Diabetes Pediatrie
Leerdoelen
Perspectief vanuit het kind en de ouders, DVK, psycholoog, arts, opvoeder, broertjes/zusjes
en buitenwereld leren kennen.
In de komende jaren zal verdere verbetering van de zorg van kinderen met diabetes niet
door medische technologie ontstaan.
Roken dient bij elke jongeren vermeden te worden, maar bij diabetes in het bijzonder.
Perspectief kind:
“Gevoelens zijn vaak moeilijk uit te leggen Vaak is het niet makkelijk om te zeggen wat je voelt, Zodat
de ander begrijpt wat jij bedoelt Ik zal zeker niet liegen als ik zeg; “Diabetes is een moeilijke ziekte”
Och: “Diabetes” zegt men dan: “Daar kan je honderd mee worden” “Net als Tante Kate”. Bij alles wat
je doet, moet je nadenken. Deze ziekte wil je niemand schenken.”
Het kind moet dagelijks insuline injecties toedienen/krijgen en waar het kind dat doet op het lichaam
wordt bepaald door mate van zichtbaarheid en gemak van het uitvoeren. Plekken waar het kan zijn:
buik, bovenbenen, bovenarmen, billen en onderrug.
Glucostaat concept
De bloedglucosewaarde dient altijd zo gelijk mogelijk te gehouden te worden binnen de grenzen die
nodig zijn (tussen de 4 en 7/8). Hersenen verbruiken 25-30% van de energie in het lichaam. Daarvan
is 90% koolhydraten. Dit betekent dat er bij diabetes en een slechte regulatie dus ook cognitieve
problemen kunnen ontstaan.
Geschiedenis van glucostaat:
CSII = continue subcutane insuline injecties
CGMS = continue glucose meting systeem
Perspectief van DKV
De diabetesverpleegkundige is het aanspreekpunt voor de familie. Zijn/haar taak is alle diabetes
materialen beschikbaar stellen. Alle kinderen met type 1 en hun ouders hebben het telefoonnummer
van het kinderdiabetes team. Buiten kantooruren kan de kinderarts gebeld worden. Als er gebeld
wordt door het gezin wordt dit opgenomen in het EPD.
Perspectief arts
Er bestaat diabetes type 1 en 2. Type 2 komt meer voor en meer volwassenen hebben diabetes dan
kinderen. Tegenwoordig krijgen steeds meer kinderen ook type 2. De oorzaken van diabetes zijn
overgewicht, erfelijkheid en leefstijl. Maar in 5-7% van de gevallen van type 1 en 2 patiënten is er
sprake van een monogenetische diabetes.
Behandeling
Insuline: type 1 en 2
Tabletten: type 2 en monogenetische diabetes
, De arts raadt ontzettend sterk aan dat je niet moet roken, omdat het de kans op diabetes met 40%
verhoogd. Dat komt omdat je door roken eerder een te hoge bloedsuiker hebt. Bij mensen
die roken reageert het lichaam niet meer goed op insuline, een hormoon dat de bloedsuiker in
evenwicht houdt. Door roken worden de cellen ongevoeliger voor insuline.
Technologie
Momenteel wordt de bloedglucosewaarde met stripjes bepaald,
waardoor er alleen op het meetmoment met de vingerprik een waarde
wordt gelezen. Dit geeft echter niet een compleet beeld van de waarden
door de dag heen, want eventuele potentiële hypers of hypo’s kunnen
worden gemist. Zie plaatje voor verschil tussen stripmeting en
sensormeting:
Met de sensormetingen wordt om de zoveel tijd een meting gedaan die
uiteindelijk het patroon van de dag kan laten zien. Om zo’n sensor te
maken is er een sensor, dataopslag nodig, data transfer, data uitlees en
feedback.
In de ideale wereld is er een combinatie van een bloedglucose waarde
meter die samenwerkt met een insulinepomp. Het zou nog perfecter zijn
als er ook een glucagonpomp is voor hypo’s, maar dat is niet mogelijk, omdat glucagon niet lang
houdbaar is en koud moet worden opgeslagen.
Hypo’s treden het meeste ’s nachts op. Om dit te voorkomen is er een hypo alarm die hoorbaar
afgaat bij het dalen van de bloedsuikerspiegel. De grenzen hiervoor zijn zelf instelbaar. De insuline
wordt dan 2 uur lang gestopt.
Perspectief ouders
Ouders en kind zijn 24 uur per dag bezig met de diabetes, dus het heeft grote impact. Het is
belangrijk dat het diabetes team naast de ouders en het kind staan en niet tegenover hun.
Psychosociale context
Kinderen met diabetes krijgen een chronische ziekte in hun ontwikkelingsfase. Het is een
systeemziekte, omdat de kinderen nog jong zijn en dus afhankelijk van hun omgeving. De kinderen
kunnen zich hierdoor ook nog weleens tot last voelen, omdat ze anders zijn dan anderen. De
therapietrouw gaat namelijk om heel veel: pillen, insuline, eten, drinken en bewegen (complex
begrip dus).
De diagnose van type 2 wordt ervaren als een significante psychologische crisis. 10 jaar na de
diagnose voldoet 1/3 van de kinderen aan een DSM-classificatie. Psychologische factoren blijken voor
50% de therapietrouw te bepalen. Psychologische behandelingen blijken HbA1c en psychosociaal
welbevinden te verbeteren.
Ontwikkelingsfasen en diabetes
Het management en de impact van diabetes voor het kind en het gezin is afhankelijk van de leeftijd
en het ontwikkelingsniveau van het kind. Het ontwikkelingsniveau van het kind is bepalend om te
begrijpen hoe het kind reageert op de ziekte, hun betrokkenheid in het ziektemanagement en te
bepalen welk type interventies het meest effectief zijn. Het maakt uit op welke leeftijd je de diagnose
krijgt.
Leerdoelen
Perspectief vanuit het kind en de ouders, DVK, psycholoog, arts, opvoeder, broertjes/zusjes
en buitenwereld leren kennen.
In de komende jaren zal verdere verbetering van de zorg van kinderen met diabetes niet
door medische technologie ontstaan.
Roken dient bij elke jongeren vermeden te worden, maar bij diabetes in het bijzonder.
Perspectief kind:
“Gevoelens zijn vaak moeilijk uit te leggen Vaak is het niet makkelijk om te zeggen wat je voelt, Zodat
de ander begrijpt wat jij bedoelt Ik zal zeker niet liegen als ik zeg; “Diabetes is een moeilijke ziekte”
Och: “Diabetes” zegt men dan: “Daar kan je honderd mee worden” “Net als Tante Kate”. Bij alles wat
je doet, moet je nadenken. Deze ziekte wil je niemand schenken.”
Het kind moet dagelijks insuline injecties toedienen/krijgen en waar het kind dat doet op het lichaam
wordt bepaald door mate van zichtbaarheid en gemak van het uitvoeren. Plekken waar het kan zijn:
buik, bovenbenen, bovenarmen, billen en onderrug.
Glucostaat concept
De bloedglucosewaarde dient altijd zo gelijk mogelijk te gehouden te worden binnen de grenzen die
nodig zijn (tussen de 4 en 7/8). Hersenen verbruiken 25-30% van de energie in het lichaam. Daarvan
is 90% koolhydraten. Dit betekent dat er bij diabetes en een slechte regulatie dus ook cognitieve
problemen kunnen ontstaan.
Geschiedenis van glucostaat:
CSII = continue subcutane insuline injecties
CGMS = continue glucose meting systeem
Perspectief van DKV
De diabetesverpleegkundige is het aanspreekpunt voor de familie. Zijn/haar taak is alle diabetes
materialen beschikbaar stellen. Alle kinderen met type 1 en hun ouders hebben het telefoonnummer
van het kinderdiabetes team. Buiten kantooruren kan de kinderarts gebeld worden. Als er gebeld
wordt door het gezin wordt dit opgenomen in het EPD.
Perspectief arts
Er bestaat diabetes type 1 en 2. Type 2 komt meer voor en meer volwassenen hebben diabetes dan
kinderen. Tegenwoordig krijgen steeds meer kinderen ook type 2. De oorzaken van diabetes zijn
overgewicht, erfelijkheid en leefstijl. Maar in 5-7% van de gevallen van type 1 en 2 patiënten is er
sprake van een monogenetische diabetes.
Behandeling
Insuline: type 1 en 2
Tabletten: type 2 en monogenetische diabetes
, De arts raadt ontzettend sterk aan dat je niet moet roken, omdat het de kans op diabetes met 40%
verhoogd. Dat komt omdat je door roken eerder een te hoge bloedsuiker hebt. Bij mensen
die roken reageert het lichaam niet meer goed op insuline, een hormoon dat de bloedsuiker in
evenwicht houdt. Door roken worden de cellen ongevoeliger voor insuline.
Technologie
Momenteel wordt de bloedglucosewaarde met stripjes bepaald,
waardoor er alleen op het meetmoment met de vingerprik een waarde
wordt gelezen. Dit geeft echter niet een compleet beeld van de waarden
door de dag heen, want eventuele potentiële hypers of hypo’s kunnen
worden gemist. Zie plaatje voor verschil tussen stripmeting en
sensormeting:
Met de sensormetingen wordt om de zoveel tijd een meting gedaan die
uiteindelijk het patroon van de dag kan laten zien. Om zo’n sensor te
maken is er een sensor, dataopslag nodig, data transfer, data uitlees en
feedback.
In de ideale wereld is er een combinatie van een bloedglucose waarde
meter die samenwerkt met een insulinepomp. Het zou nog perfecter zijn
als er ook een glucagonpomp is voor hypo’s, maar dat is niet mogelijk, omdat glucagon niet lang
houdbaar is en koud moet worden opgeslagen.
Hypo’s treden het meeste ’s nachts op. Om dit te voorkomen is er een hypo alarm die hoorbaar
afgaat bij het dalen van de bloedsuikerspiegel. De grenzen hiervoor zijn zelf instelbaar. De insuline
wordt dan 2 uur lang gestopt.
Perspectief ouders
Ouders en kind zijn 24 uur per dag bezig met de diabetes, dus het heeft grote impact. Het is
belangrijk dat het diabetes team naast de ouders en het kind staan en niet tegenover hun.
Psychosociale context
Kinderen met diabetes krijgen een chronische ziekte in hun ontwikkelingsfase. Het is een
systeemziekte, omdat de kinderen nog jong zijn en dus afhankelijk van hun omgeving. De kinderen
kunnen zich hierdoor ook nog weleens tot last voelen, omdat ze anders zijn dan anderen. De
therapietrouw gaat namelijk om heel veel: pillen, insuline, eten, drinken en bewegen (complex
begrip dus).
De diagnose van type 2 wordt ervaren als een significante psychologische crisis. 10 jaar na de
diagnose voldoet 1/3 van de kinderen aan een DSM-classificatie. Psychologische factoren blijken voor
50% de therapietrouw te bepalen. Psychologische behandelingen blijken HbA1c en psychosociaal
welbevinden te verbeteren.
Ontwikkelingsfasen en diabetes
Het management en de impact van diabetes voor het kind en het gezin is afhankelijk van de leeftijd
en het ontwikkelingsniveau van het kind. Het ontwikkelingsniveau van het kind is bepalend om te
begrijpen hoe het kind reageert op de ziekte, hun betrokkenheid in het ziektemanagement en te
bepalen welk type interventies het meest effectief zijn. Het maakt uit op welke leeftijd je de diagnose
krijgt.
