H1 Inleiding strafrecht
1.2 In het strafrecht gaat het over verboden gedragingen zoals diefstal, doodslag, moord,
verkrachting, aanranding, vernieling , belediging en mishandeling. Het is de taak van de rechter om
vast te stellen of de verdachte schuldig is en om hem dan een straf op te leggen.
Het strafrecht omschrijft:
De verboden gedragingen
De bevoegdheden van politie en justitie
De gang van zaken tijdens de rechtszaak
De straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd
Het bijzondere aan het strafrecht: onze wetgeving kent veel geboden er verboden. Zo moet de
koper de koopsom altijd op tijd aan te verkoper betalen. En de verkoper moet ervoor zorgen dat de
zaak die hij verkoopt voldoet aan de afspraken. Maar nergens in deze wetsartikelen staat dat de
koper of de verkoper gestraft wordt als hij zich niet aan zijn verplichtingen houdt.
Het strafrecht bevat verboden en geboden waarop “straf” staat bij niet-naleving. Het strafrecht bevat
strafbepalingen: dit zijn verboden en geboden met een straf voor wie zich er niet aan houdt.
Bovendien kent het strafrecht een opsporingsapparaat: de politie komt bij een vermoeden van een
strafbaar feit in actie, zodat de strafrechter zich over de schuld van de verdachte kan uitspreken en
hem een straf kan opleggen.
Wanneer een strafbepaling: sommige gedragingen vormen zo’n bedreiging voor de orde en de rust
in de samenleving dat het daarom een taak van de overheid is om erop toe te zien dat burgers en
bedrijven zich aan deze regels houden. Als bijvoorbeeld de koper of de verhuurder zich niet aan zijn
verplichtingen houdt, is dit een zaak tussen de koper en de verkoper en geen bedreiging van de
rechtsorde.
Het doel van strafrecht is om de rechtsorde te beschermen. Rechtsorde: de veiligheid en de rust in
de samenleving.
Het strafrecht bestaat uit:
De verboden gedragingen
De bevoegdheden van politie en justitie
De gang van zaken tijdens de rechtszaak
De straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd
1.3 Als iemand een strafbepaling overtreedt, kan de rechter hem een straf opleggen. Op die manier
kan hij in de gevangenis terechtkomen of verplicht worden een taakstrak uit te voeren of een
geldboete te betalen. Ook biedt het strafrecht politie en justitie de bevoegdheid o miemand die
wordt verdacht van een strafbaar feit als verdachte mee te nemen naar het bureau en hem daar voor
enige tijd vast te houden voor onderzoek.
1 Geen terugwerkende kracht: dit wil zeggen dat een bepaalde gedraging alleen strafbaar kan zijn als
dit gedrag, op het moment van de daad, al strafbaar was. Gedrag achteraf strafbaar stellen is
verboden.
Wijziging van wet: als de wetwijziging in het voordeel is van de verdachte, dan heeft hij geluk. In dat
geval moet de rechter de voor de verdachte meest gunstige bepaling toepassen. Dat noemt men het
legaliteitsbeginsel.
2 Strafbaarstelling alleen bij wet: alleen een wet kan gedrag strafbaar stellen. Strafvordering biedt
op twee manieren bescherming aan de burgers:
Het verbiedt strafbaarstelling met terugwerkende kracht
Het bepaalt dat strafbaarstelling alleen mogelijk is bij wet
,1.4 Materieel strafrecht: bestaat uit strafbepalingen en de straffen en maatregelen die kunnen
worden opgelegd.
Formeel strafrecht: beschrijft de bevoegdheden van politie en justitie, de rechten van een verdachte
de gang van zaken, dus altijd proces.
Het formeel strafrecht beschrijft op welke wijze het materieel strafrecht wordt gehandhaafd.
Het materieel strafrecht beschrijft het strafbaar gedrag en de straffen en maatregelen die kunnen
worden opgelegd.
Let op: het formeel strafrecht wordt ook wel het strafproces genoemd.
1.5 Rechtsbronnen: de vindplaatsen van het strafrecht.
Wetten: de wet is de belangrijkste rechtsbron van het strafrecht.
Wetboek van strafrecht: het grootste deel van het materieel strafrecht staat in het SR.
Het wetboek van Strafrecht bestaat uit drie delen:
Boek 1: Algemene bepalingen
Boek 2: Misdrijven
Boek 3: Overtredingen
Wetboek van Strafvordering: staat voor het formele deel van het strafrecht. Ook regels over hoger
beroep en dergelijke staan in de SV. De SV heeft 5 boeken.
Bijzondere wetten: is een wet die één onderwerp speciaal regelt, zoals de Wet wapens en munitie.
Deze bijzondere wetten bevatten strafbepalingen. Daarnaast bevatten ze ook formeel strafrecht..
Vaak gaat het dan om een extra bevoegdheid die politie ne justitie krijgen.,
Algemene maatregelen van bestuur: mag alleen een straf bevatten als deze straf door de 1ste en 2e
kamer in een wet is vastgesteld.
Verordeningen: de algemene regels van “lagere” overheden, zoals gemeenten en provincies. De
hoogte van de straf mag de gemeente of de provincie niet zelf bepalen. Die is landelijk geregeld in de
Gemeentewet.
Provinciewet: hechtenis van maximaal 3 maanden en een geldboete van de 2e categorie.
Let op: verordeningen van “lagere” overheden mogen niet in strijd zijn met regels afkomstig van een
hogere wetgever en ze mogen alleen gaan over de zaken die de eigen gemeente of provincie
betreffen.
Jurisprudentie: de verzameling van rechterlijke uitspraken.
Internationale verdragen: hebben steeds meer invloed op ons nationale recht.
Rechtsbronnen van het strafrecht zijn:
De wet
o Wetboek van Strafrecht
o Wetboek van Strafvordering
o Bijzondere wetten
o Algemene maatregelen van bestuur
o Verordeningen van lagere overheden
Jurisprudentie
Internationale verdragen
, H2 Wetboek van Strafrecht
2.2 Het Wetboek van Strafrecht bestaat ui drie delen die Boeken worden genoemd.
Boek 1: Algemene bepalingen, dit boek geeft algemene regels die van toepassing zijn op de
strafbepalingen die in de rest van het wetboek staan. Geven regels over de poging om een strafbaar
feit te plegen en over de betrokkenheid van meer personen bij een strafbaar feit. De algemene
bepalingen beschrijven ook de redenen waarom iemand, niet strafbaar is en geven ze een overzicht
van de straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd.
Boek 2: misdrijven zijn de zwaardere strafbare feiten, zoals diefstal, moord, doodslag, verkrachting,
vernieling en oplichting.
Boek 3: staan de overtredingen. Overtredingen zijn de wat lichtere strafbare feiten, zoals overtreding
van een verboden toegang bordje. Het opgeven van een valse naam.
2.3 Er zijn twee soorten strafbepalingen: misdrijven en overtredingen. Het verschil zit in de ernst
van het feit. Bij misdrijven wordt de rechtsorde geschonden en bij overtredingen gaat het om een
overtreding van de wet. De wetgever bepaalt of een strafbepaling een misdrijf of een overtreding is.
Onderscheid in de bijzondere wetten: zijn geen speciale boeken of afdelingen voor overtredingen en
misdrijven. Er wordt in de bijzondere wetten zelf aangegeven of het om een overtreding of misdrijf
gaat.
2.4 Het onderscheid van een misdrijf of overtreding is belangrijk, omdat de wet verschillende
gevolgen verbindt aan een misdrijf of overtreding.
Strafbare poging: een poging om een misdrijf te plegen is strafbaar, een poging om een overtreding
te plegen niet.
Medeplichtigheid strafbaar: hulp bieden aan een misdrijf is strafbaar, medeplichtigheid aan een
overtreding niet.
Strafkamer rechtbank of kantonrechter: misdrijven worden berecht door de strafkamer van de
rechtbank. Overtredingen worden behandeld door de kantonrechter van de rechtbank.
Misdrijf Overtreding
Straf Gevangenisstraf Hechtenis
Poging tot Strafbaar Niet strafbaar
Medeplichtigheid aan Strafbaar Niet strafbaar
Behandeld door Strafkamer rechtbank Kantonrechter
2.5 Grondgebied als uitgangspunt: hoofdregel is dat onze Nederlandse strafwet van toepassing is
op het Nederlandse grondgebied, dat wil zeggen iedereen die op Nederlands grondgebied een
strafbaar feit pleegt.
Territorialiteitsbeginsel: wie in Amsterdam een diefstal pleegt, valt onder het bereik van het
Nederlandse Strafrecht, ongeacht zijn land van herkomst.
Uitbreiding grondgebied: de Nederlandse strafwet vis ook van toepassing als iemand zich aan boord
van een Nederlands schip of vliegtuig bevindt, waar ter wereld het schip zich ook bevindt.
Universaliteit: in sommige gevallen is het Nederlandse strafrecht van toepassing, ook al is het feit
buiten Nederland gepleegd en door buitenlanders. Het gaat dan om misdrijven waarbij
internationale belangen en veiligheid op het spel staan, zoals vliegtuigkaping, valsemunterij en
terrorisme.
1.2 In het strafrecht gaat het over verboden gedragingen zoals diefstal, doodslag, moord,
verkrachting, aanranding, vernieling , belediging en mishandeling. Het is de taak van de rechter om
vast te stellen of de verdachte schuldig is en om hem dan een straf op te leggen.
Het strafrecht omschrijft:
De verboden gedragingen
De bevoegdheden van politie en justitie
De gang van zaken tijdens de rechtszaak
De straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd
Het bijzondere aan het strafrecht: onze wetgeving kent veel geboden er verboden. Zo moet de
koper de koopsom altijd op tijd aan te verkoper betalen. En de verkoper moet ervoor zorgen dat de
zaak die hij verkoopt voldoet aan de afspraken. Maar nergens in deze wetsartikelen staat dat de
koper of de verkoper gestraft wordt als hij zich niet aan zijn verplichtingen houdt.
Het strafrecht bevat verboden en geboden waarop “straf” staat bij niet-naleving. Het strafrecht bevat
strafbepalingen: dit zijn verboden en geboden met een straf voor wie zich er niet aan houdt.
Bovendien kent het strafrecht een opsporingsapparaat: de politie komt bij een vermoeden van een
strafbaar feit in actie, zodat de strafrechter zich over de schuld van de verdachte kan uitspreken en
hem een straf kan opleggen.
Wanneer een strafbepaling: sommige gedragingen vormen zo’n bedreiging voor de orde en de rust
in de samenleving dat het daarom een taak van de overheid is om erop toe te zien dat burgers en
bedrijven zich aan deze regels houden. Als bijvoorbeeld de koper of de verhuurder zich niet aan zijn
verplichtingen houdt, is dit een zaak tussen de koper en de verkoper en geen bedreiging van de
rechtsorde.
Het doel van strafrecht is om de rechtsorde te beschermen. Rechtsorde: de veiligheid en de rust in
de samenleving.
Het strafrecht bestaat uit:
De verboden gedragingen
De bevoegdheden van politie en justitie
De gang van zaken tijdens de rechtszaak
De straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd
1.3 Als iemand een strafbepaling overtreedt, kan de rechter hem een straf opleggen. Op die manier
kan hij in de gevangenis terechtkomen of verplicht worden een taakstrak uit te voeren of een
geldboete te betalen. Ook biedt het strafrecht politie en justitie de bevoegdheid o miemand die
wordt verdacht van een strafbaar feit als verdachte mee te nemen naar het bureau en hem daar voor
enige tijd vast te houden voor onderzoek.
1 Geen terugwerkende kracht: dit wil zeggen dat een bepaalde gedraging alleen strafbaar kan zijn als
dit gedrag, op het moment van de daad, al strafbaar was. Gedrag achteraf strafbaar stellen is
verboden.
Wijziging van wet: als de wetwijziging in het voordeel is van de verdachte, dan heeft hij geluk. In dat
geval moet de rechter de voor de verdachte meest gunstige bepaling toepassen. Dat noemt men het
legaliteitsbeginsel.
2 Strafbaarstelling alleen bij wet: alleen een wet kan gedrag strafbaar stellen. Strafvordering biedt
op twee manieren bescherming aan de burgers:
Het verbiedt strafbaarstelling met terugwerkende kracht
Het bepaalt dat strafbaarstelling alleen mogelijk is bij wet
,1.4 Materieel strafrecht: bestaat uit strafbepalingen en de straffen en maatregelen die kunnen
worden opgelegd.
Formeel strafrecht: beschrijft de bevoegdheden van politie en justitie, de rechten van een verdachte
de gang van zaken, dus altijd proces.
Het formeel strafrecht beschrijft op welke wijze het materieel strafrecht wordt gehandhaafd.
Het materieel strafrecht beschrijft het strafbaar gedrag en de straffen en maatregelen die kunnen
worden opgelegd.
Let op: het formeel strafrecht wordt ook wel het strafproces genoemd.
1.5 Rechtsbronnen: de vindplaatsen van het strafrecht.
Wetten: de wet is de belangrijkste rechtsbron van het strafrecht.
Wetboek van strafrecht: het grootste deel van het materieel strafrecht staat in het SR.
Het wetboek van Strafrecht bestaat uit drie delen:
Boek 1: Algemene bepalingen
Boek 2: Misdrijven
Boek 3: Overtredingen
Wetboek van Strafvordering: staat voor het formele deel van het strafrecht. Ook regels over hoger
beroep en dergelijke staan in de SV. De SV heeft 5 boeken.
Bijzondere wetten: is een wet die één onderwerp speciaal regelt, zoals de Wet wapens en munitie.
Deze bijzondere wetten bevatten strafbepalingen. Daarnaast bevatten ze ook formeel strafrecht..
Vaak gaat het dan om een extra bevoegdheid die politie ne justitie krijgen.,
Algemene maatregelen van bestuur: mag alleen een straf bevatten als deze straf door de 1ste en 2e
kamer in een wet is vastgesteld.
Verordeningen: de algemene regels van “lagere” overheden, zoals gemeenten en provincies. De
hoogte van de straf mag de gemeente of de provincie niet zelf bepalen. Die is landelijk geregeld in de
Gemeentewet.
Provinciewet: hechtenis van maximaal 3 maanden en een geldboete van de 2e categorie.
Let op: verordeningen van “lagere” overheden mogen niet in strijd zijn met regels afkomstig van een
hogere wetgever en ze mogen alleen gaan over de zaken die de eigen gemeente of provincie
betreffen.
Jurisprudentie: de verzameling van rechterlijke uitspraken.
Internationale verdragen: hebben steeds meer invloed op ons nationale recht.
Rechtsbronnen van het strafrecht zijn:
De wet
o Wetboek van Strafrecht
o Wetboek van Strafvordering
o Bijzondere wetten
o Algemene maatregelen van bestuur
o Verordeningen van lagere overheden
Jurisprudentie
Internationale verdragen
, H2 Wetboek van Strafrecht
2.2 Het Wetboek van Strafrecht bestaat ui drie delen die Boeken worden genoemd.
Boek 1: Algemene bepalingen, dit boek geeft algemene regels die van toepassing zijn op de
strafbepalingen die in de rest van het wetboek staan. Geven regels over de poging om een strafbaar
feit te plegen en over de betrokkenheid van meer personen bij een strafbaar feit. De algemene
bepalingen beschrijven ook de redenen waarom iemand, niet strafbaar is en geven ze een overzicht
van de straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd.
Boek 2: misdrijven zijn de zwaardere strafbare feiten, zoals diefstal, moord, doodslag, verkrachting,
vernieling en oplichting.
Boek 3: staan de overtredingen. Overtredingen zijn de wat lichtere strafbare feiten, zoals overtreding
van een verboden toegang bordje. Het opgeven van een valse naam.
2.3 Er zijn twee soorten strafbepalingen: misdrijven en overtredingen. Het verschil zit in de ernst
van het feit. Bij misdrijven wordt de rechtsorde geschonden en bij overtredingen gaat het om een
overtreding van de wet. De wetgever bepaalt of een strafbepaling een misdrijf of een overtreding is.
Onderscheid in de bijzondere wetten: zijn geen speciale boeken of afdelingen voor overtredingen en
misdrijven. Er wordt in de bijzondere wetten zelf aangegeven of het om een overtreding of misdrijf
gaat.
2.4 Het onderscheid van een misdrijf of overtreding is belangrijk, omdat de wet verschillende
gevolgen verbindt aan een misdrijf of overtreding.
Strafbare poging: een poging om een misdrijf te plegen is strafbaar, een poging om een overtreding
te plegen niet.
Medeplichtigheid strafbaar: hulp bieden aan een misdrijf is strafbaar, medeplichtigheid aan een
overtreding niet.
Strafkamer rechtbank of kantonrechter: misdrijven worden berecht door de strafkamer van de
rechtbank. Overtredingen worden behandeld door de kantonrechter van de rechtbank.
Misdrijf Overtreding
Straf Gevangenisstraf Hechtenis
Poging tot Strafbaar Niet strafbaar
Medeplichtigheid aan Strafbaar Niet strafbaar
Behandeld door Strafkamer rechtbank Kantonrechter
2.5 Grondgebied als uitgangspunt: hoofdregel is dat onze Nederlandse strafwet van toepassing is
op het Nederlandse grondgebied, dat wil zeggen iedereen die op Nederlands grondgebied een
strafbaar feit pleegt.
Territorialiteitsbeginsel: wie in Amsterdam een diefstal pleegt, valt onder het bereik van het
Nederlandse Strafrecht, ongeacht zijn land van herkomst.
Uitbreiding grondgebied: de Nederlandse strafwet vis ook van toepassing als iemand zich aan boord
van een Nederlands schip of vliegtuig bevindt, waar ter wereld het schip zich ook bevindt.
Universaliteit: in sommige gevallen is het Nederlandse strafrecht van toepassing, ook al is het feit
buiten Nederland gepleegd en door buitenlanders. Het gaat dan om misdrijven waarbij
internationale belangen en veiligheid op het spel staan, zoals vliegtuigkaping, valsemunterij en
terrorisme.
