Samenvatting De doelgroep uitgediept

Leerdoelen: Methoden in de zorg

1. U weet wat het onderscheid is tussen vraaggericht werken en
oplossingsgericht werken en weet in welke situatie u welke manier van werken
moet inzetten.
2. U kunt onderstaande methoden omschrijven en kunt de juiste methode in de
juiste situatie inzetten:
a. Coachend begeleiden.
b. Gordon-methode.
c. De presentiebenadering.




Maatschappelijke zorg 1 - Thema 6 Methodieken en methoden



Methode; Is een systematische, doelgerichte handelingswijze. Welke methoden je kiest
hangt af van;

- De instellingsmethodiek; Instellingen werken via een bepaalde visie waar
methodieken aan gekoppeld worden.
- De behoefte en situatie van jouw cliënt op dat moment

Twee methodieken
Vraaggericht werken; Hierbij kies je samen met de cliënt een verantwoordelijke aanpak die
bij de cliënt, zijn hulpvraag en zijn situatie past. Je probeert de wensen van de cliënt zo dicht
mogelijk te benaderen. Dit doe je binnen jouw professionele kaders en je vormt samen de
regie.
Oplossingsgericht werken; Hierbij richt je de aandacht op de toekomst en op de
mogelijkheden van de cliënt.
Wondervraag; De wondervraag is een speciale en oplossingsgerichte vraag naar de
gewenste situatie. Bijvoorbeeld; “Stel dat het gelukt zou zijn, dat het helemaal geworden zou
zijn zoals jij wilt. Hoe zou het dan anders zijn?”
Door vervolgens door te vragen, samen te vatten kan je de wondervraag samen met de
cliënt omzetten in een doel. Aan het doel verbind je een eerste kleine maar concrete stap.
Uitzonderingen; Dit zijn situaties waarin het probleem niet of minder speelde. Door daar op
in te zoemen en op door te vragen kan je de client bewust maken van de “feiten”
Vier methode
Coachend begeleiden; Een begeleidingsvorm waarin je de cliënt uitdaagt en ondersteunt in
een ontwikkelingsproces dat:

- Toekomstgericht is
- Door de cliënt zelf wordt gestuurd
- Aansluit bij concrete context en ervaringen van de cliënt
- Bijdraagt aan de gelijkwaardigheid van jullie relatie

, Als hulpverlener houd coachend begeleiden ook in dat je achteroverleunt. Je hoeft geen
oplossingen aan te dragen. Jouw rol is door LSD in te zetten de cliënt te helpen te
reflecteren.
Ook is de relatie altijd gelijkwaardig en laat je je oordeel, mening en advies achterwegen.
To Grow-model; Is een stapsgewijze aanpak die bij coachen veel wordt toegepast.
Topic (onderwerp; Waar wil je aan werken?)
Goal (doel; Wat is het doel?)
Realiteit (realiteit; Hoe is de situatie?)
Opties (mogelijkheden; Welke mogelijkheden zijn er om het doel te bereiken?)
Wrap up (Afhandeling; Hoe is dit allemaal uitgepakt?)
De Gordon-methode; Een opvoedingsmethode die gaat op respectvolle communicatie
op basis van gelijkwaardigheid.
De Gordon-methode werkt met een gedragsraam, als het ware loop je drie stappen af.
1. Wat gebeurt er?
2. Vind ik het acceptabel?
3. Zo nee, wiet heeft er last van?




(Kind heeft een probleem) - Luistervaardigheden;

- Luisteren
- Hulp bieden

,(Niemand heeft een probleem) Verrijkende vaardigheden - In dit geval heeft niemand een
probleem, jij niet en het kind niet. Het meest voorkomende gebied waar je het kind kan
helpen met groeien.
(Ik heb een probleem met het gedrag van het kind) – Probleem oplossende vaardigheden. In
dit geval is de vraag belangrijk wie er een probleem heeft met het gedrag van het kind.
Ik vind het niet acceptabel voor het kind:

- Luisteren
- Omgeving aanpassen
- Ik-boodschap (vertellen welk gedrag jij waarneemt en hoe het gedrag jouw raakt)

Het is eigenlijk een probleem voor mij;

- Confronteren + luisteren
- Overleggen
- Advies geven
- Goede voorbeeld geven
- Zelfonderzoek (wat in jouw wordt geraakt?)

De presentatie benadering; Onvoorwaardelijk, met aandacht en liefdevol aanwezig zijn in
het contact met de ander. Deze benadering wordt vooral bij “kwetsbare groepen”
Cliënten voelen zich vaak aan de kant gezet door de samenleving en voelen zich niet
vertrouwd en begrepen met hulpverleners. Door echt aanwezig te zijn bouw je vertrouwen op
en maak je contact.
Op die manier biedt je een kleine verbinding naar hulp die anders niet gegeven kan worden.
Erbij zijn; Je maakt echt contact met de ander. Je eigen problemen en zorgen zet je opzij en
je richt je volledig op andere. Daarmee laat je zien dat je iemand echt belangrijk ving.
Je bent interrumpeerbaar (Je aanpassen op de situatie en je eigen plan loslaten) wanneer dit
nodig is.
Je zoekt tevens aansluiting met de cliënt. In de manier waarop je je kleed of iemand
benaderd. Komt iemand dicht bij zitten doe jij dat ook houd deze persoon meer afstand dan
volg jij dat voorbeeld.
Expertmodel; Jij bent de expert als begeleider. (Deskundige)
Samenwerkingsmodel; (De relatie is gelijkwaardig) Je stelt samen de doelen vast met de
cliënt.


Begeleiden van groepen

1. U kunt het begrip groepsdynamica omschrijven.
2. U kunt een groep omschrijven aan de hand van verschillende
groepskarakteristieken.
3. U kunt de levensloop van een groep omschrijven aan de hand van het
vijffasemodel van Oomkes.
4. U kunt een groepsanalyse uitvoeren en de uitkomst hiervan gebruiken om het
begeleidingsaanbod op af te stemmen.

, Groepsdynamica; Gaat over de manier waarop mensen met elkaar omgaan in een groep
en over de invloeden die het functioneren van een groep bepalen.
Dynamiek; heeft verschillende betekenissen. Ritme, beweging, levendigheid en vaart.
De omgangregels, normen en relaties noem je het procesaspect, hetgeen waar de groep
zich mee bezig houd is het taakaspect van de groep.
Primaire groepen; De mensen ui je directe omgeving. Bijvoorbeeld het gezin, later vrienden
en collega’s waarmee je een goede band hebt. Mensen uit je directe omgeving.
Secundaire groep; Hiermee ga je een verbinding aan omdat je samen een klus hebt te
klaren of een gemeenschappelijk doel hebt.
Formele groep; Bij deze groep hebben de groepsleden de groep niet zelf samengesteld
maar door een organisatie. De groep heeft vaak geen invloed over de doelen en/of
procedures.
Informele groepen; Deze ontstaan vaak spontaan en hebben een sociaal karakter.
De homogene groep; Groepen die bestaan uit leden met gelijke kenmerken. Bijvoorbeeld
homoseksuelen, slechtziende enzovoorts.
Heterogene groep; De individuele kenmerken verschillen, men is aan elkaar verbonden
door de groepstaak.
Taakdoel; Heeft te maken met de taak die je samen te vervullen hebt. Bijvoorbeeld voetbal,
werk, studie.
Sfeerdoel; Je wilt het gezellig en goed hebben binnen de groep. Elke groep heeft dan ook
bewust of onbewust sfeerdoelen.
Voordelen van een groep;

- Verschaft identiteit
- Het geeft je het gevoel ergens bij te horen, dat je er niet alleen voorstaat.

Nadelen van een groep;

- Je wordt afhankelijk van een groep
- Je durft geen eigen keuzes meer te maken of eerlijk voor je mening uit te komen

Groepskarakteristieken (Bepalen het karakter van de groep);

- Groepscultuur; Wanneer mensen een groep vormen bestaat er een geheel eigen
cultuur. Dit bestaat uit de normen en waarden die de groep belangrijk vind. De
naleving hiervan gebeurt door de groepsleden en heet sociale controle.
Bij formele groepen bepaald de organisatie de groepscultuur en dat kan nog wel is
botsen met de individuele opvattingen.
- Groepssocialisatie; het eigen maken van de gebruiken, gewoonten, normen en
waarden van de groep noem je het socialisatieproces.
- Groepsrollen;
 Actievelingen; De denkers met ideeën en de doeners met initiatief. Dit zijn vaak
de leiders, zij zijn de motor van de groep.