Nucleaire geneeskunde samenvatting periode 3
Nucleaire geneeskunde 03-001 dynamische acquisitie
- Begrijpt doel en uitvoering van de dynamische skeletscintigrafie.
- Kan de verschillende keuzes van de acquisitieparameters kiezen én beargumenteren.
(o.a.: stopconditie, matrix, energiepiek, energiewindow, collimator
Algemeen over dynamische acquisities:
Dynamisch: aan verandering onderhevig
Hoge of lage dynamiek (veel of weinig veranderingen) afhankelijk van orgaan- of
weefselfunctie
Niet te vroeg of te laat starten bij een dynamische acquisitie. Je hebt maar één kans
Een dynamisch onderzoek bevat een groot aantal gegevens van verschillende
meetmomenten. Elk meetmoment is een statisch gegeven
Belangrijke aspecten bij een dynamische acquisitie:
- Totale tijdsduur van tevoren moet bekend zijn hoelang het dynamische proces zal
kunnen gaan duren of hoe lang het zichtbaar te volgen is. De totale meetduur is afhankelijk
van het te onderzoeken orgaan en hoelang het dynamisch proces duurt
Totale tijdsduur = de tijdsduur per frame keer het totaal aantal frames dat geacquiseerd gaat
worden
- Duur van de meetmomenten hoe sneller de veranderingen optreden, hoe groter de
dynamiek, hoe korter de metingen moeten duren. Duren de metingen te lang, dan zal
binnen 1 opgenomen frame teveel dynamiek verzameld worden, waardoor het dynamische
proces niet meer te volgen is.
- Hoeveelheid informatie die binnen korte tijd waarneembaar is
- De aanvang van de eerste meting (start van het onderzoek)
- Wachttijd tussen de opnamen
- Beschikbare ruimte voor opslag er moet genoeg ruimte zijn op de harde schijf
Skeletscrintigrafie:
- fase 1: perfusie (dynamisch) direct na injectie
- fase 2: weke delen/ blood pool (statisch) 1-10 min na injectie
- fase 3: osteoblastenactiviteit (statisch/ Wb) vanaf 2 uur na injectie
Het verwachte ziektebeeld bepaald bij de skeletscrintigrafie de wijze van het onderzoek.
De 3de fase voer je altijd uit. De eerste 2 alleen bij bepaalde indicaties.
Indicatie 3 fasen:
- verdenking op ontstekingsprocessen
- trauma
- orthopedische vraagstellingen
,Fase 1:
Meer naar perifeer langere teltijd
Verder van het hart = dunnere vaten = tragere perfusie
- 1-2 seconde per frame
- 30-60 frames
- matrix 64 keer 64 of 128 keer 128: korte teltijd weinig counts weinig counts/ pixels
T/A-curve = tijd/activiteit curve
X-as: tijd
Y-as: activiteit
Stappen bepalen van de curve:
1. Bepalen in welke frames je ROI’s tekent
2. waar teken je de ROI’s
3. ROI’S tekenen
4. T/A curve maken
Fase 2 (volgt direct na de perfusie):
- 3-5 min
- 1 of 2 opnamen –> afhankelijk van de locatie
- matrix 128 keer 128 of 256 keer 256
Een dynamische acquisitie van 1 frame is ook statisch
Fase 3 (statische fase) :
- 3-5 uur na injectie
Energiewindow: 140 keV
Collimator LEAP
Radiofarmacon: 99mTC met HDP
Het geïnjecteerde 99mtc of HDP wordt deels uitgescheiden door de nieren. Patiënt moet je
uit laten plassen voor het onderzoek. Indien de nieren niet zichtbaar zijn op de opnamen
wijst dit (bijna) altijd op pathologie
Indien bij de 3 fase alle fasen positief zijn dan is er sprake van een infectieuse botontsteking
(meestal osteomyelitis)
Zijn fase 1 en 2 positief en fase 3 negatief dan is er sprake van weke-delen ontsteking
Osteïtis deformans (wordt ook wel de ziekte van paget genoemd) is een ontstekingsachtige
aandoening waarbij het bot sneller wordt aangemaakt dan afgebroken. De opnamen van het
radiofarmacon is dan extreem hoog.
, NG 03-005 renografie
- Kan de verschillende keuzes van de acquisitieparameters kiezen én beargumenteren.
(o.a.: stopconditie, matrix, energiepiek, energiewindow, collimator
Anatomie van de nieren:
Renografie is een dynamisch onderzoek
Nier is ongeveer 11 keer 6 keer 4 (L keer B keer D) en weegt tussen de 150-170 gram
Stralingsbelasting 0,02 tot 0,75 msv
Tijdsduur 20 min
Beoordeling renografie:
Extractie (filtering) 180 liter bloed per dag
excretie (uitscheiding/ afvloed) 2 liter urine per dag
Perfusie (doorbloeding parenchym)
Verschillende nuclide die gebruikt kunnen worden:
99mtc – MAG3 (tubulair excretie)
99mtc- DTPA (glomilaire filtratie) maken we zichtbaar in het kapsel van bouman
131I of 123 I-hippuran (tubulaire excretie) in Nederland erg zeldzaam
Indicaties voor een renografie:
- vermoeden van een urinewegobstructie
- plotseling verslechterende nierfunctie zonder duidelijke oorzaak
- recidiverende pyelonefritis
- detectie van nierschade na nier/blaasstenen
- verdenking nierarteriesternose (NAS) bij onverklaarbare hypertensie dit gebeurt steeds
vaker op de CT met contrast)
- complicaties na een niertransplantatie
Matrix 128 keer 128
LEAP-collimator
Energiepiek 140 keV
Nucleaire geneeskunde 03-001 dynamische acquisitie
- Begrijpt doel en uitvoering van de dynamische skeletscintigrafie.
- Kan de verschillende keuzes van de acquisitieparameters kiezen én beargumenteren.
(o.a.: stopconditie, matrix, energiepiek, energiewindow, collimator
Algemeen over dynamische acquisities:
Dynamisch: aan verandering onderhevig
Hoge of lage dynamiek (veel of weinig veranderingen) afhankelijk van orgaan- of
weefselfunctie
Niet te vroeg of te laat starten bij een dynamische acquisitie. Je hebt maar één kans
Een dynamisch onderzoek bevat een groot aantal gegevens van verschillende
meetmomenten. Elk meetmoment is een statisch gegeven
Belangrijke aspecten bij een dynamische acquisitie:
- Totale tijdsduur van tevoren moet bekend zijn hoelang het dynamische proces zal
kunnen gaan duren of hoe lang het zichtbaar te volgen is. De totale meetduur is afhankelijk
van het te onderzoeken orgaan en hoelang het dynamisch proces duurt
Totale tijdsduur = de tijdsduur per frame keer het totaal aantal frames dat geacquiseerd gaat
worden
- Duur van de meetmomenten hoe sneller de veranderingen optreden, hoe groter de
dynamiek, hoe korter de metingen moeten duren. Duren de metingen te lang, dan zal
binnen 1 opgenomen frame teveel dynamiek verzameld worden, waardoor het dynamische
proces niet meer te volgen is.
- Hoeveelheid informatie die binnen korte tijd waarneembaar is
- De aanvang van de eerste meting (start van het onderzoek)
- Wachttijd tussen de opnamen
- Beschikbare ruimte voor opslag er moet genoeg ruimte zijn op de harde schijf
Skeletscrintigrafie:
- fase 1: perfusie (dynamisch) direct na injectie
- fase 2: weke delen/ blood pool (statisch) 1-10 min na injectie
- fase 3: osteoblastenactiviteit (statisch/ Wb) vanaf 2 uur na injectie
Het verwachte ziektebeeld bepaald bij de skeletscrintigrafie de wijze van het onderzoek.
De 3de fase voer je altijd uit. De eerste 2 alleen bij bepaalde indicaties.
Indicatie 3 fasen:
- verdenking op ontstekingsprocessen
- trauma
- orthopedische vraagstellingen
,Fase 1:
Meer naar perifeer langere teltijd
Verder van het hart = dunnere vaten = tragere perfusie
- 1-2 seconde per frame
- 30-60 frames
- matrix 64 keer 64 of 128 keer 128: korte teltijd weinig counts weinig counts/ pixels
T/A-curve = tijd/activiteit curve
X-as: tijd
Y-as: activiteit
Stappen bepalen van de curve:
1. Bepalen in welke frames je ROI’s tekent
2. waar teken je de ROI’s
3. ROI’S tekenen
4. T/A curve maken
Fase 2 (volgt direct na de perfusie):
- 3-5 min
- 1 of 2 opnamen –> afhankelijk van de locatie
- matrix 128 keer 128 of 256 keer 256
Een dynamische acquisitie van 1 frame is ook statisch
Fase 3 (statische fase) :
- 3-5 uur na injectie
Energiewindow: 140 keV
Collimator LEAP
Radiofarmacon: 99mTC met HDP
Het geïnjecteerde 99mtc of HDP wordt deels uitgescheiden door de nieren. Patiënt moet je
uit laten plassen voor het onderzoek. Indien de nieren niet zichtbaar zijn op de opnamen
wijst dit (bijna) altijd op pathologie
Indien bij de 3 fase alle fasen positief zijn dan is er sprake van een infectieuse botontsteking
(meestal osteomyelitis)
Zijn fase 1 en 2 positief en fase 3 negatief dan is er sprake van weke-delen ontsteking
Osteïtis deformans (wordt ook wel de ziekte van paget genoemd) is een ontstekingsachtige
aandoening waarbij het bot sneller wordt aangemaakt dan afgebroken. De opnamen van het
radiofarmacon is dan extreem hoog.
, NG 03-005 renografie
- Kan de verschillende keuzes van de acquisitieparameters kiezen én beargumenteren.
(o.a.: stopconditie, matrix, energiepiek, energiewindow, collimator
Anatomie van de nieren:
Renografie is een dynamisch onderzoek
Nier is ongeveer 11 keer 6 keer 4 (L keer B keer D) en weegt tussen de 150-170 gram
Stralingsbelasting 0,02 tot 0,75 msv
Tijdsduur 20 min
Beoordeling renografie:
Extractie (filtering) 180 liter bloed per dag
excretie (uitscheiding/ afvloed) 2 liter urine per dag
Perfusie (doorbloeding parenchym)
Verschillende nuclide die gebruikt kunnen worden:
99mtc – MAG3 (tubulair excretie)
99mtc- DTPA (glomilaire filtratie) maken we zichtbaar in het kapsel van bouman
131I of 123 I-hippuran (tubulaire excretie) in Nederland erg zeldzaam
Indicaties voor een renografie:
- vermoeden van een urinewegobstructie
- plotseling verslechterende nierfunctie zonder duidelijke oorzaak
- recidiverende pyelonefritis
- detectie van nierschade na nier/blaasstenen
- verdenking nierarteriesternose (NAS) bij onverklaarbare hypertensie dit gebeurt steeds
vaker op de CT met contrast)
- complicaties na een niertransplantatie
Matrix 128 keer 128
LEAP-collimator
Energiepiek 140 keV
