Hoorcollege 1
Wie maakt het beleid?
(Belangrijk is het verschil tussen maken, betrokken zijn en invloed uitoefenen op beleid.)
Overheid
- Gekozen politici, de regering en tweede kamer. Geen continuïteit.
- Bureaucratie, instanties en ambtenaren. Hebben veel specialistische kennis doordat
ze zelf met de dossiers werken. Altijd sprake van continuïteit.
Burgers als opdrachtgevers.
Politieke partijen, goed in agenderen.
Belangengroepen, issue-specifiek.
Onderzoeksinstituten
Soorten Beleid
Verdelend beleid, gaat over de inkomsten die de overheid zelf genereert, zoals gas.
Herverdelend beleid, lorenzcurve via belastingstelsel en zorgtoeslagen.
Regulerend beleid, alle regels over normen en gedrag, zoals milieu en corona.
Institutioneel beleid, reorganiseren van publieke instituties. Hoe worden ze gecontroleerd en
wie legt aan wie verantwoording af.
Faciliterend beleid, containers op straat zetten zorgt ervoor dat mensen afval weggooien.
Stimulerend beleid, toeslag voor op school blijven.
Misconcepties
- Beleid alleen door de gekozen politici
- Zij zijn de enige die tellen bij de beleidsvorming
- Ze maken altijd hun beloftes waard
Het is dus voor ons van belang om te weten hoe beleid werkt, zodat we de juiste
aanbevelingen en onderzoeken kunnen doen.
Hoe kun je beleid besturen?
Je gaat kijken naar processen zodat je begrijpt waarom sommige veranderingen wel
gebeuren en anderen niet. Hierbij maak je gebruik van beleidsstukken,
samenwerkingsverbanden, actoren en processen.
Beleidscyclus
Het model is prescriptief in het opzicht dat we van plan naar uitvoering gaan en descriptief
omdat het niet eindigt bij besluitvorming.
- Focus op proces ipv alleen input
- Ook aandacht voor continuïteit van beleidsproces
- Aandacht voor beleid uitkomst (plan vs uitvoering)
- Complexiteit is beter te bestuderen
- Structuur aan onderzoeksvelden
, Agendavorming
Het erkennen van problemen en prioriteren.
- Waar besteden we aandacht aan, hoe definiëren we de issue en welke prioriteiten
geven we aan?
- Gaat om de maatschappelijke en vooral politieke erkenning als probleem waaraan
wat moet worden gedaan.
Ontwikkeling
Gedragen beleidsdocumenten opstellen = beleidsinstrumenten
- Plan ontwikkelen, hoe gaan we dit doel bereiken?
- Analyse van het probleem en oplossing
- Samenwerken, negative and positive cordination
- Technatoren en ambtenaren betrokken
Besluitvorming
Beslissing nemen over de beleidsdocumenten
= rational choice, incrementalisme en 3 modellen van alison
- Wordt een besluit genomen over een wetsvoorstel of regel
- Selectie van budget en politieke steun
- Wie hebben we nodig, bevoegdheden en macht of heeft iemand veto
Uitvoering
Van papier naar praktijk
Belangrijke mensen, Pressman & Wildavsky → Lipsky
- Onderzoek en aandacht voor wat wel/niet werkt en waarom
- Top down onderzoeksstroming, ervaring en verwachting leidt tot actie
- Bottum up onderzoeksstroming, perceptie leidt tot actie
- Concretisering van beleid, omzetting van aangenomen wet
- Uiteindelijk ook om het daafwerkijk handelen op basis van het vastgestelde beleid
Beleidsevaluatie
Beoordeling van beleidsresultaten met een doel beleid te verbeteren.
- Output vs outcome
- Is het plan effectief(doeltreffendheid) en efficiënt(doelmatigheid van kosten/baten)
- Controleren om ze vervolgens te laten leren van zichzelf, maar dat lukt niet altijd
Kritiek op beleidscyclus model
- Lage empirische validiteit, causale theorie vs conceptuele theorie
- Vaak geen rationele uitpluizing vooraf
- Strikte scheiding tussen fases is onmogelijk (geen verklaring voor overgang
- Beleid doorloopt niet altijd een cyclus als het een continue evaluatie is.
- De rol van mlg wordt niet meegenomen
Wie maakt het beleid?
(Belangrijk is het verschil tussen maken, betrokken zijn en invloed uitoefenen op beleid.)
Overheid
- Gekozen politici, de regering en tweede kamer. Geen continuïteit.
- Bureaucratie, instanties en ambtenaren. Hebben veel specialistische kennis doordat
ze zelf met de dossiers werken. Altijd sprake van continuïteit.
Burgers als opdrachtgevers.
Politieke partijen, goed in agenderen.
Belangengroepen, issue-specifiek.
Onderzoeksinstituten
Soorten Beleid
Verdelend beleid, gaat over de inkomsten die de overheid zelf genereert, zoals gas.
Herverdelend beleid, lorenzcurve via belastingstelsel en zorgtoeslagen.
Regulerend beleid, alle regels over normen en gedrag, zoals milieu en corona.
Institutioneel beleid, reorganiseren van publieke instituties. Hoe worden ze gecontroleerd en
wie legt aan wie verantwoording af.
Faciliterend beleid, containers op straat zetten zorgt ervoor dat mensen afval weggooien.
Stimulerend beleid, toeslag voor op school blijven.
Misconcepties
- Beleid alleen door de gekozen politici
- Zij zijn de enige die tellen bij de beleidsvorming
- Ze maken altijd hun beloftes waard
Het is dus voor ons van belang om te weten hoe beleid werkt, zodat we de juiste
aanbevelingen en onderzoeken kunnen doen.
Hoe kun je beleid besturen?
Je gaat kijken naar processen zodat je begrijpt waarom sommige veranderingen wel
gebeuren en anderen niet. Hierbij maak je gebruik van beleidsstukken,
samenwerkingsverbanden, actoren en processen.
Beleidscyclus
Het model is prescriptief in het opzicht dat we van plan naar uitvoering gaan en descriptief
omdat het niet eindigt bij besluitvorming.
- Focus op proces ipv alleen input
- Ook aandacht voor continuïteit van beleidsproces
- Aandacht voor beleid uitkomst (plan vs uitvoering)
- Complexiteit is beter te bestuderen
- Structuur aan onderzoeksvelden
, Agendavorming
Het erkennen van problemen en prioriteren.
- Waar besteden we aandacht aan, hoe definiëren we de issue en welke prioriteiten
geven we aan?
- Gaat om de maatschappelijke en vooral politieke erkenning als probleem waaraan
wat moet worden gedaan.
Ontwikkeling
Gedragen beleidsdocumenten opstellen = beleidsinstrumenten
- Plan ontwikkelen, hoe gaan we dit doel bereiken?
- Analyse van het probleem en oplossing
- Samenwerken, negative and positive cordination
- Technatoren en ambtenaren betrokken
Besluitvorming
Beslissing nemen over de beleidsdocumenten
= rational choice, incrementalisme en 3 modellen van alison
- Wordt een besluit genomen over een wetsvoorstel of regel
- Selectie van budget en politieke steun
- Wie hebben we nodig, bevoegdheden en macht of heeft iemand veto
Uitvoering
Van papier naar praktijk
Belangrijke mensen, Pressman & Wildavsky → Lipsky
- Onderzoek en aandacht voor wat wel/niet werkt en waarom
- Top down onderzoeksstroming, ervaring en verwachting leidt tot actie
- Bottum up onderzoeksstroming, perceptie leidt tot actie
- Concretisering van beleid, omzetting van aangenomen wet
- Uiteindelijk ook om het daafwerkijk handelen op basis van het vastgestelde beleid
Beleidsevaluatie
Beoordeling van beleidsresultaten met een doel beleid te verbeteren.
- Output vs outcome
- Is het plan effectief(doeltreffendheid) en efficiënt(doelmatigheid van kosten/baten)
- Controleren om ze vervolgens te laten leren van zichzelf, maar dat lukt niet altijd
Kritiek op beleidscyclus model
- Lage empirische validiteit, causale theorie vs conceptuele theorie
- Vaak geen rationele uitpluizing vooraf
- Strikte scheiding tussen fases is onmogelijk (geen verklaring voor overgang
- Beleid doorloopt niet altijd een cyclus als het een continue evaluatie is.
- De rol van mlg wordt niet meegenomen
