Sociale psychologie
Hoorcollege 7: Zelfcognitie en zelfperceptie
7.0 Inleiding
Het Alice in Wonderland-syndroom
= aandoening waarbij mensen vervormingen in hun waarneming ervaren.
Gebaseerd op het verhaal
Niet in DSM-5
Wel in klinische praktijk vastgesteld
Uniek verhaal voor ieder die eronder lijdt
Welke verklaring wordt gegeven voor dit syndroom?
Medisch probleem aan de oorzaak
Stress
Middelengebruik
Zelfperceptie
Zelfconcept = zelfkennis + zelfwaardegevoel
Zelfkennis komt er door verschillende bronnen die je waarneemt en belevingen maar ook door te
vergelijken met anderen waardoor verschillende talenten naar boven komen
Zelfkennis= zelfobservatie + sociale spiegel + sociale vergelijking
, 7.1 Zelfperceptietheorie van Bem
= zichzelf leren kennen door eigen gedrag kritisch observeren, toevallige waarneming waar
conclusie aan gebonden wordt, soms duidelijk of vanzelfsprekend maar soms onlogisch of
irrationeel
Experiment Stuart Valins :
Mannelijke proefpersonen laten kijken naar playboy foto’s
Tijdens test hun “eigen” hartslag te horen
Hartslag was gemanipuleerd
Bij de hoge hartslagen werden de vrouwen aantrekkelijker gevonden
Conclusie emoties afleiden en beleven uit fysiologische reacties
MAAR… beïnvloeding door foutieve info, zelfkennis kan soms dus foutief zijn
Bem:
Zelfwaardegevoel = attitude tegenover jezelf
Afweging tussen: zelfkennis – persoonlijke waardeoordelen
Uitkomst:
Weegschaal is evenwicht = positieve zelfwaarde
Geen evenwicht = negatieve zelfwaarde
Zelfconcept kan irrationeel of foutief zijn:
Eigen gedrag linken aan onveranderlijke persoonlijkheid
Machteloos om iets te veranderen
Bv. Iemand wil carrière maken maar vindt dat die de capaciteiten niet heeft -> gedrag
niet veranderen
Zelfconcept: 2 tendensen
Tendens tot zelfinconsistentie
- Zelfbeeld in stand gehouden
Tendens tot zelfverheffing
- Als positief zelfbeeld jezelf blijven voorstellen en dat behouden
- Moeilijk om negatieve informatie op te nemen, excuses zoeken om niet te geloven
- Uitzondering: depressie alles doen om het negatieve in stand te houden
7.2 Zelfattributie
Bronnen voor zelfattributie (Weiner)
Hoorcollege 7: Zelfcognitie en zelfperceptie
7.0 Inleiding
Het Alice in Wonderland-syndroom
= aandoening waarbij mensen vervormingen in hun waarneming ervaren.
Gebaseerd op het verhaal
Niet in DSM-5
Wel in klinische praktijk vastgesteld
Uniek verhaal voor ieder die eronder lijdt
Welke verklaring wordt gegeven voor dit syndroom?
Medisch probleem aan de oorzaak
Stress
Middelengebruik
Zelfperceptie
Zelfconcept = zelfkennis + zelfwaardegevoel
Zelfkennis komt er door verschillende bronnen die je waarneemt en belevingen maar ook door te
vergelijken met anderen waardoor verschillende talenten naar boven komen
Zelfkennis= zelfobservatie + sociale spiegel + sociale vergelijking
, 7.1 Zelfperceptietheorie van Bem
= zichzelf leren kennen door eigen gedrag kritisch observeren, toevallige waarneming waar
conclusie aan gebonden wordt, soms duidelijk of vanzelfsprekend maar soms onlogisch of
irrationeel
Experiment Stuart Valins :
Mannelijke proefpersonen laten kijken naar playboy foto’s
Tijdens test hun “eigen” hartslag te horen
Hartslag was gemanipuleerd
Bij de hoge hartslagen werden de vrouwen aantrekkelijker gevonden
Conclusie emoties afleiden en beleven uit fysiologische reacties
MAAR… beïnvloeding door foutieve info, zelfkennis kan soms dus foutief zijn
Bem:
Zelfwaardegevoel = attitude tegenover jezelf
Afweging tussen: zelfkennis – persoonlijke waardeoordelen
Uitkomst:
Weegschaal is evenwicht = positieve zelfwaarde
Geen evenwicht = negatieve zelfwaarde
Zelfconcept kan irrationeel of foutief zijn:
Eigen gedrag linken aan onveranderlijke persoonlijkheid
Machteloos om iets te veranderen
Bv. Iemand wil carrière maken maar vindt dat die de capaciteiten niet heeft -> gedrag
niet veranderen
Zelfconcept: 2 tendensen
Tendens tot zelfinconsistentie
- Zelfbeeld in stand gehouden
Tendens tot zelfverheffing
- Als positief zelfbeeld jezelf blijven voorstellen en dat behouden
- Moeilijk om negatieve informatie op te nemen, excuses zoeken om niet te geloven
- Uitzondering: depressie alles doen om het negatieve in stand te houden
7.2 Zelfattributie
Bronnen voor zelfattributie (Weiner)
