddoelen en subdoelen (ook wel tussendoelen genoemd). Wat de kinderen
moeten kunnen, kennen of waar ze minimaal ervaring in moeten hebben opgedaan aan het
einde van een jaargroep, staat per ontwikkelingsgebied gedetailleerd beschreven. In
onderstaande tabel heb ik hier een voorbeeld van toegevoegd het ontwikkelingsgebied
Persoonlijkheidsontwikkeling & sociaal- emotionele ontwikkeling met als hoofddoel
Speelwerkgedrag en de subdoelen K t/m T. In Bijlage 1 (Overzicht doelen Piramide) is een
volledige lijst per ontwikkelingsgebied terug te vinden.
Persoonlijkheidsontwikkeling & sociaal-emotionele ontwikkeling (Burgerschap)
Speelwerkgedrag
K. Initiatief Kunnen zelf tot spel komen.
L. Leergierigheid Zijn snel geïnteresseerd in (on)bekende.
M. Fantasiespel Kunnen variatie in spel aanbrengen.
N. Motivatie activiteiten. Hebben plezier/interesse in (zelfgekozen) activiteiten.
O. Creativiteit Hebben plezier in creatief bezig zijn. Kunnen spelenderwijs nieuwe ideeën en oplossingen bedenken.
P. Opname van informatie Kunnen eenvoudige opdrachten begrijpen (in eigen taal).
R. Concentratie Kunnen langere tijd met één activiteit bezig zijn.
S. Uitsteltolerantie Kunnen wachten op hulp, aandacht als die snel in het vooruitzicht wordt gesteld.
T. Taakhouding Kunnen zelfgekozen opdrachten afmaken, tonen doorzettingsvermogen.
Piramide is een totaalprogramma en richt zich op het hele dagprogramma:
- Spelinloop met ouders
- Spelen, exploreren en zelfstandig leren in een rijke speelleeromgeving
- Spel en beweging
- Groepsexploratie, activiteiten in een groep(je)
De invulling hiervan wordt gebaseerd op de vier basisconcepten (de hoekstenen) van de
Piramide: Nabijheid - Initiatief kind - Initiatief leidster - Afstand
Deze vier hoekstenen zorgen samen voor een stevig bouwwerk, daarom ook de naam:
Piramide
Nabijheid
Het gevoel van veiligheid ontwikkelt een kind als ze een goede band hebben met hun ouders
en met de pedagogisch medewerker. Een goede band wordt omschreven als een “veilige
hechting”. Kinderen die veilig gehecht zijn ontwikkelen een basisvertrouwen in zichzelf en in
anderen. Kinderen hebben dat vertrouwen nodig als ze de wereld om zich heen willen
ontdekken. De regels en vaste structuur zijn belangrijk het geeft de kinderen duidelijkheid en
een gevoel van veiligheid. Door het gevoel dat de pedagogisch medewerker dichtbij is om
hun te steunen - in een veilige omgeving - kunnen de kinderen gaan spelen, exploreren en
leren.
Initiatief van het kind
Hiermee wordt bedoeld het ondersteunen en respecteren van het eigen initiatief van het kind
tijdens het spelen (en werken). Door het diverse aanbod aan materialen en
spelmogelijkheden bij Piramide, kunnen de kinderen zelf keuzes maken en zichzelf sturen bij
het uitvoeren van hun ideeën en het samenspelen.
Initiatief van de leidster
Op initiatief van de leidster worden de groepsexploraties voorbereid en uitgevoerd, waarbij
naar een bepaald doel wordt gewerkt in samenspel met de kinderen.
4 28-07-2021
Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker MBO-4
Praktijkexamen Portfolio-opdrachten
Datum
28 juli 2021
1 28-07-2021
,Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker (MBO-4) Praktijkexamen Portfolio
Inhoudsopgave
1. Inleiding 4
2. Opdracht 1 Kindgerichte activiteit aanbieden 10
2.1 Opdracht 1A Een activiteitenprogramma opstellen (P2-K1-W2) 10
2.1.1 Activiteiten Projectthema Mensen ‘ik en jij’ 11
2.1.2 Toelichting Activiteitenoverzicht 12
2.2 Opdracht 1B Voorbereiden van activiteiten (B1-K1-W2) 17
2.2.1 Weekplanning 18
2.2.2 Draaiboek 19
2.3 Opdracht 1C Beheertaken uitvoeren (P2-K2-W4) 27
2.3.1 Bestelling en verantwoording 29
2.4 Opdracht 1D Afstemmen en coördineren van werkzaamheden 32
(B1-K1-W4/P2-K2-W1)
2.4.1 Evaluatieverslag 34
2.4.2 Controle gemaakte afspraken 35
2.4.3 Verslag andere overleggen - 1 36
2.4.4 Verslag andere overleggen - 2 40
3 Opdracht 2 Deskundigheidsbevordering en kwaliteitszorg 42
3.1 Opdracht 2A Evalueren van werkzaamheden (B1-K1-W8) 42
3.2 Opdracht 2B Eigen deskundigheid bevorderen (B1-K2-W1/P2-K2-W2) 47
3.2.1 Reflectieverslag 47
3.2.2 Persoonlijk Ontwikkelingsplan 52
3.2.3 Evalueren van mijn Persoonlijke Ontwikkelingsplan 56
3.2.4 Netwerken 57
3.2.5 Gemaakte keuzes uit Persoonlijk Ontwikkelingsplan 59
3.2.6 Gedeelde informatie met collega’s 62
3.3 Opdracht 2C Uitvoeren van kwaliteitszorg en beleidsondersteunende taken 64
(B1-K2-W2/P2-K2-W3)
3.3.1 Knelpunt in het beleid van de Hummeltjes 64
3.3.2 Invloed op mijn werkzaamheden en de organisatie 65
3.3.3 Overleg met collega’s 67
3.3.4 Stappenplan verbetervoorstel 70
3.3.5 Verslag presentatie ‘Aanstellen Pedagogisch Beleidsmedewerker/Coach’ 72
2 28-07-2021
,Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker (MBO-4) Praktijkexamen Portfolio
1. Inleiding
Peuterspeelzaal De Hummeltjes is een VVE (voor- en vroegschoolse educatie)
peuterspeelzaal in …… waar 7 leidsters op werkzaam zijn. Gemiddeld zijn er circa 64
kinderen op De Hummeltjes per dag aanwezig verdeeld over twee groepen; De Kikkers en
de Goudvissen. De Hummeltjes valt onder de Stichting Club en Buurthuiswerk (CBW), een
instelling voor sociaal-cultureel werk voor alle leeftijdsgroepen en alle mogelijke doelgroepen
binnen de Gemeente …….. Naast De Hummeltjes, vallen ook de peuterspeelzalen …. EN
…. onder het CBW. De Hummeltjes is echter de enige peuterspeelzaal die een VVE-status
heeft.
Een kind krijgt een VVE-indicatie door het consultatiebureau, als er sprake - of risico - is op
een onderwijsachterstand. Het bevorderen van de brede ontwikkeling is het doel van Voor-
en Vroegschoolse Educatie net zoals het ondersteunen en het stimuleren van de
competenties van de kinderen. Op de Peuterspeelzaal De Hummeltjes wordt gewerkt met de
Piramidemethode. De Piramidemethode is een erkende methodiek voor Voor- en
Vroegschoolse Educatie (VVE). Doelstelling hiervan is om op jonge leeftijd de ontwikkeling
van de kinderen te stimuleren om zo hun kansen op een goed schoolloopbaan te vergroten.
De Piramide stelt bewust hoge doelen om de kinderen optimaal te stimuleren. Piramide sluit
hiermee aan op de landelijke richtlijnen. De doelen sluiten daarnaast aan op de SLO-doelen
voor taal, rekenen en sociaal-emotionele ontwikkeling.
De afgelopen twee jaar heb ik stage gelopen bij de Kikkers waar ik ook mijn
studieopdrachten heb uitgevoerd. De Kikkers is een gemengde groep van in totaal 65
kinderen die bestaat uit 17 doelgroepkinderen (VVE- kinderen) en 48 niet-doelgroep
kinderen. De 48 niet-doelgroep kinderen komen twee dagdelen op de groep en de 17
doelgroepkinderen vier dagdelen zodat dit een positief effect oplevert- gecreëerd wordt.
De hele groep volgt het VVE-Programma van de Piramide omdat alle kinderen baat hebben
bij het optimaliseren van hun ontwikkeling. Aanvullend wordt - bij de Kikkers - de
mogelijkheid geboden om kinderen extra te begeleiden of een extra uitdaging aan te bieden
als voorbereiding op de basisschool. Deze extra begeleiding wordt – na teamoverleg en in
samenspraak met de ouders – per kind specifiek vastgesteld. Omdat de gehele werkwijze,
van de Hummeltjes, dus ook voor de Kikkers, is gebaseerd vanuit de visie van VVE-
Programma Piramide, start ik in dit hoofdstuk met een toelichting op de Piramidemethode.
Vervolgens worden in de hoofdstukken daarna mijn keuzes/besluiten beredeneerd en
verantwoord.
Piramidemethode
Als hoofddoel richt Piramide zich op het stimuleren van de ontwikkeling van (alle) zes
ontwikkelingsgebieden. De ontwikkelingsgebieden komen in samenhang door het
programma aan bod. Zo leren de kinderen te groeien naar zelfstandigheid, prettig om te
gaan met elkaar en vooral plezier te hebben in het spel.
De ontwikkelingsgebieden waar Piramide zich op richt (hoofddoelen) zijn:
-Sociaal- emotionele ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling
-Motorische ontwikkeling
-Kunstzinnige ontwikkeling
-Ontwikkeling van de waarneming, denken en rekenen
-Oriëntatie op ruimte, tijd en wereldverkenning
-Taalontwikkeling en ontwikkeling van lezen en schrijven
3 28-07-2021
, Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker (MBO-4) Praktijkexamen Portfolio
Ieder ontwikkelingsgebied heeft zijn eigen cursorische lijnen. Een lijn bestaat uit een groep
doelen: hoofddoelen en subdoelen (ook wel tussendoelen genoemd). Wat de kinderen
moeten kunnen, kennen of waar ze minimaal ervaring in moeten hebben opgedaan aan het
einde van een jaargroep, staat per ontwikkelingsgebied gedetailleerd beschreven. In
onderstaande tabel heb ik hier een voorbeeld van toegevoegd het ontwikkelingsgebied
Persoonlijkheidsontwikkeling & sociaal- emotionele ontwikkeling met als hoofddoel
Speelwerkgedrag en de subdoelen K t/m T. In Bijlage 1 (Overzicht doelen Piramide) is een
volledige lijst per ontwikkelingsgebied terug te vinden.
Persoonlijkheidsontwikkeling & sociaal-emotionele ontwikkeling (Burgerschap)
Speelwerkgedrag
K. Initiatief Kunnen zelf tot spel komen.
L. Leergierigheid Zijn snel geïnteresseerd in (on)bekende.
M. Fantasiespel Kunnen variatie in spel aanbrengen.
N. Motivatie activiteiten. Hebben plezier/interesse in (zelfgekozen) activiteiten.
O. Creativiteit Hebben plezier in creatief bezig zijn. Kunnen spelenderwijs nieuwe ideeën en oplossingen bedenken.
P. Opname van informatie Kunnen eenvoudige opdrachten begrijpen (in eigen taal).
R. Concentratie Kunnen langere tijd met één activiteit bezig zijn.
S. Uitsteltolerantie Kunnen wachten op hulp, aandacht als die snel in het vooruitzicht wordt gesteld.
T. Taakhouding Kunnen zelfgekozen opdrachten afmaken, tonen doorzettingsvermogen.
Piramide is een totaalprogramma en richt zich op het hele dagprogramma:
- Spelinloop met ouders
- Spelen, exploreren en zelfstandig leren in een rijke speelleeromgeving
- Spel en beweging
- Groepsexploratie, activiteiten in een groep(je)
De invulling hiervan wordt gebaseerd op de vier basisconcepten (de hoekstenen) van de
Piramide: Nabijheid - Initiatief kind - Initiatief leidster - Afstand
Deze vier hoekstenen zorgen samen voor een stevig bouwwerk, daarom ook de naam:
Piramide
Nabijheid
Het gevoel van veiligheid ontwikkelt een kind als ze een goede band hebben met hun ouders
en met de pedagogisch medewerker. Een goede band wordt omschreven als een “veilige
hechting”. Kinderen die veilig gehecht zijn ontwikkelen een basisvertrouwen in zichzelf en in
anderen. Kinderen hebben dat vertrouwen nodig als ze de wereld om zich heen willen
ontdekken. De regels en vaste structuur zijn belangrijk het geeft de kinderen duidelijkheid en
een gevoel van veiligheid. Door het gevoel dat de pedagogisch medewerker dichtbij is om
hun te steunen - in een veilige omgeving - kunnen de kinderen gaan spelen, exploreren en
leren.
Initiatief van het kind
Hiermee wordt bedoeld het ondersteunen en respecteren van het eigen initiatief van het kind
tijdens het spelen (en werken). Door het diverse aanbod aan materialen en
spelmogelijkheden bij Piramide, kunnen de kinderen zelf keuzes maken en zichzelf sturen bij
het uitvoeren van hun ideeën en het samenspelen.
Initiatief van de leidster
Op initiatief van de leidster worden de groepsexploraties voorbereid en uitgevoerd, waarbij
naar een bepaald doel wordt gewerkt in samenspel met de kinderen.
4 28-07-2021
