Samenvatting: Cultuur
1. BRUCE GOFF (1904-1982)
→Publicatie ‘Ford House’ van Bruce Goff in LIFE Magazine (1951)
INLEIDING
“Every building is like a person. Single and unrepeatable.”
Hij werkt niet voor klanten, maar mét klanten. Elk project is op een unieke wijze een uitstraling
van de leefomgeving, levenshouding en wereld van die klant. Soms werken de klanten ook
fysiek mee aan de projecten (Bavinger House), soms weerspiegelt de architectuur de
verzamelwoede van een klant (Price House), of is er een directe link met de klant zijn
interesses (Ford House). Voor Goff was het niet ongewoon wekenlang bij de klanten te
verblijven om ze te doorgronden. Zo sterk als de klant de architectuur bepaalt, zo sterk haalt
Goff zijn inspiratie ook in alles wat hem omringt. Vaak wordt hij beschreven als opvolger van
Frank Lloyd Wright, terwijl hij op sommige momenten bijna meer Wright is dan Wright zelf.
Wright haatte volgelingen die hem kopiërden, maar van Goff zei hij: “ Als er iemand is die toch
iets kan, dan is het Bruce Goff.” Van bij hun eerste kennismaking tot aan de dood van Wright,
zullen ze hechte vrienden blijven, elkaar voortdurend tegenkomen en mekaars werken
becommentariëren. Louis Sullivan blijft voor Goff, net als voor Wright, de grondlegger van de
moderne architectuur. Goff werkt op jonge leeftijd (12 jaar) voor een architectenbureau, waar
hij op een merkwaardige wijze ‘wrightiaanse’ gebouwen ontwerpt, zonder deze ooit gezien te
hebben. Zijn interesse voor het werk van Wright én Sullivan is zo groot dat tussen hen een
correspondentie ontstaat en waarin Wright hem vraagt minder volgens Wright te ontwerpen,
maar meer volgens ‘Goff’, meer zichzelf te zijn dus.
→ De basis van de ‘Organic Architecture’ – Sullivan, Wright én Goff
,→ Plannen van woningen van Bruce Goff – Architectuur als het resultaat van een individueel
creatief proces
DISCOVERY-ASSIMILATION-CREATION
De grote drie van de moderne Amerikaanse architectuur → Sullivan, Wright en Goff, maar de
laatste wordt vaak over het hoofd gezien en afgeschreven als ‘kitsch’, ‘decoratief’ en
‘ongrijpbaar’. Met als gevolg dat hij ook nu nog zijn plaats niet heeft binnen de geschiedenis
van de moderne architectuur.
De architectuur van Goff is de meest ‘Amerikaanse’ van de drie, hij gaat op zoek naar de
wortels van Amerika, ‘the native americans’, de Indianen. Hij vertaalt hun levenswijze vol
ornamentiek, kleurenpracht en eenvoud in zijn kleurrijke interieurs, combinaties van verticale
schouwelementen met zenitaal licht en architecturale basisvormen.
Net als bij Wright is het de natuur die hem inspireert. Elk ontwerp bij Goff is terug te brengen
tot een duidelijke geometrie, een mathematisch grondbeginsel dat ook in de natuur zijn
oorsprong vindt. Die geometrie is alom aanwezig maar wordt vertaald in een emotie, een
gebaar, een stemming.
Gustav Klimt, Alexander Calder, de Japanse ‘Ukiyo-e’ houtsnedes, architect Erich
,Mendelsohn, Claude Debussy, Antonio Gaudi… hij ziet ze allen als zielsverwanten en hun
werk is herkenbaar in het werk van Goff, door de veelheid, de dynamiek, de beweging, het
coloriet, de vervoering die in elk van hen schuilt.
Goff was op de hoogte van alle architecturale ontwikkelingen in Europa. Hij bezocht het verre
Oosten, Cambodja, Thailand, Japan en vond in het oosten de essentie: het steeds opnieuw
herbeginnen, “beginning again and again” zoals hijzelf Gertrude Stein citeerde.
Elk ontwerp was voor Goff opnieuw herbeginnen, alsof er nog nooit een huis gebouwd was,
alsof het een eerste huis was. Hij verzamelde maniakaal kennis en gooide die kennis op het
moment van de creatie, overboord. Op die manier moeten ook zijn huizen aanschouwd
worden, als ‘oer’huizen die het ‘wonen’ uitvinden ‘from scratch’. Hijzelf noemde het
ontwerpproces ‘discovery, assimilation and creation.
Zelf zal hij nooit een eigen woning bouwen, hij zwerft Amerika door, alsof hij nergens kan
aarden. Het sterkst komt zijn werk tot uiting in de periode van 10 jaar dat hij lesgeeft in
Oklahoma. Naast Taliesin West van Frank Lloyd Wright zal de architectuurschool in
Oklahoma rond de jaren 1950, onder zijn directeurschap, uitgroeien tot de belangrijkste
architectuurschool van de VS.
De wereld van Goff is anno 2020 misschien relevanter dan in 1950. Er is een documentaire op
komst, zijn architectuur wordt opgepikt door de jonge generatie, er is ook in de kunstwereld
interesse naar de grenzen tussen kitsch en kunst. Kunstenaars zoals Damien Hirst, Jeff
Koons, Thomas Kinkade en Yayoi Kusama flirten graag met wat media als populair
beschouwen. Hedendaagse kunst is niet éénduidig en zo was ook zeker de architectuur van
Bruce Goff: een veelheid, complexiteit en dubbelzinnigheid, volks en spiritueel.
, → Garvey House – Goff legt fragmentarisch zijn project voor: de klant vult aan met zijn
verbeelding.
GARVEY HOUSE – URBANA 1954, IL
‘Garvey house’ is een niet uitgevoerd project voor een muzikaal gezin, waar de specifieke
wens bestond dat elk familielid zich kon afzonderen. Goff ontwerpt in een volmaakte cirkel,
een enorme ‘trechter’ die het licht vangt, maar ook regenwater binnen laat dat een vijver
vormt.
In de vijver drijft een plateau dat het hart vormt van de woning. Van daaruit vertrekt een
hellingsbaan die naar bolvormige volumes – ‘oefenruimtes’, ‘slaapzones, ‘studieruimtes’,… -
leidt. Het geheel baadt in een glasstructuur, de bolvormen zijn voorzien van patrijspoorten.
Een grenzeloze fantasie wil niet iedereen bouwen. Daarom bedacht Goff een stappenplan om
zijn klanten te overtuigen, mee te gaan in hun eigen avontuur. Hij bedekte een groot deel van
de plannen, terwijl hij vertelde over details in hun leven die hem opgevallen waren. Hij
overloopt hoe het gezin ‘woont’ zonder het totaalbeeld van de woning te tonen. Pas helemaal
op het einde van zijn verhaal, toont hij het ganse project in prachtige perspectieven en
tekeningen.
→ Garvey House -schetsen uit de jaren 1950 en een recente 3D presentatie
→ Ledbetter House – ‘Hangende’ constructies: inkom en terras
LEDBETTER HOUSE – NORMAN 1949, OK
Het eerste huis dat voor Goff een doorbraak betekende, was voor de familie Ledbetter. Hier
zijn nog enkele karakteristieken van Wright aanwezig: een grote muur uit natuursteen, een
zwevend dak,,.. Vreemde vuurrode schotels markeren de inkom en het terras, ze hangen met
een stalen draadconstructie aan het dak.
Binnen is de voor Goff kenmerkende ononderbroken ruimte, waarbinnen kleinere eenheden
aanwezig zijn. Niets is ver weg bij Goff, alles is dichtbij. Een loopbrug over een vijver verbindt
het slaapgedeelte met de woonkamer. Onderlinge relaties tussen elk deel van het wonen, zijn
hier al sterk aanwezig.
Op plannen van Goff is het moeilijk te onderscheiden waar precies de lijn is die het binnen van
het buiten scheidt. Omdat hij ook binnen de natuur toelaat in vijvers en planten, hebben de
grote en grenzeloze binnenruimtes, net iets van een buitenruimte.
→ Ledbetter House – Interieur / Plan / Inkom
1. BRUCE GOFF (1904-1982)
→Publicatie ‘Ford House’ van Bruce Goff in LIFE Magazine (1951)
INLEIDING
“Every building is like a person. Single and unrepeatable.”
Hij werkt niet voor klanten, maar mét klanten. Elk project is op een unieke wijze een uitstraling
van de leefomgeving, levenshouding en wereld van die klant. Soms werken de klanten ook
fysiek mee aan de projecten (Bavinger House), soms weerspiegelt de architectuur de
verzamelwoede van een klant (Price House), of is er een directe link met de klant zijn
interesses (Ford House). Voor Goff was het niet ongewoon wekenlang bij de klanten te
verblijven om ze te doorgronden. Zo sterk als de klant de architectuur bepaalt, zo sterk haalt
Goff zijn inspiratie ook in alles wat hem omringt. Vaak wordt hij beschreven als opvolger van
Frank Lloyd Wright, terwijl hij op sommige momenten bijna meer Wright is dan Wright zelf.
Wright haatte volgelingen die hem kopiërden, maar van Goff zei hij: “ Als er iemand is die toch
iets kan, dan is het Bruce Goff.” Van bij hun eerste kennismaking tot aan de dood van Wright,
zullen ze hechte vrienden blijven, elkaar voortdurend tegenkomen en mekaars werken
becommentariëren. Louis Sullivan blijft voor Goff, net als voor Wright, de grondlegger van de
moderne architectuur. Goff werkt op jonge leeftijd (12 jaar) voor een architectenbureau, waar
hij op een merkwaardige wijze ‘wrightiaanse’ gebouwen ontwerpt, zonder deze ooit gezien te
hebben. Zijn interesse voor het werk van Wright én Sullivan is zo groot dat tussen hen een
correspondentie ontstaat en waarin Wright hem vraagt minder volgens Wright te ontwerpen,
maar meer volgens ‘Goff’, meer zichzelf te zijn dus.
→ De basis van de ‘Organic Architecture’ – Sullivan, Wright én Goff
,→ Plannen van woningen van Bruce Goff – Architectuur als het resultaat van een individueel
creatief proces
DISCOVERY-ASSIMILATION-CREATION
De grote drie van de moderne Amerikaanse architectuur → Sullivan, Wright en Goff, maar de
laatste wordt vaak over het hoofd gezien en afgeschreven als ‘kitsch’, ‘decoratief’ en
‘ongrijpbaar’. Met als gevolg dat hij ook nu nog zijn plaats niet heeft binnen de geschiedenis
van de moderne architectuur.
De architectuur van Goff is de meest ‘Amerikaanse’ van de drie, hij gaat op zoek naar de
wortels van Amerika, ‘the native americans’, de Indianen. Hij vertaalt hun levenswijze vol
ornamentiek, kleurenpracht en eenvoud in zijn kleurrijke interieurs, combinaties van verticale
schouwelementen met zenitaal licht en architecturale basisvormen.
Net als bij Wright is het de natuur die hem inspireert. Elk ontwerp bij Goff is terug te brengen
tot een duidelijke geometrie, een mathematisch grondbeginsel dat ook in de natuur zijn
oorsprong vindt. Die geometrie is alom aanwezig maar wordt vertaald in een emotie, een
gebaar, een stemming.
Gustav Klimt, Alexander Calder, de Japanse ‘Ukiyo-e’ houtsnedes, architect Erich
,Mendelsohn, Claude Debussy, Antonio Gaudi… hij ziet ze allen als zielsverwanten en hun
werk is herkenbaar in het werk van Goff, door de veelheid, de dynamiek, de beweging, het
coloriet, de vervoering die in elk van hen schuilt.
Goff was op de hoogte van alle architecturale ontwikkelingen in Europa. Hij bezocht het verre
Oosten, Cambodja, Thailand, Japan en vond in het oosten de essentie: het steeds opnieuw
herbeginnen, “beginning again and again” zoals hijzelf Gertrude Stein citeerde.
Elk ontwerp was voor Goff opnieuw herbeginnen, alsof er nog nooit een huis gebouwd was,
alsof het een eerste huis was. Hij verzamelde maniakaal kennis en gooide die kennis op het
moment van de creatie, overboord. Op die manier moeten ook zijn huizen aanschouwd
worden, als ‘oer’huizen die het ‘wonen’ uitvinden ‘from scratch’. Hijzelf noemde het
ontwerpproces ‘discovery, assimilation and creation.
Zelf zal hij nooit een eigen woning bouwen, hij zwerft Amerika door, alsof hij nergens kan
aarden. Het sterkst komt zijn werk tot uiting in de periode van 10 jaar dat hij lesgeeft in
Oklahoma. Naast Taliesin West van Frank Lloyd Wright zal de architectuurschool in
Oklahoma rond de jaren 1950, onder zijn directeurschap, uitgroeien tot de belangrijkste
architectuurschool van de VS.
De wereld van Goff is anno 2020 misschien relevanter dan in 1950. Er is een documentaire op
komst, zijn architectuur wordt opgepikt door de jonge generatie, er is ook in de kunstwereld
interesse naar de grenzen tussen kitsch en kunst. Kunstenaars zoals Damien Hirst, Jeff
Koons, Thomas Kinkade en Yayoi Kusama flirten graag met wat media als populair
beschouwen. Hedendaagse kunst is niet éénduidig en zo was ook zeker de architectuur van
Bruce Goff: een veelheid, complexiteit en dubbelzinnigheid, volks en spiritueel.
, → Garvey House – Goff legt fragmentarisch zijn project voor: de klant vult aan met zijn
verbeelding.
GARVEY HOUSE – URBANA 1954, IL
‘Garvey house’ is een niet uitgevoerd project voor een muzikaal gezin, waar de specifieke
wens bestond dat elk familielid zich kon afzonderen. Goff ontwerpt in een volmaakte cirkel,
een enorme ‘trechter’ die het licht vangt, maar ook regenwater binnen laat dat een vijver
vormt.
In de vijver drijft een plateau dat het hart vormt van de woning. Van daaruit vertrekt een
hellingsbaan die naar bolvormige volumes – ‘oefenruimtes’, ‘slaapzones, ‘studieruimtes’,… -
leidt. Het geheel baadt in een glasstructuur, de bolvormen zijn voorzien van patrijspoorten.
Een grenzeloze fantasie wil niet iedereen bouwen. Daarom bedacht Goff een stappenplan om
zijn klanten te overtuigen, mee te gaan in hun eigen avontuur. Hij bedekte een groot deel van
de plannen, terwijl hij vertelde over details in hun leven die hem opgevallen waren. Hij
overloopt hoe het gezin ‘woont’ zonder het totaalbeeld van de woning te tonen. Pas helemaal
op het einde van zijn verhaal, toont hij het ganse project in prachtige perspectieven en
tekeningen.
→ Garvey House -schetsen uit de jaren 1950 en een recente 3D presentatie
→ Ledbetter House – ‘Hangende’ constructies: inkom en terras
LEDBETTER HOUSE – NORMAN 1949, OK
Het eerste huis dat voor Goff een doorbraak betekende, was voor de familie Ledbetter. Hier
zijn nog enkele karakteristieken van Wright aanwezig: een grote muur uit natuursteen, een
zwevend dak,,.. Vreemde vuurrode schotels markeren de inkom en het terras, ze hangen met
een stalen draadconstructie aan het dak.
Binnen is de voor Goff kenmerkende ononderbroken ruimte, waarbinnen kleinere eenheden
aanwezig zijn. Niets is ver weg bij Goff, alles is dichtbij. Een loopbrug over een vijver verbindt
het slaapgedeelte met de woonkamer. Onderlinge relaties tussen elk deel van het wonen, zijn
hier al sterk aanwezig.
Op plannen van Goff is het moeilijk te onderscheiden waar precies de lijn is die het binnen van
het buiten scheidt. Omdat hij ook binnen de natuur toelaat in vijvers en planten, hebben de
grote en grenzeloze binnenruimtes, net iets van een buitenruimte.
→ Ledbetter House – Interieur / Plan / Inkom
