Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 1 + 2 + 3
Hoofdstuk 1
Par 2 - Nederland als koloniale mogendheid
Goede bedoelingen
Tijd van pruiken en revoluties : verhouding tussen Republiek en Engeland was slecht
1795 : de invloed van Frankrijk werd groter -> verhouding slechter tussen
Republiek en ENG -> oorlog (ENG aasde koloniën van Republiek) ->
ENG bezet handelsgebieden van de VOC -> na oorlog kreeg de
Republiek merendeel van de gebieden terug (in bezit van nieuwe NL
regering)
1863 : afschaffing slavernij
Tijd van de Republiek (VOC) : VOC had in ‘de oost’ veel handelsnederzettingen verspreid over
groot gebied -> Engelsen konden makkelijk deze factorijen bezetten
-> 1815 : VOC opgeheven -> NL overheid kreeg een gedeelte van de
factorijen -> Koning Willem I bemoeide zich met de gebieden en liet
bestuursmacht uitbreiden -> inheemse vorsten niet mee eens ->
onlusten + oorlog
De Java-oorlog
1825 : opstandelingen bundelden krachten (leiding Javaanse prins) VS
zoon van sultan dacht dat hij de baas moest worden over het eiland
en alle ‘heidenen’ van het eiland te verjagen -> langdurige strijd (de
Java-oorlog) -> opstandelingen wonnen
Het cultuurstelsel
Koning Willem I wil Indië een wingewest maken : Engelse systeem moest vervangen worden ->
Johannes van den Bosch (geloofde niet in vrijheid en gelijkheid)
bedacht het cultuurstelsel = stelsel waarbij de Javaanse
boerenbevolking 1/5 deel van de grond moest bebouwen met
landbouwgewassen voor de Europese markt -> opbrengsten voor NL
1850 : helft van Javaanse bevolking betrokken bij cultuurstelsel ->
producten vervoeren naar haven -> verbetering infrastructuur ->
afzet nijverheidsproducten eenvoudiger
Javanen : bestuursambtenaren en Indische regenten moeten toezicht houden
op belastinginningen -> beloning (cultuurprocenten) -> deze
ambtenaren werden bevoordeeld -> niet alle bestuursambtenaren
waren hier blij mee
Oorzaak cultuurstelsel : Multatuli
, Plantages in de buitengewesten
1860 : Cultuurstelsel wordt steeds minder belangrijk
1868 : Cultuurstelsel afgeschaft -> NL gaat zich meer bemoeien met
Nederlands-Indië
1870 : Invoering Agrarische Wet = wet uit 1870 waardoor in Nederlands-
Indië particuliere ondernemers de gelegenheid kregen plantages op
te zetten door middel van langlopende pachtcontracten ->
Nederlandse overheid bepaalde niet wat de Javaanse boeren
moesten verbouwen
Met harde hand
Voor 1870 : Nederland beoefend alleen op Java bestuurlijke invloed uit
1380 : Nederlandse leger breidt uit -> koloniaal gezag over andere eilanden
-> KNIL bezit veel moderne wapens -> weerstand tegen Nederlandse
modern imperialisme (= periode in de tweede helft van de
negentiende eeuw waarin een aantal West-Europese landen, door
koloniën in Afrika en Zuidoost-Azië te vroveren, een groot koloniaal
wereldrijk (imperium) opbouwde) gebroken
De Ethische Politiek
Eeuwwisseling : Nederlanders zagen in dat Indische bevolking onder slechte
omstandigheden leefde -> vonden het oneerlijk dat Nederland niks
terug gaf aan Indië
: In Nederland werd nagedacht over de beschaving van het Indische
volk -> meer Christelijke waarden, onderwijs verbeteren, kwaliteit
van onderwijs verbeteren
1901 : Ethische Politiek = Richting binnen de koloniale politiek waarbij
gestreefd werd naar ontwikkeling in westerse richting van land en
volk van Nederlands-Indië, met speciale aandacht voor onderwijs en
gezondheidszorg en verspreiding van het christendom
Hoofdstuk 1
Par 2 - Nederland als koloniale mogendheid
Goede bedoelingen
Tijd van pruiken en revoluties : verhouding tussen Republiek en Engeland was slecht
1795 : de invloed van Frankrijk werd groter -> verhouding slechter tussen
Republiek en ENG -> oorlog (ENG aasde koloniën van Republiek) ->
ENG bezet handelsgebieden van de VOC -> na oorlog kreeg de
Republiek merendeel van de gebieden terug (in bezit van nieuwe NL
regering)
1863 : afschaffing slavernij
Tijd van de Republiek (VOC) : VOC had in ‘de oost’ veel handelsnederzettingen verspreid over
groot gebied -> Engelsen konden makkelijk deze factorijen bezetten
-> 1815 : VOC opgeheven -> NL overheid kreeg een gedeelte van de
factorijen -> Koning Willem I bemoeide zich met de gebieden en liet
bestuursmacht uitbreiden -> inheemse vorsten niet mee eens ->
onlusten + oorlog
De Java-oorlog
1825 : opstandelingen bundelden krachten (leiding Javaanse prins) VS
zoon van sultan dacht dat hij de baas moest worden over het eiland
en alle ‘heidenen’ van het eiland te verjagen -> langdurige strijd (de
Java-oorlog) -> opstandelingen wonnen
Het cultuurstelsel
Koning Willem I wil Indië een wingewest maken : Engelse systeem moest vervangen worden ->
Johannes van den Bosch (geloofde niet in vrijheid en gelijkheid)
bedacht het cultuurstelsel = stelsel waarbij de Javaanse
boerenbevolking 1/5 deel van de grond moest bebouwen met
landbouwgewassen voor de Europese markt -> opbrengsten voor NL
1850 : helft van Javaanse bevolking betrokken bij cultuurstelsel ->
producten vervoeren naar haven -> verbetering infrastructuur ->
afzet nijverheidsproducten eenvoudiger
Javanen : bestuursambtenaren en Indische regenten moeten toezicht houden
op belastinginningen -> beloning (cultuurprocenten) -> deze
ambtenaren werden bevoordeeld -> niet alle bestuursambtenaren
waren hier blij mee
Oorzaak cultuurstelsel : Multatuli
, Plantages in de buitengewesten
1860 : Cultuurstelsel wordt steeds minder belangrijk
1868 : Cultuurstelsel afgeschaft -> NL gaat zich meer bemoeien met
Nederlands-Indië
1870 : Invoering Agrarische Wet = wet uit 1870 waardoor in Nederlands-
Indië particuliere ondernemers de gelegenheid kregen plantages op
te zetten door middel van langlopende pachtcontracten ->
Nederlandse overheid bepaalde niet wat de Javaanse boeren
moesten verbouwen
Met harde hand
Voor 1870 : Nederland beoefend alleen op Java bestuurlijke invloed uit
1380 : Nederlandse leger breidt uit -> koloniaal gezag over andere eilanden
-> KNIL bezit veel moderne wapens -> weerstand tegen Nederlandse
modern imperialisme (= periode in de tweede helft van de
negentiende eeuw waarin een aantal West-Europese landen, door
koloniën in Afrika en Zuidoost-Azië te vroveren, een groot koloniaal
wereldrijk (imperium) opbouwde) gebroken
De Ethische Politiek
Eeuwwisseling : Nederlanders zagen in dat Indische bevolking onder slechte
omstandigheden leefde -> vonden het oneerlijk dat Nederland niks
terug gaf aan Indië
: In Nederland werd nagedacht over de beschaving van het Indische
volk -> meer Christelijke waarden, onderwijs verbeteren, kwaliteit
van onderwijs verbeteren
1901 : Ethische Politiek = Richting binnen de koloniale politiek waarbij
gestreefd werd naar ontwikkeling in westerse richting van land en
volk van Nederlands-Indië, met speciale aandacht voor onderwijs en
gezondheidszorg en verspreiding van het christendom
