Methodische vaardigheden
R. De Koker
'Therapeutisch denken en handelen’
Odisee hogeschool
Ergotherapie
Opleidingsfase 1 Semester 2
Hebe De Berlangeer
2022-2023
1
,Inhoudsopgave
Inleiding 8
Praktijk versus Werkmethodiek 8
Het begrip methodiek 8
Inhoud 8
1. Behandelvormen en zorgbenaderingen 9
1.1 Inleiding 9
Twee zorgvisies/zorgbenadering 9
Top-down benadering 9
Bottom-up benadering 9
Visuele voorstelling 9
1.2. Schematisch overzicht impact ET 10
1.3 Wat zijn behandelvormen 10
1.4 Behandelvormen op een rijtje 11
Functionele preventie 11
Doel 11
ET 11
Voorbeelden 11
Functietraining 12
Doel 12
ET 12
Voorbeeld 12
Vaardigheidstraining (globale functietraining) 13
Doel 13
ET 13
Compensatietraining 14
Doel 14
Intern 14
Extern 14
Voorbeelden 14
Toegepaste vaardigheidstraining / compensatietraining 15
Doel 15
ET 15
Voorbeeld 15
Methodische proces 16
Uitgewerkt voorbeeld CVA 16
Functietraining 16
Vaardigheidstraining 17
Compensatietraining 17
2. Werkmethodiek 18
2.1 Medium 18
2
, Functie van het medium 18
Gericht op 18
Andere zaken om rekening mee te houden 19
Activiteiten in handelingsgebieden 19
Groepsactiviteit 19
Groepsactiviteit als medium 19
Activiteiten en hun problemen? 19
Verminderde basisvaardigheden 19
ET 19
Construeren van een medium 20
Rekening houdend met 20
Hoe? 20
Graderen en aanpassen van een medium 20
Graderen 20
Belang van graderen 20
Algemene regels van graderen 21
Techniek van graderen 21
Aanpassen 21
Algemene regels van aanpassen 21
2.3 Therapeutische aanpak 22
Begeleidingsstijl 22
Begeleidingsstijlen 22
Passief begeleiden 22
Actief begeleiden 22
Combinatie van beide 22
Begeleidingsstijlen van Kolb 23
Coach 23
Helper, vriend 23
Leraar, docent 23
Inspecteur, expert 23
Activiteitenbegeleiding 24
Instructie 24
Rekening houden met 24
Communicatiemiddelen tijdens een instructie 24
Agogische aspecten 25
2.3 Situationele context 25
3. Handelingsanalyse, activiteitenanalyse en handelings observatie 26
Niveaus van het handelen 26
Verschil tussen een activiteit en een handeling 27
Activiteit 27
Handeling 27
Activiteit 27
3
, Een goede activiteit of handelingsanalyse leidt tot 27
Handelingsanalyse 28
Componenten van een handelingsanalyse 28
Doel van handelingsanalyse 28
Processtappen in de handelingsanalyse 28
Activiteitenanalyse 29
Doel activiteitenanalyse 29
Processtappen van een activiteitenanalyse 29
4. Therapievormen 30
Indeling occupation-based therapie vormen 30
Indeling via betekenis 30
Indeling via tijd 30
Balans 30
Indeling vanuit ergotherapie 30
Indeling via het gebruikte medium / behandelconcept 31
a. Handelingsgebied wonen en zorgen 32
Onderscheid tussen zorgen en zelfredzaamheid 32
Zorgen 32
Zelfredzaamheid 32
Functionele evaluatieschalen 32
ET-oordeel over zelfredzaamheid 33
Gebruik van ADL activiteiten in een ET-setting 33
1. ADL-observatie, observatietraject 33
Door gebruik van handelingsobservatie 33
Door gebruik van een gestandaardiseerde situatie/schaal 33
A-ONE 33
AMPS 33
2. ADL-training, behandeltraject 34
3. ADL-ondersteuning, zorgtraject 34
4. ADL-advies, adviestraject 35
Voorwaarden 35
b. Handelingsgebied spel en vrije tijd 36
Spel en vrije tijd 36
Tijdsbesteding 36
Vrijetijdsbesteding 36
Vrije-tijd therapievormen 36
1) Vrijetijds training 37
Vb. Chronologisch deelstappen 37
2) Therapeutische catharsis 37
Voorbeelden 37
3) Vrijetijds educatie 38
Occupationele vrijetijds educatie in ET interventie 38
4
R. De Koker
'Therapeutisch denken en handelen’
Odisee hogeschool
Ergotherapie
Opleidingsfase 1 Semester 2
Hebe De Berlangeer
2022-2023
1
,Inhoudsopgave
Inleiding 8
Praktijk versus Werkmethodiek 8
Het begrip methodiek 8
Inhoud 8
1. Behandelvormen en zorgbenaderingen 9
1.1 Inleiding 9
Twee zorgvisies/zorgbenadering 9
Top-down benadering 9
Bottom-up benadering 9
Visuele voorstelling 9
1.2. Schematisch overzicht impact ET 10
1.3 Wat zijn behandelvormen 10
1.4 Behandelvormen op een rijtje 11
Functionele preventie 11
Doel 11
ET 11
Voorbeelden 11
Functietraining 12
Doel 12
ET 12
Voorbeeld 12
Vaardigheidstraining (globale functietraining) 13
Doel 13
ET 13
Compensatietraining 14
Doel 14
Intern 14
Extern 14
Voorbeelden 14
Toegepaste vaardigheidstraining / compensatietraining 15
Doel 15
ET 15
Voorbeeld 15
Methodische proces 16
Uitgewerkt voorbeeld CVA 16
Functietraining 16
Vaardigheidstraining 17
Compensatietraining 17
2. Werkmethodiek 18
2.1 Medium 18
2
, Functie van het medium 18
Gericht op 18
Andere zaken om rekening mee te houden 19
Activiteiten in handelingsgebieden 19
Groepsactiviteit 19
Groepsactiviteit als medium 19
Activiteiten en hun problemen? 19
Verminderde basisvaardigheden 19
ET 19
Construeren van een medium 20
Rekening houdend met 20
Hoe? 20
Graderen en aanpassen van een medium 20
Graderen 20
Belang van graderen 20
Algemene regels van graderen 21
Techniek van graderen 21
Aanpassen 21
Algemene regels van aanpassen 21
2.3 Therapeutische aanpak 22
Begeleidingsstijl 22
Begeleidingsstijlen 22
Passief begeleiden 22
Actief begeleiden 22
Combinatie van beide 22
Begeleidingsstijlen van Kolb 23
Coach 23
Helper, vriend 23
Leraar, docent 23
Inspecteur, expert 23
Activiteitenbegeleiding 24
Instructie 24
Rekening houden met 24
Communicatiemiddelen tijdens een instructie 24
Agogische aspecten 25
2.3 Situationele context 25
3. Handelingsanalyse, activiteitenanalyse en handelings observatie 26
Niveaus van het handelen 26
Verschil tussen een activiteit en een handeling 27
Activiteit 27
Handeling 27
Activiteit 27
3
, Een goede activiteit of handelingsanalyse leidt tot 27
Handelingsanalyse 28
Componenten van een handelingsanalyse 28
Doel van handelingsanalyse 28
Processtappen in de handelingsanalyse 28
Activiteitenanalyse 29
Doel activiteitenanalyse 29
Processtappen van een activiteitenanalyse 29
4. Therapievormen 30
Indeling occupation-based therapie vormen 30
Indeling via betekenis 30
Indeling via tijd 30
Balans 30
Indeling vanuit ergotherapie 30
Indeling via het gebruikte medium / behandelconcept 31
a. Handelingsgebied wonen en zorgen 32
Onderscheid tussen zorgen en zelfredzaamheid 32
Zorgen 32
Zelfredzaamheid 32
Functionele evaluatieschalen 32
ET-oordeel over zelfredzaamheid 33
Gebruik van ADL activiteiten in een ET-setting 33
1. ADL-observatie, observatietraject 33
Door gebruik van handelingsobservatie 33
Door gebruik van een gestandaardiseerde situatie/schaal 33
A-ONE 33
AMPS 33
2. ADL-training, behandeltraject 34
3. ADL-ondersteuning, zorgtraject 34
4. ADL-advies, adviestraject 35
Voorwaarden 35
b. Handelingsgebied spel en vrije tijd 36
Spel en vrije tijd 36
Tijdsbesteding 36
Vrijetijdsbesteding 36
Vrije-tijd therapievormen 36
1) Vrijetijds training 37
Vb. Chronologisch deelstappen 37
2) Therapeutische catharsis 37
Voorbeelden 37
3) Vrijetijds educatie 38
Occupationele vrijetijds educatie in ET interventie 38
4