CVRM uitwerkingen
Cardiovasculair Risicomanagement – Semester 4.1
Voeding & Diëtetiek
Dieetbehandelrichtlijnen Semester 4.1
▪ Dieetbehandelrichtlijn 4: Hyperlipidemie
▪ Dieetbehandelrichtlijn 5: Diabetes mellitus type 1 en type 2
▪ Dieetbehandelrichtlijn 22: Hypertensie
▪ Dieetbehandelrichtlijn 41: Bariatrische chirurgie bij obesitas II en III
,Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ....................................................................................................................................... 2
Week 1: Metabool syndroom ................................................................................................................. 3
Week 2: Obesitas / overgewicht ............................................................................................................ 8
Week 3: Diabetes mellitus type 2 ......................................................................................................... 10
Week 4: Hypertensie ............................................................................................................................ 15
Week 5: Hyperlipidemie / hypercholesterolemie................................................................................. 20
Week 6: Leverziekten ........................................................................................................................... 26
Week 7: Bariatrie.................................................................................................................................. 30
,Week 1: Metabool syndroom
Hoe herken je een metabool syndroom?
Micro-albumine mg/24h Normaal micro-albuminewaarde is een aanwijzing dat
de nieren normaal werken.
Gezond: < 20 mg/L
Album/creat mg/mmol Definiëren of er chronische nierschade is
Normaal: < 3 mg/mol
Matig verhoogd: 3 – 30 mg/mol
Ernstig verhoogd: > 30 mg/mol
Chol/HDL ratio mmol/l De verhouding/ratio tussen Cholesterol en HDL
Gezond: < 5 mmol/mol
Cholesterol mmol/l Hoeveelheid Cholesterol in het bloed
Gezond: < 5 mmol/mol
HbA1c mmol/mol Glucosewaarde over de afgelopen +/- 3 maanden
Gezond: <53 mmol/mol
HDL mmol/l Hoeveelheid HDL-cholesterol in het bloed
Gezond: V: > 1,0 mmol/l, M: > 1,2 mmol/l
eGFR ml/min/1,73 m2 Is er sprake van afwijkende nierfunctie?
Gezond: < 60 ml/min/1,73 m2
LDL mmol/l Hoeveelheid LDL-cholesterol in het bloed
Gezond: < 2,6 mmol/l
Triglyceriden mmol/l Hoeveelheid triglyceriden in het bloed
Gezond: < 2,0 mmol/l
Bloeddruk mmHg Systolische en Diastolische bloeddruk
Normaal: 130/85 mmHg
Ideaal: 120/80 mmHg
Polsslag / hartslag beats per minute (bpm)
Gezond: 60-100 bpm
Glucose nuchter Glucosewaarde op 1 moment
Geen diabetes: < 6,1 mmol/l
Voorstadium diabetes: 6,1 mmol/l – 6,9 mmol/l
Diabetes: > 6,9 mmol/l
Vetpercentage Vertelt iets over het risico op de gezondheid
Gezond vrouwen: 25-31 % lichaamsvet
Gezond mannen: 18-25 % lichaamsvet
FFM Fatty Free Mass
FM Fatty Mass
TBW Total Body Water (mannen 60%, vrouwen 50%)
, Epidemiologie metabool syndroom
Het metabool syndroom is een combinatie van problemen die leiden tot het ontwikkelen van hart- en
vaatziekten. MetS verhoogt het risico op diabetes x5 en het risico op cardiovasculaire ziekten x2. Er is
sprake van het metabool syndroom wanneer iemand 3 van de onderstaande factoren heeft:
▪ Grote buikomtrek
▪ Hoge bloeddruk, ongeacht of er al een behandeling plaatsvindt
▪ Te veel bloedvetten (verhoogde triglyceriden)
▪ Te laag HDL-cholesterol (goede cholesterol)
▪ Verhoogde nuchtere bloedsuikerspiegel of diabetes type 2
Metabool syndroom is een cluster van risicofactoren voor cardiovasculaire aandoeningen en diabetes
type 2. De oorzaak hiervan ligt in het vetweefsel. De belangrijkste factor voor hart- en vaatziekten is
insulineresistentie maar later werden er ook andere factoren gekoppeld aan insulineresistentie.
Ziekten gekoppeld aan MetS: Diabetes mellitus type 2, cardiovasculaire ziekten, NAFLD, NASH,
Levercirrose, Slaapapneu, Cholesterol galstenen, Polycystic ovarian disease, Borst- pancreas- en
prostaatkanker.
Relatie met visceraal vet
Bij obesitasvorming ontstaat er hyperplasie en hypertrofie adipocyten (vetcellen). Hierdoor kan
hypoxie van vetcellen plaatsvinden wat leidt tot schade, ontstekingen en infiltratie van macrofagen.
De macrofagen zorgen voor necrose (eindstadium van celdood). De vetcellen worden groter. Hierdoor
komen vrije vetzuren, glycerol, ontstekingsfactoren, plasminogeen activator inhibitor-1 vrij. Deze
stoffen zijn atherogeen en zorgen voor insuline resistentie, verhoogde stolling en oxidatieve stress.
Met name visceraal buikvet produceert veel hormonen en adipokines (cytokinen) welke zorgen voor
een veranderd metabolisme welke ongunstig zijn. Een hoog leptine geeft geen verzadiging gevoel
meer.
Leptine Geeft verzadigingsgevoel
Ghreline Geeft hongergevoel
Soorten adipokines
FFA
Vrije vetzuren wil je niet in het bloed hebben. Ze lossen namelijk goed op en zijn erg toxisch. Ook
verhogen ze insulineresistentie, ze zijn toxisch voor bètacellen en ze verhogen fibrinogeen en PAI-I
(antifibrinolyctic factor). Dit resulteert in vetophoping in de lever (NAFLD). Door de insulineresistentie
ontstaat er een verhoogde lipolyse (vetverbranding) in vetcellen waardoor er nog meer vrije vetzuren
(FFA) in het bloed komen.
TNFa
TNFa is een tumor necrosis factor alfa. De ontstekingscellen laten ontstekingsmediatoren vrij wat
zorgt voor: Insulineresistentie, verhoging FFA uitscheiding adipocyten, triglyceriden verhoging in het
bloed, negatief effect op HDL gehalte in het bloed (HDL verwijderd overtollig cholesterol uit het
bloed).
CRP
CRP is een C-reactieve proteïne. Dit is een stofje dat vrijkomt bij ontstekingen. Dit geeft in klinieken de
maat van een ontsteking aan. Ook is het een voorspeller van hart- en vaatziekten. Hoe hoger het CRP
gehalte, hoe heftige de ontsteking.
Cardiovasculair Risicomanagement – Semester 4.1
Voeding & Diëtetiek
Dieetbehandelrichtlijnen Semester 4.1
▪ Dieetbehandelrichtlijn 4: Hyperlipidemie
▪ Dieetbehandelrichtlijn 5: Diabetes mellitus type 1 en type 2
▪ Dieetbehandelrichtlijn 22: Hypertensie
▪ Dieetbehandelrichtlijn 41: Bariatrische chirurgie bij obesitas II en III
,Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ....................................................................................................................................... 2
Week 1: Metabool syndroom ................................................................................................................. 3
Week 2: Obesitas / overgewicht ............................................................................................................ 8
Week 3: Diabetes mellitus type 2 ......................................................................................................... 10
Week 4: Hypertensie ............................................................................................................................ 15
Week 5: Hyperlipidemie / hypercholesterolemie................................................................................. 20
Week 6: Leverziekten ........................................................................................................................... 26
Week 7: Bariatrie.................................................................................................................................. 30
,Week 1: Metabool syndroom
Hoe herken je een metabool syndroom?
Micro-albumine mg/24h Normaal micro-albuminewaarde is een aanwijzing dat
de nieren normaal werken.
Gezond: < 20 mg/L
Album/creat mg/mmol Definiëren of er chronische nierschade is
Normaal: < 3 mg/mol
Matig verhoogd: 3 – 30 mg/mol
Ernstig verhoogd: > 30 mg/mol
Chol/HDL ratio mmol/l De verhouding/ratio tussen Cholesterol en HDL
Gezond: < 5 mmol/mol
Cholesterol mmol/l Hoeveelheid Cholesterol in het bloed
Gezond: < 5 mmol/mol
HbA1c mmol/mol Glucosewaarde over de afgelopen +/- 3 maanden
Gezond: <53 mmol/mol
HDL mmol/l Hoeveelheid HDL-cholesterol in het bloed
Gezond: V: > 1,0 mmol/l, M: > 1,2 mmol/l
eGFR ml/min/1,73 m2 Is er sprake van afwijkende nierfunctie?
Gezond: < 60 ml/min/1,73 m2
LDL mmol/l Hoeveelheid LDL-cholesterol in het bloed
Gezond: < 2,6 mmol/l
Triglyceriden mmol/l Hoeveelheid triglyceriden in het bloed
Gezond: < 2,0 mmol/l
Bloeddruk mmHg Systolische en Diastolische bloeddruk
Normaal: 130/85 mmHg
Ideaal: 120/80 mmHg
Polsslag / hartslag beats per minute (bpm)
Gezond: 60-100 bpm
Glucose nuchter Glucosewaarde op 1 moment
Geen diabetes: < 6,1 mmol/l
Voorstadium diabetes: 6,1 mmol/l – 6,9 mmol/l
Diabetes: > 6,9 mmol/l
Vetpercentage Vertelt iets over het risico op de gezondheid
Gezond vrouwen: 25-31 % lichaamsvet
Gezond mannen: 18-25 % lichaamsvet
FFM Fatty Free Mass
FM Fatty Mass
TBW Total Body Water (mannen 60%, vrouwen 50%)
, Epidemiologie metabool syndroom
Het metabool syndroom is een combinatie van problemen die leiden tot het ontwikkelen van hart- en
vaatziekten. MetS verhoogt het risico op diabetes x5 en het risico op cardiovasculaire ziekten x2. Er is
sprake van het metabool syndroom wanneer iemand 3 van de onderstaande factoren heeft:
▪ Grote buikomtrek
▪ Hoge bloeddruk, ongeacht of er al een behandeling plaatsvindt
▪ Te veel bloedvetten (verhoogde triglyceriden)
▪ Te laag HDL-cholesterol (goede cholesterol)
▪ Verhoogde nuchtere bloedsuikerspiegel of diabetes type 2
Metabool syndroom is een cluster van risicofactoren voor cardiovasculaire aandoeningen en diabetes
type 2. De oorzaak hiervan ligt in het vetweefsel. De belangrijkste factor voor hart- en vaatziekten is
insulineresistentie maar later werden er ook andere factoren gekoppeld aan insulineresistentie.
Ziekten gekoppeld aan MetS: Diabetes mellitus type 2, cardiovasculaire ziekten, NAFLD, NASH,
Levercirrose, Slaapapneu, Cholesterol galstenen, Polycystic ovarian disease, Borst- pancreas- en
prostaatkanker.
Relatie met visceraal vet
Bij obesitasvorming ontstaat er hyperplasie en hypertrofie adipocyten (vetcellen). Hierdoor kan
hypoxie van vetcellen plaatsvinden wat leidt tot schade, ontstekingen en infiltratie van macrofagen.
De macrofagen zorgen voor necrose (eindstadium van celdood). De vetcellen worden groter. Hierdoor
komen vrije vetzuren, glycerol, ontstekingsfactoren, plasminogeen activator inhibitor-1 vrij. Deze
stoffen zijn atherogeen en zorgen voor insuline resistentie, verhoogde stolling en oxidatieve stress.
Met name visceraal buikvet produceert veel hormonen en adipokines (cytokinen) welke zorgen voor
een veranderd metabolisme welke ongunstig zijn. Een hoog leptine geeft geen verzadiging gevoel
meer.
Leptine Geeft verzadigingsgevoel
Ghreline Geeft hongergevoel
Soorten adipokines
FFA
Vrije vetzuren wil je niet in het bloed hebben. Ze lossen namelijk goed op en zijn erg toxisch. Ook
verhogen ze insulineresistentie, ze zijn toxisch voor bètacellen en ze verhogen fibrinogeen en PAI-I
(antifibrinolyctic factor). Dit resulteert in vetophoping in de lever (NAFLD). Door de insulineresistentie
ontstaat er een verhoogde lipolyse (vetverbranding) in vetcellen waardoor er nog meer vrije vetzuren
(FFA) in het bloed komen.
TNFa
TNFa is een tumor necrosis factor alfa. De ontstekingscellen laten ontstekingsmediatoren vrij wat
zorgt voor: Insulineresistentie, verhoging FFA uitscheiding adipocyten, triglyceriden verhoging in het
bloed, negatief effect op HDL gehalte in het bloed (HDL verwijderd overtollig cholesterol uit het
bloed).
CRP
CRP is een C-reactieve proteïne. Dit is een stofje dat vrijkomt bij ontstekingen. Dit geeft in klinieken de
maat van een ontsteking aan. Ook is het een voorspeller van hart- en vaatziekten. Hoe hoger het CRP
gehalte, hoe heftige de ontsteking.
