College 6 – Invordering
Heffing vs. Invordering
Heffing: wat moet er door wie worden betaald?
- AWR
- Inspecteur (art. 2(3)(b) AWR, verwijzing naar ministriële regeling)
Invordering: hoe, wanneer en aan wie moet worden betaald?
- IW 1990
- Ontvanger (art. 2(1)(i) IW, verwijzing naar ministriële regeling)
Art. 5(1) Uitvoeringsregeling Belastingdienst 2003; wie de inspecteur en ontvanger zijn
Bevoegdheden ontvanger
Publiekrecht / bestuursrecht
- Awb
- IW 1990 specifieke / aanvullende / afwijkende regelingen Awb
Privaatrecht
Belastingdienst is ook schuldeiser bij de belastingplichtige, vraag is dan of de ontvanger
gebruik mag maken van het privaatrecht (bijv. onrechtmatige daad, aanvragen
faillissement)?
Art. 4:124 Awb Ja dat mag, er is een open systeem
Open systeem
HR BNB 1990/162 Windmill
Twee-wegenleer / doorkruisingsleer
Er mag zeker gebruik worden gemaakt van het privaatrecht, maar enkel voor zover dit door
de wet niet expliciet is verboden (vaak geen probleem in het belastingrecht), én
Het gebruik van de privaatrechtelijke bevoegdheden de publiekrechtelijke regeling niet op
onaanvaardbare wijze doorkruist
HR BNB 1997/102 Van Maarseveen
Er was sprake van het stelselmatig opkopen van kasgeld en vervangingsreserve
vennootschappen, deze werden vervolgens leeggehaald. HR: doen verdwijnen van de activa
en het onbetaald laten van de Vpb-claim. Er leek dat een onrechtmatige daad aangevoerd
mocht worden, het geld mocht geïnd worden door de ontvanger zonder dat aanslagen
waren opgelegd. Veel kritiek op dit arrest gekomen vanuit de literatuur.
HR BNB 1998/277 Lenger
Inperking van het Van Maarseveen arrest. Verhaal was volgens de HR toch pas mogelijk als
de belastingschuld is vastgesteld. Van Maarseveen was dus een uitzondering. Van
onaanvaardbare doorkruising van het publiekrecht is sprake als de ontvanger een exclusief
bedoelde publiekrechtelijke weg wil omzeilen, bijvoorbeeld het invorderen van de belasting
die nog niet in een aanslag is geformaliseerd.
Zijn nog veel arresten gevolgd, maar hoeven we niet te kennen.
Heffing vs. Invordering
Heffing: wat moet er door wie worden betaald?
- AWR
- Inspecteur (art. 2(3)(b) AWR, verwijzing naar ministriële regeling)
Invordering: hoe, wanneer en aan wie moet worden betaald?
- IW 1990
- Ontvanger (art. 2(1)(i) IW, verwijzing naar ministriële regeling)
Art. 5(1) Uitvoeringsregeling Belastingdienst 2003; wie de inspecteur en ontvanger zijn
Bevoegdheden ontvanger
Publiekrecht / bestuursrecht
- Awb
- IW 1990 specifieke / aanvullende / afwijkende regelingen Awb
Privaatrecht
Belastingdienst is ook schuldeiser bij de belastingplichtige, vraag is dan of de ontvanger
gebruik mag maken van het privaatrecht (bijv. onrechtmatige daad, aanvragen
faillissement)?
Art. 4:124 Awb Ja dat mag, er is een open systeem
Open systeem
HR BNB 1990/162 Windmill
Twee-wegenleer / doorkruisingsleer
Er mag zeker gebruik worden gemaakt van het privaatrecht, maar enkel voor zover dit door
de wet niet expliciet is verboden (vaak geen probleem in het belastingrecht), én
Het gebruik van de privaatrechtelijke bevoegdheden de publiekrechtelijke regeling niet op
onaanvaardbare wijze doorkruist
HR BNB 1997/102 Van Maarseveen
Er was sprake van het stelselmatig opkopen van kasgeld en vervangingsreserve
vennootschappen, deze werden vervolgens leeggehaald. HR: doen verdwijnen van de activa
en het onbetaald laten van de Vpb-claim. Er leek dat een onrechtmatige daad aangevoerd
mocht worden, het geld mocht geïnd worden door de ontvanger zonder dat aanslagen
waren opgelegd. Veel kritiek op dit arrest gekomen vanuit de literatuur.
HR BNB 1998/277 Lenger
Inperking van het Van Maarseveen arrest. Verhaal was volgens de HR toch pas mogelijk als
de belastingschuld is vastgesteld. Van Maarseveen was dus een uitzondering. Van
onaanvaardbare doorkruising van het publiekrecht is sprake als de ontvanger een exclusief
bedoelde publiekrechtelijke weg wil omzeilen, bijvoorbeeld het invorderen van de belasting
die nog niet in een aanslag is geformaliseerd.
Zijn nog veel arresten gevolgd, maar hoeven we niet te kennen.
