Motivatie en gedrag
H1. Inleiding in de psychologie
H1.1Wat is psychologie ?
De wetenschap van de geest / ons brein. Wetenschappelijke studie van het individueel gedrag.
Het is en gedragswetenschap die zich richt op het begrijpen van het gedrag van individuen.
→ kijken naar persoon
→ kijken naar omgeving
Hedendaagse definitie psychologie → psychologie is de wetenschappelijke studie van het
gedrag en de mentale activiteiten van het individu
Psychologie verschilt van intuïtieve ( mensen) kennis
Intuïtieve kennis → inzichten die in de loop van het leven ontstaan, ontstaat uit ervaringen (we
weten hoe mensen gewoonlijk reageren op bepaalde situaties)
H1.2 Psychologie en verwante wetenschappen
Ook andere takken van de wetenschap bestuderen gedrag:
• Biologie: hoe lichaamsprocessen gedrag bepalen
• Neurobiologie: invloed ‘nature’
• Psychologie: individu
• Sociologie: hoe gedrag samenhangt met de maatschappelijke context
• Economie: wat de winkel wilt verkopen ligt altijd op ooghoogte
H1.3 Psychologie als wetenschap
Objectiviteit, via verschillende wetenschappelijke methodes uiterlijk waarneembare aspecten
verklaren.
Gedrag begrijpen door observaties, experimenten, het in kaart brengen van biologische
veranderingen in relatie brengen tot het gedrag.
• Begrijpen van het gedrag van het individu (waarom heeft iemand iets gedaan (via case-
studies) vb. ik keek net een geweldadige film en hierdoor werd ik agressief
• Beschrijven van verbanden of samenhangen (correlaties)
Vb. groep bevren of ze agressiever zijn na het kijken van geweldagige films
(observationeel)
,Vb. een groep naar een geweldagige film laten kijken en observeren of ze hierna agressiever
reageren dan een groep die de film niet keek (experimenteel)
Intuitieve aanpak:
Vaststelling: Iemand vertoont agressief gedrag na het kijken van een geweldadige film
Conclusie: geweldadige films lokken agressief gedrag uit
Wetenschappelijke aanpak:
Vaststelling I: iemand vertoont agressief gedrag na het kijken van een geweldadige film
Vaststelling II: in onderzoek observeren we dat mensen na het kijken van een geweldadige film
vaker agressief gedrag tonen dan mensen die dit niet deden
Voorlopige conclusie: geweldadige films lokken agressieg gedrag uit
Hypothese: geweldadige films lokken agressieg gedrag uit
Weerlegging/bevestiging hypothese via bijkomend onderzoek à conclusie
EMPIRISCH: studie op basis van gemeten data, via vb:
• Objectieve vaststellingen (objectiviteitsbeginsel):
o Geen interpretatie van het individu, iedereen kan hetzelfde vaststellen
• Intersubjectiviteit:
o Zorgen dat verschillende waarnemers in voldoende mate tot eenzelfde
appreciatie/interpretatie komen
• Systematische observaties:
o Representatieve steekgroepen, reoresentatief aantal observaties
• Experimenten in gecontroleerde omstandigheden:
o Door de experimenten in bepaalde omstandigheden uit te voeren, worden een
aantal stoorzenders die anders zouden spelen uitgeschakeld
Methoden om gedrag te bestuderen:
• Observatie (natuurlijke, participerende)
• Interview (gestructureerd, semi-gestructureerd, ongestructureerd)
• Vragenlijst (of data uit vragenlijsten in databanken)
• Fysiologische metingen (hersenscans, bloeddruk, pupilverwijding)
• Gestandardiseerde psychologische tests
• Gebruik van databanken
, Wetenschap vs pseudo-wetenschap:
Pseudo-wetenschap à flair, …
PSY…
Psychotherapeut à zonder diploma
Psychiater is een arts à diagnose stellen en medicatie geven
Psychologen à diploma nodig
H1.4 Geschiedenis van de psychologie
Verre voorloper van psychologie à filosofie
à proberen inzicht in mens en wereld te verwerven (zoeken naar kennis en systematiek in
denken
16e eeuw (ontdekkingsreizigers, boekdrukkunst)
• Na theocentrisme in Middeleeuwen, terug aandacht voor de mens
• Door boekdrukkunst en herontdekking van antieke geschriften: kans om terug te gaan
naar bronnen
• 16e eeuw ommekeer in westers denken en wieg voor moderne wetenschappen
(Copernicus, Vesalius, Keppler,…)
• In West-Europa was god het belangrijkste voor de 16e eeuw
Impulsen vanuit de natuurwetenschappen:
Vooruitgang in natuurwetenschappen toonde hoe je door zorgvuldig zintuigelijke observatie tot
betrouwbare kennis kan komen.
19e eeuw (opkomst van de psychologie als wetenschap)
Wilhelm Wundt: (eerste belangrijke psycholoog)
• Vader van de psychologie: bracht losse ideeën over geest en gedrag samen in een
nieuwe wetenschap
• Eerste laboratorium voor experimentele psychologie: niet gewoon reacties observeren,
maar zelf uitlokken
• Deed onderzoek naar eenvoudige gewaarwordingen, zoals smaak, pijn, gehoor, …
• Wilde de structuur van de geest analyseren: structuralisme (VS)/experimentele
bewustzijnspsychologie (Europa)
• Methode: experimenten & introspectie
H1. Inleiding in de psychologie
H1.1Wat is psychologie ?
De wetenschap van de geest / ons brein. Wetenschappelijke studie van het individueel gedrag.
Het is en gedragswetenschap die zich richt op het begrijpen van het gedrag van individuen.
→ kijken naar persoon
→ kijken naar omgeving
Hedendaagse definitie psychologie → psychologie is de wetenschappelijke studie van het
gedrag en de mentale activiteiten van het individu
Psychologie verschilt van intuïtieve ( mensen) kennis
Intuïtieve kennis → inzichten die in de loop van het leven ontstaan, ontstaat uit ervaringen (we
weten hoe mensen gewoonlijk reageren op bepaalde situaties)
H1.2 Psychologie en verwante wetenschappen
Ook andere takken van de wetenschap bestuderen gedrag:
• Biologie: hoe lichaamsprocessen gedrag bepalen
• Neurobiologie: invloed ‘nature’
• Psychologie: individu
• Sociologie: hoe gedrag samenhangt met de maatschappelijke context
• Economie: wat de winkel wilt verkopen ligt altijd op ooghoogte
H1.3 Psychologie als wetenschap
Objectiviteit, via verschillende wetenschappelijke methodes uiterlijk waarneembare aspecten
verklaren.
Gedrag begrijpen door observaties, experimenten, het in kaart brengen van biologische
veranderingen in relatie brengen tot het gedrag.
• Begrijpen van het gedrag van het individu (waarom heeft iemand iets gedaan (via case-
studies) vb. ik keek net een geweldadige film en hierdoor werd ik agressief
• Beschrijven van verbanden of samenhangen (correlaties)
Vb. groep bevren of ze agressiever zijn na het kijken van geweldagige films
(observationeel)
,Vb. een groep naar een geweldagige film laten kijken en observeren of ze hierna agressiever
reageren dan een groep die de film niet keek (experimenteel)
Intuitieve aanpak:
Vaststelling: Iemand vertoont agressief gedrag na het kijken van een geweldadige film
Conclusie: geweldadige films lokken agressief gedrag uit
Wetenschappelijke aanpak:
Vaststelling I: iemand vertoont agressief gedrag na het kijken van een geweldadige film
Vaststelling II: in onderzoek observeren we dat mensen na het kijken van een geweldadige film
vaker agressief gedrag tonen dan mensen die dit niet deden
Voorlopige conclusie: geweldadige films lokken agressieg gedrag uit
Hypothese: geweldadige films lokken agressieg gedrag uit
Weerlegging/bevestiging hypothese via bijkomend onderzoek à conclusie
EMPIRISCH: studie op basis van gemeten data, via vb:
• Objectieve vaststellingen (objectiviteitsbeginsel):
o Geen interpretatie van het individu, iedereen kan hetzelfde vaststellen
• Intersubjectiviteit:
o Zorgen dat verschillende waarnemers in voldoende mate tot eenzelfde
appreciatie/interpretatie komen
• Systematische observaties:
o Representatieve steekgroepen, reoresentatief aantal observaties
• Experimenten in gecontroleerde omstandigheden:
o Door de experimenten in bepaalde omstandigheden uit te voeren, worden een
aantal stoorzenders die anders zouden spelen uitgeschakeld
Methoden om gedrag te bestuderen:
• Observatie (natuurlijke, participerende)
• Interview (gestructureerd, semi-gestructureerd, ongestructureerd)
• Vragenlijst (of data uit vragenlijsten in databanken)
• Fysiologische metingen (hersenscans, bloeddruk, pupilverwijding)
• Gestandardiseerde psychologische tests
• Gebruik van databanken
, Wetenschap vs pseudo-wetenschap:
Pseudo-wetenschap à flair, …
PSY…
Psychotherapeut à zonder diploma
Psychiater is een arts à diagnose stellen en medicatie geven
Psychologen à diploma nodig
H1.4 Geschiedenis van de psychologie
Verre voorloper van psychologie à filosofie
à proberen inzicht in mens en wereld te verwerven (zoeken naar kennis en systematiek in
denken
16e eeuw (ontdekkingsreizigers, boekdrukkunst)
• Na theocentrisme in Middeleeuwen, terug aandacht voor de mens
• Door boekdrukkunst en herontdekking van antieke geschriften: kans om terug te gaan
naar bronnen
• 16e eeuw ommekeer in westers denken en wieg voor moderne wetenschappen
(Copernicus, Vesalius, Keppler,…)
• In West-Europa was god het belangrijkste voor de 16e eeuw
Impulsen vanuit de natuurwetenschappen:
Vooruitgang in natuurwetenschappen toonde hoe je door zorgvuldig zintuigelijke observatie tot
betrouwbare kennis kan komen.
19e eeuw (opkomst van de psychologie als wetenschap)
Wilhelm Wundt: (eerste belangrijke psycholoog)
• Vader van de psychologie: bracht losse ideeën over geest en gedrag samen in een
nieuwe wetenschap
• Eerste laboratorium voor experimentele psychologie: niet gewoon reacties observeren,
maar zelf uitlokken
• Deed onderzoek naar eenvoudige gewaarwordingen, zoals smaak, pijn, gehoor, …
• Wilde de structuur van de geest analyseren: structuralisme (VS)/experimentele
bewustzijnspsychologie (Europa)
• Methode: experimenten & introspectie
