Methodisch fysiotherapeutisch handelen
MFH 1 – complexe traumatische klachten in de sportcontext
Context:
Sporten is leuk! En in principe ook gezond. Toch lopen veel mensen tijdens het sporten een
blessure op. Volgens veiligheidNL (2016) lopen per jaar 4,7 miljoen mensen in Nederland
blessures op. Blessures die in de meeste gevallen te voorkomen zijn. Vaak gaat het om
(schaaf)wonden, botbreuken of kneuzingen, soms is het ernstiger. Het meest getroffen door
sportblessures zijn: knie, enkel, hoofd, lage rug, nek, elleboog, pols, hamstring, achillespees en
sleutelbeen.
“Klinisch redeneren is het bewuste denkproces waarlangs het gezondheidsprobleem van de
patiënt in kaart wordt gebracht én geïnterpreteerd en dat leidt tot het bepalen van de
(eventuele) behandeldoelen en behandelstrategieën” (Hagenaars, 2003). Volgens Engelbert en
Wittink (2010) vormt klinisch redeneren een essentieel onderdeel in de diagnostiek en
behandeling door de fysiotherapeut. Aan de hand van klinisch redeneren kunnen gegevens uit
het onderzoek (hulpvraag van de patiënt en de omgeving, het klinisch onderzoek gecombineerd
met gegevens verzameld met behulp van meetinstrumenten) gekoppeld worden aan de kennis
vanuit de wetenschap. Op grond hiervan kan een (preventieve) behandeling worden gestart.
Volgens Engelbert en Wittink (2010) is de meerwaarde van het klinisch redeneren volgens de
Hypothese-geOriënteerde Algoritme voor Clinici (Hypothesis Oriented Algorithm for Clinicians II),
beter bekend als HOAC II, het systematisch ordenen van gegevens, waarbij huidige en te
verwachten (toekomstige) problemen stapsgewijs kunnen worden geïnventariseerd. De HOAC II
kan bij iedere patiënt worden toegepast, ongeacht de leeftijd en aandoening van de patiënt, en
identificeert de ontstane problemen in het bewegend functioneren, zelfs als de patiënt niet in
staat is om zelf de ontstane problemen te verwoorden. Al bij het eerste contact met de patiënt
vindt de hypothesevorming plaats (initiële hypothese). Deze wordt in detail uitgewerkt en
aangescherpt totdat uiteindelijk na uitgebreid onderzoek en klinimetrie een definitieve
hypothese kan worden opgesteld. Vanuit deze definitieve hypothese kan worden gekozen voor
een (preventieve) behandeling. Het proces van ‘klinisch redeneren’ is niet alleen gericht op het
onderzoeken en wegen van symptomatologie in relatie tot het morfologisch substraat. De
fysiotherapeut onderzoekt en weegt bewegingsproblemen en de effecten daarvan ook af op het
functioneren in de sociaal-maatschappelijke context. Opvattingen en wensen van de patiënt zijn
daarin even belangrijke elementen als de objectieve bevindingen tijdens het lichamelijk
onderzoek. Door systematiek aan te brengen wordt inzichtelijk gemaakt welke stappen nodig zijn
om tot een aannemelijke diagnose te komen.
Volgens Engelbert en Wittink (2010) zal klinisch redeneren volgens de HOAC II gekoppeld zijn aan
de kennis vanuit de wetenschap. De bevindingen worden geclassificeerd volgens de
internationale classification of functioning, disabilities and health (ICF). ICF is een
referentieclassificatie van de WHO Familie van Internationale Classificaties en beschrijft hoe
mensen omgaan met hun gezondheidstoestand. Iemands gezondheid is met behulp van de ICF te
karakteriseren in lichaamsfuncties en anatomische eigenschappen, activiteiten en participatie.
Gezondheid is aldus te beschrijven vanuit lichamelijk, individueel en maatschappelijk perspectief.
Aangezien iemands functioneren - en problemen daarmee - plaatsvinden in een bepaalde
context, bevat de ICF ook omgevingsfactoren. Het is de bedoeling van de ICF dat deze meer
'eenheid van taal' brengt in een veelheid van toepassingen. Het is daarom zaak dat de ICF alom
op dezelfde wijze kan worden begrepen.
Leerdoelen:
, Kennis:
o De Fysiotherapeut In Opleiding (FIO) kent de stappen van het klinisch redeneren volgens de
HOAC II
o De FIO heeft kennis van grand theory modellen/systeem theoretische modellen w.o.
Movement continuum theory model (MCT), Chronic care model (CCM) en Patient driven
health care model
o De FIO heeft kennis van middle range theory modellen w.o. het meerdimensioneel belasting
belastbaarheidsmodel (MDBB)
o De FIO heeft kennis van de internationale classificatie van functioning, disabilities and health
(ICF).
o De FIO heeft kennis van meest voorkomende sportblessures
Begrijpen:
De FIO kan een verwijzing beoordelen onder begeleiding van een professional bij complexe
traumatische klachten in de sportcontext
De FIO kan een initiële (vroege) hypothese opstellen onder begeleiding van een professional bij
complexe traumatische klachten in de sportcontext
De FIO kan d.m.v. klinisch redeneren volgens de HOAC II onder begeleiding van een professional
bij complexe traumatische klachten in de sportcontext:
o Tot bijstelling komen van de initiële hypothese
o Komen tot een definitieve hypothese
o Tot een fysiotherapeutisch diagnose komen o.b.v. de definitieve hypothese
o Komen tot het opstellen van een behandelplan o.b.v.de diagnose
o Komen tot het opstellen van einddoel en subdoelen van een behandelplan
o Komen tot het evalueren en bijstellen van sub- en einddoelen
o Onderbouwing geven van het fysiotherapeutisch handelen.
Vaardigheid:
De FIO kan klinisch redeneren volgens de HOAC II onder begeleiding van een professional bij
complexe traumatische klachten in de sportcontext
De FIO kan de bevindingen classificeren volgens het ICF
De FIO kan evidence based handelen op basis van best practice.
De FIO kan communiceren met andere professionals volgens het ICF
De FIO kan volgens artikel 454 BW van de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
(WGBO) een dossier inrichten dat gegevens bevat over de gezondheid van de patiënt, de
uitgevoerde verrichtingen en andere gegevens die voor een goede hulpverlening noodzakelijk
zijn. Voor een optimale zorgverlening en gegevensoverdracht is het van belang dat deze
gegevens systematisch worden vastgelegd door de FIO.
De FIO kan komen tot het afsluiten van een behandeling o.b.v. verslaglegging.
HOAC ll:
De theorie:
o Klinisch redeneren volgens het hypothese-georiënteerde algoritme voor clinici.
o Hierdoor kunnen gegevens uit het onderzoek gekoppeld worden aan de kennis vanuit de
wetenschap, waarna de behandeling op gegronde basis gestart kan worden.
o Het voordeel van de HOAC ll is het systematisch ordenen van gegevens, waarbij problemen
die te verwachten zijn en de problemen die aanwezig zijn stapsgewijs geïnventariseerd
kunnen worden.
o Fase 1: verwijzing, aanmelding en initiële hypothese.
o Fase 2a: anamnese en bijgestelde hypothese.
PIP’s & NPIP’s
MFH 1 – complexe traumatische klachten in de sportcontext
Context:
Sporten is leuk! En in principe ook gezond. Toch lopen veel mensen tijdens het sporten een
blessure op. Volgens veiligheidNL (2016) lopen per jaar 4,7 miljoen mensen in Nederland
blessures op. Blessures die in de meeste gevallen te voorkomen zijn. Vaak gaat het om
(schaaf)wonden, botbreuken of kneuzingen, soms is het ernstiger. Het meest getroffen door
sportblessures zijn: knie, enkel, hoofd, lage rug, nek, elleboog, pols, hamstring, achillespees en
sleutelbeen.
“Klinisch redeneren is het bewuste denkproces waarlangs het gezondheidsprobleem van de
patiënt in kaart wordt gebracht én geïnterpreteerd en dat leidt tot het bepalen van de
(eventuele) behandeldoelen en behandelstrategieën” (Hagenaars, 2003). Volgens Engelbert en
Wittink (2010) vormt klinisch redeneren een essentieel onderdeel in de diagnostiek en
behandeling door de fysiotherapeut. Aan de hand van klinisch redeneren kunnen gegevens uit
het onderzoek (hulpvraag van de patiënt en de omgeving, het klinisch onderzoek gecombineerd
met gegevens verzameld met behulp van meetinstrumenten) gekoppeld worden aan de kennis
vanuit de wetenschap. Op grond hiervan kan een (preventieve) behandeling worden gestart.
Volgens Engelbert en Wittink (2010) is de meerwaarde van het klinisch redeneren volgens de
Hypothese-geOriënteerde Algoritme voor Clinici (Hypothesis Oriented Algorithm for Clinicians II),
beter bekend als HOAC II, het systematisch ordenen van gegevens, waarbij huidige en te
verwachten (toekomstige) problemen stapsgewijs kunnen worden geïnventariseerd. De HOAC II
kan bij iedere patiënt worden toegepast, ongeacht de leeftijd en aandoening van de patiënt, en
identificeert de ontstane problemen in het bewegend functioneren, zelfs als de patiënt niet in
staat is om zelf de ontstane problemen te verwoorden. Al bij het eerste contact met de patiënt
vindt de hypothesevorming plaats (initiële hypothese). Deze wordt in detail uitgewerkt en
aangescherpt totdat uiteindelijk na uitgebreid onderzoek en klinimetrie een definitieve
hypothese kan worden opgesteld. Vanuit deze definitieve hypothese kan worden gekozen voor
een (preventieve) behandeling. Het proces van ‘klinisch redeneren’ is niet alleen gericht op het
onderzoeken en wegen van symptomatologie in relatie tot het morfologisch substraat. De
fysiotherapeut onderzoekt en weegt bewegingsproblemen en de effecten daarvan ook af op het
functioneren in de sociaal-maatschappelijke context. Opvattingen en wensen van de patiënt zijn
daarin even belangrijke elementen als de objectieve bevindingen tijdens het lichamelijk
onderzoek. Door systematiek aan te brengen wordt inzichtelijk gemaakt welke stappen nodig zijn
om tot een aannemelijke diagnose te komen.
Volgens Engelbert en Wittink (2010) zal klinisch redeneren volgens de HOAC II gekoppeld zijn aan
de kennis vanuit de wetenschap. De bevindingen worden geclassificeerd volgens de
internationale classification of functioning, disabilities and health (ICF). ICF is een
referentieclassificatie van de WHO Familie van Internationale Classificaties en beschrijft hoe
mensen omgaan met hun gezondheidstoestand. Iemands gezondheid is met behulp van de ICF te
karakteriseren in lichaamsfuncties en anatomische eigenschappen, activiteiten en participatie.
Gezondheid is aldus te beschrijven vanuit lichamelijk, individueel en maatschappelijk perspectief.
Aangezien iemands functioneren - en problemen daarmee - plaatsvinden in een bepaalde
context, bevat de ICF ook omgevingsfactoren. Het is de bedoeling van de ICF dat deze meer
'eenheid van taal' brengt in een veelheid van toepassingen. Het is daarom zaak dat de ICF alom
op dezelfde wijze kan worden begrepen.
Leerdoelen:
, Kennis:
o De Fysiotherapeut In Opleiding (FIO) kent de stappen van het klinisch redeneren volgens de
HOAC II
o De FIO heeft kennis van grand theory modellen/systeem theoretische modellen w.o.
Movement continuum theory model (MCT), Chronic care model (CCM) en Patient driven
health care model
o De FIO heeft kennis van middle range theory modellen w.o. het meerdimensioneel belasting
belastbaarheidsmodel (MDBB)
o De FIO heeft kennis van de internationale classificatie van functioning, disabilities and health
(ICF).
o De FIO heeft kennis van meest voorkomende sportblessures
Begrijpen:
De FIO kan een verwijzing beoordelen onder begeleiding van een professional bij complexe
traumatische klachten in de sportcontext
De FIO kan een initiële (vroege) hypothese opstellen onder begeleiding van een professional bij
complexe traumatische klachten in de sportcontext
De FIO kan d.m.v. klinisch redeneren volgens de HOAC II onder begeleiding van een professional
bij complexe traumatische klachten in de sportcontext:
o Tot bijstelling komen van de initiële hypothese
o Komen tot een definitieve hypothese
o Tot een fysiotherapeutisch diagnose komen o.b.v. de definitieve hypothese
o Komen tot het opstellen van een behandelplan o.b.v.de diagnose
o Komen tot het opstellen van einddoel en subdoelen van een behandelplan
o Komen tot het evalueren en bijstellen van sub- en einddoelen
o Onderbouwing geven van het fysiotherapeutisch handelen.
Vaardigheid:
De FIO kan klinisch redeneren volgens de HOAC II onder begeleiding van een professional bij
complexe traumatische klachten in de sportcontext
De FIO kan de bevindingen classificeren volgens het ICF
De FIO kan evidence based handelen op basis van best practice.
De FIO kan communiceren met andere professionals volgens het ICF
De FIO kan volgens artikel 454 BW van de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
(WGBO) een dossier inrichten dat gegevens bevat over de gezondheid van de patiënt, de
uitgevoerde verrichtingen en andere gegevens die voor een goede hulpverlening noodzakelijk
zijn. Voor een optimale zorgverlening en gegevensoverdracht is het van belang dat deze
gegevens systematisch worden vastgelegd door de FIO.
De FIO kan komen tot het afsluiten van een behandeling o.b.v. verslaglegging.
HOAC ll:
De theorie:
o Klinisch redeneren volgens het hypothese-georiënteerde algoritme voor clinici.
o Hierdoor kunnen gegevens uit het onderzoek gekoppeld worden aan de kennis vanuit de
wetenschap, waarna de behandeling op gegronde basis gestart kan worden.
o Het voordeel van de HOAC ll is het systematisch ordenen van gegevens, waarbij problemen
die te verwachten zijn en de problemen die aanwezig zijn stapsgewijs geïnventariseerd
kunnen worden.
o Fase 1: verwijzing, aanmelding en initiële hypothese.
o Fase 2a: anamnese en bijgestelde hypothese.
PIP’s & NPIP’s
