Denkstoornissen. D. Indien manisch of depressieve episoden, duidelijk onder niveau van voor begin van
zijn die vergeleken met duur van stoornis.
Denkstoornissen: waanperioden kortdurend geweest. C. Symptomen van stoornis zijn gedurende
1. Stoornissen in inhoud van denken: minstens 6M ononderbroken aanwezig. In
- Wanen Schizoaffectieve stoornis. 6M moet er minstens één maand sprake
- Obsessies zijn van symptomen die voldoen aan
- Overwaardige ideeën Schizoaffectieve stoornis: criterium A en mogelijk ook van
- Magisch denken A. Ononderbroken ziekteperiode waarin prodromale of restsymptomen. Tijdens
2. Stoornissen in de vorm van denken of formele depressieve of manische prodromale of restfase kunnen
denkstoornissen: stemmingsepisode aanwezig is, gelijktijdig symptomen van stoornis bestaan uit
A. Stoornissen in organisatie of vorm van met kenmerken uit criterium A voor alleen negatieve symptomen of uit
denken: schizofrenie. afgezwakte vorm van 2 of meer
- Neologismen: gebruik nieuwe woorden B. Gedurende 2 of meer weken tijdens symptomen uit criterium A.
– schizofrenie gehele duur van ziekte moet sprake zijn Depressieve episode.
- Privaat-symboliek: geven eigen van wanen of hallucinaties in afwezigheid
betekenis aan bestaande woorden – van depressieve of manische 5/9 symptomen, minstens 1 kernsymptoom
schizofrenie stemmingsepisode. (affectief) minstens 2W aanwezig. Klachten zijn er
- Concretismen: nemen abstracte C. Symptomen die voldoen aan criteria voor niet continu en ernst kan variëren = Depressieve
begrippen letterlijk – schizofrenie stemmingsepisode zijn grootste deel van symptomen:
- Incoherentie: als samenhang en logica actieve en restfase van ziekte aanwezig. 1. Affectief.
in denken zoekraakt D. Stoornis kan niet worden toegeschreven 2. Lichamelijk.
- Word salad: onverstaanbare aan effecten van middelen of somatische 3. Cognitief.
incoherente spraak. stoornis.
- Overinclusief denken: wanneer Specificatie: bipolair type: als in beeld manische Affectieve symptomen (kernsymptomen):
voortdurend irrelevante episode voorkomt. Kan ook met depressieve 1. Depressieve stemming: verdrietig, leeg,
gedachteassociaties worden gemaakt stoornis optreden. somber voelen.
B. Stoornissen in verloop of tempo van Specificatie: depressief type: als alleen 2. Anhedonie: vermindering van lust,
denken: episoden van depressieve stoornis in beeld interesse of plezier in bijna alle
- Vertraagd denken – depressie voorkomen. activiteiten.
- Gedachte-armoede: gevoel hebben
weinig invallen, gedachten of ideeën DSM: als beide kernsymptomen aanwezig zijn,
te hebben Schizofrenie. moeten minstens 3 lichamelijke en/of cognitieve
- Gejaagd denken – manie symptomen aanwezig zijn. Als één kernsymptoom
- Ideeënvlucht: gevoel dat gedachten Schizofrenie: aanwezig is moeten 4 andere symptomen
vliegen A. 2/5 volgende kenmerken aanwezig, aanwezig zijn:
- Inefficiënt denken – depressie of angst waarvan elk in periode van 1 maand A. Lichamelijke symptomen:
- Gedachteblokkades: sperrungen – significant deel van tijd aanwezig is, 3. Duidelijke verandering van eetlust of
schizofrenie minstens een ervan moet 1,2 of 3 zijn. gewicht. Vaak eetlust of smaak
- Thought withdrawal: gevoel dat 1. Wanen verminderd.
gedachten uit hoofd worden 2. Hallucinaties 4. Insomnia of hypersomnia. Duur en
onttrokken 3. Gedesorganiseerd spreken kwaliteit van slaap meestal verminderd.
4. Ernstig gedesorganiseerd of catatoon 5. Psychomotorische agitatie of remming:
Waanstoornis. gedrag zichtbaar voor anderen.
5. Negatieve symptomen - Vertraging van spreken en bewegen.
Waanstoornis: B. Voor significant deel van de tijd sinds - Agitatie: opgejaagd, onrust.
A. Aanwezigheid > 1 wanen, > 1M. begin stoornis ligt niveau van functioneren 6. Moeheid of verlies energie: uitgeput,
B. Aan criterium schizofrenie niet voldaan. op een of meer belangrijke lusteloos.
C. Functioneren niet duidelijk beperkt, levensgebieden zoals werk, B. Cognitieve symptomen:
gedrag niet onmiskenbaar bizar. interpersoonlijke relaties of zelfzorg
1
, 7. Schuldgevoelens, waardeloosheid… vaak Dysthymie: 3.Duidelijke sombere stemming,
buiten proportie. A. Kernsymptoom: langdurige depressieve gevoelens van hopeloosheid of
- Schuld- zondewanen: psychotische stemming, persisterend aanwezig over gedachten van zelfdepreciatie.
depressie. periode van ten minste 2 jaar. Grootste 4. Duidelijke angst, spanning en/of
8. Verminderd concentratievermogen: deel van de dag, meer wel dan niet. gevoel opgedraaid of opvliegend te
problemen met lezen, informatie B. Minstens 2 symptomen aanwezig: zijn.
opnemen. Besluiteloosheid, 1. Slechte eetlust of te veel eten. C. Een of meer volgende symptomen moet
concentratiestoornissen, 2. Slapeloosheid of overmatig slapen. bovendien aanwezig zijn om tot een totaal
geheugenproblemen… 3. Weinig energie of moeheid. van 5 symptomen te komen in combinatie
9. Terugkerende gedachten aan de dood. 4. Gering gevoel van eigenwaarde. met symptomen in criterium B:
5. Slechte concentratie of 1. Verminderde interesse in gewoonlijke
besluiteloosheid. activiteiten.
6. Gevoelens van hopeloosheid. 2. Subjectief ervaren moeite met
concentreren.
3. Lethargie, snel vermoeid of duidelijk
gebrek aan energie.
4. Duidelijke verandering van eetlust,
overeten of hunkeren naar specifieke
voedingsmiddelen.
5. Hypersomnia of insomnia.
Melancholie.
6. Gevoel overspoeld te worden door
emoties of zichzelf niet in de hand te
Melancholie:
hebben.
Minstens 1 melancholische – vitale kenmerk:
7. Lichamelijke klachten zoals gevoelige
1. Duidelijke anhedonie – volledig verlies van
of gezwollen borsten, gewrichts- of
pleziergevoel en/of
spierpijn, opgeblazen gevoel of
2. Niet-reactieve stemming: gedrukte
stemming reageert niet op aangename Premenstruele stemmingsstoornis. gewichtstoename.
prikkels, volledig gebrek aan gevoelens.
Stemmingsloos… Premenstruele stemmingsstoornis:
+ 3/6 vitale kenmerken aanwezig: A. Symptomen komen voor in luteale fase – 2
3. Depressieve stemming die duidelijk weken tussen eisprong en begin van
anders is dan stemming na bv overlijden menstruatie. Symptomen duidelijkst
van dierbare persoon. uitgesproken in laatste week van
4. Dagschommelingen: klachten zijn ’s menstruele cyclus. Meestal pieken Manie.
morgens het ergste en klaren in de loop symptomen rond dagen dat regels
van de dag enigszins op. doorbreken, maar soms blijven ze paar Manie:
5. Vroegtijdig ontwaken, ontwaken meer dan dagen daarna tijdens menstruatie A. Duidelijk herkenbare periode met
2u voor gebruikelijk tijdstip. aanhouden om in week na regels volledig abnormale en voortdurend verhoogde,
6. Duidelijke psychomotorische remming of te verdwijnen. expansieve of prikkelbare stemming en
agitatie. B. Een of meer volgende symptomen dient een verhoogde doelgerichte activiteit of
7. Duidelijke eetlustvermindering of aanwezig te zijn: energie, gedurende minstens een week.
gewichtsverlies. 1. Duidelijk affectieve labiliteit – B. > 3 volgende symptomen aanwezig, als
8. Buitensporige of onterechte stemmingsschommelingen, plots stemming alleen maar prikkelbaar is en
schuldgevoelens. verdrietig of huilerig zijn of verhoogde niet is verhoogd, dan moeten minstens 4
gevoeligheid voor afwijzing. symptomen zijn:
2. Duidelijke prikkelbaarheid of boosheid, 1. Opgeblazen gevoel van eigenwaarde
Dysthymie: langdurige depressieve
of toename van interpersoonlijke of grandiositeit.
stoornis. conflicten. 2. Verminderde slaapbehoefte.
2
zijn die vergeleken met duur van stoornis.
Denkstoornissen: waanperioden kortdurend geweest. C. Symptomen van stoornis zijn gedurende
1. Stoornissen in inhoud van denken: minstens 6M ononderbroken aanwezig. In
- Wanen Schizoaffectieve stoornis. 6M moet er minstens één maand sprake
- Obsessies zijn van symptomen die voldoen aan
- Overwaardige ideeën Schizoaffectieve stoornis: criterium A en mogelijk ook van
- Magisch denken A. Ononderbroken ziekteperiode waarin prodromale of restsymptomen. Tijdens
2. Stoornissen in de vorm van denken of formele depressieve of manische prodromale of restfase kunnen
denkstoornissen: stemmingsepisode aanwezig is, gelijktijdig symptomen van stoornis bestaan uit
A. Stoornissen in organisatie of vorm van met kenmerken uit criterium A voor alleen negatieve symptomen of uit
denken: schizofrenie. afgezwakte vorm van 2 of meer
- Neologismen: gebruik nieuwe woorden B. Gedurende 2 of meer weken tijdens symptomen uit criterium A.
– schizofrenie gehele duur van ziekte moet sprake zijn Depressieve episode.
- Privaat-symboliek: geven eigen van wanen of hallucinaties in afwezigheid
betekenis aan bestaande woorden – van depressieve of manische 5/9 symptomen, minstens 1 kernsymptoom
schizofrenie stemmingsepisode. (affectief) minstens 2W aanwezig. Klachten zijn er
- Concretismen: nemen abstracte C. Symptomen die voldoen aan criteria voor niet continu en ernst kan variëren = Depressieve
begrippen letterlijk – schizofrenie stemmingsepisode zijn grootste deel van symptomen:
- Incoherentie: als samenhang en logica actieve en restfase van ziekte aanwezig. 1. Affectief.
in denken zoekraakt D. Stoornis kan niet worden toegeschreven 2. Lichamelijk.
- Word salad: onverstaanbare aan effecten van middelen of somatische 3. Cognitief.
incoherente spraak. stoornis.
- Overinclusief denken: wanneer Specificatie: bipolair type: als in beeld manische Affectieve symptomen (kernsymptomen):
voortdurend irrelevante episode voorkomt. Kan ook met depressieve 1. Depressieve stemming: verdrietig, leeg,
gedachteassociaties worden gemaakt stoornis optreden. somber voelen.
B. Stoornissen in verloop of tempo van Specificatie: depressief type: als alleen 2. Anhedonie: vermindering van lust,
denken: episoden van depressieve stoornis in beeld interesse of plezier in bijna alle
- Vertraagd denken – depressie voorkomen. activiteiten.
- Gedachte-armoede: gevoel hebben
weinig invallen, gedachten of ideeën DSM: als beide kernsymptomen aanwezig zijn,
te hebben Schizofrenie. moeten minstens 3 lichamelijke en/of cognitieve
- Gejaagd denken – manie symptomen aanwezig zijn. Als één kernsymptoom
- Ideeënvlucht: gevoel dat gedachten Schizofrenie: aanwezig is moeten 4 andere symptomen
vliegen A. 2/5 volgende kenmerken aanwezig, aanwezig zijn:
- Inefficiënt denken – depressie of angst waarvan elk in periode van 1 maand A. Lichamelijke symptomen:
- Gedachteblokkades: sperrungen – significant deel van tijd aanwezig is, 3. Duidelijke verandering van eetlust of
schizofrenie minstens een ervan moet 1,2 of 3 zijn. gewicht. Vaak eetlust of smaak
- Thought withdrawal: gevoel dat 1. Wanen verminderd.
gedachten uit hoofd worden 2. Hallucinaties 4. Insomnia of hypersomnia. Duur en
onttrokken 3. Gedesorganiseerd spreken kwaliteit van slaap meestal verminderd.
4. Ernstig gedesorganiseerd of catatoon 5. Psychomotorische agitatie of remming:
Waanstoornis. gedrag zichtbaar voor anderen.
5. Negatieve symptomen - Vertraging van spreken en bewegen.
Waanstoornis: B. Voor significant deel van de tijd sinds - Agitatie: opgejaagd, onrust.
A. Aanwezigheid > 1 wanen, > 1M. begin stoornis ligt niveau van functioneren 6. Moeheid of verlies energie: uitgeput,
B. Aan criterium schizofrenie niet voldaan. op een of meer belangrijke lusteloos.
C. Functioneren niet duidelijk beperkt, levensgebieden zoals werk, B. Cognitieve symptomen:
gedrag niet onmiskenbaar bizar. interpersoonlijke relaties of zelfzorg
1
, 7. Schuldgevoelens, waardeloosheid… vaak Dysthymie: 3.Duidelijke sombere stemming,
buiten proportie. A. Kernsymptoom: langdurige depressieve gevoelens van hopeloosheid of
- Schuld- zondewanen: psychotische stemming, persisterend aanwezig over gedachten van zelfdepreciatie.
depressie. periode van ten minste 2 jaar. Grootste 4. Duidelijke angst, spanning en/of
8. Verminderd concentratievermogen: deel van de dag, meer wel dan niet. gevoel opgedraaid of opvliegend te
problemen met lezen, informatie B. Minstens 2 symptomen aanwezig: zijn.
opnemen. Besluiteloosheid, 1. Slechte eetlust of te veel eten. C. Een of meer volgende symptomen moet
concentratiestoornissen, 2. Slapeloosheid of overmatig slapen. bovendien aanwezig zijn om tot een totaal
geheugenproblemen… 3. Weinig energie of moeheid. van 5 symptomen te komen in combinatie
9. Terugkerende gedachten aan de dood. 4. Gering gevoel van eigenwaarde. met symptomen in criterium B:
5. Slechte concentratie of 1. Verminderde interesse in gewoonlijke
besluiteloosheid. activiteiten.
6. Gevoelens van hopeloosheid. 2. Subjectief ervaren moeite met
concentreren.
3. Lethargie, snel vermoeid of duidelijk
gebrek aan energie.
4. Duidelijke verandering van eetlust,
overeten of hunkeren naar specifieke
voedingsmiddelen.
5. Hypersomnia of insomnia.
Melancholie.
6. Gevoel overspoeld te worden door
emoties of zichzelf niet in de hand te
Melancholie:
hebben.
Minstens 1 melancholische – vitale kenmerk:
7. Lichamelijke klachten zoals gevoelige
1. Duidelijke anhedonie – volledig verlies van
of gezwollen borsten, gewrichts- of
pleziergevoel en/of
spierpijn, opgeblazen gevoel of
2. Niet-reactieve stemming: gedrukte
stemming reageert niet op aangename Premenstruele stemmingsstoornis. gewichtstoename.
prikkels, volledig gebrek aan gevoelens.
Stemmingsloos… Premenstruele stemmingsstoornis:
+ 3/6 vitale kenmerken aanwezig: A. Symptomen komen voor in luteale fase – 2
3. Depressieve stemming die duidelijk weken tussen eisprong en begin van
anders is dan stemming na bv overlijden menstruatie. Symptomen duidelijkst
van dierbare persoon. uitgesproken in laatste week van
4. Dagschommelingen: klachten zijn ’s menstruele cyclus. Meestal pieken Manie.
morgens het ergste en klaren in de loop symptomen rond dagen dat regels
van de dag enigszins op. doorbreken, maar soms blijven ze paar Manie:
5. Vroegtijdig ontwaken, ontwaken meer dan dagen daarna tijdens menstruatie A. Duidelijk herkenbare periode met
2u voor gebruikelijk tijdstip. aanhouden om in week na regels volledig abnormale en voortdurend verhoogde,
6. Duidelijke psychomotorische remming of te verdwijnen. expansieve of prikkelbare stemming en
agitatie. B. Een of meer volgende symptomen dient een verhoogde doelgerichte activiteit of
7. Duidelijke eetlustvermindering of aanwezig te zijn: energie, gedurende minstens een week.
gewichtsverlies. 1. Duidelijk affectieve labiliteit – B. > 3 volgende symptomen aanwezig, als
8. Buitensporige of onterechte stemmingsschommelingen, plots stemming alleen maar prikkelbaar is en
schuldgevoelens. verdrietig of huilerig zijn of verhoogde niet is verhoogd, dan moeten minstens 4
gevoeligheid voor afwijzing. symptomen zijn:
2. Duidelijke prikkelbaarheid of boosheid, 1. Opgeblazen gevoel van eigenwaarde
Dysthymie: langdurige depressieve
of toename van interpersoonlijke of grandiositeit.
stoornis. conflicten. 2. Verminderde slaapbehoefte.
2
