De vijf rollen van de leraar – hoofdstuk 1 Gedrag en gedragsverandering
Gedrag wordt aangestuurd door wat we diep van binnen vinden, willen en
denken. In onze overtuigingen ligt de oorsprong van ons gedrag.
Bewust zijn van je overtuigingen is belangrijk om je gedrag te kunnen sturen: zijn
met elkaar verbonden.
Bij de door jou gekozen identiteit en overtuiging moeten je gedragsuitingen
congrueren.
Vijf rollen:
Gastheer Presentator Didacticus Pedagoog Afsluiter
les starten aandacht vangen instructie geven orde houden les afsluiten
● Basis goed ● Regie in de hand ● Plezierige Corrigeren Evalueert de
verloop van de hebben: werkorde: op een les:
les deskundigheid. geboeid, vol duidelijke, reflecteren
● Contact met ● vertrouwen aan herkenbare op wat lln
lln Leiderschapsgedra een uitdagende manier: gedaan en
● Relatie g: proces opdracht. leerling voelt geleerd
opbouwen aansturen en ● Positieve zich veilig. hebben.
bewaken feedback
De rollen zijn hiërarchisch verdeeld: de eerste rol is de basis voor een goed
verloop van de les.
Eerste drie rollen goed uitvoeren ordeproblemen voorkomen
Meteen de toon gezet, duidelijk gemaakt wat je belangrijk
vindt in de omgang met elkaar. Boeiende les op het juiste
niveau met voldoende uitdaging.
Voorspelbaar en duidelijk herkenbaar gedrag
De vijf rollen van de leraar – hoofdstuk 2 De gastheer
De gastheer: deze rol vervult de leraar bij het begin van de les, als de leerlingen
het lokaal binnenkomen totdat hij start met de rol van presentator. Contact
maken in deze fase is een voorwaarde voor een goed en effectief verloop van de
les. De gastheer investeert heel bewust in de goede relatie met leerlingen.
Uiteindelijke doel: effectief contact maken en daardoor het contact met
leerlingen positief beïnvloeden.
Non-verbaal gedrag van de Verbaal gedrag van de gastheer
gastheer
- Is op tijd in de les - Noemt de leerlingen bij naam
- Is organisatorisch klaar voor de - Heet de leerlingen welkom
les
- Staat duidelijk zichtbaar bij de - Zegt iets positiefs of
deur persoonlijks
- Maakt echt contact door ervoor - Is oprecht, meent wat hij zegt
, te zorgen dat leerlingen hem
zien
- Toont betrokkenheid - Zorgt voor structuur/ritueel
- Heeft een vriendelijke mimiek - Benoemt in gedragstermen wat
leerlingen wel en niet moeten
doen
- Correcties gaan gepaard met - Benoemt wat er goed gaat en
een glimlach spreekt zijn waardering uit
- Neemt een open en energieke - Benadert leerlingen informeel
houding aan vanuit echtheid
- Loopt rond en knoopt - Is congruent in zijn verbale en
gesprekjes aan non-verbale gedrag
- Geeft de leerlingen gelegenheid
stoom af te blazen, hun verhaal
te vertellen
Een goede gastheer
Maak een plattegrond van de klas
Oefen met de namen eventueel m.b.v. foto’s
Maak een overzicht van de hobby’s en bijbaantjes van de lln.
Maak een lijstje van de tijdschriften die de lln lezen. Wat valt hierbij
op?
Praat met de mentor van de lln over wat hen bezighoudt.
Maak een lijstje van actiepunten voor de start van de les per
doelgroep.
Ga na wat de schoolregels zijn over bijv. petten, jassen e.d.
De vijf rollen van de leraar – hoofdstuk 3 De presentator
De presentator: in deze rol vangt de docent de aandacht van de leerlingen.
Voor veel leraren is dit het meest energievretende moment van de les. De fase
hiervoor was nog vrij informeel, in deze fase laat de docent zien dat hij leider is
en met de les wil beginnen.
Uiteindelijke doel: de leerlingen verplaatsen de aandacht van elkaar naar de
docent. Het gaat erom dat je de aandacht vangt én vasthoudt.
Non-verbaal gedrag van de Verbaal gedrag van de
presentator presentator
- Neemt een centrale plaats in - Neemt de leiding in woorden
- Neemt de leiding - Start met pakkende opening
- Staat stevig en rechtop, hoofd - Spreek duidelijk en krachtig
boven het lijft, buikademhaling
- Maakt oogcontact met lln en - Benoemt gewenst gedrag van
houdt dit vast de lln
- Ziet alle lln, ook achterin de - Spreekt lln aan bij naam
klas
- Gebruikt zijn mimiek - Stopt verhaal soms ter
waarschuwing
, - Maakt duidelijke gebaren die - Profileert zich als leider bij de
kracht uitstralen eerste overtreding
- Corrigeert lln non-verbaal - Is congruent in zijn verbale en
non-verbale gedrag
Gedrag wordt aangestuurd door wat we diep van binnen vinden, willen en
denken. In onze overtuigingen ligt de oorsprong van ons gedrag.
Bewust zijn van je overtuigingen is belangrijk om je gedrag te kunnen sturen: zijn
met elkaar verbonden.
Bij de door jou gekozen identiteit en overtuiging moeten je gedragsuitingen
congrueren.
Vijf rollen:
Gastheer Presentator Didacticus Pedagoog Afsluiter
les starten aandacht vangen instructie geven orde houden les afsluiten
● Basis goed ● Regie in de hand ● Plezierige Corrigeren Evalueert de
verloop van de hebben: werkorde: op een les:
les deskundigheid. geboeid, vol duidelijke, reflecteren
● Contact met ● vertrouwen aan herkenbare op wat lln
lln Leiderschapsgedra een uitdagende manier: gedaan en
● Relatie g: proces opdracht. leerling voelt geleerd
opbouwen aansturen en ● Positieve zich veilig. hebben.
bewaken feedback
De rollen zijn hiërarchisch verdeeld: de eerste rol is de basis voor een goed
verloop van de les.
Eerste drie rollen goed uitvoeren ordeproblemen voorkomen
Meteen de toon gezet, duidelijk gemaakt wat je belangrijk
vindt in de omgang met elkaar. Boeiende les op het juiste
niveau met voldoende uitdaging.
Voorspelbaar en duidelijk herkenbaar gedrag
De vijf rollen van de leraar – hoofdstuk 2 De gastheer
De gastheer: deze rol vervult de leraar bij het begin van de les, als de leerlingen
het lokaal binnenkomen totdat hij start met de rol van presentator. Contact
maken in deze fase is een voorwaarde voor een goed en effectief verloop van de
les. De gastheer investeert heel bewust in de goede relatie met leerlingen.
Uiteindelijke doel: effectief contact maken en daardoor het contact met
leerlingen positief beïnvloeden.
Non-verbaal gedrag van de Verbaal gedrag van de gastheer
gastheer
- Is op tijd in de les - Noemt de leerlingen bij naam
- Is organisatorisch klaar voor de - Heet de leerlingen welkom
les
- Staat duidelijk zichtbaar bij de - Zegt iets positiefs of
deur persoonlijks
- Maakt echt contact door ervoor - Is oprecht, meent wat hij zegt
, te zorgen dat leerlingen hem
zien
- Toont betrokkenheid - Zorgt voor structuur/ritueel
- Heeft een vriendelijke mimiek - Benoemt in gedragstermen wat
leerlingen wel en niet moeten
doen
- Correcties gaan gepaard met - Benoemt wat er goed gaat en
een glimlach spreekt zijn waardering uit
- Neemt een open en energieke - Benadert leerlingen informeel
houding aan vanuit echtheid
- Loopt rond en knoopt - Is congruent in zijn verbale en
gesprekjes aan non-verbale gedrag
- Geeft de leerlingen gelegenheid
stoom af te blazen, hun verhaal
te vertellen
Een goede gastheer
Maak een plattegrond van de klas
Oefen met de namen eventueel m.b.v. foto’s
Maak een overzicht van de hobby’s en bijbaantjes van de lln.
Maak een lijstje van de tijdschriften die de lln lezen. Wat valt hierbij
op?
Praat met de mentor van de lln over wat hen bezighoudt.
Maak een lijstje van actiepunten voor de start van de les per
doelgroep.
Ga na wat de schoolregels zijn over bijv. petten, jassen e.d.
De vijf rollen van de leraar – hoofdstuk 3 De presentator
De presentator: in deze rol vangt de docent de aandacht van de leerlingen.
Voor veel leraren is dit het meest energievretende moment van de les. De fase
hiervoor was nog vrij informeel, in deze fase laat de docent zien dat hij leider is
en met de les wil beginnen.
Uiteindelijke doel: de leerlingen verplaatsen de aandacht van elkaar naar de
docent. Het gaat erom dat je de aandacht vangt én vasthoudt.
Non-verbaal gedrag van de Verbaal gedrag van de
presentator presentator
- Neemt een centrale plaats in - Neemt de leiding in woorden
- Neemt de leiding - Start met pakkende opening
- Staat stevig en rechtop, hoofd - Spreek duidelijk en krachtig
boven het lijft, buikademhaling
- Maakt oogcontact met lln en - Benoemt gewenst gedrag van
houdt dit vast de lln
- Ziet alle lln, ook achterin de - Spreekt lln aan bij naam
klas
- Gebruikt zijn mimiek - Stopt verhaal soms ter
waarschuwing
, - Maakt duidelijke gebaren die - Profileert zich als leider bij de
kracht uitstralen eerste overtreding
- Corrigeert lln non-verbaal - Is congruent in zijn verbale en
non-verbale gedrag
