Samenvatting Didactiek 2.2
Hoofdstuk 3: zeven flexibele organisatievormen
1. Inleiding
bevinden ons bij aanpak
belangrijk = flexibiliteit
Kinderen moeten keuzes maken
Eigen traject meebepalen
Goede les wordt gemaakt in interactie met leerlingen: organisatievormen nodig
Aantal belangrijke zaken:
- Organisatievormen om betrokkenheid en welbevinden hoog te houden
- Organisatievormen => kijken naar 7 betrokkenheidverhogende factoren
- Voldoende variatie
2. Organisatievormen
2.1 OV 1: hoekenwerk
Hoekenwerk =
- gestructureerde leeromgeving,
- die activiteit uitlokt en aanzet tot leren
- Diversiteit in inhoud (differentiatie)
- Diversiteit in de aard van de activiteiten (experimenteren, exploreren, inoefenen, …)
- Relevant (volgens de doelen)
Het is dus duidelijk en eenvoudig: kinderen kiezen een opdracht en
krijgen de verantwoordelijkheid, de tijd en de middelen om die,
alleen of in een groepje, tot een goed einde te brengen
Plaats in de klas:
Voorzien van plattegrond hoeken en doorschuifsysteem
,Eigen leren in handen nemen: motivatie, betrokkenheid en aandacht verhoogt
Rol leerkracht = faciliterend (goede selectie maken van opdrachten en zorgen voor goede organisatie
en leerklimaat)
Verschil contractwerk en hoekenwerk:
Hoekenwerk: Contractwerk:
- Op bepaalde plaats taken uitvoeren - In bepaalde tijd taken uitvoeren
- Individueel/per/groepjes - Individueel werken
- Minder papierwerk - Meer papierwerk
Hoe hoekenwerk voorzien
Belangrijke aspecten waarover nagedacht moet worden:
- Doelstellingen?
o Sociale vaardigheden
o Leergebiedgebonden (taal, wiskunde, …)
- Niveaus in de hoeken?
- Differentiatie?
o Activiteiten en opdrachten op niveau voorzien (symbolen)
o Leerlingen kiezen zelf op eigen niveau
o Verschillende opdrachten voorzien (sneller klaar, extra varianten)
- Doorschuiven…
o Klassikaal keuzebord
o Individuele kaart
o Kaarten bij hoeken
- Doorschuifsignaal…
- Inhouden – spel(werk)vormen
- Timing?
- Afspraken?
o Positieve manier verwoorden
o Tijd, geluidsniveau, kiezen hoeken, doorschuiven, hoe hulp vragen vastleggen
o Rollen en T-kaarten kunnen helpen
o Alles per hoek aanduiden (wasknijpers)
- Correctiesleutels?
o Zelfcorrigerend materiaal
- Thematisch hoekenwerk?
, Soorten hoekenwerk
- Hoekenwerk als overbruggingsmoment
Hoeken in de klas aanwezig voor de snellere leerlingen met stimulerend aanbod dat snel
stopgezet kan worden
- Hoekencircuit (carrousel)
Veel verschillende soorten opdrachten: pen en papier, spreek-, doe-, experimentopdrachten,
Belangrijk: signaal om door te schuiven EN sneller klaar opdrachten voorzien want anders
zitten snelle leerlingen te wachten
- Klassikaal keuzebord / individuele hoekenfiche
Leerlingen kiezen zelf in welke volgorde ze de hoekendoorlopen, maar moeten ze allemaal
doorlopen. 3 systemen:
o Klassikaal keuzebord: aanduiden in welke hoek al geweest
o Individuele hoekenkaart: in elke hoek aanduiden als geweest
o Digitaal systeem
- Vrije hoeken
Leerlingen kiezen zelf welke hoeken ze doorlopen => exploratiedrang en aansluiten bij
interesse
- Klasoverschrijdend hoekenwerk
Met parallelklassen, 3e kleuterklas en 1e leerjaar, …
Evaluatie
Evaluatie na hoekenwerk is een must:
- Wat heb ik gedaan
- Wat vond ik ervan
- Gevoel
- Goed/niet goed gewerkt
- Wat heb ik geleerd
Voor- en nadelen hoekenwerk
Voordelen: Nadelen:
- Differentiatie: aanpassing aan tempo en - (Beperkte) afstemming op het individueel
niveau proces?
o Doe-activiteit en keuze mogelijk
- Klasinrichting aanpassen en materialen
o Tijd voor individuele begeleiding
vraagt energie en tijd
o Zelfcorrectie in te bouwen
- Traditionele inhouden in nieuwe
context=motiverend
- Attitudes: Leren zelfstandig werken, sociale
vaardigheden, zelfsturing
Hoofdstuk 3: zeven flexibele organisatievormen
1. Inleiding
bevinden ons bij aanpak
belangrijk = flexibiliteit
Kinderen moeten keuzes maken
Eigen traject meebepalen
Goede les wordt gemaakt in interactie met leerlingen: organisatievormen nodig
Aantal belangrijke zaken:
- Organisatievormen om betrokkenheid en welbevinden hoog te houden
- Organisatievormen => kijken naar 7 betrokkenheidverhogende factoren
- Voldoende variatie
2. Organisatievormen
2.1 OV 1: hoekenwerk
Hoekenwerk =
- gestructureerde leeromgeving,
- die activiteit uitlokt en aanzet tot leren
- Diversiteit in inhoud (differentiatie)
- Diversiteit in de aard van de activiteiten (experimenteren, exploreren, inoefenen, …)
- Relevant (volgens de doelen)
Het is dus duidelijk en eenvoudig: kinderen kiezen een opdracht en
krijgen de verantwoordelijkheid, de tijd en de middelen om die,
alleen of in een groepje, tot een goed einde te brengen
Plaats in de klas:
Voorzien van plattegrond hoeken en doorschuifsysteem
,Eigen leren in handen nemen: motivatie, betrokkenheid en aandacht verhoogt
Rol leerkracht = faciliterend (goede selectie maken van opdrachten en zorgen voor goede organisatie
en leerklimaat)
Verschil contractwerk en hoekenwerk:
Hoekenwerk: Contractwerk:
- Op bepaalde plaats taken uitvoeren - In bepaalde tijd taken uitvoeren
- Individueel/per/groepjes - Individueel werken
- Minder papierwerk - Meer papierwerk
Hoe hoekenwerk voorzien
Belangrijke aspecten waarover nagedacht moet worden:
- Doelstellingen?
o Sociale vaardigheden
o Leergebiedgebonden (taal, wiskunde, …)
- Niveaus in de hoeken?
- Differentiatie?
o Activiteiten en opdrachten op niveau voorzien (symbolen)
o Leerlingen kiezen zelf op eigen niveau
o Verschillende opdrachten voorzien (sneller klaar, extra varianten)
- Doorschuiven…
o Klassikaal keuzebord
o Individuele kaart
o Kaarten bij hoeken
- Doorschuifsignaal…
- Inhouden – spel(werk)vormen
- Timing?
- Afspraken?
o Positieve manier verwoorden
o Tijd, geluidsniveau, kiezen hoeken, doorschuiven, hoe hulp vragen vastleggen
o Rollen en T-kaarten kunnen helpen
o Alles per hoek aanduiden (wasknijpers)
- Correctiesleutels?
o Zelfcorrigerend materiaal
- Thematisch hoekenwerk?
, Soorten hoekenwerk
- Hoekenwerk als overbruggingsmoment
Hoeken in de klas aanwezig voor de snellere leerlingen met stimulerend aanbod dat snel
stopgezet kan worden
- Hoekencircuit (carrousel)
Veel verschillende soorten opdrachten: pen en papier, spreek-, doe-, experimentopdrachten,
Belangrijk: signaal om door te schuiven EN sneller klaar opdrachten voorzien want anders
zitten snelle leerlingen te wachten
- Klassikaal keuzebord / individuele hoekenfiche
Leerlingen kiezen zelf in welke volgorde ze de hoekendoorlopen, maar moeten ze allemaal
doorlopen. 3 systemen:
o Klassikaal keuzebord: aanduiden in welke hoek al geweest
o Individuele hoekenkaart: in elke hoek aanduiden als geweest
o Digitaal systeem
- Vrije hoeken
Leerlingen kiezen zelf welke hoeken ze doorlopen => exploratiedrang en aansluiten bij
interesse
- Klasoverschrijdend hoekenwerk
Met parallelklassen, 3e kleuterklas en 1e leerjaar, …
Evaluatie
Evaluatie na hoekenwerk is een must:
- Wat heb ik gedaan
- Wat vond ik ervan
- Gevoel
- Goed/niet goed gewerkt
- Wat heb ik geleerd
Voor- en nadelen hoekenwerk
Voordelen: Nadelen:
- Differentiatie: aanpassing aan tempo en - (Beperkte) afstemming op het individueel
niveau proces?
o Doe-activiteit en keuze mogelijk
- Klasinrichting aanpassen en materialen
o Tijd voor individuele begeleiding
vraagt energie en tijd
o Zelfcorrectie in te bouwen
- Traditionele inhouden in nieuwe
context=motiverend
- Attitudes: Leren zelfstandig werken, sociale
vaardigheden, zelfsturing
