Hoorcolleges voeding
Je legt uit wat het Voedingscentrum is en wat de gezondheidsraad is.
Voedingscentrum:
- Bieden wetenschappelijke en onafhankelijke informatie over gezonde, veilige en meer
duurzame voedselkeuze.
- Geven al sinds 1941 voorlichting over goed eten.
- Hebben geen commercieel belang, krijgen 100% subsidie vanuit de overheid.
Gezondheidsraad:
- Onafhankelijke adviesraad. Wettelijke taak is het adviseren van de regering en het parlement
op het brede terrein van de volksgezondheid en gezondheidszorg.
- Brengen het advies Richtlijnen goede voeding uit.
Je benoemt de richtlijnen voor een goede voeding (richtlijnen Goede Voeding
Gezondheidsraad).
• Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon conform de
onderstaande richtlijnen
• Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200 gram fruit
• Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten
• Eet wekelijks peulvruchten
• Eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag
• Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt
• Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis
• Drink dagelijks drie koppen thee
• Vervang geraffineerde graanproducten door volkorenproducten
• Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak-
en braadvet en plantaardige oliën
• Vervang ongefilterde door gefilterde koffie
• Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees
• Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
• Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag
• Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
• Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor mensen die tot een
specifieke groep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt.
Je legt uit wat het doel is van de schijf van vijf, wat de uitgangspunten zijn en hoe de schijf
tot stand is gekomen.
- Het voedingscentrum en het RIVM hebben samen een berekening gemaakt over met welke
voeding mensen aan de Richtlijnen gezonde voeding en de voedingsnormen voldoen. De
schijf van vijf is hier het resultaat van.
- Het doel van de schijf van vijf is om in algemene termen uit te leggen wat de essentie van
gezond eten is. En hierdoor o.a. de top 10 meest voorkomende chronische ziektes in
Nederland te verlagen.
- De Schijf van Vijf schetst de kaders van een gezond voedingspatroon. Deze kaders kan
iedereen zelf naar persoonlijke voorkeur invullen. Een gezond voedingspatroon volgens de
Schijf van Vijf houdt in:
o Eet vooral uit de Schijf van Vijf
, o Neem elke dag uit elk vak de juiste hoeveelheden
o Varieer binnen de verschillende groepen voedingsmiddelen
o Beperk keuzes buiten de Schijf van Vijf
- De algemene adviezen bij de voedingsmiddelen in de Schijf van Vijf zijn:
o Veel groente en fruit
o Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst
o Minder vlees en meer plantaardig.
o Varieer met vis, peulvruchten, noten, eieren en vegetarische producten
o Genoeg zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas
o Een handje ongezouten noten
o Zachte of vloeibare smeer- en bereidingsvetten
o Voldoende vocht, zoals kraanwater, thee en koffie
o 3-5 keer iets kleins per dag max. 3 keer iets groots per week buiten de schijf
- De uitgangspunten van de schijf van vijf, een volwaardig voedingspatroon dat:
o Voorziet in voldoende producten met een gunstig effect op de gezondheid (voldoet
aan de RVG 2015)
o Voorziet in voldoende energie en voedingsstoffen.
o Niet te veel producten bevat met een (mogelijk) ongunstig effect op de gezondheid,
maar daar wel ruimte voor biedt.
De 5 vakken van de schijf:
1. Groente en fruit bevat: Vitamine C, foliumzuur, vezels, mineralen (oa kalium). Heeft een lage
energiedichtheid.
o Veel aanwijzingen dat het consumeren van groente en fruit het risico op chronische
ziekten verlaagd.
2. Smeer en bereidingsvetten: Vet oplosbare vitamine, essentiële vetzuren.
3. Zuivel/noten/vis/vlees/ei: Eiwit, mineralen (kalcium, ijzer), B-vitamines, visvetzuren, omega
3.
4. Brood/graanproducten/aardappelen: Koolhydraten, eiwitten, vezels, B-vitamines, vitamine
C, ijzer, jodium. Heeft een hoge voedingsstoffen dichtheid.
5. Dranken: vocht, water.
o Regulatie lichaamstemperatuur, transport en het afvoeren van afvalstoffen.
Criteria schijf van vijf dagelijks/wekelijks buiten de schijf van vijf:
Kcal : Minder dan 75 kcal per portie
VV: Minder dan 1,7 gram per portie
Na: Minder dan 200 mg per portie.
Is een van de criteria hoger dan bovenstaande dan is het een wekelijkse keuze buiten de schijf van
vijf. Je mag 5 keer per week een wekelijkse keuze buiten de schijf en 3 keer per dag een dagelijkse
keuze buiten de schijf van vijf.
Je legt uit wat het Voedingscentrum is en wat de gezondheidsraad is.
Voedingscentrum:
- Bieden wetenschappelijke en onafhankelijke informatie over gezonde, veilige en meer
duurzame voedselkeuze.
- Geven al sinds 1941 voorlichting over goed eten.
- Hebben geen commercieel belang, krijgen 100% subsidie vanuit de overheid.
Gezondheidsraad:
- Onafhankelijke adviesraad. Wettelijke taak is het adviseren van de regering en het parlement
op het brede terrein van de volksgezondheid en gezondheidszorg.
- Brengen het advies Richtlijnen goede voeding uit.
Je benoemt de richtlijnen voor een goede voeding (richtlijnen Goede Voeding
Gezondheidsraad).
• Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon conform de
onderstaande richtlijnen
• Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200 gram fruit
• Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten
• Eet wekelijks peulvruchten
• Eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag
• Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt
• Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis
• Drink dagelijks drie koppen thee
• Vervang geraffineerde graanproducten door volkorenproducten
• Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak-
en braadvet en plantaardige oliën
• Vervang ongefilterde door gefilterde koffie
• Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees
• Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
• Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag
• Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
• Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor mensen die tot een
specifieke groep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt.
Je legt uit wat het doel is van de schijf van vijf, wat de uitgangspunten zijn en hoe de schijf
tot stand is gekomen.
- Het voedingscentrum en het RIVM hebben samen een berekening gemaakt over met welke
voeding mensen aan de Richtlijnen gezonde voeding en de voedingsnormen voldoen. De
schijf van vijf is hier het resultaat van.
- Het doel van de schijf van vijf is om in algemene termen uit te leggen wat de essentie van
gezond eten is. En hierdoor o.a. de top 10 meest voorkomende chronische ziektes in
Nederland te verlagen.
- De Schijf van Vijf schetst de kaders van een gezond voedingspatroon. Deze kaders kan
iedereen zelf naar persoonlijke voorkeur invullen. Een gezond voedingspatroon volgens de
Schijf van Vijf houdt in:
o Eet vooral uit de Schijf van Vijf
, o Neem elke dag uit elk vak de juiste hoeveelheden
o Varieer binnen de verschillende groepen voedingsmiddelen
o Beperk keuzes buiten de Schijf van Vijf
- De algemene adviezen bij de voedingsmiddelen in de Schijf van Vijf zijn:
o Veel groente en fruit
o Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst
o Minder vlees en meer plantaardig.
o Varieer met vis, peulvruchten, noten, eieren en vegetarische producten
o Genoeg zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas
o Een handje ongezouten noten
o Zachte of vloeibare smeer- en bereidingsvetten
o Voldoende vocht, zoals kraanwater, thee en koffie
o 3-5 keer iets kleins per dag max. 3 keer iets groots per week buiten de schijf
- De uitgangspunten van de schijf van vijf, een volwaardig voedingspatroon dat:
o Voorziet in voldoende producten met een gunstig effect op de gezondheid (voldoet
aan de RVG 2015)
o Voorziet in voldoende energie en voedingsstoffen.
o Niet te veel producten bevat met een (mogelijk) ongunstig effect op de gezondheid,
maar daar wel ruimte voor biedt.
De 5 vakken van de schijf:
1. Groente en fruit bevat: Vitamine C, foliumzuur, vezels, mineralen (oa kalium). Heeft een lage
energiedichtheid.
o Veel aanwijzingen dat het consumeren van groente en fruit het risico op chronische
ziekten verlaagd.
2. Smeer en bereidingsvetten: Vet oplosbare vitamine, essentiële vetzuren.
3. Zuivel/noten/vis/vlees/ei: Eiwit, mineralen (kalcium, ijzer), B-vitamines, visvetzuren, omega
3.
4. Brood/graanproducten/aardappelen: Koolhydraten, eiwitten, vezels, B-vitamines, vitamine
C, ijzer, jodium. Heeft een hoge voedingsstoffen dichtheid.
5. Dranken: vocht, water.
o Regulatie lichaamstemperatuur, transport en het afvoeren van afvalstoffen.
Criteria schijf van vijf dagelijks/wekelijks buiten de schijf van vijf:
Kcal : Minder dan 75 kcal per portie
VV: Minder dan 1,7 gram per portie
Na: Minder dan 200 mg per portie.
Is een van de criteria hoger dan bovenstaande dan is het een wekelijkse keuze buiten de schijf van
vijf. Je mag 5 keer per week een wekelijkse keuze buiten de schijf en 3 keer per dag een dagelijkse
keuze buiten de schijf van vijf.
