Samenvatting Blok 5 Boek verpleegtechnische handelingen Thema 8 Hoofdstuk 22
Tracheotomie en uitzuigen + 23 Toedienen van zuurstof
Anatomie en fysiologie van de luchtwegen
Het bovenste deel van de luchtwegen bestaat uit:
Neus- en mondholte
Keelholte (farynx)
Strottenhoofd (larynx)
Luchtpijp (trachea)
Luchtpijptakken (bronchiën)
In de keelholte kruisen de luchtweg en de voedselweg
elkaar.
Het strottenhoofd (larynx) zorgt ervoor dat het
voedsel niet in de luchtpijp terecht komt.
Belangrijkste onderdelen van het strottenhoofd:
- Het strottenklepje (epiglottis): houdt de voedselbrok tegen
- Stembanden: worden door de uitgeademde lucht in trilling gebracht
als we spreken of zingen.
Luchtpijp:
De luchtpijp (trachea) begint precies
onder het strottenhoofd.
Het is een buis die vanuit het halsgebied
recht naar beneden loopt tot in de
borstholte (thorax)
In de hals ligt de luchtpijp VOOR de slokdarm
(oesophagus)
In de thorax ligt hij tussen beide longen
In de thorax splitst de luchtpijp zich in 2 hoofd
bronchiën, die elk een long van lucht voorzien.
De bovenste luchtweg is dicht, wat nu?
Als de larynx dicht zit door b.v. zwelling van de luchtwegen of een
vastzittend voorwerp zal de zorgvrager stikken als er niet wordt
ingegrepen.
De arts zal ingrijpen d.m.v. een tracheotomie.
Trachea = luchtpijp
Tomie = openen
Tracheotomie
Situatie waarbij een incisie gemaakt wordt in de luchtpijp om daardoor
ademhaling of kunstmatige beademing mogelijk te maken.
1
, Samenvatting Blok 5 Boek verpleegtechnische handelingen Thema 8 Hoofdstuk 22
Tracheotomie en uitzuigen + 23 Toedienen van zuurstof
Omdat het langdurig beademen via de mand of neus schade kan
toebrengen aan het weefsel, wordt er een tracheotomie gedaan.
Omdat een tracheotomie een onnatuurlijke opening van de luchtweg is
wordt dit ook wel een tijdelijke tracheostoma genoemd.
Laryngectomie
Operatie waarbij het strottenhoofd wordt verwijderd
Larynx = strottenhoofd
Ectomie = verwijderen van
Nadat de larynx verwijderd wordt, wordt de trachea in de
huid van de hals gehecht en ontstaat er een blijvende
verbinding met de buitenlucht.
De zorgvragers hebben GEEN stembanden meer en
kunnen ook niet meer normaal spreken.
Wat is een tracheacanule?
Het buisje dat ingebracht wordt bij een tracheotomie als een
tracheostoma.
De canule bestaat uit een binnen- en buitencanule met soms een cuff.
Cuff
Is een opblaasbare manchet dat ervoor zorgt dat er
geen vocht langs de canule in de trachea kan lopen.
De buitencanule blijft bij een tracheotomie altijd zitten om ervoor te
zorgen dat de opening in de trachea niet dichtklapt.
Deze is gefixeerd met een vetertje om de hals van de zorgvrager.
Bij een tracheostoma wordt direct na de operatie (laryngectomie) vaak
een canule geplaatst om krimpen van de stoma te voorkomen.
Dit is meestal een ééndelige canule.
Als de wond is genezen is een canule meestal niet meer nodig.
Sommige dragen alleen ’s nachts een canule om het krimpen te
voorkomen.
Wel wordt geadviseerd af en toe de canule te passen om te zien dat de
stoma niet geleidelijk krimpt.
Gelaryngectomeerden die een canule dragen mogen deze zelf verwijderen
om te reinigen (ook een eventuele buitencanule)
Verzorgen van de tracheacanule en de insteekopening
Zodra je aan de canule zit veroorzaakt dit een hoestprikkel.
Het slijm komt hierdoor door de canule naar buiten
Deze slijm is met een gaasje op te vangen en te verwijderen
2
Tracheotomie en uitzuigen + 23 Toedienen van zuurstof
Anatomie en fysiologie van de luchtwegen
Het bovenste deel van de luchtwegen bestaat uit:
Neus- en mondholte
Keelholte (farynx)
Strottenhoofd (larynx)
Luchtpijp (trachea)
Luchtpijptakken (bronchiën)
In de keelholte kruisen de luchtweg en de voedselweg
elkaar.
Het strottenhoofd (larynx) zorgt ervoor dat het
voedsel niet in de luchtpijp terecht komt.
Belangrijkste onderdelen van het strottenhoofd:
- Het strottenklepje (epiglottis): houdt de voedselbrok tegen
- Stembanden: worden door de uitgeademde lucht in trilling gebracht
als we spreken of zingen.
Luchtpijp:
De luchtpijp (trachea) begint precies
onder het strottenhoofd.
Het is een buis die vanuit het halsgebied
recht naar beneden loopt tot in de
borstholte (thorax)
In de hals ligt de luchtpijp VOOR de slokdarm
(oesophagus)
In de thorax ligt hij tussen beide longen
In de thorax splitst de luchtpijp zich in 2 hoofd
bronchiën, die elk een long van lucht voorzien.
De bovenste luchtweg is dicht, wat nu?
Als de larynx dicht zit door b.v. zwelling van de luchtwegen of een
vastzittend voorwerp zal de zorgvrager stikken als er niet wordt
ingegrepen.
De arts zal ingrijpen d.m.v. een tracheotomie.
Trachea = luchtpijp
Tomie = openen
Tracheotomie
Situatie waarbij een incisie gemaakt wordt in de luchtpijp om daardoor
ademhaling of kunstmatige beademing mogelijk te maken.
1
, Samenvatting Blok 5 Boek verpleegtechnische handelingen Thema 8 Hoofdstuk 22
Tracheotomie en uitzuigen + 23 Toedienen van zuurstof
Omdat het langdurig beademen via de mand of neus schade kan
toebrengen aan het weefsel, wordt er een tracheotomie gedaan.
Omdat een tracheotomie een onnatuurlijke opening van de luchtweg is
wordt dit ook wel een tijdelijke tracheostoma genoemd.
Laryngectomie
Operatie waarbij het strottenhoofd wordt verwijderd
Larynx = strottenhoofd
Ectomie = verwijderen van
Nadat de larynx verwijderd wordt, wordt de trachea in de
huid van de hals gehecht en ontstaat er een blijvende
verbinding met de buitenlucht.
De zorgvragers hebben GEEN stembanden meer en
kunnen ook niet meer normaal spreken.
Wat is een tracheacanule?
Het buisje dat ingebracht wordt bij een tracheotomie als een
tracheostoma.
De canule bestaat uit een binnen- en buitencanule met soms een cuff.
Cuff
Is een opblaasbare manchet dat ervoor zorgt dat er
geen vocht langs de canule in de trachea kan lopen.
De buitencanule blijft bij een tracheotomie altijd zitten om ervoor te
zorgen dat de opening in de trachea niet dichtklapt.
Deze is gefixeerd met een vetertje om de hals van de zorgvrager.
Bij een tracheostoma wordt direct na de operatie (laryngectomie) vaak
een canule geplaatst om krimpen van de stoma te voorkomen.
Dit is meestal een ééndelige canule.
Als de wond is genezen is een canule meestal niet meer nodig.
Sommige dragen alleen ’s nachts een canule om het krimpen te
voorkomen.
Wel wordt geadviseerd af en toe de canule te passen om te zien dat de
stoma niet geleidelijk krimpt.
Gelaryngectomeerden die een canule dragen mogen deze zelf verwijderen
om te reinigen (ook een eventuele buitencanule)
Verzorgen van de tracheacanule en de insteekopening
Zodra je aan de canule zit veroorzaakt dit een hoestprikkel.
Het slijm komt hierdoor door de canule naar buiten
Deze slijm is met een gaasje op te vangen en te verwijderen
2
