Werkgroep week 1 Methodendebat en onderzoeksvraag (woord voor woord uitgetikt)

Werkgroep week 1 Methodendebat en onderzoeksvraag

Aantekeningen
Vereisten onderzoeksvraag:
 Origineel
 Er is een lacune in bestaande kennis
 Bepaalde invalshoek ontbreekt
 Eerder onderzoek is onvolledig of ontoereikend
 Relevant
 Juridische relevantie
 Maatschappelijke relevantie
 Wetenschappelijke relevantie
 Precisie
 Helder geformuleerd
 Afgebakend naar tijd en object
 Begrippen goed omschreven
 Methodische invalshoek
 Juridisch-dogmatisch
 Rechtshistorisch: het recht in het verleden
 Rechtsvergelijkend: rechtsstelsels met elkaar vergelijken
 Rechtstheoretisch: grondbeginselen van het recht
 Empirisch
 Handelingsdoel: wat wil de onderzoeker bereiken met het onderzoek?
 Beschrijven: wat houdt het recht op een bepaald gebied in?
 Definiëren: hoe past een nieuwe uitspraak of norm in het systeem?
 Verklaren: waarom ziet het recht er zo uit?
 Voorspellen: hoe zal het recht er in de toekomst uitzien?
 Vergelijken: wat zijn overeenkomsten en verschillen tussen (bv) twee rechtsstelsels
(= rechtsvergelijking) of rechtsgebieden
 Evalueren: is het recht verenigbaar met een andere (hogere) norm of beginselen?
(als je in algemene zin of in aanbevelingen aangeeft wat beter kan dan evalueer je en
bij ontwerpen doe je een concreet voorstel bijv. d.m.v. een wetsvoorstel)
 Ontwerpen: hoe kan het recht in concreto worden verbeterd?

Van Dijck: waarschuwt dat ontwerpen niet echt een rechtswetenschappelijke
activiteit is en meer behoort tot iets wat de rechtspraktijk doet maar uit de praktijk
van de rechtswetenschap blijkt toch wel dat juristen vaak concrete wetsvoorstellen
of concrete suggesties doen om het recht te verbeteren. Dat ontwerpen wordt niet
als iets wetenschappelijks gezien door van Dijck maar toch iets dat wel veel
gebeurt. Dit is een deel van het methodendebat (wat is wel rechtswetenschap en
wat is niet rechtswetenschap).
 Haalbaarheid
 Is er voldoende tijd om de vraag te beantwoorden?
 Belang van goede afbakening?
 Is er voldoende informatie beschikbaar?

Opdracht 1: Vragen bij Van Dijck, Snel & Van Golen h1 en h2

1. Aan welke vijf eisen moet rechtswetenschappelijk onderzoek voldoen?
Om het predicaat ‘academisch’ of ‘wetenschappelijk’ te verdienen, moet juridisch onderzoek
aan een aantal voorwaarden voldoen.

,  Rechtswetenschappelijk onderzoek moet een originele, relevante en ingebedde
onderzoeksvraag bevatten
 Rechtswetenschappelijk onderzoek dient van een theoretisch kader te zijn voorzien.
 Met een dergelijk kader kan de onderzoeker de theoretische assumpties waarop het
onderzoeksproject stoelt uitdrukken, laten zien dat en op welke wijze zijn onderzoek
verbonden is met bestaande kennis en bovendien de benodigde sturing aanbrengen voor
het methodisch opzetten en uitvoeren van het onderzoek.
 Een uitgewerkte methode met aandacht voor zorgvuldig bronnenonderzoek
Met die methode maakt de onderzoeker duidelijk wat er moet worden gedaan om de
kennis bijeen te brengen die nodig is om de gestelde vraag te beantwoorden.
 Daadwerkelijke en zorgvuldige beantwoording van de vraag
 Verantwoordingsbeginsel
Rechtswetenschappers moeten zowel vooraf als achteraf verantwoording afleggen over
de opzet, uitvoering en implicaties van hun onderzoek.

2. Wat verstaan Van Dijck e.a. onder wetenschappelijke integriteit?
Behalve dat de rechtswetenschapper bij het uitvoeren van onderzoek rekening dient te
houden met de door de rechtswetenschapper bij het uitvoeren van onderzoek rekening dient
te houden met de door de rechtswetenschappelijke gemeenschap gestelde eisen en
richtlijnen, dient hij zich ook te houden aan meer algemene wetenschappelijke
integriteitsnormen. Het gaat om de volgende zes normen: eerlijkheid en zorgvuldigheid,
betrouwbaarheid, controleerbaarheid, onpartijdigheid, onafhankelijkheid en
verantwoordelijkheid.

3. Wat zijn voor u – gelet op de analyse van Van Dijck e.a. in h1 – belangrijke overwegingen bij
de keuze voor een onderwerp bij het schrijven van uw masterscriptie?
 Affiniteit met het onderwerp
 Basiskennis van het onderwerp (expertise)
 Originaliteit
 Wetenschappelijk of maatschappelijk relevantie van het onderwerp
 Voldoende primaire en secundaire literatuur beschikbaar
 Voldoende afgebakend onderwerp
 Te onderzoeken met mijn favoriete onderzoeksmethoden
 Praktische overwegingen spelen tevens een rol bij de keuze voor een onderwerp.
Voor een succesvol verloop van een onderzoekstraject is het ook belangrijk om
steeds over de haalbaarheid van het onderzoek na te denken.


Opdracht 2a: Het formuleren van een onderzoeksvraag (lees eerst Van Dijck, Snel & Van Golen, h4)
Geef steeds aan welke methodologische invalshoek wordt gebruikt (Van Dijck, Snel & Van Golen, par.
4.4). Leg vervolgens uit wat er mis is met de onderzoeksvraag en stel een alternatieve formulering
op. Formuleer ook relevante deelvragen. Ten slotte: welke methode(n) heb je nodig om de
onderzoeksvraag op te lossen?

a) Persoon “A” heeft zijn oog laten vallen op een arbeidsrechtelijk onderwerp, namelijk de Wet werk
en zekerheid. In deze wet staan een aantal instrumenten opgenomen om de rechtspositie van de
werknemer te versterken. “A” wil zijn onderzoek toespitsen op deze instrumenten en formuleert de
volgende onderzoeksvraag: “In hoeverre zorgt de Wet werk en zekerheid daadwerkelijk voor meer
zekerheid voor werknemers?”

 Haalbaarheid: voldoende tijd, bronnen, maar je moet zelf ook in staat zijn om die vraag te
beantwoorden