Bron leerboek epidemiologie
hoofdstuk 1
epidemiologie
bestuderen van frequenties van ziekte in menselijke populatie (en hieraan gerelateerde
variabelen)
- resultaten altijd betrekking op groepen van personen
epidemie
een opmerkelijke toename in de mate van voorkomen van bepaalde ziekte(verschijnselen) in
een bepaald tijdvak
- ziekte is centraal object van onderzoek
- gaat om het vóórkomen van ziekte in menselijke populaties
- vóórkomen van ziekte veelal in relatie tot het vóórkomen van andere verschijnselen.
etiologische factoren (factoren waarvan men vermoedt dat ze van invloed zijn op het
ontstaan van de desbetreffende ziekte), diagnostische factoren (indicatie geven van
de aanwezigheid van ziekte in kwestie, prognostische factoren (samenhangen met
het verloop van de ziekte)
● voor het onderzoek moet men het ziekteverschijnsel zo nauwkeurig mogelijk
afbakenen om specifieke relaties met andere variabelen op te sporen
ziekte
- infectieuze
- niet-infectieuze
- acute
- chronische
- somatische
- psychische
- handicap, letsel, kwaliteit van leven
endemie
een hoge frequentie voor gelange tijd
volksgezondheid → groepsniveau (gebruikt voor de gemiddelde)
gezondheidszorg → individueel niveau (vaststelling of de ziekte aanwezig is)
aantal zieke individuen
epidemiologische breuk = -----------------------------------------------------
totaal aantal personen in de
deze zieke individuen afkomstig zijn
incidentie
nieuwe ziektegevallen in een groep die kans loopt de betreffende ziekte te krijgen (populatie
‘at risk’)
, prevalentie
aantal bestaande ziektegevallen
!frequentiematen zijn risicomaten
beschrijvende epidemiologie
het in kaart brengen van het distributiepatroon van een ziekte
analytische epidemiologie
oorzakelijke factoren tracht te identificeren die aan de frequentie van ziekte ten grondslag
centrale variabele (ziekte)
- etiologische factoren
determinanten die in oorzakelijke zin (mede) verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van een
ziekte
- diagnostische factoren
op zoek gaan naar factoren die personen onderscheiden van of ze wel of niet ziekte hebben
- prognostische factoren
verloop van ziekteproces
factoren ontstaan of verloop van ziekte:
- genen (niet of nauwelijks te manipuleren)
- gedrag
- omgeving
p(Z) = f(Di)
Z= voorkomen van ziekte (afhankelijke of uitkomst variabele)
D= determinanten (onafhankelijke )
effectmodificatie
de aanwezigheid van andere determinanten en het effect hiervan
epidemiologische functie = formele uitdrukking van vraagstelling van het onderzoek
ontstaan onderzoeksvraag = toevallige waarnemingen → behoefte om resultaten
te bevestigen (verificatie), tegen te spreken (contradictie), te weerleggen
(falsificatie) of nader te specificeren (elaboratie)
opeenvolging van onderzoeken met vraagstellingen die voortkomen uit eerder
onderzoek, hoe de werkelijkheid nou in elkaar zit → empirische cyclus ontstaat
theorie
een uitspraak of een samenhangende reeks van uitspraken met een algemeen geldend
karakter
inductie
het proces van concrete waarnemingen naar een meer abstract, algemeen geldend beeld
van de werkelijkheid
! stelt dat een nieuwe theorie niet alleen opgaat in alle waargenomen gevallen maar ook alle
vergelijkbare gevallen
hoofdstuk 1
epidemiologie
bestuderen van frequenties van ziekte in menselijke populatie (en hieraan gerelateerde
variabelen)
- resultaten altijd betrekking op groepen van personen
epidemie
een opmerkelijke toename in de mate van voorkomen van bepaalde ziekte(verschijnselen) in
een bepaald tijdvak
- ziekte is centraal object van onderzoek
- gaat om het vóórkomen van ziekte in menselijke populaties
- vóórkomen van ziekte veelal in relatie tot het vóórkomen van andere verschijnselen.
etiologische factoren (factoren waarvan men vermoedt dat ze van invloed zijn op het
ontstaan van de desbetreffende ziekte), diagnostische factoren (indicatie geven van
de aanwezigheid van ziekte in kwestie, prognostische factoren (samenhangen met
het verloop van de ziekte)
● voor het onderzoek moet men het ziekteverschijnsel zo nauwkeurig mogelijk
afbakenen om specifieke relaties met andere variabelen op te sporen
ziekte
- infectieuze
- niet-infectieuze
- acute
- chronische
- somatische
- psychische
- handicap, letsel, kwaliteit van leven
endemie
een hoge frequentie voor gelange tijd
volksgezondheid → groepsniveau (gebruikt voor de gemiddelde)
gezondheidszorg → individueel niveau (vaststelling of de ziekte aanwezig is)
aantal zieke individuen
epidemiologische breuk = -----------------------------------------------------
totaal aantal personen in de
deze zieke individuen afkomstig zijn
incidentie
nieuwe ziektegevallen in een groep die kans loopt de betreffende ziekte te krijgen (populatie
‘at risk’)
, prevalentie
aantal bestaande ziektegevallen
!frequentiematen zijn risicomaten
beschrijvende epidemiologie
het in kaart brengen van het distributiepatroon van een ziekte
analytische epidemiologie
oorzakelijke factoren tracht te identificeren die aan de frequentie van ziekte ten grondslag
centrale variabele (ziekte)
- etiologische factoren
determinanten die in oorzakelijke zin (mede) verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van een
ziekte
- diagnostische factoren
op zoek gaan naar factoren die personen onderscheiden van of ze wel of niet ziekte hebben
- prognostische factoren
verloop van ziekteproces
factoren ontstaan of verloop van ziekte:
- genen (niet of nauwelijks te manipuleren)
- gedrag
- omgeving
p(Z) = f(Di)
Z= voorkomen van ziekte (afhankelijke of uitkomst variabele)
D= determinanten (onafhankelijke )
effectmodificatie
de aanwezigheid van andere determinanten en het effect hiervan
epidemiologische functie = formele uitdrukking van vraagstelling van het onderzoek
ontstaan onderzoeksvraag = toevallige waarnemingen → behoefte om resultaten
te bevestigen (verificatie), tegen te spreken (contradictie), te weerleggen
(falsificatie) of nader te specificeren (elaboratie)
opeenvolging van onderzoeken met vraagstellingen die voortkomen uit eerder
onderzoek, hoe de werkelijkheid nou in elkaar zit → empirische cyclus ontstaat
theorie
een uitspraak of een samenhangende reeks van uitspraken met een algemeen geldend
karakter
inductie
het proces van concrete waarnemingen naar een meer abstract, algemeen geldend beeld
van de werkelijkheid
! stelt dat een nieuwe theorie niet alleen opgaat in alle waargenomen gevallen maar ook alle
vergelijkbare gevallen
