Perspectieven op het sociaal werk (PSW)
Hoofdstuk 1 Geest, gedrag en psychologische wetenschap.
Psychologie is de wetenschap van gedrag en mentale processen. (“de studie van de geest”)
GEEN psychologie → psychiatrie en de pseudopsychologie.
Er zijn drie soorten psychologen:
1. Experimenteel psychologen.
2. Docenten psychologie.
3. Toegepast psychologen (verschillende specialisaties in de toegepaste psychologie).
Zes vaardigheden voor kritisch denken:
Wat is de bron?
Is de bewering redelijk of extreem?
Wat is het bewijsmateriaal?
Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias?
Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
Zes perspectieven:
Biologisch perspectief (René Descartes)
René Descartes stelde dat er een scheiding kon worden gemaakt tussen de spirituele geest en het
fysieke lichaam.
Zoekt de oorzaken van het gedrag in het functioneren van het zenuwstelsel, hormoonstelsel,
genetica en hersenen.
Neurowetenschap (hoe worden gedachten, gevoelens etc. gecreëerd) en evolutionaire
psychologie (processen worden beschouwt op basis van hun genetische aanpassingen aan
overleving en voortplanting)
Cognitieve perspectief (Wilhelm Wundt en William James)
De nadruk wordt gelegd op de mentale processen zoals leren, geheugen, perceptie en denken als
vormen van informatieverwerking.
Introspectie: je eigen innerlijke en bewuste ervaringen.
Structuralisme: Wundts pupil bracht de zoektocht naar het bewustzijn verder in de aandacht
in Amerika. Het doel was om de meest elementaire onderdelen van de geest aan het licht te
brengen.
Gestaltpsychologie (het geheel is meer dan de som der delen)
Functionalisme: psychische processen kunnen het beste begrepen worden in het licht van
hun adaptieve nut en functie.
Behavioristische perspectief (John Watser, B.F en Skinner)
De wetenschap van het gedrag en van de meetbare omstandigheden in de omgeving die dit gedrag
beïnvloeden.
Zoekt de bron van onze handelingen in stimuli van de omgeving in plaats van de innerlijke mentale
processen.
,Whole-person perspectieven
Psychodynamische perspectief richt zich op de onbewuste motivatie en psychische
stoornissen. (Sigmund Freud)
Psychoanalyse: Een benadering van de psychologie die is gebaseerd op de veronderstellingen
van Freud, die de nadruk legt op onbewuste processen.
Humanistische perspectief kijkt naar de geestelijke gezondheid en het menselijk potentieel
i.p.v. op psychische stoornissen. (Carl Rogers en Abraham Maslow)
Perspectief van karaktertrekken en temperament → de persoonlijkheidskenmerken en de
individuele verschillen worden benadrukt. (de oude Grieken)
Ontwikkelingsperspectief (Mary Ainsworth, Jean Paiget en vele anderen)
Legt de nadruk op erfelijkheid en omgeving, en op voorspelbare veranderingen die zich voordoen
tijdens de levensloop.
Nurture ←→ Nature.
Socioculturele perspectief (Philip Zimbardo, Stanley Milligram en vele anderen)
Legt de nadruk op het belang van sociale interactie, sociaal leren en het cultureel perspectief.
Deze zes perspectieven helpen dus om een holistisch beeld van menselijk gedrag te ontwikkelen.
Holisme: De visie die totaliteit altijd belangrijker vind dan de som der delen.
Wetenschappelijke methode: een uit vier stappen bestaande procedure voor empirisch onderzoek
van een hypothese, waarbij de omstandigheden zo zijn gekomen dat vooroordelen en subjectieve
oordelen worden uitgekozen.
1. Een hypothese ontwikkelen.
2. Het toetsen van de hypothese: objectieve data verzamelen.
3. De resultaten analyseren en de hypothese accepteren of verwerpen.
4. De resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren.
Er zijn vijf soorten psychologisch onderzoek:
Experiment
Correlatieonderzoek
Survey
Natuurlijke observatie
Gevalsstudie
Onderzoek heeft ook te maken met ethische kwesties, bv. Privacy. Hiervoor zijn er richtlijnen
opgesteld voor psychologische onderzoekers.
Hoofdstuk 2 Biopsychologie, neurowetenschappen en de menselijke aard.
Ieder mens heeft aangeboren capaciteiten, je wordt hiermee geboren om te overleven.
Darwin zijn ideeën gingen in tegen het creationisme. Steeds meer organismen konden zich
uitstekend aanpassen aan hun omgeving, ook wel natuurlijke selectie genoemd. (alleen de sterkste
kunnen overleven)
→ doordat de organismen zich steeds aanpassen ontstaan er adaptieve kenmerken.
, Eigenschappen erf je van je ouder dit noem je je genotype en fenotype. NIEMAND is hetzelfde!
Elke cel in je lichaam bevat:
Genomen (inhoud cel, bevat één complete set van chromosomen)
Chromosomen
Genen
DNA
Geslachtschromosomen: Een chromosoom dat onze lichamelijke geslachtskenmerk bepaald.
De overige 22 paar chromosomen worden ook wel autosomen genoemd.
DNA bevat een dubbele helixstructuur en wikkelt zich vervolgens rond een specifiek eiwit dat een
histoon wordt genoemd.
Het epi genoom is een reeks chemische codes die ‘aanvullende ervaringen’ op het DNA vormen. Het
is flexibel en past zich aan de omgeving en ervaringen aan door genen ‘aan’ en ‘uit’ te zetten.
→ je opvoeding, voeding, lichaamsbeweging en gifstoffen kunnen van invloed zijn op het gevormde
epi genoom.
Neuronen of zenuwcellen zijn de meest basale verwerkingseenheden in de hersenen.
Een neuron verzend en ontvangt informatie vanuit het gehele lichaam.
Sensorische neuron: deze komt binnen via de zintuigen en gaat vervolgens naar de hersenen.
Motorische neuron: deze gaat van de hersenen naar de spieren/organen/klieren.
(een schakelcel in een zenuwcel die de boodschappen doorgeeft van de sensorische neuronen naar
de motorische neuronen en andersom. Deze bevinden zich vooral in de ruggenmerg)
Een dendriet is een uitlopen van een neuron die informatie binnenhaalt en wordt ontvangen via de
zenuwimpulsen.
De soma is het deel van het cellichaam waarin de kern zich bevind (evalueert de ontvangen
impulsen). Het axon is een lange uitlopen van de zenuwcel die de informatie vanuit het cellichaam
naar de eindknopjes stuurt.
Rustpotentiaal: De elektrische lading van het axon is in rust. Vanuit de binnenkant een negatieve
lading en aan de buitenkant een positieve lading.
Actiepotentiaal: Een zenuwimpuls die wordt veroorzaakt door een verandering in de elektrische
lading op de celmembraan van het axon. Als het neuron ‘vuurt’, plant deze lading zich niet voort over
het axon en zet de eindknopjes aan tot het uitscheiden van neurotransmitters.
Alles-of-niets principe: Verwijst naar het feit dat het neuron óf volledig vuurt óf helemaal niet.
Synaptische transmissie: transport van de informatie door de synaptische spleet door middel van
neurotransmitters. → hierdoor wordt communicatie tussen de neuronen mogelijk.
Neurotransmitter
Een gliacel
Hoofdstuk 1 Geest, gedrag en psychologische wetenschap.
Psychologie is de wetenschap van gedrag en mentale processen. (“de studie van de geest”)
GEEN psychologie → psychiatrie en de pseudopsychologie.
Er zijn drie soorten psychologen:
1. Experimenteel psychologen.
2. Docenten psychologie.
3. Toegepast psychologen (verschillende specialisaties in de toegepaste psychologie).
Zes vaardigheden voor kritisch denken:
Wat is de bron?
Is de bewering redelijk of extreem?
Wat is het bewijsmateriaal?
Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias?
Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
Zes perspectieven:
Biologisch perspectief (René Descartes)
René Descartes stelde dat er een scheiding kon worden gemaakt tussen de spirituele geest en het
fysieke lichaam.
Zoekt de oorzaken van het gedrag in het functioneren van het zenuwstelsel, hormoonstelsel,
genetica en hersenen.
Neurowetenschap (hoe worden gedachten, gevoelens etc. gecreëerd) en evolutionaire
psychologie (processen worden beschouwt op basis van hun genetische aanpassingen aan
overleving en voortplanting)
Cognitieve perspectief (Wilhelm Wundt en William James)
De nadruk wordt gelegd op de mentale processen zoals leren, geheugen, perceptie en denken als
vormen van informatieverwerking.
Introspectie: je eigen innerlijke en bewuste ervaringen.
Structuralisme: Wundts pupil bracht de zoektocht naar het bewustzijn verder in de aandacht
in Amerika. Het doel was om de meest elementaire onderdelen van de geest aan het licht te
brengen.
Gestaltpsychologie (het geheel is meer dan de som der delen)
Functionalisme: psychische processen kunnen het beste begrepen worden in het licht van
hun adaptieve nut en functie.
Behavioristische perspectief (John Watser, B.F en Skinner)
De wetenschap van het gedrag en van de meetbare omstandigheden in de omgeving die dit gedrag
beïnvloeden.
Zoekt de bron van onze handelingen in stimuli van de omgeving in plaats van de innerlijke mentale
processen.
,Whole-person perspectieven
Psychodynamische perspectief richt zich op de onbewuste motivatie en psychische
stoornissen. (Sigmund Freud)
Psychoanalyse: Een benadering van de psychologie die is gebaseerd op de veronderstellingen
van Freud, die de nadruk legt op onbewuste processen.
Humanistische perspectief kijkt naar de geestelijke gezondheid en het menselijk potentieel
i.p.v. op psychische stoornissen. (Carl Rogers en Abraham Maslow)
Perspectief van karaktertrekken en temperament → de persoonlijkheidskenmerken en de
individuele verschillen worden benadrukt. (de oude Grieken)
Ontwikkelingsperspectief (Mary Ainsworth, Jean Paiget en vele anderen)
Legt de nadruk op erfelijkheid en omgeving, en op voorspelbare veranderingen die zich voordoen
tijdens de levensloop.
Nurture ←→ Nature.
Socioculturele perspectief (Philip Zimbardo, Stanley Milligram en vele anderen)
Legt de nadruk op het belang van sociale interactie, sociaal leren en het cultureel perspectief.
Deze zes perspectieven helpen dus om een holistisch beeld van menselijk gedrag te ontwikkelen.
Holisme: De visie die totaliteit altijd belangrijker vind dan de som der delen.
Wetenschappelijke methode: een uit vier stappen bestaande procedure voor empirisch onderzoek
van een hypothese, waarbij de omstandigheden zo zijn gekomen dat vooroordelen en subjectieve
oordelen worden uitgekozen.
1. Een hypothese ontwikkelen.
2. Het toetsen van de hypothese: objectieve data verzamelen.
3. De resultaten analyseren en de hypothese accepteren of verwerpen.
4. De resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren.
Er zijn vijf soorten psychologisch onderzoek:
Experiment
Correlatieonderzoek
Survey
Natuurlijke observatie
Gevalsstudie
Onderzoek heeft ook te maken met ethische kwesties, bv. Privacy. Hiervoor zijn er richtlijnen
opgesteld voor psychologische onderzoekers.
Hoofdstuk 2 Biopsychologie, neurowetenschappen en de menselijke aard.
Ieder mens heeft aangeboren capaciteiten, je wordt hiermee geboren om te overleven.
Darwin zijn ideeën gingen in tegen het creationisme. Steeds meer organismen konden zich
uitstekend aanpassen aan hun omgeving, ook wel natuurlijke selectie genoemd. (alleen de sterkste
kunnen overleven)
→ doordat de organismen zich steeds aanpassen ontstaan er adaptieve kenmerken.
, Eigenschappen erf je van je ouder dit noem je je genotype en fenotype. NIEMAND is hetzelfde!
Elke cel in je lichaam bevat:
Genomen (inhoud cel, bevat één complete set van chromosomen)
Chromosomen
Genen
DNA
Geslachtschromosomen: Een chromosoom dat onze lichamelijke geslachtskenmerk bepaald.
De overige 22 paar chromosomen worden ook wel autosomen genoemd.
DNA bevat een dubbele helixstructuur en wikkelt zich vervolgens rond een specifiek eiwit dat een
histoon wordt genoemd.
Het epi genoom is een reeks chemische codes die ‘aanvullende ervaringen’ op het DNA vormen. Het
is flexibel en past zich aan de omgeving en ervaringen aan door genen ‘aan’ en ‘uit’ te zetten.
→ je opvoeding, voeding, lichaamsbeweging en gifstoffen kunnen van invloed zijn op het gevormde
epi genoom.
Neuronen of zenuwcellen zijn de meest basale verwerkingseenheden in de hersenen.
Een neuron verzend en ontvangt informatie vanuit het gehele lichaam.
Sensorische neuron: deze komt binnen via de zintuigen en gaat vervolgens naar de hersenen.
Motorische neuron: deze gaat van de hersenen naar de spieren/organen/klieren.
(een schakelcel in een zenuwcel die de boodschappen doorgeeft van de sensorische neuronen naar
de motorische neuronen en andersom. Deze bevinden zich vooral in de ruggenmerg)
Een dendriet is een uitlopen van een neuron die informatie binnenhaalt en wordt ontvangen via de
zenuwimpulsen.
De soma is het deel van het cellichaam waarin de kern zich bevind (evalueert de ontvangen
impulsen). Het axon is een lange uitlopen van de zenuwcel die de informatie vanuit het cellichaam
naar de eindknopjes stuurt.
Rustpotentiaal: De elektrische lading van het axon is in rust. Vanuit de binnenkant een negatieve
lading en aan de buitenkant een positieve lading.
Actiepotentiaal: Een zenuwimpuls die wordt veroorzaakt door een verandering in de elektrische
lading op de celmembraan van het axon. Als het neuron ‘vuurt’, plant deze lading zich niet voort over
het axon en zet de eindknopjes aan tot het uitscheiden van neurotransmitters.
Alles-of-niets principe: Verwijst naar het feit dat het neuron óf volledig vuurt óf helemaal niet.
Synaptische transmissie: transport van de informatie door de synaptische spleet door middel van
neurotransmitters. → hierdoor wordt communicatie tussen de neuronen mogelijk.
Neurotransmitter
Een gliacel
