Inhoudsopgave
Week 1:
- Handelingsgerichte Diagnostiek in Jeugdhulp.
o Hoofdstuk 1. Inleiding
o Hoofdstuk 2. Uitgangspunten
- Hechten. Menselijke emoties, relaties en ontwikkeling. De trap van pedagogische
ondersteuning.
- Handboek Psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen en adolescenten.
o Hoofdstuk 1: De plaats van psychodiagnostiek binnen het hulpverleningsproces.
o Hoofdstuk 2 paragraaf 3: Visies op normaliteit
Week 2:
- Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
o Hoofdstuk 7: Gehechtheid en hechtingsstoornissen
- Hechten. Menselijke emoties, relaties en ontwikkeling.
o Hoofdstuk 3. Lost in translation? Meer duidelijkheid in kernbegrippen uit de
gehechtheidstheorie in wetenschap en praktijk.
o Hoofdstuk 9. “Als het gedrag op de voorgrond staat”: De paradox van
probleemgedrag in de jeugdhulp.
- Attachment orientations and emotion regulation.
- Meten is weten? Dilemma’s bij het in kaart brengen van gehechtheid in onderzoek en
praktijk.
Week 3:
- Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
o Hoofdstuk 5: Slaapstoornissen en slaapproblemen
- Cultuur en psychodiagnostiek. Professioneel werken met psychodiagnostische instrumenten.
o Hoofdstuk 1. Interculturele psychodiagnostiek zes vuistregels
- Slaapproblemen bij jonge kinderen: Een pleidooi voor een breder spectrum aan interventies.
- Parent-child bed-sharing: The good, the bad, and the burden of evidence.
- Parenting and infant sleep.
Week 4:
- Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
o Hoofdstuk 6: Voedings- en eetstoornissen bij het jonge kind
o Hoofdstuk 15: Eten en eetstoornissen
- Cultuur en psychodiagnostiek. Professioneel werken met psychodiagnostische instrumenten.
o Hoofdstuk 2. Cultuurbewust hulpverlenen: kennis, houding en vaardigheden
combineren
- Food neophobia and ‘picky/fussy’ eating in children: A review.
- Interventions for picky eaters among typically developed children—A scoping review.
- Parental influences on children’s eating behaviour and characteristics of successful parent-
focussed interventions.
- A scoping review of psychological interventions and outcomes for avoidant and restrictive
food intake disorder (ARFID).
Week 5:
- Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
o Hoofdstuk 9: Zindelijk worden en zindelijkheidsstoornissen
- Parents’ views on toilet training: A cross-sectional study in Flanders
1
,- How to toilet train healthy children? A review of the literature.
- Development Signs in Healthy Toddlers in Different Stages of Toilet Training: Can They Help
Define Readiness and Probability of Success?
- Opvoeden en opgroeien. Handboek Pedagogiek.
o Hoofdstuk 6. Pedagogisch handelen: ondersteuning en interventie
- Inleiding tot de gedragstherapie
o Hoofdstuk 3. Klassieke conditionering;
o Hoofdstuk 4. Operante conditionering.
2
, Samenvatting literatuur dinsdagen
Week 1
Handelingsgerichte diagnostiek in jeugdhulp
Hoofdstuk 1 inleiding
HGD = handelingsgerichte diagnostiek
- Focust op belang van kind en handelen van diens opvoeders (in jeugdhulp en JGGZ)
- Samen met cliëntsysteem analyse van situatie maken om hulp op maat te bieden
Wat is handelingsgerichte diagnostiek?
HGD is een praktijkmodel voor diagnostische besluitvorming gebaseerd op het formuleren en toetsen
van hypothesen
6 uitgangspunten voor het handelen van professionals:
1. Doelgericht werken
2. Vanuit een transactioneel kader
3. Focus op behoeften van kind en opvoeders
4. Aandacht voor positieve en beschermende factoren
5. Samenwerken met cliënten
6. Systematisch en transparant werken
HGD heeft 5 fasen:
1. Intakefase: starten samenwerking en verzamelen informatie
2. Strategiefase: reflecteren, wat is nodig om vragen te beantwoorden
3. Onderzoeksfase: beantwoorden onderzoeksvragen
4. Integratie- en aanbevelingsfase: reflecteren, wat betekent het samenvattende beeld voor de
aanbevelingen
5. Adviesfase: samenwerken en afronden traject
→ relatie tussen hulpvragen van cliëntsysteem, het diagnostisch proces, de aanbevelingen van
professional en het advies
HGD beschrijft een wenselijke manier van werken → maar per situatie verschilt de haalbaarheid
Motto = redeneer van wenselijk naar haalbaar → HGD fungeert als een betekenisvol kader voor
reflectie en kwaliteitsverbetering en helpt bij keuzes maken bij vragen
Basisattitude van handelingsgerichte professional is cruciaal:
- Professional legt de schuld niet bij de ander, maar zoekt oplossing bij zichzelf
- Professional zoekt voortdurend feedback
Wanneer zet je HGD in?
Wanneer je samen met cliënten de problematische situatie rondom een kind in kaart wil brengen en
begrijpen (analyse), en ook wil weten wat er nodig is om die situatie te verbeteren (advies)
HGD is vraaggericht en op maat:
- Professional benut informatie die er is
- Professional verzamelt alleen informatie die nodig is voor het beantwoorden van een vraag of
nemen van een beslissing
5 typen vraagstellingen:
1. Onderkennend
3
, 2. Verklarend
3. Veranderingsgericht
4. Adviesgericht (indicerend)
5. Evaluerend
Meestal gaat het om een combinatie van onderkenning (overzicht) en verklaring (inzicht), met als
doel een advies (uitzicht) dat te evalueren is (terugblik)
HGD biedt houvast bij gecombineerde vragen:
- Ondersteunt professionals om samen met cliënten een gedegen analyse en een effectief plan
van aanpak te maken
- Bevordert transparantie → uitleggen wat je doet en waarom
- Je bent bewust bekwaam
HGD helpt ook bij het integreren van domein-overstijgende hulp
Met HGD werk je vraag-gestuurd en volgens richtlijnen en protocollen
HGD is ook handig bij het verzamelen van feedback
Wie kan HGD toepassen?
Elke professional die samen met cliënten gestructureerd van hulpvraag naar plan van aanpak wil →
iedere situatie die een analyse vergt om passend te kunnen handelen
HGD is zowel mono- als multidisciplinair toe te passen
- Mono = zelf uitgangspunten toepassen en doorlopen van fasen
- Multi = uitganspunten samen met andere toepassen en fasen doorlopen
Elke beroepsgroep en discipline kent eigen competenties, uitgewerkt in profielen met bevoegdheden
en bekwaamheden → bepalen wie welke stappen van HGD toepassen
Update HGD in de jeugdzorg een JGGZ: ontwikkelingen
Behouden en uitgebouwd in HGD
- Diagnostiek is functioneel als het een waardevolle bijdrage levert aan het handelen van
opvoeders en het verbeteren van de situatie rondom een kind → HGD is doelgericht
vanwege focus op interventie
- Diagnostiek dient oplossingsgericht te zijn, kansen te benutten en krachten van kinderen,
opvoeders en hun netwerk te versterken
o Betekenisvolle diagnostiek versterkt de eigen kracht van cliënten (empowerment) →
HGD versterkt kennis en vaardigheden van kinderen, ouders, etc. en ervaren ze meer
regie in het traject
- Diagnostiek moet evidence-based zijn → HGD past recente kennis toe bij richtlijnen en de zes
uitgangspunten en de vijf fasen
- Diagnostiek moet rekening houden met beleid en wettelijke kaders en met beroepsethische
codes
Aangescherpt en verbeterd in HGD
- Meer aandacht voor de therapeutische waarde van diagnostiek → therapeutisch
psychologisch onderzoek (TPO): door betrokkenen mee te nemen in de diagnostiek ontstaan
gezamenlijke inzichten en verbetert de problematische situatie sneller
o Bij HGD aangescherpt door in alle fasen meer te focussen op de gewenste
verandering en de betrokken stimuleren om al iets uit te proberen
- Kritiek op labelen van kinderen en op classificaties → moeten richten op de behoeften van
kinderen en hun opvoeders
- Diagnostiek moet altijd in het belang van het kind zijn en het kind moet kunnen meedenken
en meedoen in het proces van vraag naar antwoord en het kiezen van het advies
o Update bij HGD is dat alle kinderen meedoen
4
Week 1:
- Handelingsgerichte Diagnostiek in Jeugdhulp.
o Hoofdstuk 1. Inleiding
o Hoofdstuk 2. Uitgangspunten
- Hechten. Menselijke emoties, relaties en ontwikkeling. De trap van pedagogische
ondersteuning.
- Handboek Psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen en adolescenten.
o Hoofdstuk 1: De plaats van psychodiagnostiek binnen het hulpverleningsproces.
o Hoofdstuk 2 paragraaf 3: Visies op normaliteit
Week 2:
- Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
o Hoofdstuk 7: Gehechtheid en hechtingsstoornissen
- Hechten. Menselijke emoties, relaties en ontwikkeling.
o Hoofdstuk 3. Lost in translation? Meer duidelijkheid in kernbegrippen uit de
gehechtheidstheorie in wetenschap en praktijk.
o Hoofdstuk 9. “Als het gedrag op de voorgrond staat”: De paradox van
probleemgedrag in de jeugdhulp.
- Attachment orientations and emotion regulation.
- Meten is weten? Dilemma’s bij het in kaart brengen van gehechtheid in onderzoek en
praktijk.
Week 3:
- Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
o Hoofdstuk 5: Slaapstoornissen en slaapproblemen
- Cultuur en psychodiagnostiek. Professioneel werken met psychodiagnostische instrumenten.
o Hoofdstuk 1. Interculturele psychodiagnostiek zes vuistregels
- Slaapproblemen bij jonge kinderen: Een pleidooi voor een breder spectrum aan interventies.
- Parent-child bed-sharing: The good, the bad, and the burden of evidence.
- Parenting and infant sleep.
Week 4:
- Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
o Hoofdstuk 6: Voedings- en eetstoornissen bij het jonge kind
o Hoofdstuk 15: Eten en eetstoornissen
- Cultuur en psychodiagnostiek. Professioneel werken met psychodiagnostische instrumenten.
o Hoofdstuk 2. Cultuurbewust hulpverlenen: kennis, houding en vaardigheden
combineren
- Food neophobia and ‘picky/fussy’ eating in children: A review.
- Interventions for picky eaters among typically developed children—A scoping review.
- Parental influences on children’s eating behaviour and characteristics of successful parent-
focussed interventions.
- A scoping review of psychological interventions and outcomes for avoidant and restrictive
food intake disorder (ARFID).
Week 5:
- Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
o Hoofdstuk 9: Zindelijk worden en zindelijkheidsstoornissen
- Parents’ views on toilet training: A cross-sectional study in Flanders
1
,- How to toilet train healthy children? A review of the literature.
- Development Signs in Healthy Toddlers in Different Stages of Toilet Training: Can They Help
Define Readiness and Probability of Success?
- Opvoeden en opgroeien. Handboek Pedagogiek.
o Hoofdstuk 6. Pedagogisch handelen: ondersteuning en interventie
- Inleiding tot de gedragstherapie
o Hoofdstuk 3. Klassieke conditionering;
o Hoofdstuk 4. Operante conditionering.
2
, Samenvatting literatuur dinsdagen
Week 1
Handelingsgerichte diagnostiek in jeugdhulp
Hoofdstuk 1 inleiding
HGD = handelingsgerichte diagnostiek
- Focust op belang van kind en handelen van diens opvoeders (in jeugdhulp en JGGZ)
- Samen met cliëntsysteem analyse van situatie maken om hulp op maat te bieden
Wat is handelingsgerichte diagnostiek?
HGD is een praktijkmodel voor diagnostische besluitvorming gebaseerd op het formuleren en toetsen
van hypothesen
6 uitgangspunten voor het handelen van professionals:
1. Doelgericht werken
2. Vanuit een transactioneel kader
3. Focus op behoeften van kind en opvoeders
4. Aandacht voor positieve en beschermende factoren
5. Samenwerken met cliënten
6. Systematisch en transparant werken
HGD heeft 5 fasen:
1. Intakefase: starten samenwerking en verzamelen informatie
2. Strategiefase: reflecteren, wat is nodig om vragen te beantwoorden
3. Onderzoeksfase: beantwoorden onderzoeksvragen
4. Integratie- en aanbevelingsfase: reflecteren, wat betekent het samenvattende beeld voor de
aanbevelingen
5. Adviesfase: samenwerken en afronden traject
→ relatie tussen hulpvragen van cliëntsysteem, het diagnostisch proces, de aanbevelingen van
professional en het advies
HGD beschrijft een wenselijke manier van werken → maar per situatie verschilt de haalbaarheid
Motto = redeneer van wenselijk naar haalbaar → HGD fungeert als een betekenisvol kader voor
reflectie en kwaliteitsverbetering en helpt bij keuzes maken bij vragen
Basisattitude van handelingsgerichte professional is cruciaal:
- Professional legt de schuld niet bij de ander, maar zoekt oplossing bij zichzelf
- Professional zoekt voortdurend feedback
Wanneer zet je HGD in?
Wanneer je samen met cliënten de problematische situatie rondom een kind in kaart wil brengen en
begrijpen (analyse), en ook wil weten wat er nodig is om die situatie te verbeteren (advies)
HGD is vraaggericht en op maat:
- Professional benut informatie die er is
- Professional verzamelt alleen informatie die nodig is voor het beantwoorden van een vraag of
nemen van een beslissing
5 typen vraagstellingen:
1. Onderkennend
3
, 2. Verklarend
3. Veranderingsgericht
4. Adviesgericht (indicerend)
5. Evaluerend
Meestal gaat het om een combinatie van onderkenning (overzicht) en verklaring (inzicht), met als
doel een advies (uitzicht) dat te evalueren is (terugblik)
HGD biedt houvast bij gecombineerde vragen:
- Ondersteunt professionals om samen met cliënten een gedegen analyse en een effectief plan
van aanpak te maken
- Bevordert transparantie → uitleggen wat je doet en waarom
- Je bent bewust bekwaam
HGD helpt ook bij het integreren van domein-overstijgende hulp
Met HGD werk je vraag-gestuurd en volgens richtlijnen en protocollen
HGD is ook handig bij het verzamelen van feedback
Wie kan HGD toepassen?
Elke professional die samen met cliënten gestructureerd van hulpvraag naar plan van aanpak wil →
iedere situatie die een analyse vergt om passend te kunnen handelen
HGD is zowel mono- als multidisciplinair toe te passen
- Mono = zelf uitgangspunten toepassen en doorlopen van fasen
- Multi = uitganspunten samen met andere toepassen en fasen doorlopen
Elke beroepsgroep en discipline kent eigen competenties, uitgewerkt in profielen met bevoegdheden
en bekwaamheden → bepalen wie welke stappen van HGD toepassen
Update HGD in de jeugdzorg een JGGZ: ontwikkelingen
Behouden en uitgebouwd in HGD
- Diagnostiek is functioneel als het een waardevolle bijdrage levert aan het handelen van
opvoeders en het verbeteren van de situatie rondom een kind → HGD is doelgericht
vanwege focus op interventie
- Diagnostiek dient oplossingsgericht te zijn, kansen te benutten en krachten van kinderen,
opvoeders en hun netwerk te versterken
o Betekenisvolle diagnostiek versterkt de eigen kracht van cliënten (empowerment) →
HGD versterkt kennis en vaardigheden van kinderen, ouders, etc. en ervaren ze meer
regie in het traject
- Diagnostiek moet evidence-based zijn → HGD past recente kennis toe bij richtlijnen en de zes
uitgangspunten en de vijf fasen
- Diagnostiek moet rekening houden met beleid en wettelijke kaders en met beroepsethische
codes
Aangescherpt en verbeterd in HGD
- Meer aandacht voor de therapeutische waarde van diagnostiek → therapeutisch
psychologisch onderzoek (TPO): door betrokkenen mee te nemen in de diagnostiek ontstaan
gezamenlijke inzichten en verbetert de problematische situatie sneller
o Bij HGD aangescherpt door in alle fasen meer te focussen op de gewenste
verandering en de betrokken stimuleren om al iets uit te proberen
- Kritiek op labelen van kinderen en op classificaties → moeten richten op de behoeften van
kinderen en hun opvoeders
- Diagnostiek moet altijd in het belang van het kind zijn en het kind moet kunnen meedenken
en meedoen in het proces van vraag naar antwoord en het kiezen van het advies
o Update bij HGD is dat alle kinderen meedoen
4
