HOOFDSTUK 1 PARAGRAAF 1
Door de verhalen van ontdekkingsreizigers als Cabral, en later ook door kaarten, kregen de
Europeanen een eerste beeld van Zuid-Amerika. Dat was erg eenvoudig en anders dan het
beeld dat wij nu van Brazilië hebben.
Tegenwoordig hebben mensen een veel uitgebreider beeld van Brazilie
Niet alle beelden zijn positief. Het mooie oerwoud bijvoorbeeld wordt bedreigd
door de steeds verder oprukkende landbouw en in de steden komt diepe armoede voor.
Met alle informatie vorm je in je hoofd een eigen, persoonlijk beeld van een plek of gebied.
Deze persoonlijke waarneming van een plaats noem je perceptie.
Van de beelden die je in je hoofd van een gebied hebt kun je een kaart maken. Dat is dus
een persoonlijke kaart van jouw beeld. Mental map.
Bij het vormen van een beeld moet je met drie beperkingen rekening houden:
1. Informatiebronnen geven altijd een onvolledige beschrijving.
2. De informatie over een plek kan onjuist zijn.
3. Er wordt vaak stereotype beelden van mensen en ander plaatsen geschetst
Stereotiep beeld.
Geografisch beeld: beschrijving van de ligging, gebiedskenmerken, bevolkingskenmerken en
interne en externe relaties van een gebied.
Brazilië is met een oppervlakte van 8,5 miljoen km2 het grootste land van Zuid-Amerika en
vijfde in grootte in de wereld.
Goederen worden in Brazilië vooral per vrachtwagen vervoerd. Dat is duur, omdat
een vrachtwagen maar weinig lading kan meenemen.
,HOOFDSTUK 1 PARAGRAAF 2
Hoogvlakte/hoogland: gebied dat (overwegend) hoger ligt dan 500m.
Door het bewegen van de aardplaten zijn gedurende miljoenen jaren bergen, oceanen en
grote continenten ontstaan.
Met behulp van de platentektoniek en de exogene processen kun je de vorm en de
ontstaanswijze van de verschillende landschappen in Brazilië verklaren.
De twee hooglanden in Brazilië bestaan uit zeer oude gesteenten van bijna 2 miljard jaar
oud. Een gebied dat ouder is dan 1 miljard jaar wordt een schild genoemd.
De rivieren die in het hoogland ontspringen en vervolgens door het Amazonebekken
stromen, voeren veel sediment mee. Zo ligt er in de ondergrond van het laagland een pakket
van honderden meters diep sedimentgesteente.
Natuurlijke hulpbronnen: zijn stoffen uit de natuur die van economisch nut zijn.
Erts: gesteente en mineraal waaruit nuttige en economisch interessante stoffen kunnen
worden gewonnen.
Vorming van ijzererts:
1. Het oceaanwater bevatte vroeger niet zoveel zuurstof als nu.
2. Onder die zuurstofarme omstandigheden konden soms ijzerhoudende sedimenten
gevormd worden.
3. De sedimentlagen werden samengedrukt tot gesteenten.
4. Later werd de ijzerhoudende gesteenten door gebergtevorming omhoog gedrukt tot
hoge plateaus.
5. De druk werd zo groot dat in de ijzerhoudende lagen metamorfose optrad en er
ijzererts ontstond.
Ertsvorming: het ontstaan van ertsen.
Vorming van Bauxiet:
1. Door het vochtige tropische klimaat en de dichte begroeiing van oerwoudvegetatie
vond veel chemische verwering plaats.
2. Het gesteente viel uiteen in fijne kleideeltjes en het verweringsmateriaal kwam in de
laaggelegen omringende bekkens terecht.
3. De goed oplosbare kleideeltjes spoelden door de vele neerslag uit.
4. De slecht oplosbare aluminium- en ijzermineralen bleven boven in de grond achter
Latariet.
5. Langzaam werd het latariet steeds harder Bauxiet.
Fossiele energiebron: brandstof die ontstaan is uit planten- en/of dierenresten. ( aardolie,
aardgas, steenkool, bruinkool en turf).
, HOOFDSTUK 1 PARAGRAAF 3
Het noorden van Brazilië ligt dicht bij de evenaar en heeft een tropisch regenwoudklimaat.
Temperaturen van 30 graden overdag en ruim 20 graden nachts.
In het midden van Brazilië is er een groot gebied met een savanneklimaat. Dit klimaat
heeft een droog seizoen.
In de tropen staat de zon het hele jaar bijna loodrecht boven het aardoppervlak. Daardoor
warmt het land sterk op en verdampt veel vocht. Er ontstaan wolken die uitgroeien tot
stevige regen- en onweersbuien.
Op de Atlantische Oceaan liggen in de omgeving van de keerkringen hogedrukgebieden:
een ten noordoosten en een ten zuidoosten van Brazilië. Vanuit de twee hogedrukgebieden
waaien winden naar het lagedrukgebied.
Opvallend is dat het noordoosten van Brazilië een steppeklimaat heeft. Dit heeft te maken
met de ligging van de bergen.
Het zuiden van Brazilië is koeler dan het noorden, omdat het verder van de evenaar ligt.
Door de verhalen van ontdekkingsreizigers als Cabral, en later ook door kaarten, kregen de
Europeanen een eerste beeld van Zuid-Amerika. Dat was erg eenvoudig en anders dan het
beeld dat wij nu van Brazilië hebben.
Tegenwoordig hebben mensen een veel uitgebreider beeld van Brazilie
Niet alle beelden zijn positief. Het mooie oerwoud bijvoorbeeld wordt bedreigd
door de steeds verder oprukkende landbouw en in de steden komt diepe armoede voor.
Met alle informatie vorm je in je hoofd een eigen, persoonlijk beeld van een plek of gebied.
Deze persoonlijke waarneming van een plaats noem je perceptie.
Van de beelden die je in je hoofd van een gebied hebt kun je een kaart maken. Dat is dus
een persoonlijke kaart van jouw beeld. Mental map.
Bij het vormen van een beeld moet je met drie beperkingen rekening houden:
1. Informatiebronnen geven altijd een onvolledige beschrijving.
2. De informatie over een plek kan onjuist zijn.
3. Er wordt vaak stereotype beelden van mensen en ander plaatsen geschetst
Stereotiep beeld.
Geografisch beeld: beschrijving van de ligging, gebiedskenmerken, bevolkingskenmerken en
interne en externe relaties van een gebied.
Brazilië is met een oppervlakte van 8,5 miljoen km2 het grootste land van Zuid-Amerika en
vijfde in grootte in de wereld.
Goederen worden in Brazilië vooral per vrachtwagen vervoerd. Dat is duur, omdat
een vrachtwagen maar weinig lading kan meenemen.
,HOOFDSTUK 1 PARAGRAAF 2
Hoogvlakte/hoogland: gebied dat (overwegend) hoger ligt dan 500m.
Door het bewegen van de aardplaten zijn gedurende miljoenen jaren bergen, oceanen en
grote continenten ontstaan.
Met behulp van de platentektoniek en de exogene processen kun je de vorm en de
ontstaanswijze van de verschillende landschappen in Brazilië verklaren.
De twee hooglanden in Brazilië bestaan uit zeer oude gesteenten van bijna 2 miljard jaar
oud. Een gebied dat ouder is dan 1 miljard jaar wordt een schild genoemd.
De rivieren die in het hoogland ontspringen en vervolgens door het Amazonebekken
stromen, voeren veel sediment mee. Zo ligt er in de ondergrond van het laagland een pakket
van honderden meters diep sedimentgesteente.
Natuurlijke hulpbronnen: zijn stoffen uit de natuur die van economisch nut zijn.
Erts: gesteente en mineraal waaruit nuttige en economisch interessante stoffen kunnen
worden gewonnen.
Vorming van ijzererts:
1. Het oceaanwater bevatte vroeger niet zoveel zuurstof als nu.
2. Onder die zuurstofarme omstandigheden konden soms ijzerhoudende sedimenten
gevormd worden.
3. De sedimentlagen werden samengedrukt tot gesteenten.
4. Later werd de ijzerhoudende gesteenten door gebergtevorming omhoog gedrukt tot
hoge plateaus.
5. De druk werd zo groot dat in de ijzerhoudende lagen metamorfose optrad en er
ijzererts ontstond.
Ertsvorming: het ontstaan van ertsen.
Vorming van Bauxiet:
1. Door het vochtige tropische klimaat en de dichte begroeiing van oerwoudvegetatie
vond veel chemische verwering plaats.
2. Het gesteente viel uiteen in fijne kleideeltjes en het verweringsmateriaal kwam in de
laaggelegen omringende bekkens terecht.
3. De goed oplosbare kleideeltjes spoelden door de vele neerslag uit.
4. De slecht oplosbare aluminium- en ijzermineralen bleven boven in de grond achter
Latariet.
5. Langzaam werd het latariet steeds harder Bauxiet.
Fossiele energiebron: brandstof die ontstaan is uit planten- en/of dierenresten. ( aardolie,
aardgas, steenkool, bruinkool en turf).
, HOOFDSTUK 1 PARAGRAAF 3
Het noorden van Brazilië ligt dicht bij de evenaar en heeft een tropisch regenwoudklimaat.
Temperaturen van 30 graden overdag en ruim 20 graden nachts.
In het midden van Brazilië is er een groot gebied met een savanneklimaat. Dit klimaat
heeft een droog seizoen.
In de tropen staat de zon het hele jaar bijna loodrecht boven het aardoppervlak. Daardoor
warmt het land sterk op en verdampt veel vocht. Er ontstaan wolken die uitgroeien tot
stevige regen- en onweersbuien.
Op de Atlantische Oceaan liggen in de omgeving van de keerkringen hogedrukgebieden:
een ten noordoosten en een ten zuidoosten van Brazilië. Vanuit de twee hogedrukgebieden
waaien winden naar het lagedrukgebied.
Opvallend is dat het noordoosten van Brazilië een steppeklimaat heeft. Dit heeft te maken
met de ligging van de bergen.
Het zuiden van Brazilië is koeler dan het noorden, omdat het verder van de evenaar ligt.
