,College 1 - Schrift
De uitvinding van het schrift en het begin van de geschiedenis
Het schrift en wijsheid vindt zijn wortels in Azië
Het werd op meerdere plekken tegelijk uitgevonden, in gebieden die het primaat
van de samenleving zijn → landbouw, veeteelt, steden en ambacht, kalender,
schrift, sociale stratificatie
Sociale stratificatie: Lagen van de samenleving.
Pictogram: Teken dat een object waarnaar het refereert illustreert.
Ideogram: Teken dat verwijst naar een begrip.
Syllabisch schrift: Teken dat staat voor een lettergreep of klankgroep.
Fonetisch schrift: Teken dat staat voor ondeelbare klank.
Chinese karakters hebben meet onderwijs nodig dan fonetische karakters: er zijn 100 000
tekens, wie kent alle codes voor deze tekens?
Een gemiddelde hoogopgeleide Chinees kent ongeveer 7000 karakters.
Om de krant te lezen heb je ongeveer 3000 karakters nodig.
Schrijven met inkt is behalve functioneel ook een kunstvorm geworden →
kalligrafie (Picto/ideografisch)
Mesopotamië (Tweestromenland)
Eerste steden en landbouw waren in Mesopotamië.
Dit gebied is nu Turkije, Syrië, Iran en Irak.
Uruk
Beschaving: Uruk
→ Mensen wonen in Chaos. Toen kwam Oannes, een mythisch figuur. Hij leerde
landbouw, schrift, architectuur (wiskunde) en wetten aan de mens.
Tokens: Telsystemen (voor de handel)
Tepe gerwa: Graaneenheden, viervlak: een werkdag
Girsu:
Susa:
Er komt een grotere diversiteit in inkervingen. Zo wordt er een (handels)contract opgesteld.
Schrift is ontstaan van handel en afspraken.
Er ontstonden meer soorten communicatie, bijvoorbeeld;
1. Stele van de gieren → Overwinningsmonument van oorlog. Dit was de
eerste vorm van geschiedschrijving.
2. Stele met wetten van koning Hammurab (1792 -1750 v.C.)
3. Gilgamesj epos → literair schrift over de koning van Uruk en het begin van
de samenleving. 13-12e eeuw voor Christus.
Gebruiken spijkerschrift:
- Commerciële transacties
, - Belastingen
- Offerbijdrages
- Rechtspraak
- Geschiedschrijving
- literaire teksten → mythografie
Egypte
Hiërogliefen: Heilige groeven (Griekse vertaling) of Goddelijke woorden (Egyptische
vertaling). 3100 v.C. - 0 ad
Hiërogliefen zijn pictografisch.
Scribes mochten deze Hiërogliefen schrijven. Ze waren essentieel in de samenleving; ze
schreven wetten en spraken goden aan. Hierdoor hadden ze bijna de status van een
priester. Ze hadden een dodenboek voor belangrijke mensen.
Ontcijfering, wat staat er? Obelisk in Rome: lofzang voor Romeinse keizer, dus het jaar 82
en Romeins.
Jean François Champillon heeft hiërogliefen ontcijferd door Rosetta Stone → op
de steen staan hiërogliefen, Grieks en een volkstaal. Champillon kon Koptisch,
dit leek op die volkstaal. Hij ontdekte ook dat er klanken op stonden (syllabisch
schrift).
Alfabetten
Fenicische alfabet
Fenicië → gebied dat nu Libanon en Israël is.
Feniciërs waren een handelsvolk. 1200-800
Ze exporteerden glas, cederhout en schrift (alfabet) → fonetisch systeem.
Kenmerken
- Van rechts naar links, dan links naar rechts → zoals een os de grond
ploegt.
- 22 fonetische tekens
- overgenomen door andere volken want door klanken kunnen er veel andere talen
mee worden gevormd.
Het Grieks ontstaat hieruit → Mythe: Europa (Fenicische prinses) werd naar
Griekenland gebracht en nam zo het alfabet mee.
Dit brak de macht van de scribes en gaf grote groepen tot het schrift.
Cyrillisch alfabet
- 33 tekens
- 800 vC
- Hedendaagse Russisch