100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten 4.2 TrustPilot
logo-home
Samenvatting

Samenvatting SV aannemingscontracten in de bouwsector

Beoordeling
-
Verkocht
-
Pagina's
67
Geüpload op
23-09-2025
Geschreven in
2024/2025

Slides gecombineerd met notities












Oeps! We kunnen je document nu niet laden. Probeer het nog eens of neem contact op met support.

Documentinformatie

Geüpload op
23 september 2025
Aantal pagina's
67
Geschreven in
2024/2025
Type
Samenvatting

Onderwerpen

Voorbeeld van de inhoud

AANNEMINGSCONTRACTEN IN DE BOUWSECTOR
Kwalificatie van de overeenkomst ............................................................................................................... 3
1. Kwalificatiemethodes .................................................................................................................. 3
A. Kwalificatiemethodes............................................................................................................. 3
B. Bepalend is de wil van de partijen ............................................................................................. 3
Algemene voorwaarden............................................................................................................................ 4
1. Algemene voorwaarden – kennis ..................................................................................................... 5
2. Algemene voorwaarden – aanvaarding ............................................................................................. 5
3. Tegenstrijdige voorwaarden - ‘Battle of the forms’ .............................................................................. 5
A. Pre boek 5 BW <-> Artikel 5.23 BW – Algemene voorwaarden .......................................................... 5
B. Casus pre boek 5 BW: rechtbank van koophandel Brussel (2016) ...................................................... 6
Soorten contracten in de bouwsector ........................................................................................................... 7
1. Klassieke (bouw)contracten … (gewoon lezen, niet vanbuiten leren) ......................................................... 7
2. … maar ook (gewoon lezen, niet vanbuiten leren) ............................................................................... 8
3. Internationale bouwcontracten (gewoon lezen, niet vanbuiten leren) ......................................................... 8
Elementen van de aannemingsovereenkomst (m.i.v. voorbeeldclausules) .............................................................. 9
1. Voorwerp ................................................................................................................................ 10
A. Beschrijving van het voorwerp ................................................................................................. 10
2. Onderaanneming....................................................................................................................... 11
A. Onderaanneming = autonome overeenkomst .............................................................................. 11
B. Pay-if/when-paid-clausules ................................................................................................... 14
a. Kwalificatie ........................................................................................................................ 15
Transparantie of back-to-back ..................................................................................................... 15
Pay-when-paid v. pay-if-paid ...................................................................................................... 15
b. Geldigheid ......................................................................................................................... 16
Zuiver potestatieve voorwaarde? .................................................................................................... 16
Algemene voorwaarden ............................................................................................................... 16
c. Uitwerking van de clausule ..................................................................................................... 17
Toerekenbare tekortkoming hoofdaannemer? .................................................................................... 17
Rechterlijke correcties ................................................................................................................. 17
3. Prijs ....................................................................................................................................... 21
A. Prijsbepaling ...................................................................................................................... 21
4. Termijn & boetes ....................................................................................................................... 25
A. (Uitvoerings)termijn & termijnoverschrijding ................................................................................. 25
5. Meerwerken & wijzigingen ............................................................................................................ 27
A. Wijzigingsclausules .............................................................................................................. 27
6. Onvoorziene / veranderde omstandigheden ...................................................................................... 29
A. Onvoorziene of veranderde omstandigheden ............................................................................... 29
B. Artikel 5.74 BW – Verandering van omstandigheden ...................................................................... 30
C. Artikel 7.4.8 BW – Ongekende omstandigheden (wetsvoorstel dd. 20.02.2025) .................................... 32
7. Oplevering / aanvaarding ............................................................................................................. 33
A. Oplevering & aanvaarding van de werken ................................................................................... 33
8. Aansprakelijkheid tijdens en na de werken ........................................................................................ 36
A. Aansprakelijkheid voor schade tijdens uitvoering .......................................................................... 36
B. Aansprakelijkheid na aanvaarding ............................................................................................ 38



1

, C. Lichte verborgen gebreken in Boek 7 – conformiteit (wetsvoorstel 20/02/2025) .................................... 40
D. Art. 7.4.49 – stabiliteitsbedreigende conformiteitsgebreken (wetsvoorstel 20/02/2025) ........................... 40
9. Beëindiging ............................................................................................................................. 40
A. Einde van de aannemingsovereenkomst .................................................................................... 40
10. Geschillenbeslechtingsclausule ..................................................................................................... 42
A. Clausules m.b.t. geschillenregeling .......................................................................................... 42
11. Bankgarantie............................................................................................................................ 44
A. Bankgarantie op eerste verzoek ............................................................................................... 44
12. Praktische zaken m.b.t. uitvoering ................................................................................................. 44
A. Clausules i.v.m. praktische aspecten / gang van zaken op werf ....................................................... 44
13. Onrechtmatige bedingen & openbare orde ....................................................................................... 45
A. Kern ................................................................................................................................ 45
B. Onrechtmatigheid, gevolgen en remedies................................................................................... 45
C. Onrechtmatige bedingen tussen ondernemingen in het WER............................................................ 47
d. Opzet, toepassingsgebied, en draagwijdte ................................................................................. 47
e. Algemene norm van het kennelijk onevenwicht en de beoordeling van het onrechtmatig karakter ............... 48
f. Zwarte lijst van altijd onrechtmatige bedingen.............................................................................. 50
g. Grijze lijst van vermoed onrechtmatige bedingen .......................................................................... 51
h. Gevolg ............................................................................................................................. 55
D. Onrechtmatige bedingen mbt betalingstermijn (wet betalingsachterstand bij handelstransacties) ............... 55
E. Onrechtmatige prijsherziening ................................................................................................. 56
F. Onrechtmatige niet-onderhandelbare bedingen door een kennelijk onevenwicht .................................... 56
G. Misbruik van omstandigheden in het gemeen recht ....................................................................... 57
Informatieverplichting in het bouwcontractenrecht: elementaire bouwsteen voor samenwerking in bouwproject ................ 57
1. Inleiding .................................................................................................................................. 57
2. Juridische grondslag en soorten informatieverplichtingen ...................................................................... 58
3. Omvang informatieverplichtingen ................................................................................................... 59
A. Algemeen ......................................................................................................................... 59
B. Hoedanigheid van partijen...................................................................................................... 59
C. Bijzondere of normale geschiktheid van de bestelde bouwwerken door de opdrachtgever ........................ 60
D. Duur van de overeenkomst ..................................................................................................... 60
4. Inhoud informatieverplichting ........................................................................................................ 61
A. Algemeen ......................................................................................................................... 61
B. Bouwopdracht .................................................................................................................... 61
C. Prijs ................................................................................................................................. 61
D. Onderzoeksverplichting ......................................................................................................... 62
Voorbeeldovereenkomsten ....................................................................................................................... 63
Pathologische/ziekelijke clausules .............................................................................................................. 64
1. Onrechtmatige bedingen & openbare orde ....................................................................................... 64
2. Aansprakelijkheid tijdens en na uitvoering van werken .......................................................................... 66




2

,Kwalificatie van de overeenkomst
1. Kwalificatiemethodes
-Typisch aan bouwsector is het contract kwalificeren
• Is vaak een issue: is dit een aannemingscontract, is dit een koopcontract, is dit een huur? Die liggen
nauw bij elkaar

-Belang van onderscheid aanneming (dienstencontract) / koop?
• Aansprakelijkheidsregime
• Termijnen voor het instellen van vorderingen
• Rechtstreekse vordering
• BTW

-Concrete voorbeelden illustreren waarom die kwalificatie ertoe doet:
• Een leverancier van beton zal liever als onderaannemer worden beschouwd dan als gewone verkoper,
omdat hij dan mogelijk onder het regime van de rechtstreekse vordering valt. Hij zal dus proberen te
argumenteren dat zijn contract er een is van aanneming in plaats van koop.
• Iemand die een kraan verhuurt met een bediener erbij zal dat aanvankelijk als huur kwalificeren. Maar
indien die kraanbediener op de werf instructies krijgt van de opdrachtgever en zo feitelijk deel wordt van
het werfpersoneel, dan gaat het mogelijk niet langer om een zuivere huurovereenkomst. De bediener wordt
dan veeleer als tijdelijk terbeschikkinggestelde werknemer beschouwd, wat andere
aansprakelijkheidsregels kan activeren

A. Kwalificatiemethodes
-Drie kwalificatiemethodes: artikel 5.67 BW – Kwalificatie van gemengde contracten
• Lid 1: Cumulatiemethode: samengesteld, bij gebreke aan overheersend contracttype
o We gaan op elk onderdeel de toepasselijke regels toepassen
o Niet zo makkelijk: geen voorbeelden waar cumulatie wordt toegepast, meestal absorptie
• Lid 2: Absorptiemethode: statuut overheersende contracttype
o Bij duidelijk dominant contracttype, OF
o In geval de wet het voorschrijft (bv. Wet Consumentenkoop bij verkoop en plaatsing
buitenschrijnwerk)
• Kwalificatie als sui-generis contract
 Geen enkele methode geschikt voor alles!

-Artikel 5.68 BW – Herkwalificatie van het contract

-Boek 7 heeft zich ook gemoeid met de kwalificatie
• Artikel 7.2.2 BW – Kwalificatie: koop of dienstencontract (wetsvoorstel dd. 20.02.2025)
• Iedereen trekt en duwt naar de kwalificatie die hem of haar het beste ligt

B. Bepalend is de wil van de partijen
-Bij de kwalificatie van een contract (als koop of aanneming) kijkt men niet alleen naar het label dat partijen erop
kleven, maar vooral naar wat partijen werkelijk zijn overeengekomen en wat de feitelijke inhoud en uitvoering van
het contract is.
• Voorbeeld is dat van de betonleverancier:
o Standaardlevering van beton: als de betonleverancier gewoon standaard beton levert, en de
aannemer of bouwheer doet er vervolgens zelf iets mee (bijv. gieten en afwerken), dan zal dat
eerder worden gekwalificeerd als een koopovereenkomst. De leverancier is dan enkel
verantwoordelijk voor het leveren van het product.
o Aangepast beton op vraag van de bouwheer: wanneer de bouwheer of hoofdaannemer
daarentegen specifieke eisen stelt aan het beton (bijvoorbeeld bepaalde samenstelling, sterkte,
uithardingstijd…), en de leverancier het beton aanpast aan deze behoeften, dan is er sprake van
maatwerk. In dat geval is de leverancier niet zomaar een "verkoper", maar levert hij een dienst op
maat, wat erop wijst dat het eerder om een aannemingscontract gaat.




3

, -Bepalend = wil van de partijen
• Twee mogelijke criteria:
o Specificiteitscriterium: individuele behoefte klant (aanneming) vs. gestandaardiseerd product
(koop)
o Conceptiecriterium: klant ontwerpt (aanneming) vs. leverancier ontwerpt (koop)
• Niet steeds hetzelfde resultaat
o Bv. Brussel 27 maart 2013, RJI 2014, afl. 3, 254 (aanbouw van kasten in woning)
▪ Aanneming omdat het werk heel precies en op maat werd ontworpen door dienstverlener
en uitgevoerd → specificiteitscriterium
▪ <-> indien conceptiecriterium (omdat de dienstverlener ook het ontwerp maakte): koop
• Uitgedrukte wil partijen primeert, maar correctie door art. 5.68 BW: zelfs als het contract “koop” wordt
genoemd, zal de rechter kijken naar de feitelijke inhoud en uitvoering van de overeenkomst om de juiste
kwalificatie te bepalen

-Opgelet : Weens Koopverdrag
• Bij internationale aannemingsovereenkomst
• Kwantitatief-economisch criterium (art. 3)
o Ook als het gaat om een op maat te vervaardigen goed, kan het Weens Koopverdrag toch van
toepassing zijn: verdrag maakt eigen onderscheid tussen koop en aanneming
o Elke overeenkomst voor levering van te vervaardigen goed = koop; tenzij de partij die het goed
bestelt een wezenlijk deel van de benodigde grondstoffen moet verschaffen (dan aanneming)

-Bv. Gent 23 januari 2017
• Zelfs wanneer een goed volledig op maat gemaakt moet worden (specificiteitscriterium), is er nog steeds
sprake van koop volgens het Weens Koopverdrag
o Het feit dat iets op maat wordt gemaakt niet volstaat om het buiten het toepassingsgebied van
de koop te brengen
o Zolang de koper niet zelf een wezenlijk deel van de grondstoffen aanlevert, blijft het een koop
• <-> Volgens het Belgisch recht zou je dan eerder spreken van een aannemingsovereenkomst, op basis
van het specificiteitscriterium

Algemene voorwaarden
-Grote inspanning voor het hoofdcontract en onderaannemingscontracten
• Hoofdaannemingscontracten zijn vaak uitgebreid en gedetailleerd opgesteld, met veel aandacht voor
risicoverdeling, aansprakelijkheid, termijnen, enz.
• Onderaannemingscontracten worden ook vaak juridisch sterk uitgewerkt, om risico’s door te schuiven
naar de onderaannemer: onderaannemer krijgt vaak de "zure appels" – m.a.w. de moeilijke of nadelige
voorwaarden – doorgeschoven.

-Maar voor leveranciers: enkel een bestelbon
• In tegenstelling tot onderaannemers, worden leveranciers van materialen vaak slechts via een eenvoudige
bestelbon gecontracteerd.
• Hierdoor is er minder juridische bescherming of regeling, en kunnen er makkelijker conflicten ontstaan
(bv. over aansprakelijkheid, levertermijnen, conformiteit).
• Het duwen en trekken in discussies is makkelijker als er geen duidelijk contractueel kader is zoals bij
onderaannemers.

-De eeuwige strijd om de algemene voorwaarden – ‘battle of the forms’
• In bouwgeschillen is er vaak een conflict over welke algemene voorwaarden van toepassing zijn: die van
de ene partij, of die van de andere?
• Beide partijen voegen hun eigen algemene voorwaarden toe aan offertes, bestelbonnen of facturen, die
vaak tegenstrijdige bepalingen bevatten => leidt tot een "battle of the forms"
• Bv. Bepaling over bevoegde rechtbank (bijvoorbeeld: “alle geschillen worden beslecht door de rechtbank
van X”)




4

Maak kennis met de verkoper

Seller avatar
De reputatie van een verkoper is gebaseerd op het aantal documenten dat iemand tegen betaling verkocht heeft en de beoordelingen die voor die items ontvangen zijn. Er zijn drie niveau’s te onderscheiden: brons, zilver en goud. Hoe beter de reputatie, hoe meer de kwaliteit van zijn of haar werk te vertrouwen is.
Studen35 Katholieke Universiteit Leuven
Bekijk profiel
Volgen Je moet ingelogd zijn om studenten of vakken te kunnen volgen
Verkocht
251
Lid sinds
5 jaar
Aantal volgers
92
Documenten
113
Laatst verkocht
1 maand geleden

4,4

11 beoordelingen

5
8
4
1
3
1
2
0
1
1

Recent door jou bekeken

Waarom studenten kiezen voor Stuvia

Gemaakt door medestudenten, geverifieerd door reviews

Kwaliteit die je kunt vertrouwen: geschreven door studenten die slaagden en beoordeeld door anderen die dit document gebruikten.

Niet tevreden? Kies een ander document

Geen zorgen! Je kunt voor hetzelfde geld direct een ander document kiezen dat beter past bij wat je zoekt.

Betaal zoals je wilt, start meteen met leren

Geen abonnement, geen verplichtingen. Betaal zoals je gewend bent via Bancontact, iDeal of creditcard en download je PDF-document meteen.

Student with book image

“Gekocht, gedownload en geslaagd. Zo eenvoudig kan het zijn.”

Alisha Student

Veelgestelde vragen