Samenvatting Werkplekleren in de klas semester 2

Werkplekleren in de klas semester 2

1. De wereld spelend ontdekken
1.1 Werken met jonge kinderen


Lk moet goed weten wat de kinderen nodig hebben, goede balans, ontwikkelingskansen,
…

 Doormiddel van observaties.


Goed onderwijs heeft 3 belangrijke kenmerken:

1. de balans
 Tussen autonomie verlenen en verbonden blijven
 Tussen ruimte geven en veiligheid bieden.



2. een zoektocht
 ontwikkelingskansen van kinderen zo optimaal mogelijk te stimuleren
 onderzoeken, uitproberen, reflecteren, vallen, opstaan en bijleren.
 kijken en luisteren naar kinderen



3. goede kennis
 van de wereld van het jonge kind (os)
 basiskennis (wis, ned, wo)
 doelen die je wil nastreven

= GOED ONDERWIJS – GOEDE LEERKRACHT



1.2 Waarom spelen kinderen?

Tijdsvergeten spelen: zodanig spelen dat je de tijd vergeet.

 Vooral bij kinderen, volwassenen kunnen ook spelen maar minder tijdsvergeten.

Door te spelen leren kinderen, ze krijgen leerkansen en zij komen zo tot leren. Maar
gerichte activiteiten geven evenveel leerkansen. Daarom onderwijs waarbij beiden aan
bod komen!!!

Kinderen spelen om de wereld spelend te ontdekken!!!




1.3 Kenmerken spelend leren in kls:
 Spel is niet op te delen in ‘vrij spel’ en ‘begeleid spel’,
 Gradaties in spelbegeleiding
 Waarde van elke vorm

1

,  Doelgericht mee aan de slag gaan met spel
 ‘speelwerkplek’
 ‘klassieke hoeken’ = term in de literatuur en in de praktijk van de kleuterschool
die zijn plaats heeft verworven.

Spelen= rijke context voor socialisatie, kwalificatie en subjectwording



3 zaken die kinderen leren door te spelen:

Sociale, emotionele en ondernemende vaardigheden sterker ontwikkelen.



Definitie:

“Justine Howard and her colleagues showed children pictures of other kids engaged in
various activities and asked them to judge each as “play” or “not play.” It turned out
that the most reliable indicator for the children was the presence or absence of an
adult. If an adult (generally seen to be a teacher) was present, the activity was most
often judged as “not play,” even if the children looked happy and engaged. If
no adult was present, it was most often judged as “play.” Children were also more
likely to judge an activity as play if there was more than one child involved than if a
single child was doing something alone.” (Gray, 2022)



Uitleg: De aanwezigheid of afwezigheid van een volwassenen is een belangrijke indicator
voor de kinderen bij het spelen. Als volwassenen aanwezig is wordt het niet gezien als
spel, als deze niet aanwezig is word dit wel als spel gezien.



1.4 Om te spreken van spel(en) vanuit de kinderen moet aan een aantal
voorwaarden voldoen:

 plezier merkbaar
 vrijheid van denken en handelen
 regels die de kinderen zelf verzinnen of ontlenen aan de situatie die ze spelen
weergeven
 sprake van vrijwilligheid
 een open en flexibele bezigheid

1.5 Spelen vormt een rijke context voor socialisatie, kwalificatie en
subjectvorming.



Socialisatie

 willen erbij horen en eraan meedoen.
 ‘nadoen’ is geen letterlijke imitatie van hoe de wereld ‘is’
 persoonlijke expressie
 construeren nieuwe ‘regels’ over de wereld waarin ze opgroeien.
 grip op de wereld en geven er een persoonlijke betekenis aan.



Kwalificatie

2

,  Spelen = zekere mate van vrijheid hebben;
o ze hebben de ruimte voor keuze,
o ruimte voor eigen interpretaties
o ruimte om eigen doelen te stellen in de activiteit.
 Spelen biedt een veilige context om ervaringen op te doen met mens-zijn
 Leren openstaan diversiteit  kinderen zich veilig voelen en gewaardeerd voelen
 Initiatieven tot nieuwe handelingen
 In spel ervaren kinderen wie ze zijn en wie zij kunnen zijn in een wereld.



Subjectwording

 Kinderen stellen zichzelf doelen.
 Bv. nieuwsgierig naar (nieuwe) materialen en willen weten waar die voor zijn, mee
kunnen handelen, willen preciezer dingen maken.
 Naarmate kinderen verder zijn in hun spelontwikkeling  hun spel echt lijkt op wat
volwassenen doen. Steeds meer regels in hun spel.



De spelcontext creëert voor kinderen dus een zone van naaste ontwikkeling: een
eigen motivatie om iets nieuw te leren om zo steeds beter deel te nemen aan de
sociale cultuur. De volwassene of ander kinderen zijn daarin tot steun en voorbeeld
(Boland, 2022).




Samengevat:

 Socialisatie: grip op de wereld en geven er een persoonlijke betekenis aan
 Kwalificatie: spel stellen kinderen zichzelf doelen, willen dat hun spel echt lijkt op
wat volwassenen doen. Ze houden zich steeds meer aan regels in hun spel.
 Subjectwording: biedt een veilige context om ervaringen op te doen met mens-
zijn, ervaren kinderen wie ze zijn en wie zij kunnen zijn in een wereld

 zone van naaste ontwikkeling

-> Zie oefening papier



1.6 Spelen vormt de sleutelrol van interactie

Valkuil: als Lk veel te veel tussenkomen.  ‘laten spelen  interactie nodig  onderwijs

 Krachtig kindbeeld – Malaguzzi

Het kind bezit een drijvende kracht en heeft ruime mogelijkheden om de wereld om
zich heen te onderzoeken en er betekenis aan te geven. Maar ze leren niet alleen.
Er zijn 3 pedagogen die het kind helpen groeien, nl. de kinderen, de volwassene
en de omgeving.

3

, 3 soorten interacties:

Interactie tussen kinderen:

 Kinderen ontdekken door naar elkaar te kijken, met elkaar contact te hebben en
samen dingen te doen.
 Onderlinge verschillen  elkaar verrijken  ook jonge kinderen sterk op elkaar
gericht.
 Investeren in diverse ontmoetingen: naast en met elkaar spelen, samen denken en
samen een bouwwerk construeren.
 Kinderen brengen elkaar op ideeën of trekken elkaars ideeën in twijfel.

Hun kracht bestaat erin dat ze elkaar vaak heel goed begrijpen, ook zonder woorden…
Leren onder elkaar, kunnen elkaar veel leren.




Interactie met volwassenen:

 observeert en stimuleert de kind zijn ontwikkeling adhv de interesses.
 begeleid je als volwassene de experimenteerdrang van kinderen.
 kinderen ‘hun 100 talen’ laten gebruiken waarin ze zich uitdrukken,
 je geeft ze de nodige vrijheid om dingen te ontdekken, je ondersteunt hun
creativiteit en zelfstandigheid en handeld adhv de ZNO.

via gerichte observaties kun je voor elk kind komen tot uitdagingen op maat



Interactie met omgeving:

 Ruimte en materialen is belangrijk -> zintuigen prikkelen
 Omgeving is rijk als er een diversiteit aan materialen is om te manipuleren en te
ontdekken, als kinderen beweegruimte hebben (binnen- en buitenruimte) en als er
variatie is in de ervaringen die kinderen opdoen.
 Onderzoeken  verschil voor de ontwikkeling
 onderwijs  grote bijdrage leveren aan het ondersteunen van gelijke kansen voor
kinderen.

Een bepaalde ruimte kan kinderen aanzetten tot beweging, tot interactie of rust.
Leerkrachten creëren hoeken die ze doelbewust voorzien van gevarieerde materialen en
via thema’s worden nieuwe materialen en speelmogelijkheden aangeboden.




4