Samenvatting Blok 5 Medische terminologie pathologie: Ademhalingsstelsel
& VVT 1 Thema 7 H. 19 De longen en luchtwegen & H. 20 chronische longaandoeningen
7.1 Bouw en functie
Het ademhalingsstelsel (tractus respiratorius)
bestaat uit:
Neus-mondholte
Keelholte (farynx)
Strottenhoofd (larynx)
Luchtpijp (trachea)
Luchtpijpvertakkingen
Hoofdbronchi, bronchioli, alveoli
De 2 hoofdbronchi vertakken zich in steeds kleinere
luchtwegen (bronchioli) en eindigen in longblaasjes
(alveoli)
De 2 hoofdbronchi komen samen met de aan- en
afvoerende bloedvaten via het zogenoemde longhilum
in de longen (pulmones)
De longhilus (mv. hili) is de "opening" in het longvlies, waar de bronchus
en de slagaders en aders door het longvlies heen gaan. Een mens heeft
twee longen, dus ook twee longhili.
Een hilus bevat de longslagaders, de bovenste en onderste longader en
een aftakking van de luchtwegen (met
bloedvaten eromheen).
De longen zijn omgeven door 2
borstvliezen (pleurabladen)
o Pleura parietalis
o Pleura visceralis
In de longen wordt zuurstof vanuit de
alveoli uitgewisseld met koolzuurgas
vanuit het bloed
7.2 Ziekteverschijnselen
Symptomen die karakteristiek zijn voor aandoeningen van het
ademhalingsstelsel zijn:
- Niezen
- Hoesten
,Samenvatting Blok 5 Medische terminologie pathologie: Ademhalingsstelsel
& VVT 1 Thema 7 H. 19 De longen en luchtwegen & H. 20 chronische longaandoeningen
- Slijm (sputum)
- Kortademigheid (dyspneu)
- Blauwe huid (cyanose)
- Pijn op de borst
- Bloed ophoesten (hemoptoë)
Geausculteerd => longen beluisteren
Expirium => verlengde uitademingsfase
De longgeluiden zijn grofweg in te delen in 3 categorieën:
1. Reutelende bijgeluiden (rhonchi)
Die ontstaan bij een belemmering van de luchtstroom in de
geleidende luchtwegen. De luchtstroom op de plek van de
belemmering komt in trilling, wat resulteert in een piepend of
brommend geluid.
2. Knetterende bijgeluiden (crepitaties)
Die ontstaan door het borrelen van lucht in slijm of vocht in de
luchtwegen of door het openspringen van samengevallen
longweefsel.
3. Pleurawrijven (of -kraken)
Als de pleurabladen ontstoken zijn of geprikkeld worden, wrijven ze
stroef over elkaar; dit lijkt op het geluid van lopen in de sneeuw
7.3 Aandoeningen van het ademhalingsstelsel
7.3.1 Aangeboren afwijkingen
Taaislijmziekte (cystische fibrose, CF, mucoviscidose):
Hier gaat iets fout bij de productie van slijm in het gehele lichaam
Het slijm is taaier en zouter
Het kan zich gaan ophopen in de longen, hierdoor ontstekingen en
terugkerende infecties
Het taaie slijm kan zich ook gaan ophopen in de alvleesklier en
lever, hierdoor kunnen verstopping van de darmen en vettige
ontlasting (steatorroe) optreden.
Kan een achterstand in de groei en DM veroorzaken
De ziekte is vooralsnog niet te genezen, gemiddelde
levensverwachting is afgelopen jaren gestegen van 30 naar 50 jaar.
, Samenvatting Blok 5 Medische terminologie pathologie: Ademhalingsstelsel
& VVT 1 Thema 7 H. 19 De longen en luchtwegen & H. 20 chronische longaandoeningen
7.3.2 Ontstekingen
De meest voorkomende ontsteking is de neusverkoudheid (rinitis).
De veroorzaker is een virus dat via een druppelinfectie het lichaam
binnendringt.
Verschijnselen zijn: niezen, hoesten, verhoogde neusslijmvorming,
slijmvliezen in de neusholte zwellen op.
Neusbijholten (sinussen) kunnen verstopt raken. Bacteriën krijgen
dan de kans om in de sinussen een ontsteking (sinusitis) te
veroorzaken.
Bijholteontstekingen:
- Ontsteking van de bovenkaakholte (sinusitis maxillaris)
- Ontsteking van de voorhoofdsholte (sinusitis frontalis)
In de keelholte bevinden zich enkele lymfoïde organen:
De neusamandelen (adenoïd)
Keelamandelen (tonsillen) => 1 links en 1 rechts achter de
farynxboog
De amandelen kunnen acuut of chronisch ontsteken.
Een ontsteking of vergroting van de neusamandelen (adenoïditis) komt
eigenlijk alleen voor bij kinderen.
Er bestaat dan een verhoogde kans op middenoorontsteking (otitis media)
Klachten bij ontstoken keelamandelen (tonsillitis):
Pijn bij slikken
Een pijnlijke, rode en rauwe keel
Witte of grijze plekken op de amandelen of het zachte gehemelte
Koorts
Hoofdpijn
Opgezette lymfeklieren rond de kaak en hals
Kinderen hebben soms ook last van: misselijkheid, overgeven en
buikpijn
Ontsteking van het strottenhoofd (laryngitis):
Ontstaat vaak na een verkoudheid
Patiënt wordt hees en verliest soms zijn stem
Andere oorzaken kunnen zijn:
o Overmatig stemgebruik
o Blootstelling aan schadelijke stoffen (b.v. tabaksrook)
o Allergische reacties
De aandoening gaat meestal snel en zonder restverschijnselen
voorbij
Bij kinderen gaat laryngitis vaak gepaard met een gierend geluid bij
de inademing (inspiratoire stridor) Het heet dan pseudokroep
& VVT 1 Thema 7 H. 19 De longen en luchtwegen & H. 20 chronische longaandoeningen
7.1 Bouw en functie
Het ademhalingsstelsel (tractus respiratorius)
bestaat uit:
Neus-mondholte
Keelholte (farynx)
Strottenhoofd (larynx)
Luchtpijp (trachea)
Luchtpijpvertakkingen
Hoofdbronchi, bronchioli, alveoli
De 2 hoofdbronchi vertakken zich in steeds kleinere
luchtwegen (bronchioli) en eindigen in longblaasjes
(alveoli)
De 2 hoofdbronchi komen samen met de aan- en
afvoerende bloedvaten via het zogenoemde longhilum
in de longen (pulmones)
De longhilus (mv. hili) is de "opening" in het longvlies, waar de bronchus
en de slagaders en aders door het longvlies heen gaan. Een mens heeft
twee longen, dus ook twee longhili.
Een hilus bevat de longslagaders, de bovenste en onderste longader en
een aftakking van de luchtwegen (met
bloedvaten eromheen).
De longen zijn omgeven door 2
borstvliezen (pleurabladen)
o Pleura parietalis
o Pleura visceralis
In de longen wordt zuurstof vanuit de
alveoli uitgewisseld met koolzuurgas
vanuit het bloed
7.2 Ziekteverschijnselen
Symptomen die karakteristiek zijn voor aandoeningen van het
ademhalingsstelsel zijn:
- Niezen
- Hoesten
,Samenvatting Blok 5 Medische terminologie pathologie: Ademhalingsstelsel
& VVT 1 Thema 7 H. 19 De longen en luchtwegen & H. 20 chronische longaandoeningen
- Slijm (sputum)
- Kortademigheid (dyspneu)
- Blauwe huid (cyanose)
- Pijn op de borst
- Bloed ophoesten (hemoptoë)
Geausculteerd => longen beluisteren
Expirium => verlengde uitademingsfase
De longgeluiden zijn grofweg in te delen in 3 categorieën:
1. Reutelende bijgeluiden (rhonchi)
Die ontstaan bij een belemmering van de luchtstroom in de
geleidende luchtwegen. De luchtstroom op de plek van de
belemmering komt in trilling, wat resulteert in een piepend of
brommend geluid.
2. Knetterende bijgeluiden (crepitaties)
Die ontstaan door het borrelen van lucht in slijm of vocht in de
luchtwegen of door het openspringen van samengevallen
longweefsel.
3. Pleurawrijven (of -kraken)
Als de pleurabladen ontstoken zijn of geprikkeld worden, wrijven ze
stroef over elkaar; dit lijkt op het geluid van lopen in de sneeuw
7.3 Aandoeningen van het ademhalingsstelsel
7.3.1 Aangeboren afwijkingen
Taaislijmziekte (cystische fibrose, CF, mucoviscidose):
Hier gaat iets fout bij de productie van slijm in het gehele lichaam
Het slijm is taaier en zouter
Het kan zich gaan ophopen in de longen, hierdoor ontstekingen en
terugkerende infecties
Het taaie slijm kan zich ook gaan ophopen in de alvleesklier en
lever, hierdoor kunnen verstopping van de darmen en vettige
ontlasting (steatorroe) optreden.
Kan een achterstand in de groei en DM veroorzaken
De ziekte is vooralsnog niet te genezen, gemiddelde
levensverwachting is afgelopen jaren gestegen van 30 naar 50 jaar.
, Samenvatting Blok 5 Medische terminologie pathologie: Ademhalingsstelsel
& VVT 1 Thema 7 H. 19 De longen en luchtwegen & H. 20 chronische longaandoeningen
7.3.2 Ontstekingen
De meest voorkomende ontsteking is de neusverkoudheid (rinitis).
De veroorzaker is een virus dat via een druppelinfectie het lichaam
binnendringt.
Verschijnselen zijn: niezen, hoesten, verhoogde neusslijmvorming,
slijmvliezen in de neusholte zwellen op.
Neusbijholten (sinussen) kunnen verstopt raken. Bacteriën krijgen
dan de kans om in de sinussen een ontsteking (sinusitis) te
veroorzaken.
Bijholteontstekingen:
- Ontsteking van de bovenkaakholte (sinusitis maxillaris)
- Ontsteking van de voorhoofdsholte (sinusitis frontalis)
In de keelholte bevinden zich enkele lymfoïde organen:
De neusamandelen (adenoïd)
Keelamandelen (tonsillen) => 1 links en 1 rechts achter de
farynxboog
De amandelen kunnen acuut of chronisch ontsteken.
Een ontsteking of vergroting van de neusamandelen (adenoïditis) komt
eigenlijk alleen voor bij kinderen.
Er bestaat dan een verhoogde kans op middenoorontsteking (otitis media)
Klachten bij ontstoken keelamandelen (tonsillitis):
Pijn bij slikken
Een pijnlijke, rode en rauwe keel
Witte of grijze plekken op de amandelen of het zachte gehemelte
Koorts
Hoofdpijn
Opgezette lymfeklieren rond de kaak en hals
Kinderen hebben soms ook last van: misselijkheid, overgeven en
buikpijn
Ontsteking van het strottenhoofd (laryngitis):
Ontstaat vaak na een verkoudheid
Patiënt wordt hees en verliest soms zijn stem
Andere oorzaken kunnen zijn:
o Overmatig stemgebruik
o Blootstelling aan schadelijke stoffen (b.v. tabaksrook)
o Allergische reacties
De aandoening gaat meestal snel en zonder restverschijnselen
voorbij
Bij kinderen gaat laryngitis vaak gepaard met een gierend geluid bij
de inademing (inspiratoire stridor) Het heet dan pseudokroep
