7. FYSIOLOGIE EN ONTREGELING VAN STOFWISSELING II
Inhoud
Hoorcolleges
➢ Regulatie lichaamsgewicht
➢ Behandeling van obesitas bij kinderen
➢ Exogeen en endogeen lipide transport
➢ Eiwit turnover en stikstofbalans
➢ Eiwitbeperkt dieet bij stofwisselingsziektes
➢ Aangeboren afwijkingen in de heemsynthese
Zelfstudieopdrachten
➢ Effect dieet op lipidentransport
➢ Ontregeling van contra regulatiemechanismen
➢ Protein energy malnutrition
➢ Energiebeheer bij extreme inspanning
Vaardigheidsonderwijs
➢ Glucose homeostase, 5 fase beschrijving
➢ Regulatieprincipes van metabole routes
➢ Variatie in bloedsuiker spiegel
Uitwerkingen geneeskunde 1C2 - Judith Bus 1
,HOORCOLLEGES
Regulatie lichaamsgewicht
Energie balans
Obesitas wordt veroorzaakt door een lange termijn (chronische) positieve
energiebalans (meer energie intake aan kcal dan verbruik geeft opslag in vetmassa).
- positieve energiebalans (gewichtstoename): energie inname > energie
verbruik
- balans (evenwicht): energie inname = energie verbruik
- negatieve energiebalans (gewichtsafname): energie inname < energie
verbruik
Voor iedere extra 3500 kcal die mens overmatig consumeert wordt 0.5 kg vet
opgeslagen (1kg voor 7000kcal).
1 g vet is 9 kcal, echter 1 kg is maar 7000 kcal. Dit komt doordat vet bij verbranding
eerst gemobiliseerd wordt worden. De effectieve energie opbrengst is dus minder.
Relatie van energie opslag tot lichaamscompartimenten
Als iemand te zwaar wordt betekent dat meestal dat de hoeveelheid vet toeneemt.
Een toename van 30kg (van 60 naar 90kg) in lichaamsgewicht vindt voornamelijk
plaats als een toename in lichaamsvet en slechts een kleine toename in eiwitten
en water (lean body mass). Dit omdat de meeste lichaamsenergie is opgeslagen in
de vorm van vet, de toename van 30 kg (50%) in lichaamsgewicht geeft bijna een
verdubbeling van de energie opslag van het lichaam in de vorm van vet.
Een gemiddeld persoon eet 70 miljoen calorieën aan voeding in zijn leven (14000
kg voedsel). Dit staat gelijk aan het gewicht van 5-6 olifanten.
Waarom worden we dan niet allemaal te dik?
• Dat komt doordat de regulatie van het lichaamsgewicht onder controle
staat van complexe fysiologische regelmechanismen (waarvan de
werking op dit moment maar ten dele bekend is).
• Een van de meest opvallende dingen is bij een groot deel van de mensheid
de relatieve constantheid van de body composition. Het gewicht (en de
hoeveelheid vet) verandert bijna niet in de tijd.
• De hypothalamus speelt een centrale rol bij onze voedselinname en het
verbruik van energie door het lichaam. In de hypothalamus is er waarschijnlijk
een energie-thermostaat (Lipostat) die het lichaamsgewicht op een bepaald
setpoint probeert te houden. De Lipostat reguleert dit door de
voedselinname en de verbranding van het lichaam aan te passen.
Hypothalamus geeft allerlei opdrachten aan het lichaam zoals het stimuleren of
afremmen van de eetlust.
Uitwerkingen geneeskunde 1C2 - Judith Bus 2
, Relatie tussen BMI, energieverbruik en energie-intake:
Wanneer iemand te zwaar dreigt te worden zorgt de hypothalamus ervoor dat de
eetlust vermindert en de energie verbranding omhoog gaat.
Omgekeerd: als je dreigt af te vallen probeert het lichaam het gewicht ook op peil te
houden. Dat doet het lichaam door de energieverbruik te verlagen (zuiniger verbruik
van energie) en de energie-intake te verhogen om je weer terug te brengen op het
setpoint.
Moleculen die energie-intake en verbruik beïnvloeden:
Bij die regulatie van het lichaamsgewicht spelen allerlei factoren een rol. Er zijn
allerlei neurotransmitters en hormonen.
• Links zie je dat vanuit het CNS, PNS, vetweefsel, endocriene systemen en
het maagdarmstelsel allerlei signalen naar de hypothalamus gaan en die
kunnen ofwel de eetlust verminderen of juist het energieverbruik
verhogen.
• De stof die hier niet bij staat is insuline, dat remt centraal (bij de
hypothalamus) de eetlust en stimuleert het energieverbruik.
• Rechts zie je allerlei signalen vanuit het maagdarmstelsel, endocriene
systeem, PNS en CNS die juist proberen de eetlust te verhogen of het
energieverbruik te verminderen.
Uitwerkingen geneeskunde 1C2 - Judith Bus 3
Inhoud
Hoorcolleges
➢ Regulatie lichaamsgewicht
➢ Behandeling van obesitas bij kinderen
➢ Exogeen en endogeen lipide transport
➢ Eiwit turnover en stikstofbalans
➢ Eiwitbeperkt dieet bij stofwisselingsziektes
➢ Aangeboren afwijkingen in de heemsynthese
Zelfstudieopdrachten
➢ Effect dieet op lipidentransport
➢ Ontregeling van contra regulatiemechanismen
➢ Protein energy malnutrition
➢ Energiebeheer bij extreme inspanning
Vaardigheidsonderwijs
➢ Glucose homeostase, 5 fase beschrijving
➢ Regulatieprincipes van metabole routes
➢ Variatie in bloedsuiker spiegel
Uitwerkingen geneeskunde 1C2 - Judith Bus 1
,HOORCOLLEGES
Regulatie lichaamsgewicht
Energie balans
Obesitas wordt veroorzaakt door een lange termijn (chronische) positieve
energiebalans (meer energie intake aan kcal dan verbruik geeft opslag in vetmassa).
- positieve energiebalans (gewichtstoename): energie inname > energie
verbruik
- balans (evenwicht): energie inname = energie verbruik
- negatieve energiebalans (gewichtsafname): energie inname < energie
verbruik
Voor iedere extra 3500 kcal die mens overmatig consumeert wordt 0.5 kg vet
opgeslagen (1kg voor 7000kcal).
1 g vet is 9 kcal, echter 1 kg is maar 7000 kcal. Dit komt doordat vet bij verbranding
eerst gemobiliseerd wordt worden. De effectieve energie opbrengst is dus minder.
Relatie van energie opslag tot lichaamscompartimenten
Als iemand te zwaar wordt betekent dat meestal dat de hoeveelheid vet toeneemt.
Een toename van 30kg (van 60 naar 90kg) in lichaamsgewicht vindt voornamelijk
plaats als een toename in lichaamsvet en slechts een kleine toename in eiwitten
en water (lean body mass). Dit omdat de meeste lichaamsenergie is opgeslagen in
de vorm van vet, de toename van 30 kg (50%) in lichaamsgewicht geeft bijna een
verdubbeling van de energie opslag van het lichaam in de vorm van vet.
Een gemiddeld persoon eet 70 miljoen calorieën aan voeding in zijn leven (14000
kg voedsel). Dit staat gelijk aan het gewicht van 5-6 olifanten.
Waarom worden we dan niet allemaal te dik?
• Dat komt doordat de regulatie van het lichaamsgewicht onder controle
staat van complexe fysiologische regelmechanismen (waarvan de
werking op dit moment maar ten dele bekend is).
• Een van de meest opvallende dingen is bij een groot deel van de mensheid
de relatieve constantheid van de body composition. Het gewicht (en de
hoeveelheid vet) verandert bijna niet in de tijd.
• De hypothalamus speelt een centrale rol bij onze voedselinname en het
verbruik van energie door het lichaam. In de hypothalamus is er waarschijnlijk
een energie-thermostaat (Lipostat) die het lichaamsgewicht op een bepaald
setpoint probeert te houden. De Lipostat reguleert dit door de
voedselinname en de verbranding van het lichaam aan te passen.
Hypothalamus geeft allerlei opdrachten aan het lichaam zoals het stimuleren of
afremmen van de eetlust.
Uitwerkingen geneeskunde 1C2 - Judith Bus 2
, Relatie tussen BMI, energieverbruik en energie-intake:
Wanneer iemand te zwaar dreigt te worden zorgt de hypothalamus ervoor dat de
eetlust vermindert en de energie verbranding omhoog gaat.
Omgekeerd: als je dreigt af te vallen probeert het lichaam het gewicht ook op peil te
houden. Dat doet het lichaam door de energieverbruik te verlagen (zuiniger verbruik
van energie) en de energie-intake te verhogen om je weer terug te brengen op het
setpoint.
Moleculen die energie-intake en verbruik beïnvloeden:
Bij die regulatie van het lichaamsgewicht spelen allerlei factoren een rol. Er zijn
allerlei neurotransmitters en hormonen.
• Links zie je dat vanuit het CNS, PNS, vetweefsel, endocriene systemen en
het maagdarmstelsel allerlei signalen naar de hypothalamus gaan en die
kunnen ofwel de eetlust verminderen of juist het energieverbruik
verhogen.
• De stof die hier niet bij staat is insuline, dat remt centraal (bij de
hypothalamus) de eetlust en stimuleert het energieverbruik.
• Rechts zie je allerlei signalen vanuit het maagdarmstelsel, endocriene
systeem, PNS en CNS die juist proberen de eetlust te verhogen of het
energieverbruik te verminderen.
Uitwerkingen geneeskunde 1C2 - Judith Bus 3
