Inhoudstafel geschiedenis extern
recht
Recht
Rechtsgeschiedenis
WAT?
Rechtsgeschiedenis: intern en extern recht
o Intern recht
o Extern recht
Materiële bronnen van recht
Formele bronnen van recht
Wetgeving door machthebbers
RS door rechters
RL door geleerden
Gewoonte door de maatschappij
OPEGELET: niet altijd zo in RR
Kenbronnen: veel moeilijker vroeger
Formele bronnen = bronnen in deze les
Rechtsgeschiedenis: publiek-privaatrecht
o Begrippen
o Indeling is problematisch
Te simplistisch
Nu: arbeidsrecht
Vroeger: leenrecht
Wat met strafrecht?
o Indeling is recent
WAAROM?
o Recht = niet logisch
o Recht = niet universeel
o Ons recht verbeteren
HOE?
o Historisch
o Juridisch
Geen oudheidkunde
Gebruik anachronismen
PERIODISERING
o Romeinse periode
Oud-Romeins recht (753 v.C. – 250 v.C.): begin van zowel Rome als
het recht
Voor-klassiek (250 (v.C. – 0): Rome begint te groeien en het recht ook
Klassiek recht (0-250): hoogtepunten van zowel Rome als het recht
Na-klassiek recht (250-527): Rome gaat achteruit en het recht ook. In
527 komt Justinianus aan de macht in het Oost-Romeinse rijk
1
, Justinianus (527-565): periode van kort herstel van zowel Rome als
het recht, uit deze periode komen de meeste juridische teksten die
we hebben.
o Na de Romeinen
Costumier recht (475-1100)
Ius commune (1100-1800)
Verlichting (1800): Vernunftrecht
Nationaal recht
o PERIODISERING
Periodisering = gebrekkig
Chronologie wijkt af van de gewone
Periodisering = West-Europees
Periodisering = algemeen
De Romeinse periode
OUD ROMEINSE PERIODE (753-250 v. Chr.)
o Rome = primitief
Ontstaan Rome
Van stadstaat tot heerser over heel Italië
Maar blijft een primitieve maatschappij
o De instellingen
In de Koningstijd
Koning en 3 standen:
Patriciërs
Plebejers
Clientes
(Slaven)
In de republiek
Senaat: zwaartepunt van de politiek
Volksvergaderingen: comitia + concilium plebis
Magistraten zijn geen rechters
= Zijn verkozen
= Jaarlijks mandaat, meestal collegiaal
= Geen specialisten
= Niet betaald
o Primitieve rechtsbronnen
Gewoonte
Wet
Wet der XII tafelen
Andere wetgeving: leges, plebescita, lex hortensia, rol senaat
Andere bronnen van recht minder belangrijk
o Primitieve procedure
Prehistorische fase: eigenrichting
Vroegste fase: primitieve procesvorm
Legis actio
Betekenis term
Het begrip actio: ritueel om een proces op te starten
2
recht
Recht
Rechtsgeschiedenis
WAT?
Rechtsgeschiedenis: intern en extern recht
o Intern recht
o Extern recht
Materiële bronnen van recht
Formele bronnen van recht
Wetgeving door machthebbers
RS door rechters
RL door geleerden
Gewoonte door de maatschappij
OPEGELET: niet altijd zo in RR
Kenbronnen: veel moeilijker vroeger
Formele bronnen = bronnen in deze les
Rechtsgeschiedenis: publiek-privaatrecht
o Begrippen
o Indeling is problematisch
Te simplistisch
Nu: arbeidsrecht
Vroeger: leenrecht
Wat met strafrecht?
o Indeling is recent
WAAROM?
o Recht = niet logisch
o Recht = niet universeel
o Ons recht verbeteren
HOE?
o Historisch
o Juridisch
Geen oudheidkunde
Gebruik anachronismen
PERIODISERING
o Romeinse periode
Oud-Romeins recht (753 v.C. – 250 v.C.): begin van zowel Rome als
het recht
Voor-klassiek (250 (v.C. – 0): Rome begint te groeien en het recht ook
Klassiek recht (0-250): hoogtepunten van zowel Rome als het recht
Na-klassiek recht (250-527): Rome gaat achteruit en het recht ook. In
527 komt Justinianus aan de macht in het Oost-Romeinse rijk
1
, Justinianus (527-565): periode van kort herstel van zowel Rome als
het recht, uit deze periode komen de meeste juridische teksten die
we hebben.
o Na de Romeinen
Costumier recht (475-1100)
Ius commune (1100-1800)
Verlichting (1800): Vernunftrecht
Nationaal recht
o PERIODISERING
Periodisering = gebrekkig
Chronologie wijkt af van de gewone
Periodisering = West-Europees
Periodisering = algemeen
De Romeinse periode
OUD ROMEINSE PERIODE (753-250 v. Chr.)
o Rome = primitief
Ontstaan Rome
Van stadstaat tot heerser over heel Italië
Maar blijft een primitieve maatschappij
o De instellingen
In de Koningstijd
Koning en 3 standen:
Patriciërs
Plebejers
Clientes
(Slaven)
In de republiek
Senaat: zwaartepunt van de politiek
Volksvergaderingen: comitia + concilium plebis
Magistraten zijn geen rechters
= Zijn verkozen
= Jaarlijks mandaat, meestal collegiaal
= Geen specialisten
= Niet betaald
o Primitieve rechtsbronnen
Gewoonte
Wet
Wet der XII tafelen
Andere wetgeving: leges, plebescita, lex hortensia, rol senaat
Andere bronnen van recht minder belangrijk
o Primitieve procedure
Prehistorische fase: eigenrichting
Vroegste fase: primitieve procesvorm
Legis actio
Betekenis term
Het begrip actio: ritueel om een proces op te starten
2