NATUURKUNDE SAMENVATTING HOOFDSTUK 4
Paragraaf 1, begrijpen
Snelheid
Bij snelheden in het verkeer gebruik je de eenheid kilometer per uur. Het getal geeft
aan welke afstand je zou afleggen als je een uur lang met dezelfde snelheid blijft
rijden -> de constante snelheid: je legt dan elke seconde of elk uur dezelfde afstand
af. In de natuurkunde gebruik je meestal m/s.
Routeplanners gebruiken de snelheid om uit te rekenen hoe lang je over een
bepaalde afstand doet. De routeplanner werkt met een gemiddelde snelheid, op de
snelheid bijvoorbeeld 100 km/h.
Snelheid meten
Bij alle snelheidsmetingen berekent het apparaat de snelheid door de afstand te
delen door tijd. Bij een trajectmeting is dat de gemiddelde snelheid over een paar
kilometer. Bij de snelheidsmetingen is de afstand zo kort dat je in feite de snelheid op
een bepaald moment meet.
Snelheid en tijd diagram
In een snelheid-tijd-diagram (v,t-diagram) kun je de snelheid op elk tijdstip aflezen.
Als de lijn in de grafiek horizontaal is, heeft het een constante snelheid, je meet de
gemiddelde snelheid door de begin en eindsnelheid door 2 te delen.
Als de snelheid toeneemt -> versnellen, neemt die af -> vertragen.
Als de snelheid steeds langzamer toeneemt, zie je dat aan de grafiek -> die wordt
steeds minder snel. Bij grafiek 5 neemt de snelheid niet gelijkmatig toe, je kunt dus
niet zomaar de gemiddelde snelheid bepalen.
Paragraaf 1, beheersen
Rekenen met snelheid en afstand
Je kunt je gemiddelde snelheid uitrekenen met de afstand en de tijd.
S= Vgem x t -> afstand = de gemiddelde snelheid x tijd
Vgem= s : t -> gemiddelde snelheid = afstand : tijd
S is de afstand in meter of kilometer.
Vgem is de gemiddelde snelheid in m/s of km/h.
t is de tijd in seconde of in uur (h).
Bij het omrekenen van km/h naar m/s of omgekeerd geldt:
1 m/s is 3,6 km/h
Afstand bij versnellen en remmen
Het optrekken en afremmen van de auto gaat gelijkmatig, de grafiek is op die
stukken gelijkmatig. Je kunt de gemiddelde snelheid tijdens het optrekken en
remmen eenvoudig berekenen, met die gegevens kun je vervolgens berekenen
welke afstand die auto heeft afgelegd.
Paragraaf 1, verdiepen
De oppervlaktemethode
De eenheid die bij oppervlakte hoort is m/s x s= m
Je kunt door blokjes te tellen weten wat de opp. is en zo de afstand.
Op de fiets veroorzaak je zelf meewind en ook heb je natuurlijk echte tegenwind.
, Paragraaf 2, begrijpen
Tegenwerkende wrijvingskrachten en nettokracht
Als je stopt met trappen rolt je fiets verder, je snelheid neemt steeds langzamer af
door tegenwerkende wrijvingskrachten.
In de ruimte beweegt een ruimteschip zonder het last heeft van wrijvingskrachten.
Voor een constante snelheid is eigenlijk helemaal geen constante snelheid helemaal
geen kracht nodig. Je trapt alleen om de wrijvingskrachten op te heffen, de
voorwaartse kracht is dan even groot als de totale wrijvingskracht.
Voor versnellen en vertragen is wel een kracht nodig.
Nettokracht
Als er twee (of meer) krachten in dezelfde richting op hetzelfde voorwerp werken,
kun je die krachten bij elkaar optellen -> de som van die krachten: nettokracht.
Werken de krachten de tegengestelde richting op -> dan is de nettokracht het
verschil van die krachten. Als twee tegenwerkende krachten even groot zijn, is de
nettokracht 0 -> evenwicht van krachten. Het is een constante snelheid.
Versnellen: als er meer voorwaartse kracht is -> nettokracht > 0.
Vertragen: als er meer tegenwerkende krachten zijn -> nettokracht < 0.
Het veranderen van snelheid noem je versnelling.
Luchtweerstand
Als de nettokracht op een voorwerp gelijk blijft, neemt de snelheid gelijkmatig toe of
af -> constante versnelling. Zwaartekracht is een constante kracht, de
tegenwerkende kracht is luchtweerstand. Bij een auto die hard remt neemt de
snelheid gelijkmatig af.
Een regendruppel valt naar beneden en o.i.v. zwaartekracht krijgen ze steeds meer
snelheid -> luchtweerstand wordt groter. De nettokracht op de druppel wordt steeds
kleiner, net als de versnelling. Lees door van een blaadje en appel.
De remvertraging van een voertuig is de afname van de snelheid per seconde.
Paragraaf 2, beheersen
Een kracht heeft tijd nodig
Hoe makkelijk een voorwerp versnelt, hangt af van de massa. Bij een zwaarder
voorwerp is een grotere kracht nodig voor dezelfde versnelling. De benodigde kracht
is evenredig met de versnelling. Als je vanuit stilstand wegfietst, duurt het een tijdje
voordat je op snelheid bent. Een kracht heeft altijd tijd nodig om de snelheid te
veranderen. Als een honkbalknuppel de bal raakt, laat een hogesnelheidscamera
zien dat de knuppel een beetje meebuigt met de bal die op de knuppel komt, terwijl
de bal een beetje indeukt.
Isaac Newton
Isaac Newton ontdekte dat de kracht op een voorwerp evenredig is met de
versnelling die het voorwerp ondergaat, en ook evenredig is met de massa die
versneld wordt. Om eenzelfde voorwerp een twee keer zo grote versnelling te geven,
is een twee keer zo grote versnelling te geven, is een twee keer zo grote nettokracht
nodig. Om een twee keer zo zwaar voorwerp eenzelfde versnelling te geven, is ook
een twee keer zo grote nettokracht nodig. Je kunt voor versnelling ook vertraging
lezen.
Paragraaf 1, begrijpen
Snelheid
Bij snelheden in het verkeer gebruik je de eenheid kilometer per uur. Het getal geeft
aan welke afstand je zou afleggen als je een uur lang met dezelfde snelheid blijft
rijden -> de constante snelheid: je legt dan elke seconde of elk uur dezelfde afstand
af. In de natuurkunde gebruik je meestal m/s.
Routeplanners gebruiken de snelheid om uit te rekenen hoe lang je over een
bepaalde afstand doet. De routeplanner werkt met een gemiddelde snelheid, op de
snelheid bijvoorbeeld 100 km/h.
Snelheid meten
Bij alle snelheidsmetingen berekent het apparaat de snelheid door de afstand te
delen door tijd. Bij een trajectmeting is dat de gemiddelde snelheid over een paar
kilometer. Bij de snelheidsmetingen is de afstand zo kort dat je in feite de snelheid op
een bepaald moment meet.
Snelheid en tijd diagram
In een snelheid-tijd-diagram (v,t-diagram) kun je de snelheid op elk tijdstip aflezen.
Als de lijn in de grafiek horizontaal is, heeft het een constante snelheid, je meet de
gemiddelde snelheid door de begin en eindsnelheid door 2 te delen.
Als de snelheid toeneemt -> versnellen, neemt die af -> vertragen.
Als de snelheid steeds langzamer toeneemt, zie je dat aan de grafiek -> die wordt
steeds minder snel. Bij grafiek 5 neemt de snelheid niet gelijkmatig toe, je kunt dus
niet zomaar de gemiddelde snelheid bepalen.
Paragraaf 1, beheersen
Rekenen met snelheid en afstand
Je kunt je gemiddelde snelheid uitrekenen met de afstand en de tijd.
S= Vgem x t -> afstand = de gemiddelde snelheid x tijd
Vgem= s : t -> gemiddelde snelheid = afstand : tijd
S is de afstand in meter of kilometer.
Vgem is de gemiddelde snelheid in m/s of km/h.
t is de tijd in seconde of in uur (h).
Bij het omrekenen van km/h naar m/s of omgekeerd geldt:
1 m/s is 3,6 km/h
Afstand bij versnellen en remmen
Het optrekken en afremmen van de auto gaat gelijkmatig, de grafiek is op die
stukken gelijkmatig. Je kunt de gemiddelde snelheid tijdens het optrekken en
remmen eenvoudig berekenen, met die gegevens kun je vervolgens berekenen
welke afstand die auto heeft afgelegd.
Paragraaf 1, verdiepen
De oppervlaktemethode
De eenheid die bij oppervlakte hoort is m/s x s= m
Je kunt door blokjes te tellen weten wat de opp. is en zo de afstand.
Op de fiets veroorzaak je zelf meewind en ook heb je natuurlijk echte tegenwind.
, Paragraaf 2, begrijpen
Tegenwerkende wrijvingskrachten en nettokracht
Als je stopt met trappen rolt je fiets verder, je snelheid neemt steeds langzamer af
door tegenwerkende wrijvingskrachten.
In de ruimte beweegt een ruimteschip zonder het last heeft van wrijvingskrachten.
Voor een constante snelheid is eigenlijk helemaal geen constante snelheid helemaal
geen kracht nodig. Je trapt alleen om de wrijvingskrachten op te heffen, de
voorwaartse kracht is dan even groot als de totale wrijvingskracht.
Voor versnellen en vertragen is wel een kracht nodig.
Nettokracht
Als er twee (of meer) krachten in dezelfde richting op hetzelfde voorwerp werken,
kun je die krachten bij elkaar optellen -> de som van die krachten: nettokracht.
Werken de krachten de tegengestelde richting op -> dan is de nettokracht het
verschil van die krachten. Als twee tegenwerkende krachten even groot zijn, is de
nettokracht 0 -> evenwicht van krachten. Het is een constante snelheid.
Versnellen: als er meer voorwaartse kracht is -> nettokracht > 0.
Vertragen: als er meer tegenwerkende krachten zijn -> nettokracht < 0.
Het veranderen van snelheid noem je versnelling.
Luchtweerstand
Als de nettokracht op een voorwerp gelijk blijft, neemt de snelheid gelijkmatig toe of
af -> constante versnelling. Zwaartekracht is een constante kracht, de
tegenwerkende kracht is luchtweerstand. Bij een auto die hard remt neemt de
snelheid gelijkmatig af.
Een regendruppel valt naar beneden en o.i.v. zwaartekracht krijgen ze steeds meer
snelheid -> luchtweerstand wordt groter. De nettokracht op de druppel wordt steeds
kleiner, net als de versnelling. Lees door van een blaadje en appel.
De remvertraging van een voertuig is de afname van de snelheid per seconde.
Paragraaf 2, beheersen
Een kracht heeft tijd nodig
Hoe makkelijk een voorwerp versnelt, hangt af van de massa. Bij een zwaarder
voorwerp is een grotere kracht nodig voor dezelfde versnelling. De benodigde kracht
is evenredig met de versnelling. Als je vanuit stilstand wegfietst, duurt het een tijdje
voordat je op snelheid bent. Een kracht heeft altijd tijd nodig om de snelheid te
veranderen. Als een honkbalknuppel de bal raakt, laat een hogesnelheidscamera
zien dat de knuppel een beetje meebuigt met de bal die op de knuppel komt, terwijl
de bal een beetje indeukt.
Isaac Newton
Isaac Newton ontdekte dat de kracht op een voorwerp evenredig is met de
versnelling die het voorwerp ondergaat, en ook evenredig is met de massa die
versneld wordt. Om eenzelfde voorwerp een twee keer zo grote versnelling te geven,
is een twee keer zo grote versnelling te geven, is een twee keer zo grote nettokracht
nodig. Om een twee keer zo zwaar voorwerp eenzelfde versnelling te geven, is ook
een twee keer zo grote nettokracht nodig. Je kunt voor versnelling ook vertraging
lezen.
