Samenvatting bijzondere overeenkomsten 3e Bach. Rechten UGent (prof. Dambre)

2024-
2025




Samenvatting bijzondere
overeenkomsten (prof. Dambre)
3E BACH RECHTEN UGENT

,INLEIDING



Doorwerking van bijzondere rechtsregels van benoemde overeenkomsten naar Doorwerking van bijzondere rechtsregels van benoemde overeenkomsten naar
onbenoemde overeenkomsten onbenoemde overeenkomsten

Contractvrijheid
Contractvrijheid
Herkwalificatie
Herkwalificatie


Onbenoemde overeenkomst Benoemde overeenkomst
Onbenoemde overeenkomst Benoemde overeenkomst
Essentiële
bestanddelen
Essentiële
bestanddelen Doelstelling?

Bijzondere rechtsregels

Toepassing naar analogie




Algemeen contractenrecht Algemeen contractenrecht




Het gaat om bijzondere rechtsregels, die zich zetten boven het algemeen contractenrecht

1 van de basisprincipes van ons verbintenissenrecht is de contractvrijheid,

‒ Maar als je een contract sluit dat beantwoordt aan de essentiële bestanddelen die uitgewerkt is in die
bijzondere overeenkomsten, dan moet je dat wel volgen

‒ Je contractsvrijheid gaat voor een stuk gelimiteerd worden

‒ Je valt dan in het systeem van de benoemde overeenkomsten,
o We spreken van benoemde overeenkomsten telkens als een wet of decreet het statuut
uitwerkt
 Vb. woningbouwwet

o Vind je die uitwerking in het BW, dan is het een bijzondere overeenkomst. Het is dus een
onderdeel van de grotere verzameling van de benoemde overeenkomsten

o Voor de andere rechtsfiguren die in de praktijk worden gebruikt, heb je geen wetteksten

‒ Essentiële bestanddelen worden gebruikt om te determineren of kwalificeren.
o Dan ga je vb. meemaken dat wat partijen zelf hebben uitgewerkt als een onbenoemde
overeenkomst een huurcontract, een koopcontract, … blijkt te zijn. Dan zal je dit moeten
herkwalificeren

o Zeer belangrijk als jurist dat je gaat determineren met wat je te maken hebt

‒ Bij het kwalificeren, ga je ook rekening moeten houden met de doelstelling die de wetgever soms voor
ogen heeft
o Vb. woningbouwwet, woninghuurwet, … je hebt wetgeving die een partij wil beschermen (=
beschermende wetgeving)

o Als er beschermende wetgeving is, dan moet die eerst toegepast worden (de contractvrijheid
wordt even aan de kant geschoven). Je kan dit maar doen op het ogenblik dat je goed kan
kwalificeren

, ‒ Wat de bijzondere rechtsregels betreft, worden ze soms naar analogie toegepast als partijen zelf een
onbenoemde overeenkomst hebben gesloten en ze vinden niet alle essentiële bestanddelen terug.
o Je gaat dan bepaalde van die bijzondere rechtsregels naar analogie toepassen omdat de
partijen het zelf niet goed geregeld hebben

o Je gaat inspiratie putten uit de bijzondere overeenkomsten om een onbenoemd contract aan
te vullen

DEEL 1. KOOP

HOOFDSTUK 1. ESSENTIËLE BESTANDDELEN


BEGRIP – SOORTEN


BEGRIP

Art. 1582 oud BW

Koop is een wederkerig contract waarbij de ene partij (de verkoper) zich verbindt de eigendom van een goed
aan de andere partij (de koper) over te dragen tegen een prijs in geld

‒ Dit is een definitie die uit de rechtspraak komt. De eigendomsoverdracht is het kenmerkende van een
koop, naast de prijs in geld die er moet zijn

‒ Het kan bij authentieke of bij onderhandse akte worden aangegaan (art. 1582, tweede lid oud BW)


SOORTEN: ROERENDE GOEDEREN

‒ Koop bij gewicht, getal, maat (art. 1585 oud BW)

‒ Koop naar smaak of ad gustum (art. 1587 oud BW)

‒ Koop op proef (art. 1588 oud BW)
o Idee? Vooraleer de koop tot stand komt, zal je moet wegen, afmeten, proeven, …

‒ Consumentenkoop (art. 1649bis oud BW)
o = wat er kp basis van Europese initiatieven in het Belgisch recht is bijgekomen

‒ Digitale consumentenkoop (art. 1701/2-1702/19 oud BW)
o Ook door Europese invloed, betreft de omzetting van Europese richtlijnen

‒ Verkoop op afbetaling (art. I.9, 46° WER)

‒ Verkoop op afstand (art. I.8, 15° WER)

Koop roerende goederen met internationaal aspect:

‒ Weens Koopverdrag of CISG

, ‒ Gemeenschappelijk Europees kooprecht of CESL: het heeft uiteindelijk niet geleid tot een wetgevende,
dwingende tekst

Koop onroerend goed:

‒ Koop op plan (Woningbouwwet):


ESSENTIËLE BESTANDDELEN

Een essentieel bestanddeel is dat wat een instelling zo kenmerkt, dat indien het wegvalt de instelling niet meer
dezelfde is


EIGENDOMSOVERDRACHT

Wanneer de ovk op zichzelf niet tot de eigendomsoverdracht leidt, is er geen koop maar een andere
rechtshandeling: de eigendomsoverdracht is inherent aan de koop

Principe:

‒ Eigenomsoverdracht geschiedt op het ogenblik dat de partijen wederzijds toestemmen in de koop-
verkoop
o Bij wilsovereenstemming over zaak en prijs (art. 1583 oud BW; art. 3.14 §2 BW)
 Bij onroerende goederen ligt het toch wel moeilijker

 Als de notarissen bij het begin van de onderhandelingen al betrokken zijn bij de
verkoop van een onroerend goed en ze maken ook de onderhandse akte op, dan
gaan ze altijd de eigendomsoverdracht uitstellen

 Als partijen niet bijgestaan worden door notarissen, dan kan je hebben dat
door de wilsovereenstemming eigendomsoverdracht is

‒ Translatief karakter van een koop-verkoop

Afwijkingen

‒ Conventioneel
o Beding van eigendomsvoorbehoud
 Er is wilsovereenstemming, maar de verkoper wil eigenaar blijven tot alles is betaald

o Termijn: uitstel eigendomsoverdracht

o Verkoop onroerend goed (cf. voorstel boek 7)

‒ Soms door de aard zelf van het verkochte goed of overeenkomst

o Soortzaken: specificering
 De eigendom zal overgaan op het ogenblik van de specificering

o Alternatieve koop: keuze
 Je gaat akkoord om te kopen, maar je weet nog niet exact wat je wil kopen. Geen
eigendomsoverdracht tot wanneer je je keuze maakt