Samenvatting onderdeel besliskunde van het vak methode en technieken

Samenvatting medische besliskunde



Normatieve besliskunde
Goede beslissing geeft niet steeds de beste uitkomst
 Proces- versus uitkomstkwaliteit
 Medicatie: effectiviteit versus bijwerkingen
Beslissingscriterium bepaal optimale beslissing
 Wat is het doel?
 Medicatie: lengte van leven vs. Kwaliteit van leven

Beslisboom
Een beslisboom is een boomstructuur voor het weergeven van keuze in een
besluitvormingsproces. Na iedere keuze knoop komt een kansknoop waarbij een kans hoort.
Met behulp van een besluitboom kan een verwachtingswaarde worden geconstrueerd.
Vierkant = keuzeknoop
Rond = kansknoop
Driehoek = eindknoop
Kansen
Resultaat A1
Keuze A
Onderwerp Resultaat A2

Keuze B

^ Uitkomst (geld, overlevingskans, FN etc.)
Verwachtingswaarde
Voor iedere beslissing kan een verwachtingswaarde worden berekend. Een
verwachtingswaarde (excpected utility = EU) geeft de verwachte waarde voor de uitkomst
van iedere keuze (na een keuzeknoop).
n
Verwachtingswaarde kan berekend worden met ∑ Pi∗Ui (P = kans, U = uitkomst).
i=1
- Gemiddelde = statistiek = achteraf berekenen vanuit data
- Verwachtingswaarde = kansberekening = vooraf modelleren en doorrekenen toeval
- Vaak herhaalde experimenten >> Gemiddelde = verwachtingswaarde (centrale
limietstelling)

Sensitiviteitsanalyse: hoe gevoelig is het output van het model voor verandering in de input
(bijv. input = prevalentie en output = overlevingskans).

Wel of niet behandelen
Er zijn 4 mogelijke uitkomsten als het gaat om testen of behandelen:
1. True positive TP
2. False positive FP
3. True negative TN
4. False negative FN

, Samenvatting medische besliskunde

Behandeldrempel: waarde waarbij opereren even grootte overlevingskans heeft als niet
opereren.
Waar behandeldrempel ligt hangt af van consequenties > voor- (baten/benefit) en nadelen
(kosten/costs) van behandeling.

Iedere behandeling heeft voor- en nadelen
- Baat: vermindering van schade door de ziekte (kan alleen optreden bij aanwezigheid
ziekte)
Benefit=Utp−Ufn > verschil tussen wel en niet behandelen bij zieke mensen
- Kosten: gezondheidsschade door behandeling zelf (ziekte aanwezig: hebben kosten en
baat, ziekte niet aanwezig: hebben alleen kosten).
Costs=Utn−Ufp > verschil tussen wel en niet behandelen bij niet zieke mensen

Verwachtingswaarde van strategieën (algemene formule verwachtingswaarde losgelaten op
behandelingen):
EU (strategie A/wel behandelen) = p∗Utp+ ( 1− p )∗Ufp
EU (strategie B/niet behandelen) = p ¿ Utn+ ( 1− p )∗Ufn

- Behandeldrempel is wanneer EU (strategie A) = EU (strategie B)
>>>> p(behandeldrempel) = Costs/(costs+benefit)

 Benefit>kosten: aversie tegen onder behandeling
 Benefit<kosten: aversie tegen overbehandeling
 Als Costs=Benefit dan ligt behandeldrempel op 50%




Wel of niet testen
- Wel of niet testen hangt af van sensitiviteit en specificiteit van test en prevalentie van
ziekte > sensitiviteitsanalyse bekijken (effect input = prevalentie op output = wel of
niet testen)
- Test drempel is kans (prevalentie) waaronder het beter is om niet te behandelen oahv
test
- Test-behandel drempel is de kans (prevalentie) waarboven het beter is iedereen te
behandelen oahv test

Hogere benefit Hogere costs
Behandeldrempel - +