Week 1
Categorieën: Dimensies:
- Nationaliteiten - Lichaamslengte/ lichaamstemperatuur
- Ziektes - Intelligentie/activiteiten niveau
- Stoornissen - Sociale vaardigheden
- Taakgerichtheid
Categorieën:
- Je valt wel of niet binnen een categorie → Je bent wel of niet gestoord/ ziek
- Overzichtelijk
- Stigmatiserend → Brandmerken/ je wordt gelabeld, je bent een van die, leidt tot
vooroordelen.
- DSM5
- Je komt in een hokje. Je bent blauw, groen, of grijs er zit niks tussen in. Bij een
dimensie kan je ook lichtblauw zijn of donkerblauw, bij een categorie kan dit niet.
Dimensies:
- Iedereen is op een dimensie te plaatsen
- Genuanceerd
- Leidt tot inclusie
- Child Behaviour Checklist(CBCL)
Bipolaire stoornis= Een stemmingsstoornis.
Classificatie= Verschil te maken wat is normaal en wat niet meer(stap 1). Het maken van
de categorieën.
DSM= Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders → Samengesteld door APA.
Verdiensten DSM 5:
1. Specifieke criteria voor de diagnose van alle ruim 300 psychische stoornissen die
hierin beschreven staan.
2. Het handboek biedt de beroepspraktijk een gemeenschappelijke taal voor de
beschrijving van de psychopathologie.
Waarom hebben we de DSM:
- De behandeling van de cliënten beter te maken. Daar is onderzoek voor nodig.
● Eenduidige taal → bv autisme, ADHD
● Geeft toegang tot vakliteratuur → informatie kunnen we gebruiken voor
behandelingen.
● Behandeling.
- DSM is geen verklaring. Je bent eerst druk en dan krijg je de classificatie ADHD, niet
andersom. Waarom mensen met ADHD druk zijn weten we niet.
- Kenmerken van elke stoornis staat in de DSM.
- DSM is een boek vol categorieën. Mensen in dezelfde categorie worden ze op
dezelfde manier benaderd, maar in dezelfde categorie zijn er verschillen.
DSM 5 wijkt in deze opzichten af van eerdere versies:
- Erkenning dat psychische stoornissen in de loop van iemands leven kunnen
veranderen. VB: Depressie bij 15-jarige is anders dan depressie bij 60-jarige.
1
, - Meer oog voor het feit dat symptomen en het verloop van psychische stoornissen per
sekse verschillen.
- Erkenning dat psychische problemen niet in duidelijk onderscheiden categorieën
vallen, maar eerder op een spectrum of dimensie van ‘normaal’ tot disfunctioneel
liggen. DWZ: mensen met psychische stoornissen verschillen misschien op bepaalde
punten wel van psychisch gezonde mensen, maar zijn geen apart menssoort.
- Erkent dat bepaalde symptomen(angst en depressie) passen bij allerlei verschillende
psychische stoornissen.
- De meeste patiënten vertonen symptomen van meerdere stoornissen.
Kritiek DSM-5:
- Te veel verschijnselen als ‘ziekte’ classificeren(British Psychological Society) → Door
het sneller opplakken van het etiket ziekte ontstaat er een kunstmatig onderscheid
tussen patiënten en andere mensen. Het wordt zo lastiger om laagdrempelige hulp te
bieden(NIP).
- ziektes en medicijnen worden te veel worden aangepraat en dat dit
classificatiesysteem vooral in het belang is van de farmaceutische industrie en
zorgverzekeraars, die door het financiële vergoedingssysteem in de zorg, dat
gebaseerd wordt op de DSm, een gemakkelijk ‘afrekenmodel’ kunnen hanteren. Van
Os pleit voor een persoonlijker diagnostiek waarbij de patiënt centraal staat.
- Belangenverstrengeling bij de commissie die verantwoordelijk was voor het maken
van de nieuwste editie. 56% van de 170 mensen in de commissie heeft een of meer
financiële banden met de farmaceutische industrie(kritiek van Frances): Zeer
opmerkelijk want Frances isde geweten voorzitter die de DSM-IV heeft
samengesteld.
Prevalentie depressie:
- Inclusief jeugdigen vanaf 13 jaar en ouderen hebben naar schatting jaarlijks 797.000
mensen in Nederland een depressie.
- Bij naar schatting ruim 20% van de mensen met een depressie bestaat de
depressieve stoornis langer dan twee jaar (één jaar bij jeugdigen.
Oorzaak depressieve stoornis:
- Een combinatie van biologische, sociale en psychologische factoren
- Alcoholgebruik
- Persoonlijke kenmerken
- Lichamelijke oorzaken zijn zoals dementie, een hartinfarct, somatisch onverklaarde
klachten of chronische pijnklachten
Beloop depressieve stoornis:
- Bij de helft van de mensen gaat een depressieve episode binnen drie maanden
spontaan over.
- Bij wie een depressie langer duurt treedt verbetering gemiddeld na zes maanden op,
door behandeling of door spontaan herstel.
- Bij ongeveer de helft van de mensen met een eerste depressieve episode komt de
aandoening terug nadat de persoon is hersteld.
Symptomen depressieve stoornis:
2
, - Kernsymptomen
● Sombere stemming
● Duidelijk verminderde interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten,
gedurende het grootste gedeelte van de dag
● Bij jeugdigen kan de stemming wisselend en prikkelbaar zijn
- Aanvullende symptomen
● Gewichtsverandering of verandering in eetlust
● Slapeloosheid, rusteloosheid of vertraagdheid, moeheid
● Gevoel van waardeloosheid of buitensporig schuldgevoel
● Concentratieverlies
● Terugkerende gedachten aan de dood
Ernst depressieve stoornis:
- Een depressieve stoornis is ernstiger als:
● Deze het algemeen functioneren meer beperkt
● Meer subjectief lijden veroorzaakt
● Met meer en ernstigere symptomen gepaard gaat
● Langer duurt
● Vaker recidiveert
● Tussen de episoden door niet volledig herstelt
● Als er suïcidale uitingen en/of suïcidepogingen zijn.
Symptomen van een manische episode/bi-polaire:
- Kernsymptomen
● Abnormaal en persisterend verhoogde, expansieve, of prikkelbare stemming
● Abnormaal en persisterend verhoogde doelgerichte activiteit of energie
- Bijkomende symptomen(3 of meer)
● Opgeblazen gevoel van eigenwaarde of grootheidsideeën (kan psychotische
vormen aannemen)
● Afgenomen behoefte aan slaap
● Spreekdrang
● Gedachtevlucht
● Verhoogde afleidbaarheid
● Toegenomen activiteit of psychomotorische opwinding
Hypomanische episode:
- Kernsymptomen
● Kernsymptomen en bijkomende symptomen zijn zoals bij een manische
episode, maar er zijn geen psychotische verschijnselen en opname is niet
noodzakelijk
Symptomen van een depressieve episode:
- Kernsymptomen (tenminste 1)
● Depressieve stemming
● Verlies van interesse of plezier
- Bijkomende symptomen (4 of meer)
● Verandering van gewicht of eetlust
● Slapeloosheid of toegenomen slaapbehoefte
3
, ● Psychomotorische opwinding of remming
● Moeheid of verlies van energie
● Gevoelens van waardeloosheid of schuldgevoel (kan psychotische vormen
aannemen)
● Verminderde concentratie of besluiteloosheid
● Doodsgedachten of suïcidegedachten
Psychopathologie= De leer van de psychische ziekte (geestelijk en psychologisch) of lijden
of van de handelingen en ervaringen die kunnen wijzen op een psychische ziekte of
handicap.
Verschil depressieve episode en stoornis: Episode is periode van tijd waarin de stoornis
opspeelt. Episode is ong 3 tot 6 maanden, daarna gaan de symptomen naar de achtergrond.
Stoornis is de stoornis zelf(classificatie). Valt onder elkaar. Het is toch zo dat als je een
depressieve stoornis hebt, dan heb je maanden dat je depressief bent en maanden dat het
iets beter gaat. Die maanden dat je depressief bent zit je in de episode, als het beter gaat
dan zit je niet in de episode.
Week 2
ADHD= Attention Deficit Hyperactivity Disorder. → aandachtstekortstoornis in combi met
hyperactiviteit.
Ontwikkelingsstoornis= Stoornis in de ontwikkeling. Ontwikkeling verloopt verstoort en dus
anders dan je zou verwachten.
ADHD en typen met kenmerken:
1. Gecombineerde type (ADHD)
2. Overwegend ongeconcentreerd (ADD)
3. Overwegend hyperactief
4
Categorieën: Dimensies:
- Nationaliteiten - Lichaamslengte/ lichaamstemperatuur
- Ziektes - Intelligentie/activiteiten niveau
- Stoornissen - Sociale vaardigheden
- Taakgerichtheid
Categorieën:
- Je valt wel of niet binnen een categorie → Je bent wel of niet gestoord/ ziek
- Overzichtelijk
- Stigmatiserend → Brandmerken/ je wordt gelabeld, je bent een van die, leidt tot
vooroordelen.
- DSM5
- Je komt in een hokje. Je bent blauw, groen, of grijs er zit niks tussen in. Bij een
dimensie kan je ook lichtblauw zijn of donkerblauw, bij een categorie kan dit niet.
Dimensies:
- Iedereen is op een dimensie te plaatsen
- Genuanceerd
- Leidt tot inclusie
- Child Behaviour Checklist(CBCL)
Bipolaire stoornis= Een stemmingsstoornis.
Classificatie= Verschil te maken wat is normaal en wat niet meer(stap 1). Het maken van
de categorieën.
DSM= Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders → Samengesteld door APA.
Verdiensten DSM 5:
1. Specifieke criteria voor de diagnose van alle ruim 300 psychische stoornissen die
hierin beschreven staan.
2. Het handboek biedt de beroepspraktijk een gemeenschappelijke taal voor de
beschrijving van de psychopathologie.
Waarom hebben we de DSM:
- De behandeling van de cliënten beter te maken. Daar is onderzoek voor nodig.
● Eenduidige taal → bv autisme, ADHD
● Geeft toegang tot vakliteratuur → informatie kunnen we gebruiken voor
behandelingen.
● Behandeling.
- DSM is geen verklaring. Je bent eerst druk en dan krijg je de classificatie ADHD, niet
andersom. Waarom mensen met ADHD druk zijn weten we niet.
- Kenmerken van elke stoornis staat in de DSM.
- DSM is een boek vol categorieën. Mensen in dezelfde categorie worden ze op
dezelfde manier benaderd, maar in dezelfde categorie zijn er verschillen.
DSM 5 wijkt in deze opzichten af van eerdere versies:
- Erkenning dat psychische stoornissen in de loop van iemands leven kunnen
veranderen. VB: Depressie bij 15-jarige is anders dan depressie bij 60-jarige.
1
, - Meer oog voor het feit dat symptomen en het verloop van psychische stoornissen per
sekse verschillen.
- Erkenning dat psychische problemen niet in duidelijk onderscheiden categorieën
vallen, maar eerder op een spectrum of dimensie van ‘normaal’ tot disfunctioneel
liggen. DWZ: mensen met psychische stoornissen verschillen misschien op bepaalde
punten wel van psychisch gezonde mensen, maar zijn geen apart menssoort.
- Erkent dat bepaalde symptomen(angst en depressie) passen bij allerlei verschillende
psychische stoornissen.
- De meeste patiënten vertonen symptomen van meerdere stoornissen.
Kritiek DSM-5:
- Te veel verschijnselen als ‘ziekte’ classificeren(British Psychological Society) → Door
het sneller opplakken van het etiket ziekte ontstaat er een kunstmatig onderscheid
tussen patiënten en andere mensen. Het wordt zo lastiger om laagdrempelige hulp te
bieden(NIP).
- ziektes en medicijnen worden te veel worden aangepraat en dat dit
classificatiesysteem vooral in het belang is van de farmaceutische industrie en
zorgverzekeraars, die door het financiële vergoedingssysteem in de zorg, dat
gebaseerd wordt op de DSm, een gemakkelijk ‘afrekenmodel’ kunnen hanteren. Van
Os pleit voor een persoonlijker diagnostiek waarbij de patiënt centraal staat.
- Belangenverstrengeling bij de commissie die verantwoordelijk was voor het maken
van de nieuwste editie. 56% van de 170 mensen in de commissie heeft een of meer
financiële banden met de farmaceutische industrie(kritiek van Frances): Zeer
opmerkelijk want Frances isde geweten voorzitter die de DSM-IV heeft
samengesteld.
Prevalentie depressie:
- Inclusief jeugdigen vanaf 13 jaar en ouderen hebben naar schatting jaarlijks 797.000
mensen in Nederland een depressie.
- Bij naar schatting ruim 20% van de mensen met een depressie bestaat de
depressieve stoornis langer dan twee jaar (één jaar bij jeugdigen.
Oorzaak depressieve stoornis:
- Een combinatie van biologische, sociale en psychologische factoren
- Alcoholgebruik
- Persoonlijke kenmerken
- Lichamelijke oorzaken zijn zoals dementie, een hartinfarct, somatisch onverklaarde
klachten of chronische pijnklachten
Beloop depressieve stoornis:
- Bij de helft van de mensen gaat een depressieve episode binnen drie maanden
spontaan over.
- Bij wie een depressie langer duurt treedt verbetering gemiddeld na zes maanden op,
door behandeling of door spontaan herstel.
- Bij ongeveer de helft van de mensen met een eerste depressieve episode komt de
aandoening terug nadat de persoon is hersteld.
Symptomen depressieve stoornis:
2
, - Kernsymptomen
● Sombere stemming
● Duidelijk verminderde interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten,
gedurende het grootste gedeelte van de dag
● Bij jeugdigen kan de stemming wisselend en prikkelbaar zijn
- Aanvullende symptomen
● Gewichtsverandering of verandering in eetlust
● Slapeloosheid, rusteloosheid of vertraagdheid, moeheid
● Gevoel van waardeloosheid of buitensporig schuldgevoel
● Concentratieverlies
● Terugkerende gedachten aan de dood
Ernst depressieve stoornis:
- Een depressieve stoornis is ernstiger als:
● Deze het algemeen functioneren meer beperkt
● Meer subjectief lijden veroorzaakt
● Met meer en ernstigere symptomen gepaard gaat
● Langer duurt
● Vaker recidiveert
● Tussen de episoden door niet volledig herstelt
● Als er suïcidale uitingen en/of suïcidepogingen zijn.
Symptomen van een manische episode/bi-polaire:
- Kernsymptomen
● Abnormaal en persisterend verhoogde, expansieve, of prikkelbare stemming
● Abnormaal en persisterend verhoogde doelgerichte activiteit of energie
- Bijkomende symptomen(3 of meer)
● Opgeblazen gevoel van eigenwaarde of grootheidsideeën (kan psychotische
vormen aannemen)
● Afgenomen behoefte aan slaap
● Spreekdrang
● Gedachtevlucht
● Verhoogde afleidbaarheid
● Toegenomen activiteit of psychomotorische opwinding
Hypomanische episode:
- Kernsymptomen
● Kernsymptomen en bijkomende symptomen zijn zoals bij een manische
episode, maar er zijn geen psychotische verschijnselen en opname is niet
noodzakelijk
Symptomen van een depressieve episode:
- Kernsymptomen (tenminste 1)
● Depressieve stemming
● Verlies van interesse of plezier
- Bijkomende symptomen (4 of meer)
● Verandering van gewicht of eetlust
● Slapeloosheid of toegenomen slaapbehoefte
3
, ● Psychomotorische opwinding of remming
● Moeheid of verlies van energie
● Gevoelens van waardeloosheid of schuldgevoel (kan psychotische vormen
aannemen)
● Verminderde concentratie of besluiteloosheid
● Doodsgedachten of suïcidegedachten
Psychopathologie= De leer van de psychische ziekte (geestelijk en psychologisch) of lijden
of van de handelingen en ervaringen die kunnen wijzen op een psychische ziekte of
handicap.
Verschil depressieve episode en stoornis: Episode is periode van tijd waarin de stoornis
opspeelt. Episode is ong 3 tot 6 maanden, daarna gaan de symptomen naar de achtergrond.
Stoornis is de stoornis zelf(classificatie). Valt onder elkaar. Het is toch zo dat als je een
depressieve stoornis hebt, dan heb je maanden dat je depressief bent en maanden dat het
iets beter gaat. Die maanden dat je depressief bent zit je in de episode, als het beter gaat
dan zit je niet in de episode.
Week 2
ADHD= Attention Deficit Hyperactivity Disorder. → aandachtstekortstoornis in combi met
hyperactiviteit.
Ontwikkelingsstoornis= Stoornis in de ontwikkeling. Ontwikkeling verloopt verstoort en dus
anders dan je zou verwachten.
ADHD en typen met kenmerken:
1. Gecombineerde type (ADHD)
2. Overwegend ongeconcentreerd (ADD)
3. Overwegend hyperactief
4
