Samenvatting VTH Soorten Wonden HBO-V leerjaar 1

Soorten Wonden
HBO-Verpleegkunde Jaar 1


In deze module leer je wonden te beoordelen en op de juiste wijze te behandelen. In deze module ga
je in op de soorten wonden, de oorzaken van wonden en op welke factoren ze van invloed zijn op het
ontstaan en genezen van wonden.

Soorten wonden
De bouw van de huid (van buiten naar binnen)

 opperhuid > epidermis
 lederhuid > dermis
 onderhuids bindweefsel > subcutis of hypodermis

Epidermis + dermis = cutis (= de opperhuid en de lederhuid samen)

De functies van de huid

 bescherming

Mechanische invloeden > stoten en binnendringen van bacteriën en virussen

Fysische invloeden > uitdroging en straling

Chemische invloeden > schadelijke stoffen

 regeling van temperatuur (thermoregulatie)

Uitscheiden van zweet > warmte kwijt raken

Bloedvaten zetten zich op of trekken samen > bij kou en bij warmte

 uitscheiding (excretie)
 zintuiglijke waarneming

We voelen warmte en koud aan, maar ook kunnen we pijn en druk ervaren en andere dingen
(zoals hard/zacht en glad/korrelig)

De huid zorgt er ook voor dat er onder invloed van zonlicht vitamine D kan worden gevormd.
Vitamine D zorgt voor de opname van calcium in de darmen en de nieren.



Oorzaken van wonden
Als de huid niet intact is wordt er gesproken van een wond. Maar ook kan er inwendig een wond
ontstaan. Een wond kan open of gesloten zijn. Voorbeelden van gesloten wonden zijn botbreuken en
kneuzingen.




Er kunnen verschillende oorzaken en soorten van wonden onderscheiden worden

,  mechanische oorzaak > operatiewonden-steekwonden-snijwonden-schaafwonden-
scheurwonden
 chemische oorzaak > inwerking van chemische stoffen (zoutzuur-ammoniak-chloor-traangas)
 thermische oorzaak > door verbranding of bevriezing
 elektrische oorzaak > blikseminslag of stroomstoot
 door straling > zonnebrand-röntgenstraling-radio actieve straling
 infectiewonden > onvoldoende (plaatselijke) afweer tegen micro- organismen
 oncologische wonden > door de tumor zelf of door de behandeling
 door stoornis in circulatie > onvoldoende zuurstofvoorziening en/of voeding van de
weefselcellen veroorzaakt decubitus, ulcus cruris (open been) of een diabetische voet



Genezing van een wond
Het proces van wondgenezing verloopt globaal gezien als volgt

1. bij een verwonding stroomt bloed uit een bloedvat in de wondspleet

2. als het bloed stolt, ontstaat er een korst

3. vanuit de wondranden groeien bloedvaatjes en collageenweefsel in het stolsel

4. de vezels trekken samen, waardoor het stolsel verdwijnt

5. de wond is dan gevuld met rood, nieuw bindweefsel, en zit vol met bloedvaten (granulatieweefsel)

6. dit granulatieweefsel wordt uiteindelijk zelf veranderd in wit littekenweefsel

Er zijn 2 soorten vormen van wondgenezing

 primaire genezing: de eenvoudigste manier van genezen. De genezing verloopt zonder
problemen. De wond is schoon, niet ontstoken en de wondranden liggen tegen elkaar aan.
De wondranden groeien tegelijk met het onderhuidse weefsel aan elkaar vast.
 secundaire genezing: als de wondgenezing gecompliceerd verloopt. De wondranden liggen
niet tegen elkaar aan en het is niet mogelijk de wondranden samen te brengen en de wond
te hechten. De wond moet dichtgroeien van onderuit de wond. Het vormen van
granulatieweefsel kost meer tijd en de kans op een ontsteking is hierdoor ook groter.



Je hebt 3 fasen van wondgenezing: reactiefase – regeneratiefase – rijpingsfase
 Reactiefase > bestaat uit twee subfasen

-Bloedingsfase: de uitbreiding van de verwonding wordt zien te voorkomen. Het heeft als doel om de
bloeding te stoppen. Histamine komt vrij en daardoor gaan de bloedvaten zich vernauwen. Hierdoor
kan een stolsel gaan vormen.

-Ontstekingsfase: het wondgebied voor te bereiden op de genezing. Het heeft als doel de dode cellen
en micro-organismen (debris) op te ruimen. Rondom de wond ontstaat een zwelling van het weefsel.
Het geeft de kenmerken zoals roodheid, warmte, zwelling en pijn.