Hoofdstuk 27 Zwangerschap en bevalling
De zorg rondom een zwangere en haar baby heet prenatale zorg, natale zorg en perinatale zorg.
De zwangerschap
zwangere zijn tijdens hun zwangerschap erg gevoelig voor geuren en smaken. Doordat de
baarmoeder groter wordt, kan bij het liggen de bloedvaten worden dichtgedrukt, wat zorgt voor
duizeligheid bij de vrouw.
Abnormale zwangerschapsduur
een normale zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken. Je telt vanaf de laatste dag van de
menstruatie. De partus zal dus ongeveer 38 weken na de bevruchting plaats vinden. Een
zwangerschapsduur van 37 tot 42 weken noem je aterme partus. Je spreekt van een vroeggeboorte
wanneer de bevalling voor de 37 weken plaats vindt. Een te vroeg geboren baby noem je een
premature baby. Wanneer de bevalling plaatsvind na 42 weken, spreek je van een partus
postmaturus of serotiene bevalling. Wanneer een zwangerschap voor de 16e week spontaan
afbreekt, spreek je van een miskraam of spontane abortus. De kans op een miskraam heeft te
maken met genen en de leeftijd van de moeder. Je herkent een miskraam aan: vaginaal bloedverlies
en weeënachtige pijn. Deze klachten kunnen ook wijzen op een dreigende abortus. Wanneer een
spontane abortus wordt gemist en pas bij een echo duidelijk word, noem je dit een missed abortion.
Afwijkingen in de foetale groei
een eenvoudige manier om de groei van de foetus te meten, is het bepalen van de fundushoogte. Dit
is de afstand tussen de symfyse en de bovenrand van de baarmoeder, om de exacte grootte te weten
moet je de zwangerschapsduur weten. Wanneer de groei verloopt zoals verwacht, spreek je van
positieve discongruentie. Een abnormaal hoog geboortegewicht noem je large for gestational age.
Wanneer de groei niet zoals verwacht verloopt, spreek je van negatieve discongruentie. Een te laag
geboortegewicht noem je small for gestational age.
Hyperemesis gravidarum
bij aanhoudend braken, uitdroging en gewichtsverlies, spreek je van hyperemesis gravidarum.
Overmatig braken kan ook andere oorzaken hebben dan de zwangerschap, daarom is het belangrijk
een uitgebreid anamnese af te nemen. Bij hyperemesis gravidarum toont lab onderzoek afwijkingen
in de water- zouthuishouding. Ook het hemoglobinegehalte kan verhoogd zijn. De behandeling
bestaat uit eten en drinken van kleine hoeveelheden.
Hypertensie
bij controle wordt altijd de bloeddruk gemeten, er wordt gelet op de onderdruk. Je spreekt van
zwangerschapshypertensie wanneer de onderdruk hoger is dan 90 mmHg in de 2 e helft van de
zwangerschap. Symptomen zijn: hoofdpijn, misselijkheid, braken, tintelingen in armen en benen,
strak bandgevoel en wazig zien. De zwangere moet 24 uur lang urine verzamelen, dit wordt
onderzocht op eiwitten. Je spreekt van pre-eclampsie bij meer dan 300 milligram eiwitten in de
urine. Het HELLP syndroom staat voor Hemolyse Elevated Liver enzymes en Low Platelets. dit is via
lab onderzoek te zien doordat er veel leverenzymen aanwezig zijn en een afname van bloedplaatjes.
Wanneer zwangerschapshypertensie gepaard gaat met 1 of meer insulten, spreek je van eclampsie.
De zorg rondom een zwangere en haar baby heet prenatale zorg, natale zorg en perinatale zorg.
De zwangerschap
zwangere zijn tijdens hun zwangerschap erg gevoelig voor geuren en smaken. Doordat de
baarmoeder groter wordt, kan bij het liggen de bloedvaten worden dichtgedrukt, wat zorgt voor
duizeligheid bij de vrouw.
Abnormale zwangerschapsduur
een normale zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken. Je telt vanaf de laatste dag van de
menstruatie. De partus zal dus ongeveer 38 weken na de bevruchting plaats vinden. Een
zwangerschapsduur van 37 tot 42 weken noem je aterme partus. Je spreekt van een vroeggeboorte
wanneer de bevalling voor de 37 weken plaats vindt. Een te vroeg geboren baby noem je een
premature baby. Wanneer de bevalling plaatsvind na 42 weken, spreek je van een partus
postmaturus of serotiene bevalling. Wanneer een zwangerschap voor de 16e week spontaan
afbreekt, spreek je van een miskraam of spontane abortus. De kans op een miskraam heeft te
maken met genen en de leeftijd van de moeder. Je herkent een miskraam aan: vaginaal bloedverlies
en weeënachtige pijn. Deze klachten kunnen ook wijzen op een dreigende abortus. Wanneer een
spontane abortus wordt gemist en pas bij een echo duidelijk word, noem je dit een missed abortion.
Afwijkingen in de foetale groei
een eenvoudige manier om de groei van de foetus te meten, is het bepalen van de fundushoogte. Dit
is de afstand tussen de symfyse en de bovenrand van de baarmoeder, om de exacte grootte te weten
moet je de zwangerschapsduur weten. Wanneer de groei verloopt zoals verwacht, spreek je van
positieve discongruentie. Een abnormaal hoog geboortegewicht noem je large for gestational age.
Wanneer de groei niet zoals verwacht verloopt, spreek je van negatieve discongruentie. Een te laag
geboortegewicht noem je small for gestational age.
Hyperemesis gravidarum
bij aanhoudend braken, uitdroging en gewichtsverlies, spreek je van hyperemesis gravidarum.
Overmatig braken kan ook andere oorzaken hebben dan de zwangerschap, daarom is het belangrijk
een uitgebreid anamnese af te nemen. Bij hyperemesis gravidarum toont lab onderzoek afwijkingen
in de water- zouthuishouding. Ook het hemoglobinegehalte kan verhoogd zijn. De behandeling
bestaat uit eten en drinken van kleine hoeveelheden.
Hypertensie
bij controle wordt altijd de bloeddruk gemeten, er wordt gelet op de onderdruk. Je spreekt van
zwangerschapshypertensie wanneer de onderdruk hoger is dan 90 mmHg in de 2 e helft van de
zwangerschap. Symptomen zijn: hoofdpijn, misselijkheid, braken, tintelingen in armen en benen,
strak bandgevoel en wazig zien. De zwangere moet 24 uur lang urine verzamelen, dit wordt
onderzocht op eiwitten. Je spreekt van pre-eclampsie bij meer dan 300 milligram eiwitten in de
urine. Het HELLP syndroom staat voor Hemolyse Elevated Liver enzymes en Low Platelets. dit is via
lab onderzoek te zien doordat er veel leverenzymen aanwezig zijn en een afname van bloedplaatjes.
Wanneer zwangerschapshypertensie gepaard gaat met 1 of meer insulten, spreek je van eclampsie.
