Samenvatting Hoofd-halstumoren

SOLIDE TUMOREN

HOOFD-HALSTUMOREN

1. Epidemiologie

- Geen echte specifieke entiteit, eerder een groep van tumoren die
ontstaan vanuit de verschillende anatomische structuren van het
hoofd-hals gebied (vanaf de lippen tot de ingang slokdarm):
o Slijmvliezen
o Speekselklieren
o Huid
o Maxillofaciaal massief: bot en weke delen
- 6 meest voorkomende groep van kwaadaardige aandoeningen
e

- 2016:
o +/- 2000 mannen in België
o +/- 700 vrouwen in België
- 90% van de tumoren zijn afkomstig van het plaveiselepitheel:
normale aflijning van het slijmvlies
- Meestal 50+, zelf 70+  amper jonge patiënten
- Slide 9 – 10
- Risicofactoren
o Roken en alcoholmisbruik
o HPV (vooral type 16)
o EBV (bij nasofarynx)
 Vaak bij Aziatische patiënten
o Slechte mondhygiëne
o Langdurige blootstelling aan bepaalde stoffen (houtstof)
 Kan sinusca veroorzaken
- HPV kan veranderingen in de oncogenen veroorzaken, waaroder
amplificatie, herschikking, deletie en translocatie en induceert de
expansie en expressie van E5/E6/E7-eiwitten, 22 – 24 wat leidt tot de
initiatie en progressie van HNC (hoofd-halskanker)
o E5/E6/E7 zijn belangrijke proto-oncogenen
o E6 blokkeert P53
- HPV+ oropharyncarcinoom
o HPV16 en HPV18 meest voorkomend
o Meestal niet-rokers en niet-drinkers
o Gemiddeld jonger
o Meestal kleinere primaire tumor met opvallend veel
lymfeklieraantasting in de hals
o Grotere kans op ziektevrije overleving maar nog geen reden
voor de-escalatie

1

, o HPV-bepaling op basis van p16 epitoop (100% sensitief, 79%
sepcifiek)
 Alle HPV tumoren zijn p16 positief, maar niet alle p16
positieve tumoren zijn HPV positief
o HPV-bepaling is relevant in de nieuwste TNM-classificatie
o Prevalentie varieert geografisch
o In Vlaanderen zijn 25% van de deoropharynxcarcinomen HPV+
 Ondertussen geen 25%, maar al 50%
o In VS is prevalentie 40 tot 80%, in Zweden 90%
- Slide 17 (belangrijk verschil tussen HPV positieve en HPV negatieve
tumoren)

2. Symptomatologie

- Mondholtetumoren (1)
o Locatie: lippen, tong, tandvlees, mondbodem, harde
verhemelte, wangen
o Symptomen
 Zweertje dat niet geneest
 Pijn of bloeding
 Moeite met kauwen of slikken
- Nasofaryngeale tumoren (2)
o Locatie: achter de neus, boven de keel
o Vaak geassocieerd met EBV = epstein-barr virus
o Symptomen
 Verstopte neus, neusbloedingen
 Oorpijn of gehoorverlies
 Gehoorverlies  tumor die duwt tegen de buis van
Eustachius
 Hals zwelling door klieruitzaaiingen
- Symptomatologie mondholtecarcinoom
o Pijnlijke witte of rode slijmvliesplek
o Ulceratie
o Verminderde beweeglijkheid van de tong
o Slecht zittenede gebitsprothese
o Loszittende tanden
o Harde opzetting in de hals
o Opgezette submandibulaire speekselklier
o Gerefereerde oorpijn
o Slide 19 – 20
- Orofaryngeale tumoren (3)


2

, o Locatie: zacht verhemelte, amandelen, tongbasis,
orofarynxachterwand
o Symptomen
 Keelpijn
 Moeite met slikken
 (Pijnloze) zwelling in de hals
- Hypofaryngeale tumoren (4)
o Locatie: onderste deel van de keel, overgang naar de slokdarm
o Symptomen
 Keelpijn
 Moeilijk slikken
 Gewichtsverlies
o Moeilijk behandelbare tumoren
- Larynxcarcinoom (strottenhoofd) (5)
o Locatie: stembanden, supraglottis, subglottis
o Symptomen
 Heesheid (vooral bij stembandtumoren)
 Keelpijn
 Ademhalingsproblemen
- Symptomatologie oropharynxcarcinoom
o Keelpijn
o Slikpijn
o Gerefereerde oorpijn = oorpijn die niet van het oor voorkomt,
kan dus komen van je kaak die pijn doet, van een
keelamandeltumor…
o Trismus = weinig mondopening
o Unilaterale opzetting van de tonsil (asymmetrische amandel)
o Harde opzetting in de hals
o Stemveranderingen (hot patatoe voice)
o Slechte adem
- Neus- en bijholtetumoren (6)
o Zeldzamer
o Bij houtbewerkers
o Locatie: neusholte, sinussen (vooral de kaakholte)
o Symptomen
 Neusverstopping, bloedneus
 Pijn in het gezicht of de ogen
 Zwelling in het gelaat
- Speekselkliertumoren (7)
o Locatie: o.a. parotis, submandibulaire en sublinguale klieren of
kleine speekselklieren


3