Biopsychosociale pijnbehandeling en fysische applicaties
1 Inleiding met focus op behandelprincipes (Les 1)
1.1 Inleiding chronische pijn
Chronische pijn is het grootste probleem binnen de gezondheidszorg in de westerse samenleving.
Wanneer je het aantal mensen met suiker, kanker en… optelt kom je nog niet aan het aantal mensen
met CP.
Het is ook het duurste probleem. In dit domein is er gigantische winst te boeken in de
gezondheidszorg. Gigantische kostenbesparing zou zijn om oudere mensen met knieproblemen door
te sturen naar de kine en niet te opteren voor een artroscopie. Het gaat niet alleen over
kostenbesparing, maar ook over evidence based.
Chronische pijn heeft een negatieve impact op de levenskwaliteit. Mensen stoppen vaak met
hobby’s en verliezen sociale contacten. Het heeft ook te maken met geld, aangezien mensen met
chronische klachten minder productief zijn op het werk en dat kan dan leiden tot problemen op
financieel niveau.
Anderzijds denk je misschien dat mensen met kanker en suikerziekte meer sterftes heeft dan mensen
met chronische pijn. JA EN NEE.
Chronische pijn heeft een verband met vroegere sterfte. Mensen met aanhoudende pijnklachten en
verspreide pijnklachten zijn zogezegd 6 jaar ouder dan ze zijn. Met iedere 10 jaar van chronische
pijn, is er 1 levensjaar minder. De gereduceerde levensverwachting bij mensen met chronische pijn
komt ook, omdat ze meer kans hebben op kanker en hart- en vaatziekten. Mensen met chronische
pijn én kanker zullen sneller sterven dan gezonde mensen die kanker krijgen.
1
,1.2 De levenstijlfactoren
1. Voeding: bij mensen met overgewicht en artrose heeft een voedingsinterventie en
gewichtsreductie een toegevoegde waarde
2. Slaap: ½ van de bevolking slaapt slecht
3. Stress
4. Fysieke activiteiten
5. Sedentair gedrag
6. Roken
Wat is de relatie tussen roken en pijn?
• Gedragsverandering: om levenstijlfactor aan te pakken, moet de patiënt eerst zijn gedrag
veranderen. Wij dienen enkel als coach.
• Roken zorgt voor necrose
• Roken zorgt voor oxidatieve stress
Wat hebben dry needling, massage, acupunctuur, orthopedische chirurgie en roken gemeen?
Ieder van de beschreven therapieën hebben een bewezen effect, alleen zijn deze van korte duur en
niet van lange duur. Het afgelopen jaar is de wet rond kinesitherapie aangepast, waardoor dry
needling en acupunctuur is erkend als kinesitherapeutische therapie. Alleen is er weinig controle
hierop. Als kine mag je alleen oppervlakkig werken en niet in het lichaam gaan van de patiënt, dus
eigenlijk zou je dan acupunctuur en dry needling niet mogen uitvoeren. Roken heeft een pijnstillend
effect op korte termijn, maar op lange termijn is er geen effect.
Welke gezondheidszorgdiscipline staat vooraan bij het implementeren van een
levensstijlbenadering voor mensen met aanhoudende pijn?
We weten niet exact wie het verste staat (ergotherapeut, artsen, kinesitherapeut, psycholoog).
1.3 Wetenschappelijke studie
We zijn gaan kijken naar universiteiten in Vlaanderen en Nederland. De richtlijn omtrent activiteit
adviseren aan patiënten: in het tweede jaar adviseert slechts 36% dat ze moeten actief zijn. In het
vierde jaar verbetert dit wel (62%). Idem voor de vraag of de patiënten best even stoppen met
werken en thuisblijven.
2
,1.4 Zeven adviezen om patiënten met pijn in beweging te krijgen
1 FOCUS OP LANGE TERMIJN
Het is belangrijk dat we niet zo gaan communiceren met de patiënt. Ander geef je aan dat wandelen
pijn kan veroorzaken. We gaan onze communicatie aanpassen!
Pijnkatastroferen: interactie tussen lichaam en geest. Bestaat uit piekeren,
hulpeloosheid en uitvergroten.
• Activiteit DLPC (pijnmatrix) + ACC (anterior cingulate cortex) + insula
• Opioïde pijnstilling↘
• Afleiding minder effectief
• Descenderende (= rem) facilitatie↗
Pijneducatie kan toegepast worden ter reductie.
Belangrijke aspect waar we naartoe moeten werken
1. Overtuiging
2. Kennis
3. Sociale context
4. Verwachte gevolgen
5. Andere sensorische signalen
Maladaptieve pijncognities en attitudes = barrière voor oefentherapie
Als kine is het belangrijk om de barrières weg te werken OF patiënt begeleiden OF meehelpen over
de barrières indien ze niet weg kunnen. Het is wel nog steeds de bedoeling dat de patiënt het zelf
doet.
Pijneducatie
Pijneducatie: herdefiniëren van pijn, omdat we een betere copingstijl willen. Goede copingstijl kan
enkel wanneer de patiënt weet wat er aan de hand is. Pijneducatie zorgt dat overtuiging gaat stijgen.
Pijneducatie samen met motivationeel interview
3
, Moderne neurowetenschappelijke benadering (onderzoek)
• Experimentele groep: 3 sessies pijneducatie, 15 sessies oefentherapie, hertraining
pijngeheugen = 12 weken
• Controlegroep: evidence-based educatie (= rugschool) + oefentherapie
• Blauwe lijn= experimentele groep: oefentherapie en pijneducatie
• Oranje lijn= controlegroep: rugschool en oefentherapie
• Na 1 jaar zelfde resultaat
• Punt waar beide groepen uit elkaar gaan
Verwachtingen studie:
50% ↓ pijn
46% ↓ pijn katastroferen
30% ↓ angst
32% ↓ waakzaamheid
22% ↑ dagelijks functioneren
27% ↓ centrale sensibilisatie
Middelgrote tot grote effectgroottes
2 PAK EERST HUN OVERTUIGINGEN AAN
Afbeelding eerder ludiek, maar tijdens een revalidatieprogramma gebeurt dit wel.
HOE? De wortel stelt de functionele doelen die de patiënt voor ogen heeft voor. Deze doelen komen
we te weten tijdens de anamnese. Het is aan de patiënt om de doelstellingen te definiëren.
4
1 Inleiding met focus op behandelprincipes (Les 1)
1.1 Inleiding chronische pijn
Chronische pijn is het grootste probleem binnen de gezondheidszorg in de westerse samenleving.
Wanneer je het aantal mensen met suiker, kanker en… optelt kom je nog niet aan het aantal mensen
met CP.
Het is ook het duurste probleem. In dit domein is er gigantische winst te boeken in de
gezondheidszorg. Gigantische kostenbesparing zou zijn om oudere mensen met knieproblemen door
te sturen naar de kine en niet te opteren voor een artroscopie. Het gaat niet alleen over
kostenbesparing, maar ook over evidence based.
Chronische pijn heeft een negatieve impact op de levenskwaliteit. Mensen stoppen vaak met
hobby’s en verliezen sociale contacten. Het heeft ook te maken met geld, aangezien mensen met
chronische klachten minder productief zijn op het werk en dat kan dan leiden tot problemen op
financieel niveau.
Anderzijds denk je misschien dat mensen met kanker en suikerziekte meer sterftes heeft dan mensen
met chronische pijn. JA EN NEE.
Chronische pijn heeft een verband met vroegere sterfte. Mensen met aanhoudende pijnklachten en
verspreide pijnklachten zijn zogezegd 6 jaar ouder dan ze zijn. Met iedere 10 jaar van chronische
pijn, is er 1 levensjaar minder. De gereduceerde levensverwachting bij mensen met chronische pijn
komt ook, omdat ze meer kans hebben op kanker en hart- en vaatziekten. Mensen met chronische
pijn én kanker zullen sneller sterven dan gezonde mensen die kanker krijgen.
1
,1.2 De levenstijlfactoren
1. Voeding: bij mensen met overgewicht en artrose heeft een voedingsinterventie en
gewichtsreductie een toegevoegde waarde
2. Slaap: ½ van de bevolking slaapt slecht
3. Stress
4. Fysieke activiteiten
5. Sedentair gedrag
6. Roken
Wat is de relatie tussen roken en pijn?
• Gedragsverandering: om levenstijlfactor aan te pakken, moet de patiënt eerst zijn gedrag
veranderen. Wij dienen enkel als coach.
• Roken zorgt voor necrose
• Roken zorgt voor oxidatieve stress
Wat hebben dry needling, massage, acupunctuur, orthopedische chirurgie en roken gemeen?
Ieder van de beschreven therapieën hebben een bewezen effect, alleen zijn deze van korte duur en
niet van lange duur. Het afgelopen jaar is de wet rond kinesitherapie aangepast, waardoor dry
needling en acupunctuur is erkend als kinesitherapeutische therapie. Alleen is er weinig controle
hierop. Als kine mag je alleen oppervlakkig werken en niet in het lichaam gaan van de patiënt, dus
eigenlijk zou je dan acupunctuur en dry needling niet mogen uitvoeren. Roken heeft een pijnstillend
effect op korte termijn, maar op lange termijn is er geen effect.
Welke gezondheidszorgdiscipline staat vooraan bij het implementeren van een
levensstijlbenadering voor mensen met aanhoudende pijn?
We weten niet exact wie het verste staat (ergotherapeut, artsen, kinesitherapeut, psycholoog).
1.3 Wetenschappelijke studie
We zijn gaan kijken naar universiteiten in Vlaanderen en Nederland. De richtlijn omtrent activiteit
adviseren aan patiënten: in het tweede jaar adviseert slechts 36% dat ze moeten actief zijn. In het
vierde jaar verbetert dit wel (62%). Idem voor de vraag of de patiënten best even stoppen met
werken en thuisblijven.
2
,1.4 Zeven adviezen om patiënten met pijn in beweging te krijgen
1 FOCUS OP LANGE TERMIJN
Het is belangrijk dat we niet zo gaan communiceren met de patiënt. Ander geef je aan dat wandelen
pijn kan veroorzaken. We gaan onze communicatie aanpassen!
Pijnkatastroferen: interactie tussen lichaam en geest. Bestaat uit piekeren,
hulpeloosheid en uitvergroten.
• Activiteit DLPC (pijnmatrix) + ACC (anterior cingulate cortex) + insula
• Opioïde pijnstilling↘
• Afleiding minder effectief
• Descenderende (= rem) facilitatie↗
Pijneducatie kan toegepast worden ter reductie.
Belangrijke aspect waar we naartoe moeten werken
1. Overtuiging
2. Kennis
3. Sociale context
4. Verwachte gevolgen
5. Andere sensorische signalen
Maladaptieve pijncognities en attitudes = barrière voor oefentherapie
Als kine is het belangrijk om de barrières weg te werken OF patiënt begeleiden OF meehelpen over
de barrières indien ze niet weg kunnen. Het is wel nog steeds de bedoeling dat de patiënt het zelf
doet.
Pijneducatie
Pijneducatie: herdefiniëren van pijn, omdat we een betere copingstijl willen. Goede copingstijl kan
enkel wanneer de patiënt weet wat er aan de hand is. Pijneducatie zorgt dat overtuiging gaat stijgen.
Pijneducatie samen met motivationeel interview
3
, Moderne neurowetenschappelijke benadering (onderzoek)
• Experimentele groep: 3 sessies pijneducatie, 15 sessies oefentherapie, hertraining
pijngeheugen = 12 weken
• Controlegroep: evidence-based educatie (= rugschool) + oefentherapie
• Blauwe lijn= experimentele groep: oefentherapie en pijneducatie
• Oranje lijn= controlegroep: rugschool en oefentherapie
• Na 1 jaar zelfde resultaat
• Punt waar beide groepen uit elkaar gaan
Verwachtingen studie:
50% ↓ pijn
46% ↓ pijn katastroferen
30% ↓ angst
32% ↓ waakzaamheid
22% ↑ dagelijks functioneren
27% ↓ centrale sensibilisatie
Middelgrote tot grote effectgroottes
2 PAK EERST HUN OVERTUIGINGEN AAN
Afbeelding eerder ludiek, maar tijdens een revalidatieprogramma gebeurt dit wel.
HOE? De wortel stelt de functionele doelen die de patiënt voor ogen heeft voor. Deze doelen komen
we te weten tijdens de anamnese. Het is aan de patiënt om de doelstellingen te definiëren.
4
