Samenvatting OZT 5 uitwerking

Leerdoelen – Steriel afdekmateriaal
1. Vertellen wat het doel is van het afdekken van het operatiegebied.
2. Vertellen welke eisen/eigenschappen moeten gelden voor afdekmaterialen.
3. De Europese norm 13795 te kunnen verklaren. D.w.z. de relatie noemen tussen de verschillende
testmethoden en de gebruikerseisen
4. Analyseren wat voor verschillende soorten afdekmaterialen er zijn en wat de voor- en nadelen zijn.
5. Vertellen wat de twee typen afdektechnieken inhouden
6. Benoemen wat de aandachtspunten zijn bij het afdekken van een tafel en van de patiënt.
7. Vertellen welke eisen/eigenschappen moeten gelden voor ok jassen moeten voldoen. Besteed ook
aandacht aan brandveiligheid

Voorbereiding
We dekken af als een huid-/slijmvliesbarrière wordt doorbroken

Doel
 De kans op besmetting van de wond tijdens een ingreep wordt beperkt
 Steriel veld wordt overzichtelijker
 Creëren van een steriel veld, waarbij de steriel incisie wordt geïsoleerd
 Zelfbescherming

Eisen/eigenschappen
 Steriel
 Vochtafstotend
 Absorberend
 Niet doorlaatbaar voor vocht en micro-organismen
 Soepel en sterk
 Zeer beperkt partikel afgevend/niet pluizen - kan namelijk overdracht zijn voor POWI
 Gemakkelijk te fixeren
 Van constante kwaliteit
 Weerstand tegen microbiële penetratie (nat/droog)
 Treksterkte (nat/droog)
 Barststerkte (nat/droog)
 Hechting voor fixatie (alleen voor afdekmateriaal)

Soorten afdekmaterialen
Reuseble
 Gemaakt van bv. katoen
 Er moet worden gelet op de kwaliteit van het materiaal, bv. op gaten/beschadigingen
 Instructies van de fabriek moeten worden nagevolgd
 De meeste herbruikbare verliezen hun kwaliteit na 75-100 sterilisaties. De structuur van het materiaal
veranderd zo dat de niet-doorlaatbaarheid van het materiaal niet meer gegarandeerd kan worden.

Disposable
 Voorkomt doorlating van bacteriën en vocht
 Nadeel: het is niet milieuvriendelijk om steeds nieuwe materialen te gebruiken

Lakens
Lakens zijn vervaardigd uit dichtgeweven textiel en/of laminaten of van wegwerpmateriaal. Uit het oogpunt
van infectiepreventie zijn deze gelijkwaardig. De keus voor een van beide materialen zal dan ook bepaald
worden door praktische en economische factoren. Hierbij geldt wel dat materiaal geschikt voor hergebruik
aan de onderstaande voorwaarden moet voldoen.
 Lakens moeten worden gecontroleerd op het mogelijk aanwezig zijn van pluizen en/of gaatjes.
 Lakens mogen een beperkt aantal malen, volgens aanwijzingen van de leverancier, worden gebruikt.
 Motivatie: Door veelvuldig wassen neemt na verloop van tijd de doorlaatbaarheid voor vocht toe.

, Incisiefolie
Over het gebruik van met antiseptica geïmpregneerde incisiefolie wordt geen uitspraak gedaan.
Motivatie: Hierover is een Cochrane review verschenen. Deze had als conclusie dat microbiologische
studies laten zien dat met antiseptica geïmpregneerde incisiefolies de hoeveelheid bacteriën in het
operatiegebied verminderen. Klinische studies naar het effect op de frequentie van postoperatieve
wondinfecties zijn niet verricht. Derhalve is er vanuit het oogpunt van preventie van postoperatieve
wondinfecties onvoldoende bewijs om de voorkeur te geven aan met antiseptica geïmpregneerde folies.

Procedures
 Afdekmateriaal moet zo gevouwen zijn dat afdekken voor het personeel makkelijk en veilig mogelijk
is.
 Ook moet er een grote grens zijn tussen het onsteriele gedeelte en het steriele gedeelte/personeel.
 Vaak wordt het afdekmateriaal op het te opereren gedeelte gelegd, en daarna verder uitgevouwen
van op het operatiegebied af.
 Principes:
o Er moet voldoende tijd en ruimte zijn op een steriel veld te creëren
o Het materiaal moet rustig behandeld worden; trekken enz. kan gaten veroorzaken en daardoor
kan contaminatie plaatsvinden.
o Het materiaal moet opgevouwen naar het operatiegebied getransporteerd worden. Ook mag
het niet meer weggehaald worden na het afdekken -> werveling -> bacteriën 'vliegen' rond
o Het materiaal moet boven tafel gehouden worden. Het afdekken gaat van het operatiegebied
naar perifeer (van steriel naar onsteriel). Ook moet het uitvouwen voorzichtig gaan, de
zwaartekracht moet zijn werk doen.
o Wanneer steriliteit betwijfelbaar is, is het materiaal altijd onsteriel
o Er mogen alleen klemmen gebruikt worden niet perforeren.

Afdektechnieken
 Universeel/vierkant
 Speciale systeemlakens
 (Procedure tray)



Halyard test