SAMENVATTING H1 Inleiding: geest, gedrag en wetenschap
1. Wat is psychologie en wat is het niet?
Kernconcept / definitie: wetenschap van gedrag en mentale
processen.
(In de PPT staan de invullingen open, maar dit is wat er bedoeld
wordt.)
Pseudopsychologie
o Geen echte wetenschap.
o Baseert zich op aannames, intuïtie of onbewezen
overtuigingen.
o Verwijzing naar voorbeeld: games en geweld.
Wetenschappelijke methode vs. speculatie
o Psychologie = gebaseerd op observatie (empirie).
o Belangrijke kernvraag: Hoe vergaren psychologen nieuwe
kennis?
2. Kritische denkvaardigheden
Lezen in de cursus!
Wat is de bron?
Is de bewering redelijk of extreem?
Wat is het bewijsmateriaal?
Kan de conclusie beïnvloed zijn door bias?
Vermijden we denkfouten?
Zijn er meerdere invalshoeken nodig voor dit probleem?
3. Belangrijkste perspectieven in de psychologie
Scheiding lichaam–geest + modern biologisch perspectief
Begin wetenschappelijke psychologie + modern cognitief perspectief
Behavioristisch perspectief
Perspectieven vanuit de gehele persoon:
o psychodynamisch
o humanistisch
o karaktertrekken & temperament
Ontwikkelingsperspectief
Sociocultureel perspectief
Lezen?
, 4. Voorgeschiedenis van de psychologie
4.1 Griekse filosofen
Hadden zowel zinvolle als bizarre ideeën.
Waarnemingen = interpretaties van de wereld.
Emoties kunnen denken verstoren.
Emoties gelokaliseerd in hart, lever, milt etc.
Geen wetenschap: pure speculatie, nooit empirisch getest.
4.2 Middeleeuwen
Sterke invloed van geloof / kerk.
Geest/ziel = goddelijke schepping → mysterie, niet bestudeerbaar.
Psychologische onderwerpen vielen buiten natuurwetten.
5. Scheiding van lichaam en geest → modern biologisch
perspectief
5.1 Descartes en het dualisme
Mens bestaat uit:
o spirituele geest
o fysiek lichaam
Paradoxaal: maakte wetenschappelijke studie van het lichaam
toegankelijk.
Gevoelens en gedrag = verklaarbaar via zenuwstelsel, niet via
spirituele krachten.
Link met dieronderzoek:
o Zintuigen zetten prikkels om in zenuwimpulsen.
o Spieren reageren daarop.
5.2 Voorloper modern biologisch perspectief
Idee: biologische processen = basis van:
o sensaties
o reflexmatig gedrag
1. Wat is psychologie en wat is het niet?
Kernconcept / definitie: wetenschap van gedrag en mentale
processen.
(In de PPT staan de invullingen open, maar dit is wat er bedoeld
wordt.)
Pseudopsychologie
o Geen echte wetenschap.
o Baseert zich op aannames, intuïtie of onbewezen
overtuigingen.
o Verwijzing naar voorbeeld: games en geweld.
Wetenschappelijke methode vs. speculatie
o Psychologie = gebaseerd op observatie (empirie).
o Belangrijke kernvraag: Hoe vergaren psychologen nieuwe
kennis?
2. Kritische denkvaardigheden
Lezen in de cursus!
Wat is de bron?
Is de bewering redelijk of extreem?
Wat is het bewijsmateriaal?
Kan de conclusie beïnvloed zijn door bias?
Vermijden we denkfouten?
Zijn er meerdere invalshoeken nodig voor dit probleem?
3. Belangrijkste perspectieven in de psychologie
Scheiding lichaam–geest + modern biologisch perspectief
Begin wetenschappelijke psychologie + modern cognitief perspectief
Behavioristisch perspectief
Perspectieven vanuit de gehele persoon:
o psychodynamisch
o humanistisch
o karaktertrekken & temperament
Ontwikkelingsperspectief
Sociocultureel perspectief
Lezen?
, 4. Voorgeschiedenis van de psychologie
4.1 Griekse filosofen
Hadden zowel zinvolle als bizarre ideeën.
Waarnemingen = interpretaties van de wereld.
Emoties kunnen denken verstoren.
Emoties gelokaliseerd in hart, lever, milt etc.
Geen wetenschap: pure speculatie, nooit empirisch getest.
4.2 Middeleeuwen
Sterke invloed van geloof / kerk.
Geest/ziel = goddelijke schepping → mysterie, niet bestudeerbaar.
Psychologische onderwerpen vielen buiten natuurwetten.
5. Scheiding van lichaam en geest → modern biologisch
perspectief
5.1 Descartes en het dualisme
Mens bestaat uit:
o spirituele geest
o fysiek lichaam
Paradoxaal: maakte wetenschappelijke studie van het lichaam
toegankelijk.
Gevoelens en gedrag = verklaarbaar via zenuwstelsel, niet via
spirituele krachten.
Link met dieronderzoek:
o Zintuigen zetten prikkels om in zenuwimpulsen.
o Spieren reageren daarop.
5.2 Voorloper modern biologisch perspectief
Idee: biologische processen = basis van:
o sensaties
o reflexmatig gedrag
