Samenvatting gedragsverandering
Tentamen : donderdag 08-04-2021
Julie Hendriks – 406156
HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN
SPORTKUNDE
Inhoudsopgave
Module 1: achtergrond van gedrag ......................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1, denken in termen van nurture ...................................................................................... 3
1.1 mensbeelden ............................................................................................................................. 3
1.2 impliciete theorieën: incremental versus entity theories ......................................................... 3
1.3 in hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar? ...................................................... 3
Hoofdstuk 2, leren ............................................................................................................................... 4
2.1 een aanpassingsproces aan de omgeving ................................................................................. 4
2.2 klassieke conditionering ............................................................................................................ 4
2.3 operante conditionering............................................................................................................ 4
2.4 sociaal leren ............................................................................................................................... 4
2.5 cognitief leren............................................................................................................................ 5
Hoofdstuk 3, behoeften, doelen en de theorie van het geplande gedrag .......................................... 7
3.1 waarom je doet wat je doet ...................................................................................................... 7
3.2 behoeften .................................................................................................................................. 7
3.3 doelen ........................................................................................................................................ 7
3.4 verschillen tussen behoeften en doelen ................................................................................... 7
3.5 de theorie van het geplande gedrag ......................................................................................... 8
Hoofdstuk 4 zelfregulatie, wat is dat? ................................................................................................. 9
4.1 een definitie van zelfregulatie ................................................................................................... 9
4.2 zelfregulatie en de hersenen ..................................................................................................... 9
4.3 de ontwikkeling van zelfregulatie............................................................................................ 10
4.4 randvoorwaarden .................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 5 zelfregulatie, het proces ............................................................................................... 11
5.1 het stellen van concrete doelen .............................................................................................. 11
5.1 het stellen van irrealistische doelen........................................................................................ 11
5.3 het opstellen van haalbare planningen ................................................................................... 11
5.4 de uitvoering van de planning ................................................................................................. 12
5.5 het bijsturen van gedrag.......................................................................................................... 12
5.6 zelfregulatie: hoe vergroot je de kans op succes? .................................................................. 13
,Hoofdstuk 7 de beïnvloeder .............................................................................................................. 15
7.2 Macht en invloed ..................................................................................................................... 15
7.3 kenmerken van beïnvloeders .................................................................................................. 15
7.4 wanneer welke beïnvloeder of leider...................................................................................... 17
Hoofdstuk 8 het beïnvloeden van gedrag ......................................................................................... 18
8.1 van populaire naar professionele psychologie ........................................................................ 18
8.2 het opstellen van een interventie ........................................................................................... 18
8.3 beïnvloeding: het trekken van de aandacht ............................................................................ 20
8.4 beïnvloeding: het overbrengen van de boodschap................................................................. 21
, Module 1: achtergrond van gedrag
Hoofdstuk 1, denken in termen van nurture
In hoeverre zijn bepaalde eigenschappen aangeboren of aangeleerd?
- Denken in termen van genen en leerprocessen
- Denken in termen van nurture invloed op gedragsbeïnvloeders
1.1 mensbeelden
Een mensbeeld bevat ideeën over hoe je denkt dat mensen in elkaar zitten. → dit beeld heeft
consequenties voor de mate waarin je geloofd dat gedrag beïnvloedbaar is.
- Genetisch gedetermineerd: genen zijn bepalend bij het tot uiting komen van eigenschappen
- Genetische predispositie: houdt in dat diegene er aanleg voor heeft, maar dit hoeft niet
persé tot uiting te komen → ook door invloed omgeving
Je visie bepaald niet alleen in hoeverre je denkt dat gedrag beïnvloedbaar is, maar ook hoe je jezelf
en anderen beoordeeld. In welke mate word gedrag door genen of door opvoeding bepaald.
1.2 impliciete theorieën: incremental versus entity theories
Incremental theory: het (IQ) is te ontwikkelen
Entity theory: het (IQ) is aangeboren/staat vast
- Reacties op een test kunnen verschillen→ resultaat staat vast of kan ontwikkeld worden
- Belangrijk om te beseffen voor gedragsbeïnvloeder → inspelen
Geloof in onveranderbaarheid van het gedrag kan veranderd worden door op de goede manier
kennis en ervaringen over te laten brengen
1.3 in hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar?
Hoeverre?!!!!
Inschatting maken → meer gegevens nodig
- Geen percentages → wel op welke onderdelen het moeilijker of makkelijker is een
verandering toe te passen
1.3.1 lichamelijke kenmerken & prestaties
Veel kenmerken wel door DNA, wel invloed van ontwikkeling op de daadwerkelijke uitkomst (lengte)
Sommige aspecten kun je, ondanks dat ze voor een groot deel genetisch bepaald zijn, wel degelijk
ontwikkelen. → ligt voor groot deel aan eigen gedrag, wat doe je met deze aangeboren potentie?
Sommige mensen moeten ergens meer moeite voor doen om doel te behalen, de uiteindelijke
uitkomst wordt wel grotendeels bepaald door gedrag (in het geval van gewicht etc)
1.3.2 persoonlijkheid
Mensen tonen een aangeboren verschil in temperament (= stabiele, vroeg optredende individuele
verschillen in emotionaliteit, energie, aandacht en volharding, re-creativiteit en vriendelijkheid.)
Temperament heeft een genetisch component (40%), traits → dus ook invloed van specifieke
omgevingsvariabelen (60%)
- Kunnen leren door ervaringen is de mogelijkheid om controle over deze eigenschappen uit te
oefenen
- Niet persoonlijkheid veranderen → wel richten op gedrag in concrete situaties → aanpassen
➔ Beinvloeden van GEDRAG
1.3.3 cognitieve capaciteiten en prestaties
IQ = voor 50 tot 80 procent genetisch bepaald → moet wel ontwikkeld worden, of je volledig gebruik
maakt van het aangeboren potentieel hangt af van de omgeving en mogelijkheden die je krijgt.
- Mensen hebben minimaal 10.000 uren bewuste oefening nodig om expert te worden
Tentamen : donderdag 08-04-2021
Julie Hendriks – 406156
HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN
SPORTKUNDE
Inhoudsopgave
Module 1: achtergrond van gedrag ......................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1, denken in termen van nurture ...................................................................................... 3
1.1 mensbeelden ............................................................................................................................. 3
1.2 impliciete theorieën: incremental versus entity theories ......................................................... 3
1.3 in hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar? ...................................................... 3
Hoofdstuk 2, leren ............................................................................................................................... 4
2.1 een aanpassingsproces aan de omgeving ................................................................................. 4
2.2 klassieke conditionering ............................................................................................................ 4
2.3 operante conditionering............................................................................................................ 4
2.4 sociaal leren ............................................................................................................................... 4
2.5 cognitief leren............................................................................................................................ 5
Hoofdstuk 3, behoeften, doelen en de theorie van het geplande gedrag .......................................... 7
3.1 waarom je doet wat je doet ...................................................................................................... 7
3.2 behoeften .................................................................................................................................. 7
3.3 doelen ........................................................................................................................................ 7
3.4 verschillen tussen behoeften en doelen ................................................................................... 7
3.5 de theorie van het geplande gedrag ......................................................................................... 8
Hoofdstuk 4 zelfregulatie, wat is dat? ................................................................................................. 9
4.1 een definitie van zelfregulatie ................................................................................................... 9
4.2 zelfregulatie en de hersenen ..................................................................................................... 9
4.3 de ontwikkeling van zelfregulatie............................................................................................ 10
4.4 randvoorwaarden .................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 5 zelfregulatie, het proces ............................................................................................... 11
5.1 het stellen van concrete doelen .............................................................................................. 11
5.1 het stellen van irrealistische doelen........................................................................................ 11
5.3 het opstellen van haalbare planningen ................................................................................... 11
5.4 de uitvoering van de planning ................................................................................................. 12
5.5 het bijsturen van gedrag.......................................................................................................... 12
5.6 zelfregulatie: hoe vergroot je de kans op succes? .................................................................. 13
,Hoofdstuk 7 de beïnvloeder .............................................................................................................. 15
7.2 Macht en invloed ..................................................................................................................... 15
7.3 kenmerken van beïnvloeders .................................................................................................. 15
7.4 wanneer welke beïnvloeder of leider...................................................................................... 17
Hoofdstuk 8 het beïnvloeden van gedrag ......................................................................................... 18
8.1 van populaire naar professionele psychologie ........................................................................ 18
8.2 het opstellen van een interventie ........................................................................................... 18
8.3 beïnvloeding: het trekken van de aandacht ............................................................................ 20
8.4 beïnvloeding: het overbrengen van de boodschap................................................................. 21
, Module 1: achtergrond van gedrag
Hoofdstuk 1, denken in termen van nurture
In hoeverre zijn bepaalde eigenschappen aangeboren of aangeleerd?
- Denken in termen van genen en leerprocessen
- Denken in termen van nurture invloed op gedragsbeïnvloeders
1.1 mensbeelden
Een mensbeeld bevat ideeën over hoe je denkt dat mensen in elkaar zitten. → dit beeld heeft
consequenties voor de mate waarin je geloofd dat gedrag beïnvloedbaar is.
- Genetisch gedetermineerd: genen zijn bepalend bij het tot uiting komen van eigenschappen
- Genetische predispositie: houdt in dat diegene er aanleg voor heeft, maar dit hoeft niet
persé tot uiting te komen → ook door invloed omgeving
Je visie bepaald niet alleen in hoeverre je denkt dat gedrag beïnvloedbaar is, maar ook hoe je jezelf
en anderen beoordeeld. In welke mate word gedrag door genen of door opvoeding bepaald.
1.2 impliciete theorieën: incremental versus entity theories
Incremental theory: het (IQ) is te ontwikkelen
Entity theory: het (IQ) is aangeboren/staat vast
- Reacties op een test kunnen verschillen→ resultaat staat vast of kan ontwikkeld worden
- Belangrijk om te beseffen voor gedragsbeïnvloeder → inspelen
Geloof in onveranderbaarheid van het gedrag kan veranderd worden door op de goede manier
kennis en ervaringen over te laten brengen
1.3 in hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar?
Hoeverre?!!!!
Inschatting maken → meer gegevens nodig
- Geen percentages → wel op welke onderdelen het moeilijker of makkelijker is een
verandering toe te passen
1.3.1 lichamelijke kenmerken & prestaties
Veel kenmerken wel door DNA, wel invloed van ontwikkeling op de daadwerkelijke uitkomst (lengte)
Sommige aspecten kun je, ondanks dat ze voor een groot deel genetisch bepaald zijn, wel degelijk
ontwikkelen. → ligt voor groot deel aan eigen gedrag, wat doe je met deze aangeboren potentie?
Sommige mensen moeten ergens meer moeite voor doen om doel te behalen, de uiteindelijke
uitkomst wordt wel grotendeels bepaald door gedrag (in het geval van gewicht etc)
1.3.2 persoonlijkheid
Mensen tonen een aangeboren verschil in temperament (= stabiele, vroeg optredende individuele
verschillen in emotionaliteit, energie, aandacht en volharding, re-creativiteit en vriendelijkheid.)
Temperament heeft een genetisch component (40%), traits → dus ook invloed van specifieke
omgevingsvariabelen (60%)
- Kunnen leren door ervaringen is de mogelijkheid om controle over deze eigenschappen uit te
oefenen
- Niet persoonlijkheid veranderen → wel richten op gedrag in concrete situaties → aanpassen
➔ Beinvloeden van GEDRAG
1.3.3 cognitieve capaciteiten en prestaties
IQ = voor 50 tot 80 procent genetisch bepaald → moet wel ontwikkeld worden, of je volledig gebruik
maakt van het aangeboren potentieel hangt af van de omgeving en mogelijkheden die je krijgt.
- Mensen hebben minimaal 10.000 uren bewuste oefening nodig om expert te worden
