ABDOMINALE URGENTIES
HET ABDOMEN
= Buik, begrensd door ribben en diafragma-bekken
Binnenin: organen, klieren en BV (aorta)
- Organen: maag-darmstelsel, lever, galblaas, pancreas, milt,
nieren, urinewegen, blaas
- Geslachtsorganen
Aandoeningen buiten buik kunnen ook buikpijn veroorzaken =
gerefereerde pijn
= Pijn die elders wordt gevoeld dan waar pijnprikkel ontstaat, doordat zelfde
zenuwen worden geprikkeld
- Bv. myocardinfarct = pijn t.h.v. maagstreek
Kan ook omgekeerd: ziekte in buik die pijn buiten buik veroorzaakt (bv. schouderpijn door
prikkeling middenrif)
BUIKPIJN
Soort pijn: stekend, krampend, scherp, scheurend, dof
Uitstraling: rug, schouders, liezen,…
Verloop van pijn:
A: Geleidelijk aan opkomen en spontaan verdwijnen (bv.
maag-darmontsteking)
B: Op- en afgaand met opstoten van hevige pijn (koliekpijn)
(bv. galstenen)
C: Mild begin en progressieve toename (bv. appendicitis)
D: Heel plots en hevig begin met verdere toename (bv
aortadissectie)
LOCATIE NAVRAGEN
~ Van locatie: pijn van bepaalde aandoeningen meer/ minder
waarschijnlijk
Eenzelfde klacht kan wijzen op meerdere aandoeningen
Eenzelfde aandoening kan zich verschillend uiten
Ernst kan variëren van banaal-levensbedreigend
Locatie navragen:
Opdeling van buik in 9 regio’s
Niet altijd typisch: kan ook afwijken
Kan ook niet-abdominaal zijn
, Rechter- Centrale Centrale Linker- Navelregi Flankregio Rechter-en
bovenbuik bovenbuik onderbuik bovenbui o linkeronderb
k uik
Probleem Myocardinfa Cystitis: + Probleem Begin- ! Appendicitis:
galblaas/ rct plasklacht maag/ stadium Probleem begint bij
lever milt appendicit aorta: milde
is Aorta- buikpijn rond
dissectie, navel,
aorta- verplaatst
aneurysm zich naar
a, rechter-
gerupteer onderbuik
de aorta-
aneurysm
a
Pneumonie ! Endometriti Pneumon Probleem Diverticulitis
Pancreatitis: s/ ie nieren: (L):
bandvormig salpingitis Pyelonefri ontsteking
e uitstraling tis = uitstulping
naar rug algemene dikke darm
malaise, + geen
branderig eetlust,
e pijn bij koorts,
plassen, is veranderd
geleidelijk stoelgangs-
er dan patroon
nierstene
n
Hoge T: ! Ulcus ! Extra- Ulcus Nierstene Afdalende
infectie pepticum: uteriene pepticum n: niersteen of
bij perforatie zwanger- koliekpijn galkoliek (>
= plotse, schap: > in R)
hevige pijn eileider, bij
met scheuren =
uitstraling buikpijn +
naar rug bloed
Cholecystiti ! Interne Liesbreuk
s: herniatrie:
uitstraling na gastric
rechter- bypass,
schouder/ uitstulping
rug dunne darm
door defect
in buikvlies
Hepatitis: Appendicitis: Rotatie
+ < eetlust, eierstok/
geelzucht, misselijk/ rotatie
∆ urine braken, teelbal
Obstructie verhoging T omheen
galblaas: ligament,
pijn die kan leiden
herhaalt tot torsio
maar testis (torsie)
tijdelijk is
(bv.
glastenen:
galkoliek
na vetrijke
maaltijd)
HET ABDOMEN
= Buik, begrensd door ribben en diafragma-bekken
Binnenin: organen, klieren en BV (aorta)
- Organen: maag-darmstelsel, lever, galblaas, pancreas, milt,
nieren, urinewegen, blaas
- Geslachtsorganen
Aandoeningen buiten buik kunnen ook buikpijn veroorzaken =
gerefereerde pijn
= Pijn die elders wordt gevoeld dan waar pijnprikkel ontstaat, doordat zelfde
zenuwen worden geprikkeld
- Bv. myocardinfarct = pijn t.h.v. maagstreek
Kan ook omgekeerd: ziekte in buik die pijn buiten buik veroorzaakt (bv. schouderpijn door
prikkeling middenrif)
BUIKPIJN
Soort pijn: stekend, krampend, scherp, scheurend, dof
Uitstraling: rug, schouders, liezen,…
Verloop van pijn:
A: Geleidelijk aan opkomen en spontaan verdwijnen (bv.
maag-darmontsteking)
B: Op- en afgaand met opstoten van hevige pijn (koliekpijn)
(bv. galstenen)
C: Mild begin en progressieve toename (bv. appendicitis)
D: Heel plots en hevig begin met verdere toename (bv
aortadissectie)
LOCATIE NAVRAGEN
~ Van locatie: pijn van bepaalde aandoeningen meer/ minder
waarschijnlijk
Eenzelfde klacht kan wijzen op meerdere aandoeningen
Eenzelfde aandoening kan zich verschillend uiten
Ernst kan variëren van banaal-levensbedreigend
Locatie navragen:
Opdeling van buik in 9 regio’s
Niet altijd typisch: kan ook afwijken
Kan ook niet-abdominaal zijn
, Rechter- Centrale Centrale Linker- Navelregi Flankregio Rechter-en
bovenbuik bovenbuik onderbuik bovenbui o linkeronderb
k uik
Probleem Myocardinfa Cystitis: + Probleem Begin- ! Appendicitis:
galblaas/ rct plasklacht maag/ stadium Probleem begint bij
lever milt appendicit aorta: milde
is Aorta- buikpijn rond
dissectie, navel,
aorta- verplaatst
aneurysm zich naar
a, rechter-
gerupteer onderbuik
de aorta-
aneurysm
a
Pneumonie ! Endometriti Pneumon Probleem Diverticulitis
Pancreatitis: s/ ie nieren: (L):
bandvormig salpingitis Pyelonefri ontsteking
e uitstraling tis = uitstulping
naar rug algemene dikke darm
malaise, + geen
branderig eetlust,
e pijn bij koorts,
plassen, is veranderd
geleidelijk stoelgangs-
er dan patroon
nierstene
n
Hoge T: ! Ulcus ! Extra- Ulcus Nierstene Afdalende
infectie pepticum: uteriene pepticum n: niersteen of
bij perforatie zwanger- koliekpijn galkoliek (>
= plotse, schap: > in R)
hevige pijn eileider, bij
met scheuren =
uitstraling buikpijn +
naar rug bloed
Cholecystiti ! Interne Liesbreuk
s: herniatrie:
uitstraling na gastric
rechter- bypass,
schouder/ uitstulping
rug dunne darm
door defect
in buikvlies
Hepatitis: Appendicitis: Rotatie
+ < eetlust, eierstok/
geelzucht, misselijk/ rotatie
∆ urine braken, teelbal
Obstructie verhoging T omheen
galblaas: ligament,
pijn die kan leiden
herhaalt tot torsio
maar testis (torsie)
tijdelijk is
(bv.
glastenen:
galkoliek
na vetrijke
maaltijd)
