Sport managment
Wat is sport
Oorsprong woord ‘sport’
- Woord ‘sport’ verspreid vanuit het engels
- Afgeleid van ‘disport’ (afgeleid van frans)
- Betekent (tijdverdrijf)
- Verenigd koninkrijk had pioniersrol in verspreiding van moderne sportbeoefening
Van dale
Sport (de; v(m); meervoud: sporten)
1. Allerlei lichamelijke oefeningen en ontspanning waarbij vaardigheid, kracht en inzicht
vereist worden: aan sport doen; ergens een sport van maken (a) een kwalijke
bezigheid tot gewoonte maken; (b) iets met ambitie doen, prestatie nastreven
- Zeer veel definities, geen sluitende
o Te veel afhankelijk van socioculturele context
o Voortdurend onderhevig aan maatschappelijke veranderingen
- Gezien de maatschappelijke betekenis van sport, beweging, fysieke activiteit,… is een
te enge betekenis van sport niet langer wenselijk
- Sportactiviteit → sport- en beweegactiviteiten
- Sportinfrastructuur → sport- en beweeginfrastructuur
- Sportbeleid → sport- en beweegbeleid
Sport: een socioculturele constructie
1. Tijdsgeest van sportbeoefening
2. Subjectieve percepties van sportbeoefening
3. Geografische locatie van sportbeoefening
4. Gezondheidsgerelateerde criteria van sportbeoefening
5. Niveau van sportbeoefening
6. Intentionaliteit van sportbeoefening
Tijdsgeest
- Mentaliteitswijzigingen
o Vrouwen en sport
o COVID
- Bevolking heeft afgelopen decennia toegenomen
o Aandacht voor sport
o Bewustzijn van sport
- Sport voor Allen-beleid vanaf ’70 heeft bijgedragen aan sportbewustzijn en de
sportparticipatie
,Subjectieve percepties
- Deelnemer bepaalt steeds vaker zelf wat sport(beoefening) is
- Bemoeilijkt objectieve meting van sportparticipatiegedrag
- Mensen willen sociaal wenselijk gedrag vertonen. Daarom zijn ze geneigd een
positieve indruk te willen geven in plaats van een feitengetrouwe weergaven van de
realiteit.
- Surveyonderzoek levert dus vaak eerder een overschatting dan een onderschatting
van de sportdeelnamegraad
Geografische locatie
- Mediterraan Europa: sport eerder formele vorm (clubverband, fitnesscentrum)
- Westerse en scandinavische landen: meer gezondheidsgerichte sporten zijn ook
sport
- Noort-amerika
o Sport(s): competitieve vormen van fysieke activiteit
o Physical exercises: fitness, joggen, fietsen
- Sportparticipatie vergelijken tussen landen is dus moeilijk
- Objectieve meetinstrumenten
o IOC: dansen en korfbal geen sport omdat ze niet olymisch zijn
▪ IOC = internationaal olympische comité
▪ Skateboarden, klimmen en frisbee hebben in 2023 een positief advies
gekregen en zullen worden toegevoegd aan de vlaamse
sporttakkenlijst
o RSO (NL): min 12x per jaar sport doen (skivakantie?)
o Vlaamse sportraad (darts of bodybuilding)
▪ De sporttakkenlijst is de nominatieve lijst van psorttakken die voor
sportsubsidiëring van sportfederaties in aanmerking komen
▪ Ze moeden voldoen aan minstens twee van de volgende voorwaarden
1. Een door een sportfederatie gereglementeerde fysieke activiteit
betreffen met een cardiovasuclair traininseffect die een persoon in
gezonde, milieuvriendelijke, etisch en medisch verantwoorde
omstandigheden verricht
2. Olymisch zijn of vertegenwoordigd worden door een
internationale organisatie die opgenomen is in de ledenlijst van de
internationale unie van sportfederaties (sportAccord)
3. Een voldoende groot draagvlak hebben in het nederlandse
taalgebied
,Gezondheidsgerelateerde criteria
- WHO: (lichaams) beweging of fysieke activiteit:
o Alle activiteiten waarbij je door het leveren van spierarbeid van het lichaam
beweegt en energie verbruikt (>1,5 METs)
▪ Passief zitten heeft MET waarde van 1, touwtjespringen 10
o Hiertoe behoren alle vormen van lichaamsbeweging in 4 bewegingscontexten
1. Huishoudelijke activiteiten in de thuisomgeving en tuinieren
2. Zich te voet of per fiets verplaatsen (actieve verplaatsing)
3. In de vrije tijd en
4. Op de werkplaats
o Sport is een specifieke vorm van (lichaams)beweging en hier dus onderdeel
van. De meeste sporten vragen fysieke inspanningen van matige tot maximale
intensiteit. Sport vindt bovendien plaats in de bewegingscontext vrije tijd
(recreatie), is gepland, kan zowel georganiseerd als ongeorganiseerd zijn, en is
bepaald door sportregels of (culturele) gebruiken. Bij communicatie van beide
termen is het volgende daarom aanbevolen: beweging inclusief sport of
beweging zoals sport
- Eenvoudiger om aanbevelingen voor fysieke activiteit te doen
Niveau van sportbeoefening
- Ruime definitie zoals recreatief wandelen en fietsen zorgt voor hogere cijfers in
participatie
- Vb (2014) bij 15 tot 85-jarigen
o 85% enkel recreatiesport
o 3% enkel competitiesport
o 12% combinatie van beide
, Intentionaliteit van sportbeoefening
- Geplande sportbeoefening
o Gestructureerde, regelmatige vorm van sportparticipatie
o In clubverband, wekelijks joggen, jaarlijkse skireis
- Niet-geplande sportbeoefening
o Occasioneel van aard, toevallige sportactiviteit
o Zwemmen in zee, fietsuitstap met gezin
Mogelijke indelingen (claeys)
1. Spelsport
1) Ploegspelsporten
a. Zaalploegspelsporten (handbal, futsal)
b. Veldploegspelsporten (voetbal, honkbal)
2) Individuele spelsporten
a. Slagbalsporten (tennis, badminton)
b. Balsporten (biljart, golf)
o Spelsporten zijn spelen en ontspanningsvormen die hun plaatselijke karakter
geleidelijk verloren hebben en waarin na een tijdje nationaal georganiseerde
competities ontstonden.
2. Overlevingsporten
1) Vechtsport (boksen, schermen)
2) Hengelsport (vissen)
3) Schietsport
a. Boogschieten
b. Vuurwapensporten
o Overlevingssporten bestaan uit activiteiten die noodzakelijk waren voor de
vroeger levende mensen om te kunnen overleven. Nadat de levensnoodzaak
ervan geleidelijk wegviel, werden die activiteiten in de vrijetijdsbesteding
verder beoefend als sport
3. Bewegingsporten
1) Zonder verplaatsingsmiddel (wandelen, zwemmen, yoga)
2) Met verplaatsingsmiddel
a. Schaatssporten (rolschaatsen, skiën)
b. Fietssport
c. Paardrijden
d. Watersport (zeilen, waterski)
e. Luchtsport (valschermspringen)
f. Gemotoriseerde sporten (autosport)
o Bewegingssporten zijn sporten waarbij men zich voortbeweegt, met of zonder
verplaatsingsmiddel
Wat is sport
Oorsprong woord ‘sport’
- Woord ‘sport’ verspreid vanuit het engels
- Afgeleid van ‘disport’ (afgeleid van frans)
- Betekent (tijdverdrijf)
- Verenigd koninkrijk had pioniersrol in verspreiding van moderne sportbeoefening
Van dale
Sport (de; v(m); meervoud: sporten)
1. Allerlei lichamelijke oefeningen en ontspanning waarbij vaardigheid, kracht en inzicht
vereist worden: aan sport doen; ergens een sport van maken (a) een kwalijke
bezigheid tot gewoonte maken; (b) iets met ambitie doen, prestatie nastreven
- Zeer veel definities, geen sluitende
o Te veel afhankelijk van socioculturele context
o Voortdurend onderhevig aan maatschappelijke veranderingen
- Gezien de maatschappelijke betekenis van sport, beweging, fysieke activiteit,… is een
te enge betekenis van sport niet langer wenselijk
- Sportactiviteit → sport- en beweegactiviteiten
- Sportinfrastructuur → sport- en beweeginfrastructuur
- Sportbeleid → sport- en beweegbeleid
Sport: een socioculturele constructie
1. Tijdsgeest van sportbeoefening
2. Subjectieve percepties van sportbeoefening
3. Geografische locatie van sportbeoefening
4. Gezondheidsgerelateerde criteria van sportbeoefening
5. Niveau van sportbeoefening
6. Intentionaliteit van sportbeoefening
Tijdsgeest
- Mentaliteitswijzigingen
o Vrouwen en sport
o COVID
- Bevolking heeft afgelopen decennia toegenomen
o Aandacht voor sport
o Bewustzijn van sport
- Sport voor Allen-beleid vanaf ’70 heeft bijgedragen aan sportbewustzijn en de
sportparticipatie
,Subjectieve percepties
- Deelnemer bepaalt steeds vaker zelf wat sport(beoefening) is
- Bemoeilijkt objectieve meting van sportparticipatiegedrag
- Mensen willen sociaal wenselijk gedrag vertonen. Daarom zijn ze geneigd een
positieve indruk te willen geven in plaats van een feitengetrouwe weergaven van de
realiteit.
- Surveyonderzoek levert dus vaak eerder een overschatting dan een onderschatting
van de sportdeelnamegraad
Geografische locatie
- Mediterraan Europa: sport eerder formele vorm (clubverband, fitnesscentrum)
- Westerse en scandinavische landen: meer gezondheidsgerichte sporten zijn ook
sport
- Noort-amerika
o Sport(s): competitieve vormen van fysieke activiteit
o Physical exercises: fitness, joggen, fietsen
- Sportparticipatie vergelijken tussen landen is dus moeilijk
- Objectieve meetinstrumenten
o IOC: dansen en korfbal geen sport omdat ze niet olymisch zijn
▪ IOC = internationaal olympische comité
▪ Skateboarden, klimmen en frisbee hebben in 2023 een positief advies
gekregen en zullen worden toegevoegd aan de vlaamse
sporttakkenlijst
o RSO (NL): min 12x per jaar sport doen (skivakantie?)
o Vlaamse sportraad (darts of bodybuilding)
▪ De sporttakkenlijst is de nominatieve lijst van psorttakken die voor
sportsubsidiëring van sportfederaties in aanmerking komen
▪ Ze moeden voldoen aan minstens twee van de volgende voorwaarden
1. Een door een sportfederatie gereglementeerde fysieke activiteit
betreffen met een cardiovasuclair traininseffect die een persoon in
gezonde, milieuvriendelijke, etisch en medisch verantwoorde
omstandigheden verricht
2. Olymisch zijn of vertegenwoordigd worden door een
internationale organisatie die opgenomen is in de ledenlijst van de
internationale unie van sportfederaties (sportAccord)
3. Een voldoende groot draagvlak hebben in het nederlandse
taalgebied
,Gezondheidsgerelateerde criteria
- WHO: (lichaams) beweging of fysieke activiteit:
o Alle activiteiten waarbij je door het leveren van spierarbeid van het lichaam
beweegt en energie verbruikt (>1,5 METs)
▪ Passief zitten heeft MET waarde van 1, touwtjespringen 10
o Hiertoe behoren alle vormen van lichaamsbeweging in 4 bewegingscontexten
1. Huishoudelijke activiteiten in de thuisomgeving en tuinieren
2. Zich te voet of per fiets verplaatsen (actieve verplaatsing)
3. In de vrije tijd en
4. Op de werkplaats
o Sport is een specifieke vorm van (lichaams)beweging en hier dus onderdeel
van. De meeste sporten vragen fysieke inspanningen van matige tot maximale
intensiteit. Sport vindt bovendien plaats in de bewegingscontext vrije tijd
(recreatie), is gepland, kan zowel georganiseerd als ongeorganiseerd zijn, en is
bepaald door sportregels of (culturele) gebruiken. Bij communicatie van beide
termen is het volgende daarom aanbevolen: beweging inclusief sport of
beweging zoals sport
- Eenvoudiger om aanbevelingen voor fysieke activiteit te doen
Niveau van sportbeoefening
- Ruime definitie zoals recreatief wandelen en fietsen zorgt voor hogere cijfers in
participatie
- Vb (2014) bij 15 tot 85-jarigen
o 85% enkel recreatiesport
o 3% enkel competitiesport
o 12% combinatie van beide
, Intentionaliteit van sportbeoefening
- Geplande sportbeoefening
o Gestructureerde, regelmatige vorm van sportparticipatie
o In clubverband, wekelijks joggen, jaarlijkse skireis
- Niet-geplande sportbeoefening
o Occasioneel van aard, toevallige sportactiviteit
o Zwemmen in zee, fietsuitstap met gezin
Mogelijke indelingen (claeys)
1. Spelsport
1) Ploegspelsporten
a. Zaalploegspelsporten (handbal, futsal)
b. Veldploegspelsporten (voetbal, honkbal)
2) Individuele spelsporten
a. Slagbalsporten (tennis, badminton)
b. Balsporten (biljart, golf)
o Spelsporten zijn spelen en ontspanningsvormen die hun plaatselijke karakter
geleidelijk verloren hebben en waarin na een tijdje nationaal georganiseerde
competities ontstonden.
2. Overlevingsporten
1) Vechtsport (boksen, schermen)
2) Hengelsport (vissen)
3) Schietsport
a. Boogschieten
b. Vuurwapensporten
o Overlevingssporten bestaan uit activiteiten die noodzakelijk waren voor de
vroeger levende mensen om te kunnen overleven. Nadat de levensnoodzaak
ervan geleidelijk wegviel, werden die activiteiten in de vrijetijdsbesteding
verder beoefend als sport
3. Bewegingsporten
1) Zonder verplaatsingsmiddel (wandelen, zwemmen, yoga)
2) Met verplaatsingsmiddel
a. Schaatssporten (rolschaatsen, skiën)
b. Fietssport
c. Paardrijden
d. Watersport (zeilen, waterski)
e. Luchtsport (valschermspringen)
f. Gemotoriseerde sporten (autosport)
o Bewegingssporten zijn sporten waarbij men zich voortbeweegt, met of zonder
verplaatsingsmiddel
