SAMENVATTING ADVANCED AUDITING
NAJAAR 2020
1|P a g in a
,Inhoud
Hiërarchie ....................................................................................................................................................................................................................... 3
Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) & besluit toezicht accountantsorganisaties (Bta) .............................................................................. 4
Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT) ............................................................................................................ 6
Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA) .................................................................................................................................... 7
Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) ................................................................................... 8
NV NOCLAR (Non-Compliance with Laws And Regulations) ...................................................................................................................................... 11
NV COS 200 Algehele doelstellingen van de onafhankelijke accountant, alsmede het uitvoeren van een controle overeenkomstig de
Standaarden ................................................................................................................................................................................................................. 11
NV COS 230 Controledocumentatie............................................................................................................................................................................ 12
NV COS 240 De verantwoordelijkheden van de accountant met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële
overzichten ................................................................................................................................................................................................................... 12
NV COS 250 Het in aanmerking nemen van wet- en regelgeving bij een controle van financiële overzichten...................................................... 14
NV COS 260 Communicatie met de met governance belaste personen .................................................................................................................. 14
NV COS 265 Meedelen van tekortkomingen in de interne beheersing met de governance belaste personen en het management .................. 14
NV COS 300 Planning van een controle van financiële overzichten.......................................................................................................................... 15
NV COS 315 Risico's op een afwijking van materieel belang identificeren en inschatten door inzicht te verwerven in de entiteit en haar
omgeving ...................................................................................................................................................................................................................... 16
NV COS 320 Materialiteit bij de planning en uitvoering van een controle ............................................................................................................... 21
NV COS 330 Inspelen door de accountant op ingeschatte risico's ............................................................................................................................ 22
NV COS 450 Evaluatie van tijdens de controle geïdentificeerde afwijkingen ........................................................................................................... 24
NV COS 570 Continuïteit .............................................................................................................................................................................................. 25
NV COS 600 Bijzondere overwegingen - controles van financiële overzichten van een groep (inclusief de werkzaamheden van accountants
van groepsonderdelen) ................................................................................................................................................................................................ 29
NV COS 610 Gebruikmaken van de werkzaamheden van interne auditors.............................................................................................................. 33
NV COS 620 Gebruikmaken van de werkzaamheden van een door de accountant ingeschakelde deskundige .................................................... 35
NV COS 700 Het vormen van een oordeel en het rapporteren over financiële overzichten .................................................................................. 37
NV COS 701 Het communiceren van kernpunten van de controle in de controleverklaring van de onafhankelijke accountant ......................... 38
NV COS 705 Aanpassingen van het oordeel in de controleverklaring van de onafhankelijke accountant ............................................................. 39
NV COS 706 Paragrafen ter benadrukking van bepaalde aangelegenheden en paragrafen over overige aangelegenheden in controleverklaring
van de onafhankelijke accountant .............................................................................................................................................................................. 41
Assurance-opdrachten anders dan opdrachten tot controle of beoordeling van historische financiële informatie (attest-opdrachten & directe-
opdrachten) .................................................................................................................................................................................................................. 42
Overige onderwerpen .................................................................................................................................................................................................. 45
1. Analyse structuur ................................................................................................................................................................................................ 46
2. Betoogstructuur.................................................................................................................................................................................................. 47
3. Biases ................................................................................................................................................................................................................... 48
4. IT & Audit ............................................................................................................................................................................................................ 50
5. Integriteit management ..................................................................................................................................................................................... 50
6. Fraude ................................................................................................................................................................................................................. 51
Geciteerde werken ....................................................................................................................................................................................................... 52
2|P a g in a
,Hiërarchie
De regelgeving voor het totale accountantsberoep bestaat uit verschillende soorten regels (wetten, besluiten,
verordeningen en nadere voorschriften).
Wetgeving
Lees
Wetgeving
Wetgeving is opgesteld op hoofdlijnen en bevat de kapstok.
Wetgeving is dwingend (‘dit moet’). Wetgeving is nader uitgewerkt in Verordeningen
besluiten.
Nadere voorschriften
(standaarden)
Verordeningen
Hier is de wetgeving in uitgewerkt. In de verordeningen is het algemene kader (VGBA) van het accountantsberoep
en functioneren in vastgelegd (basisbeginselen). Dit ligt niet vast in de wet, maar wel op het niveau van ons beroep.
Vanuit de NBA is dit vastgesteld. Als je de VGBA en VIO niet volgt dan moet je voor de tuchtrechter verschijnen.
Nadere voorschriften (standaarden)
Geven concreet invulling aan de verordeningen. Standaarden zijn gericht op specifieke werkzaamheden:
controleopdrachten, beoordelingsopdrachten en samenstellingswerkzaamheden. Afhankelijk van het type
dienstverleningen zijn sommige standaarden zelfs verplicht. Wanneer dit niet wordt nageleefd kun je ook voor de
tuchtrechter komen.
Deze soort regels kunnen van toepassing zijn op
De accountantseenheid De individuele accountant
Mét AFM-vergunning Externe accountants: als ze bij het AFM als zodanig
zijn aangemeld door hun accountantsorganisatie en
Zónder AFM-vergunning ingeschreven staan.
Soort regeling Voor wie bestemd?
Accountantseenheid Individuele accountant
Wet • Wet toezicht accountantsorganisaties • Wet op accountantsberoep (Wab)
(WTA) • Wet tuchtrechtspraak accountants (Wtra)
Besluit • Besluit toezicht accountantsorganisaties
(BTA)
Verordening • Verordening accountantsorganisaties • Verordening gedrags- en beroepsregels
(VAO) (VGBA)
• Verordening op kwaliteitsbeoordelingen • Verordening inzake de onafhankelijkheid
van accountants bij assurance-opdrachten
(ViO)
• Verordening op kwaliteitsbeoordelingen
• Verordening op de klachtenbehandeling
• Verordening op Raad voor geschillen
• Verordening op de ledengroepen
Nadere voorschriften • Nadere voorschriften kwaliteitssystemen • Nadere voorschriften permanente educatie
(NVKS) inzake: • Nadere voorschriften Controle- en overige
• Assurance-opdrachten standaarden (NV COS)
• Aan assurance verwante opdrachten • Nadere voorschriften Non Compliance
With Law and Regulations (NOCLAR)
3|P a g in a
, Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) & besluit toezicht accountantsorganisaties (Bta)
In de Wta en de Bta zijn onafhankelijkheidsregelgevingen opgenomen over onder ander het stelsel van
kwaliteitsbeheersing van accountantsorganisaties.
Accountants moeten betrouwbaar en onafhankelijk zijn. Zij mogen zich niet laten leiden door commerciële of
persoonlijke belangen. Door toezicht te houden wil de AFM ervoor zorgen dat accountants hun neutrale positie
verstevigen. Hierdoor wordt het publiek belang gediend.
Normen
De wet (Wta) en het daarop gebaseerde besluit (Bta) bevatten normen waaraan accountantsorganisaties én
accountants die wettelijke controles verrichten, moeten voldoen. Deze accountants worden in de Wta als externe
accountant aangeduid.
Accountantsorganisatie Externe accountants
Deze normen (in het bijzonder de kwaliteit van Externe accountants hebben te maken met normen in het
controlewerkzaamheden) regelen o.a. dat een kader van:
accountantsorganisatie haar onafhankelijkheid moet • Het melden (onder bepaalde voorwaarden) van een
kunnen aantonen en dat een accountantsorganisatie dient redelijk vermoeden van fraude van materieel belang.
te beschikken over een goed werkend stelsel van • Naleving beroepsregelement.
kwaliteitsbeheersing. Daarnaast worden eisen gesteld aan: • Melding AFM indien tuchtzaak tegen hem aanhangig
• De betrouwbaarheid is gemaakt.
• Deskundigheid en vakbekwaamheid van de
bestuurders
• De zeggenschapsstructuur binnen de
accountantsorganisatie
Toezichthoudende functie op de normen: AFM
Niet voldaan aan de normen:
Indien niet wordt voldaan aan de normen van de Wta, kan de AFM ingrijpen met bestuursrechtelijke maatregelen (boetes, publicaties,
aanwijzingen, dwangsommen, intrekken van vergunning) opleggen. Daarnaast kan het AFM de externe accountant voor de
Accountantskamer slepen (tuchtregeling).
AFM
Een accountantsorganisatie dient een vergunning voor het verrichten van een wettelijke controle aan te vragen
bij de AFM. Alleen accountantsorganisaties die een vergunning hebben mogen wettelijke controles uitvoeren.
Fraude
Bij het uitvoeren van een wettelijke controle (zowel OOB als niet-OOB) dient bij een redelijk vermoeden van fraude
een melding te worden gedaan bij een opsporingsambtenaar. De Wta spreekt dus van een meldplicht bij een
redelijk vermoeden van fraude. Dit houdt in: als uit feiten en omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld
aan enig strafbaar feit voortvloeit.
Begrip fraude
De definitie van fraude is geregeld in de Bta. Fraude is een opzettelijk handelen of nalaten waarbij misleiding wordt
gebruikt om een wederrechtelijk voordeel te behalen en waarbij de aard of de omvang zodanig is dat beslissingen
die in het maatschappelijk verkeer worden genomen op grond van de financiële verantwoording van de
controleclient zouden kunnen worden beïnvloed door misleiding.
4|P a g in a
NAJAAR 2020
1|P a g in a
,Inhoud
Hiërarchie ....................................................................................................................................................................................................................... 3
Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) & besluit toezicht accountantsorganisaties (Bta) .............................................................................. 4
Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT) ............................................................................................................ 6
Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA) .................................................................................................................................... 7
Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) ................................................................................... 8
NV NOCLAR (Non-Compliance with Laws And Regulations) ...................................................................................................................................... 11
NV COS 200 Algehele doelstellingen van de onafhankelijke accountant, alsmede het uitvoeren van een controle overeenkomstig de
Standaarden ................................................................................................................................................................................................................. 11
NV COS 230 Controledocumentatie............................................................................................................................................................................ 12
NV COS 240 De verantwoordelijkheden van de accountant met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële
overzichten ................................................................................................................................................................................................................... 12
NV COS 250 Het in aanmerking nemen van wet- en regelgeving bij een controle van financiële overzichten...................................................... 14
NV COS 260 Communicatie met de met governance belaste personen .................................................................................................................. 14
NV COS 265 Meedelen van tekortkomingen in de interne beheersing met de governance belaste personen en het management .................. 14
NV COS 300 Planning van een controle van financiële overzichten.......................................................................................................................... 15
NV COS 315 Risico's op een afwijking van materieel belang identificeren en inschatten door inzicht te verwerven in de entiteit en haar
omgeving ...................................................................................................................................................................................................................... 16
NV COS 320 Materialiteit bij de planning en uitvoering van een controle ............................................................................................................... 21
NV COS 330 Inspelen door de accountant op ingeschatte risico's ............................................................................................................................ 22
NV COS 450 Evaluatie van tijdens de controle geïdentificeerde afwijkingen ........................................................................................................... 24
NV COS 570 Continuïteit .............................................................................................................................................................................................. 25
NV COS 600 Bijzondere overwegingen - controles van financiële overzichten van een groep (inclusief de werkzaamheden van accountants
van groepsonderdelen) ................................................................................................................................................................................................ 29
NV COS 610 Gebruikmaken van de werkzaamheden van interne auditors.............................................................................................................. 33
NV COS 620 Gebruikmaken van de werkzaamheden van een door de accountant ingeschakelde deskundige .................................................... 35
NV COS 700 Het vormen van een oordeel en het rapporteren over financiële overzichten .................................................................................. 37
NV COS 701 Het communiceren van kernpunten van de controle in de controleverklaring van de onafhankelijke accountant ......................... 38
NV COS 705 Aanpassingen van het oordeel in de controleverklaring van de onafhankelijke accountant ............................................................. 39
NV COS 706 Paragrafen ter benadrukking van bepaalde aangelegenheden en paragrafen over overige aangelegenheden in controleverklaring
van de onafhankelijke accountant .............................................................................................................................................................................. 41
Assurance-opdrachten anders dan opdrachten tot controle of beoordeling van historische financiële informatie (attest-opdrachten & directe-
opdrachten) .................................................................................................................................................................................................................. 42
Overige onderwerpen .................................................................................................................................................................................................. 45
1. Analyse structuur ................................................................................................................................................................................................ 46
2. Betoogstructuur.................................................................................................................................................................................................. 47
3. Biases ................................................................................................................................................................................................................... 48
4. IT & Audit ............................................................................................................................................................................................................ 50
5. Integriteit management ..................................................................................................................................................................................... 50
6. Fraude ................................................................................................................................................................................................................. 51
Geciteerde werken ....................................................................................................................................................................................................... 52
2|P a g in a
,Hiërarchie
De regelgeving voor het totale accountantsberoep bestaat uit verschillende soorten regels (wetten, besluiten,
verordeningen en nadere voorschriften).
Wetgeving
Lees
Wetgeving
Wetgeving is opgesteld op hoofdlijnen en bevat de kapstok.
Wetgeving is dwingend (‘dit moet’). Wetgeving is nader uitgewerkt in Verordeningen
besluiten.
Nadere voorschriften
(standaarden)
Verordeningen
Hier is de wetgeving in uitgewerkt. In de verordeningen is het algemene kader (VGBA) van het accountantsberoep
en functioneren in vastgelegd (basisbeginselen). Dit ligt niet vast in de wet, maar wel op het niveau van ons beroep.
Vanuit de NBA is dit vastgesteld. Als je de VGBA en VIO niet volgt dan moet je voor de tuchtrechter verschijnen.
Nadere voorschriften (standaarden)
Geven concreet invulling aan de verordeningen. Standaarden zijn gericht op specifieke werkzaamheden:
controleopdrachten, beoordelingsopdrachten en samenstellingswerkzaamheden. Afhankelijk van het type
dienstverleningen zijn sommige standaarden zelfs verplicht. Wanneer dit niet wordt nageleefd kun je ook voor de
tuchtrechter komen.
Deze soort regels kunnen van toepassing zijn op
De accountantseenheid De individuele accountant
Mét AFM-vergunning Externe accountants: als ze bij het AFM als zodanig
zijn aangemeld door hun accountantsorganisatie en
Zónder AFM-vergunning ingeschreven staan.
Soort regeling Voor wie bestemd?
Accountantseenheid Individuele accountant
Wet • Wet toezicht accountantsorganisaties • Wet op accountantsberoep (Wab)
(WTA) • Wet tuchtrechtspraak accountants (Wtra)
Besluit • Besluit toezicht accountantsorganisaties
(BTA)
Verordening • Verordening accountantsorganisaties • Verordening gedrags- en beroepsregels
(VAO) (VGBA)
• Verordening op kwaliteitsbeoordelingen • Verordening inzake de onafhankelijkheid
van accountants bij assurance-opdrachten
(ViO)
• Verordening op kwaliteitsbeoordelingen
• Verordening op de klachtenbehandeling
• Verordening op Raad voor geschillen
• Verordening op de ledengroepen
Nadere voorschriften • Nadere voorschriften kwaliteitssystemen • Nadere voorschriften permanente educatie
(NVKS) inzake: • Nadere voorschriften Controle- en overige
• Assurance-opdrachten standaarden (NV COS)
• Aan assurance verwante opdrachten • Nadere voorschriften Non Compliance
With Law and Regulations (NOCLAR)
3|P a g in a
, Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) & besluit toezicht accountantsorganisaties (Bta)
In de Wta en de Bta zijn onafhankelijkheidsregelgevingen opgenomen over onder ander het stelsel van
kwaliteitsbeheersing van accountantsorganisaties.
Accountants moeten betrouwbaar en onafhankelijk zijn. Zij mogen zich niet laten leiden door commerciële of
persoonlijke belangen. Door toezicht te houden wil de AFM ervoor zorgen dat accountants hun neutrale positie
verstevigen. Hierdoor wordt het publiek belang gediend.
Normen
De wet (Wta) en het daarop gebaseerde besluit (Bta) bevatten normen waaraan accountantsorganisaties én
accountants die wettelijke controles verrichten, moeten voldoen. Deze accountants worden in de Wta als externe
accountant aangeduid.
Accountantsorganisatie Externe accountants
Deze normen (in het bijzonder de kwaliteit van Externe accountants hebben te maken met normen in het
controlewerkzaamheden) regelen o.a. dat een kader van:
accountantsorganisatie haar onafhankelijkheid moet • Het melden (onder bepaalde voorwaarden) van een
kunnen aantonen en dat een accountantsorganisatie dient redelijk vermoeden van fraude van materieel belang.
te beschikken over een goed werkend stelsel van • Naleving beroepsregelement.
kwaliteitsbeheersing. Daarnaast worden eisen gesteld aan: • Melding AFM indien tuchtzaak tegen hem aanhangig
• De betrouwbaarheid is gemaakt.
• Deskundigheid en vakbekwaamheid van de
bestuurders
• De zeggenschapsstructuur binnen de
accountantsorganisatie
Toezichthoudende functie op de normen: AFM
Niet voldaan aan de normen:
Indien niet wordt voldaan aan de normen van de Wta, kan de AFM ingrijpen met bestuursrechtelijke maatregelen (boetes, publicaties,
aanwijzingen, dwangsommen, intrekken van vergunning) opleggen. Daarnaast kan het AFM de externe accountant voor de
Accountantskamer slepen (tuchtregeling).
AFM
Een accountantsorganisatie dient een vergunning voor het verrichten van een wettelijke controle aan te vragen
bij de AFM. Alleen accountantsorganisaties die een vergunning hebben mogen wettelijke controles uitvoeren.
Fraude
Bij het uitvoeren van een wettelijke controle (zowel OOB als niet-OOB) dient bij een redelijk vermoeden van fraude
een melding te worden gedaan bij een opsporingsambtenaar. De Wta spreekt dus van een meldplicht bij een
redelijk vermoeden van fraude. Dit houdt in: als uit feiten en omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld
aan enig strafbaar feit voortvloeit.
Begrip fraude
De definitie van fraude is geregeld in de Bta. Fraude is een opzettelijk handelen of nalaten waarbij misleiding wordt
gebruikt om een wederrechtelijk voordeel te behalen en waarbij de aard of de omvang zodanig is dat beslissingen
die in het maatschappelijk verkeer worden genomen op grond van de financiële verantwoording van de
controleclient zouden kunnen worden beïnvloed door misleiding.
4|P a g in a
