Volledige samenvatting Procesrecht 2024-25

DEEL I: Burgerlijk procesrecht .............................................................. 1
TITEL 1: INLEIDING ............................................................................................... 1
hoofdstuk 1: begripsomschrijving ....................................................................................1
AFDELING 1: DOEL/OPDRACHT/VOORWERP VAN HET BURGERLIJK PROCESRECHT
(NIET: GERECHTELIJK PRIVAATRECHT) .............................................................................1
afdeling 2: formeel recht ..........................................................................................................1
afdeling 3: nut?........................................................................................................................1
AFDELING 4: PROCES – RECHTSPREKENDE HANDELING: ...............................................1
afdeling 5: vereist (rechts)geschil .............................................................................................2
afdeling 6: recht op toegang tot de rechter ...............................................................................2
hoofdstuk 2: rechterlijke macht ........................................................................................2
hoofdstuk 3: alternatieven voor overheidsrechter ............................................................4
afdeling 1 : buitengerechtelijke trajecten (ADR - MARC) ..........................................................4

TITEL 2: BRONNEN ............................................................................................... 6
hoofdstuk 1: Grondwet ....................................................................................................6
hoofdstuk 2: Gerechtelijk Wetboek ..................................................................................6
hoofdstuk 3: Bijzondere wetten........................................................................................6
hoofdstuk 4: Algemene beginselen van behoorlijke procesvoering ..................................7
afdeling 1: recht op toegang tot de rechter ...............................................................................7
afdeling 2: hoor en wederhoor – rechten van verdediging ........................................................8
afdeling 3: onpartijdigheid (objectief en subjectief) ...................................................................8
afdeling 4: onafhankelijkheid....................................................................................................9
afdeling 5: motiveringsverplichting ...........................................................................................9
afdeling 6: redelijke termijn ......................................................................................................9
afdeling 7: beschikkingsbeginsel - partijautonomie ................................................................. 10
onderafdeling 1: Wie wordt partij in het geding? ................................................................. 10
onderafdeling 2: Waarover wordt geprocedeerd? ............................................................... 11
onderafdeling 3: taak van de rechter .................................................................................. 12
onderafdeling 4: samengevat ............................................................................................. 17
afdeling 8: dubbele aanleg ..................................................................................................... 17
afdeling 9: cassatietoezicht .................................................................................................... 18
hoofdstuk 5: Rechtspraak ..............................................................................................18
hoofdstuk 6: Rechtsleer .................................................................................................18
hoofdstuk 7: Internationale verdragen en verordeningen ...............................................19
hoofdstuk 8: Gebruiken .................................................................................................19
TITEL 3: KARAKTERTREKKEN .......................................................................... 19
hoofdstuk 1: nationaal recht ..........................................................................................19
hoofdstuk 2: gemengd (privaat-publiek karakter) ...........................................................19
hoofdstuk 3: ethische dimensie .....................................................................................19
hoofdstuk 4: dynamisch karakter (zie o.m. bijzondere rechtsplegingen) ........................20
hoofdstuk 5: formalisme ................................................................................................20
hoofdstuk 6: dienend karakter .......................................................................................20
TITEL 4: RECHTSVINDINGSMETHODES ........................................................... 20
TITEL 5: TOEPASSINGSGEBIED ........................................................................ 20
hoofdstuk 1: Personeel toepassingsgebied ...................................................................20
hoofdstuk 2: Materieel toepassingsgebied .....................................................................21

, hoofdstuk 3: Temporeel toepassingsgebied ..................................................................21
hoofdstuk 4: Ruimtelijk toepassingsgebied ....................................................................25
TITEL 6: PROCESRECHTSMISBRUIK ................................................................ 25
hoofdstuk 1: tergend en roekeloos procederen ..............................................................25
hoofdstuk 2: Grondslag: ................................................................................................25
hoofdstuk 3: bestrijding?................................................................................................26
TITEL 7: BASISBEGRIPPEN ............................................................................... 26
hoofdstuk 1: Geschil en geding (litige/différend – l’instance) .........................................26
hoofdstuk 2: Rechtsvordering (action en justice, Klagerecht, ius agendi) ......................27
afdeling 1: begrip ................................................................................................................... 27
afdeling 2: facultatief .............................................................................................................. 28
afdeling 3: van openbare orde? ............................................................................................. 28
afdeling 4: autonoom: ............................................................................................................ 28
afdeling 5: mag niet misbruikt worden .................................................................................... 29
hoofdstuk 3: Eis of vordering (la demande en justice, die Klage) ...................................29
hoofdstuk 4: Schema - Drie niveaus ..............................................................................29
TITEL 8: ACTOREN IN HET GEDING .................................................................. 32
hoofdstuk 1: Rechter .....................................................................................................32
hoofdstuk 2: Partij - procespartij (formele ≠ materiële) ...................................................33
hoofdstuk 3: Vertegenwoordiging vs. mandaat ad litem .................................................33
hoofdstuk 4: Conventionele vertegenwoordiging vs. wettelijke vertegenwoordiging.......33
afdeling 1: Naamlening .......................................................................................................... 33
afdeling 2: positie syndicus .................................................................................................... 33
hoofdstuk 5: Vereisten om procespartij te kunnen zijn: beschikken over
rechtspersoonlijkheid .....................................................................................................34
hoofdstuk 6: Vordering moet voldoen aan de toelaatbaarheids)vereisten
(ontvankelijkheids~).......................................................................................................34
afdeling 1: Belang (art. 17-18)................................................................................................ 34
onderafdeling 1: is procesrechtelijk (niet: materieelrechtelijk) belang .................................. 35
onderafdeling 2: raakt niet de openbare orde (mag/moet niet) ............................................ 35
onderafdeling 3: een reeds verkregen en dadelijk .............................................................. 35
onderafdeling 4: een persoonlijk en rechtstreeks belang .................................................... 35
onderafdeling 5: een “legitiem”, “juridisch beschermd”, rechtmatig belang .......................... 35
onderafdeling 6: te beoordelen op tijdstip aanhangig maken van het geding....................... 35
onderafdeling 7: class actions ............................................................................................ 35
afdeling 2: Hoedanigheid ....................................................................................................... 37
onderafdeling 1: Begrip ...................................................................................................... 37
onderafdeling 2: vermelding in processtukken .................................................................... 37
afdeling 3: Bekwaamheid....................................................................................................... 38
onderafdeling 1: rechtsbekwaamheid (Parteifähigkeit)........................................................ 38
onderafdeling 2: handelingsbekwaam (Prozessfähigkeit) ................................................... 38
onderafdeling 3: procesbekwaamheid ................................................................................ 38

TITEL 9: HET GEDING ......................................................................................... 38
hoofdstuk 1: Schematisch overzicht burgerlijk geding ...................................................38
hoofdstuk 2 (fase 1): voorbereiding en inleiden van het geding .....................................38
afdeling 1: Dagvaarding ......................................................................................................... 39
onderafdeling 1: Regel ....................................................................................................... 39
onderafdeling 2: Uitzondering ............................................................................................ 39

, afdeling 2: formele vereisten gedinginleidende akte ............................................................... 39
onderafdeling 1: dagvaardingsexploot ................................................................................ 39
onderafdeling 2: verzoekschrift op tegenspraak.................................................................. 40
afdeling 3: Dagvaardingsexploot moet betekend worden........................................................ 40
afdeling 4: termijn van dagvaarding (art. 707-710) ................................................................. 40
onderafdeling 1: wachttermijn (begrip) ............................................................................... 40
onderafdeling 2: berekeningswijze ..................................................................................... 41
onderafdeling 3: minimumtermijn ....................................................................................... 41
onderafdeling 4: sanctie ..................................................................................................... 41
onderafdeling 5: voorbeeld................................................................................................. 42
onderafdeling 5: casus ....................................................................................................... 43
afdeling 5: gevolgen van de dagvaarding (ongeacht het type van gedinginleidende akte): ...... 43
afdeling 6: Rolstelling ............................................................................................................ 43
onderafdeling 1: begrip en types (art. 711-715) .................................................................. 43
onderafdeling 2: tijdstip inschrijven op de algemene rol (art. 716) ....................................... 44
onderafdeling 3: bij gebrek aan rolstelling .......................................................................... 44
onderafdeling 4: rolrecht .................................................................................................... 44
onderafdeling 5: dossier van de rechtspleging.................................................................... 44
onderafdeling 6: Centraal register van dossiers van de rechtspleging (art. 725bis/1 Ger.W.)
.......................................................................................................................................... 44
onderafdeling 7: Gecentraliseerd informaticasysteem voor het beheer van de digitale
dossiers (art. 725 ter) opgericht binnen de FOD Justitie ..................................................... 44
hoofdstuk 3 (scharniermoment 1): inleidingszitting ........................................................44
afdeling 1: begrip ................................................................................................................... 44
afdeling 2: verschijning in persoon (art. 728, § 1) ................................................................... 45
afdeling 3: verschijning via advocaat (art. 728, § 1 en art. 440, tweede lid) ............................. 45
afdeling 4: afwijkende regelen voor vredegerecht, arbeidsgerecht en ondernemingsrechtbank
(art. 728, §§ 2 en 3) ............................................................................................................... 45
afdeling 5: uitsluiting van zaakwaarnemers (art. 728, § 4) ...................................................... 46
afdeling 6: quid art. 728, § 2bis Ger.W.? voor belastingplichtigen ........................................... 46
afdeling 7: wat op de inleidingszitting ..................................................................................... 46
afdeling 8: Behandeling op de inleidende zitting (art. 735): ..................................................... 46
hoofdstuk 4 (fase 2): in staat stellen van de zaak ..........................................................47
afdeling 1: Meedelen van stukken .......................................................................................... 47
afdeling 2: “Instaatstelling”: sleutelbepaling art. 747 ............................................................... 48
afdeling 3: Drie sporen........................................................................................................... 48
onderafdeling 1: art. 747, § 1: minnelijke weg (die nog steeds de voorkeur geniet) ............. 48
onderafdeling 2: art. 747, §§ 2 en 3: rechterlijke weg.......................................................... 49
onderafdeling 3: art. 747, § 2: vrije weg .............................................................................. 49
afdeling 4: Sanctie: art. 747, § 4 ............................................................................................ 50
afdeling 5: Het nemen van een conclusie ............................................................................... 51
afdeling 6: Neerleggen en meedelen van een conclusie ......................................................... 53
afdeling 7: Syntheseconclusie (art. 748bis) ............................................................................ 53
afdeling 8: Wanneer zaak in staat gesteld: art. 748 ................................................................ 54
onderafdeling 1: regel (§1) ................................................................................................. 54
onderafdeling 2: uitzondering (§2): ..................................................................................... 54
hoofdstuk 5 (scharniermoment 2): pleitzitting ................................................................54
afdeling 1: bewijsstukken ....................................................................................................... 54
afdeling 2: pleidooi................................................................................................................. 54
afdeling 3: sluiting van de debatten (art. 769) ......................................................................... 56
afdeling 4: uitstel op bepaalde datum, verwijzing naar de rol, voortzetting .............................. 56
hoofdstuk 6 (fase 3): [advies O.M.], beraad en uitspraak ...............................................56

, afdeling 1: Advies OM ........................................................................................................... 56
onderafdeling 1: wijze waarop eventueel advies wordt verstrekt door O.M. (art. 766).......... 57
onderafdeling 2: repliekrecht van partijen (art. 767) ............................................................ 57
onderafdeling 3: 11 verschillende scenario’s – nodeloos complex? .................................... 58
onderafdeling 4: O.M. neemt niet deel aan beraad (art. 768) .............................................. 58
afdeling 2: beraad (art. 777-779) ........................................................................................... 58
onderafdeling 1: principe.................................................................................................... 58
onderafdeling 3: besluitvormingsproces (art. 777-779) ....................................................... 58
afdeling 3: Uitspraak .............................................................................................................. 59
onderafdeling 1: Typologie ................................................................................................. 59
onderafdeling 2: Origineel van de uitspraak....................................................................... 60
onderafdeling 3: Afschriften van de uitspraak ..................................................................... 60
hoofdstuk 7: Werking van een gerechtelijke uitspraak ...................................................60
afdeling 1: inter partes ........................................................................................................... 60
onderafdeling 1: bindende kracht (l’effet obligatoire, l’effet substantiel) ............................... 60
onderafdeling 2: uitputting van rechtsmacht (le dessaisissement du juge; Lata sententia
judex desinit esse judex) .................................................................................................... 61
onderafdeling 3: gezag van gewijsde (l’autorité de la chose jugée) ..................................... 62
onderafdeling 4: kracht van gewijsde (la force de la chose jugée) (art. 28 ger. w) ............... 67
onderafdeling 5: uitvoerbare kracht (la force exécutoire) .................................................... 67
afdeling 2: t.a.v. derden ......................................................................................................... 67

TITEL 10: TUSSENGESCHILLEN (INCIDENTEN) .............................................. 70
hoofdstuk 1: begrip ........................................................................................................70
hoofdstuk 2: soorten incidenten .....................................................................................70
afdeling 1: betreffende de eis................................................................................................. 70
onderafdeling 1: cumul en splitsing (art. 701) ..................................................................... 70
onderafdeling 2: tussenvorderingen (art. 12-14 en 807-810)............................................... 72
onderafdeling 3: afstand (art. 820-827) .............................................................................. 73
onderafdeling 4: doorhaling en weglating rol (art. 730) ....................................................... 74
afdeling 2: betreffende partijen............................................................................................... 75
onderafdeling 1: tussenkomst (art. 15 en 16 en 811-813) ................................................... 75
onderafdeling 2: hervatting van geding: onderbreking in de loop van het geding (art. 815-
819) ................................................................................................................................... 76
afdeling 3: betreffende andere procesactoren ........................................................................ 77
onderafdeling 1: Wraking – Verschoning (art. 828-842) ...................................................... 77
onderafdeling 2: Onttrekking van de zaak aan de rechter (art. 648-659) ............................. 77
onderafdeling 3: Ontkentenis van proceshandeling (art. 848-850) ...................................... 78
afdeling 4: i.v.m. de loop van het geding ................................................................................ 78
onderafdeling 1: Nieuw en ter zake dienend stuk of feit (art. 748 § 2) ................................. 78
onderafdeling 2: Samenstelling van de zetel (unus judex) (art. 91-92, 101, 109bis) ............ 78
onderafdeling 3: opschorting van het geding ..................................................................... 78
onderafdeling 4: Procesrechtsmisbruik (art. 780bis) ........................................................... 79
onderafdeling 5: Heropening van het debat ........................................................................ 79

TITEL 11: GERECHTSKOSTEN .......................................................................... 79
hoofdstuk 1: begrip ........................................................................................................79
hoofdstuk 2: niet-exhaustieve opsomming in art. 1018-1024 .........................................79
hoofdstuk 3: recht op ereloon (art. 446ter Ger. W.)........................................................80
hoofdstuk 4: rechtsplegingsvergoeding .........................................................................80
hoofdstuk 5: verwijzing in de kosten in eindvonnis: wie moet de kosten dragen? ..........81
afdeling 1: regel (art. 1017 Ger.W.) ........................................................................................ 82

, afdeling 2: uitzonderingen (o.m.): ........................................................................................... 82
afdeling 3: in tussenvonnis (“onderzoeksvonnis” = beslissing alvorens recht te spreken) ........ 82
hoofdstuk 6: vereffening van de kosten: bepaling van het correcte bedrag ervan ..........83
TITEL 12: BEVOEGDHEID ................................................................................... 84
hoofdstuk 1: inleiding en begrippen ...............................................................................84
afdeling 1: Rechtsmacht >< bevoegdheid .............................................................................. 84
afdeling 2: verbod overdracht van rechtsmacht - art. 11 ......................................................... 84
afdeling 3: gebiedsomschrijving ............................................................................................. 85
afdeling 4: attributie en distributie van bevoegdheid ............................................................... 85
hoofdstuk 2: Materiële bevoegdheid ..............................................................................85
afdeling 1: algemeen, bijzonder of exclusief ........................................................................... 85
afdeling 2: openbaar orde karakter (art. 9 tweede lid; uitz. art. 568 en 592) ............................ 85
onderafdeling 1: principe.................................................................................................... 85
onderafdeling 2: Uitzonderingen ........................................................................................ 85
onderafdeling 3: gevolgen .................................................................................................. 86
onderafdeling 4: tijdstip van bepalen materiële bevoegdheid .............................................. 86
afdeling 3: art. 9 Ger. W.: functioneel - 4 componenten ......................................................... 86
onderafdeling 1: voorwerp van de eis: ................................................................................ 87
onderafdeling 2: waarde van de eis.................................................................................... 87
onderafdeling 3: urgentie (art. 584 Ger.W.; zie ook art. 1253ter/4 Ger.W.) .......................... 88
onderafdeling 4: hoedanigheid van partijen (art. 573 Ger.W.) ............................................. 88
hoofdstuk 3: Territoriale bevoegdheid............................................................................88
afdeling 1: regel ..................................................................................................................... 88
afdeling 2: uitzondering.......................................................................................................... 88
afdeling 3: bevoegdheidsovereenkomst ................................................................................. 88
afdeling 4: quid bij verstek van verweerder (art. 630 tweede lid)? – (omstreden) .................... 88
afdeling 5: hoofdvordering ..................................................................................................... 89
afdeling 6: tussenvordering – aanhangigheid – samenhang ................................................... 89
hoofdstuk 4: Bevoegdheidsverdeling .............................................................................89
hoofdstuk 5: Materiële Bevoegdheid en incidenten........................................................89
afdeling 1: tussengeschillen m.b.t. de eis ............................................................................... 89
afdeling 2: tussengeschillen m.b.t. verweer ............................................................................ 89
onderafdeling 1: regel voor verweer ten gronde:................................................................. 90
onderafdeling 2: excepties ................................................................................................. 90
afdeling 3: ter herinnering: wraking (art. 838), onttrekking (art. 613 en 653)............................ 90
hoofdstuk 6: Materiële Bevoegdheid en Tussenvordering .............................................90
afdeling 1: tegeneis ............................................................................................................... 90
onderafdeling 1: rb. eerste aanleg : art. 563, eerste lid ....................................................... 90
onderafdeling 2: andere gerechten : art. 563, tweede lid .................................................... 90
onderafdeling 3: wegens procesrechtsmisbruik (art. 563, derde lid) .................................... 91
afdeling 2: tussenkomst (art. 564) .......................................................................................... 91
afdeling 3: samenhang (art. 30 - art. 566-565) ....................................................................... 91
afdeling 4: aanhangigheid (art. 29 - art. 565).......................................................................... 91
hoofdstuk 7: Bevoegdheidsincidenten in eerste aanleg .................................................91
afdeling 1: exceptie van onbevoegdheid (art. 639): ................................................................ 91
afdeling 2: houding van eiser: ................................................................................................ 92
afdeling 3: middel van onbevoegdheid (art. 640) .................................................................... 93
hoofdstuk 8: Procedure voor arrondissementsrechtbank ...............................................93
hoofdstuk 9: Bevoegdheidsincidenten in hoger beroep..................................................94
afdeling 1: incidenten die zich “voortslepen” uit behandeling eerste aanleg ............................ 94

, afdeling 2: incidenten die oprijzen n.a.v. het instellen van hoger beroep bij een daartoe niet
bevoegd appelgerecht ........................................................................................................... 94
afdeling 3: Regel ................................................................................................................... 94
hoofdstuk 10: Appelabiliteit van een vonnis over de bevoegdheid .................................95
hoofdstuk 11: Afwikkeling bevoegdheidsincident ...........................................................95
afdeling 1: afwijzing ............................................................................................................... 95
afdeling 2: gegrond ................................................................................................................ 95
hoofdstuk 12: Bevoegdheidsincident - cassatievoorziening ...........................................96
hoofdstuk 13: Incidenten binnen de schoot van een rechtscollege ................................96
afdeling 1: Verdelingsincidenten: art. 88, § 2 .......................................................................... 96
onderafdeling 1: verdelingsincidenten inzake secties ......................................................... 96
onderafdeling 2: verdelingsincidenten inzake dienst (kamers/rechters) ............................... 96
onderafdeling 3: verdelingsincidenten tussen afdelingen .................................................... 96

TITEL 13: SANCTIES IN HET BURGERLIJK PROCESRECHT .......................... 97
hoofdstuk 1: inleiding.....................................................................................................97
afdeling 1: Procesrecht en formalismen ................................................................................. 97
afdeling 2: Soorten sancties................................................................................................... 97
afdeling 3: niet altijd vakkundig geijkt ..................................................................................... 97
afdeling 4: niet altijd transparant ............................................................................................ 98
hoofdstuk 2: nietigheidsleer ...........................................................................................98
afdeling 1: overzicht............................................................................................................... 99
afdeling 2: legitimiteit (art. 860) .............................................................................................. 99
afdeling 3: relatieve nietigheid (art. 861, eerste lid) .............................................................. 100
afdeling 4: proportionaliteit en remediëring (art. 861, tweede lid) .......................................... 101
afdeling 5: regularisatie handtekening (art. 863) ................................................................... 101
afdeling 6: in limine litis (art. 864) ......................................................................................... 102
afdeling 7: kosten en bereiken normdoel (art. 866, 867 en 861) ........................................... 102
afdeling 8: Rechtsgevolgen van nietigheid ........................................................................... 105
hoofdstuk 3: Termijnen ................................................................................................ 106
afdeling 1: Begrip en toepassingsgebied .............................................................................. 106
afdeling 2: Sanctionering ..................................................................................................... 107
afdeling 3: rechtspraak grondwettelijk hof ............................................................................ 107
onderafdeling 1: arrest ..................................................................................................... 107
onderafdeling 2: opvolging arrest ..................................................................................... 108

TITEL 14: UITLEGGING, VERBETERING, HERSTEL .......................................110
hoofdstuk 1: Begrippen................................................................................................ 110
hoofdstuk 2: omvang beslissing ...................................................................................110
hoofdstuk 3: Bevoegde rechter? ..................................................................................110
hoofdstuk 4: voorbeelden ............................................................................................111
afdeling 1: Voorbeeld uitlegging ........................................................................................... 111
afdeling 2: Voorbeeld verbetering ........................................................................................ 111
afdeling 3: Voorbeelden herstel ........................................................................................... 112
hoofdstuk 5: Procedure ...............................................................................................112
TITEL 15: SPOEDPROCEDURES ......................................................................113
hoofdstuk 1: kort geding ..............................................................................................113
afdeling 1: Objectief ? .......................................................................................................... 113
afdeling 2: Autonome procedure .......................................................................................... 113
afdeling 3: Drie karakteristieken: .......................................................................................... 113
onderafdeling 1: spoed .................................................................................................... 113

, onderafdeling 2: uitspraak bij voorraad............................................................................. 115
onderafdeling 3: niet onttrokken aan de rechterlijke macht ............................................... 116
afdeling 4: Kort geding: (afwijkende) procedureregels .......................................................... 116
onderafdeling 1: Bevoegdheid.......................................................................................... 116
onderafdeling 2: termijnen................................................................................................ 117
onderafdeling 3: Motivering – buitenlands recht - rechtsmiddelen ..................................... 117
hoofdstuk 2: Rechtspleging op eenzijdig verzoekschrift ...............................................118
afdeling 1: Objectief ............................................................................................................. 118
afdeling 2: Volstrekte noodzakelijkheid ................................................................................ 118
afdeling 3: Bevoegde rechter? ............................................................................................. 118
afdeling 4: Quid art. 6 EVRM? ............................................................................................. 118
afdeling 5: Procedure .......................................................................................................... 118
afdeling 6: Rechtsmiddelen.................................................................................................. 119

TITEL 16: INVORDERING ONBETWISTE GELDSCHULDEN ...........................119
hoofdstuk 1: Toepassingsgebied .................................................................................119
afdeling 1: Materieel ............................................................................................................ 119
afdeling 2: Personeel ........................................................................................................... 120
afdeling 3: Territoriaal .......................................................................................................... 120
afdeling 4: Temporeel .......................................................................................................... 120
hoofdstuk 2: procedure ................................................................................................ 120
TITEL 17: RECHTSMIDDELEN ...........................................................................121
hoofdstuk 1: inleiding...................................................................................................121
afdeling 1: Begrip en verantwoording ................................................................................... 122
afdeling 2: welke uitspraken vatbaar voor rechtsmiddel ........................................................ 123
hoofdstuk 2: verzet ......................................................................................................124
afdeling 1: Begrip en recht op verzet .................................................................................... 124
afdeling 2: Verstek............................................................................................................... 124
onderafdeling 1: begrip: wat is verstek? ........................................................................... 124
onderafdeling 2: gevallen waarin verstek kan gevorderd worden ..................................... 125
onderafdeling 3: gevolgen van het verstek ....................................................................... 127
afdeling 3: Rechtsmiddel Verzet .......................................................................................... 128
onderafdeling 1: procedurele voorwaarden ...................................................................... 128
onderafdeling 2: termijnen en gevolgen verzet ................................................................. 128
onderafdeling 3: schorsende werking verzet: Art. 1397, tweede lid – Art. 1495, tweede lid129
hoofdstuk 3: Hoger beroep ..........................................................................................129
afdeling 1: inleiding en begrip .............................................................................................. 129
afdeling 2: Bijzondere toelaatbaarheidsvereisten ................................................................. 130
onderafdeling 1: overzicht ................................................................................................ 130
onderafdeling 2: Vonnis (versta: beslissing) vatbaar voor hoger beroep ........................... 130
onderafdeling 3: Geschil (de zaak zelf) vatbaar voor hoger beroep................................... 131
onderafdeling 4: Partijen in hoger beroep ......................................................................... 136
onderafdeling 5: Termijn (principaal) of hoofdberoep ........................................................ 137
onderafdeling 6: Incidenteel beroep ................................................................................. 139
onderafdeling 7: Belang - Vereiste bestaan van een rechtsband voor toelaatbaar hoger
beroep ............................................................................................................................. 144
afdeling 3: Uitbreiding aantal procespartijen in beroep ......................................................... 145
afdeling 4: UITGELOKT HOGER BEROEP .......................................................................... 146
afdeling 5: Hoger beroep in onsplitsbare geschillen ............................................................. 147
afdeling 6: Procedure .......................................................................................................... 148
onderafdeling 1: vorm van inleidingsakte (art. 1056)......................................................... 148
onderafdeling 2: wachttermijn 15 dagen ........................................................................... 149

, onderafdeling 3: inhoud akte (art. 1057) ........................................................................... 149
ondefafdeling 4: inschrijving op de rol (art. 1060 Ger.W. – schorsing) ............................... 149
onderafdeling 5: behandeling ........................................................................................... 149
onderafdeling 6: uitspraak ................................................................................................ 150
afdeling 7: Gevolgen van het instellen van het hoger beroep................................................ 150
onderafdeling 1: geen schorsende werking op vlak van tenuitvoerlegging (art. 1397, eerste
lid en tweede lid).............................................................................................................. 150
onderafdeling 2: devolutieve werking ............................................................................... 150
onderafdeling 3: uitzonderingen op verruimde devolutieve werking art. 1068, tweede lid .. 153
hoofdstuk 4: Voorziening in cassatie ...........................................................................155
afdeling 1: taak .................................................................................................................... 155
afdeling 2: Buitengewoon rechtsmiddel ................................................................................ 155
afdeling 3: kenmerken ......................................................................................................... 156
afdeling 4: Wie kan cassatievoorziening aantekenen? ......................................................... 156
afdeling 5: termijn en procedure........................................................................................... 157
onderafdeling 1: Termijn .................................................................................................. 157
onderafdeling 2: Procedure .............................................................................................. 157
hoofdstuk 5: Derdenverzet ..........................................................................................158
afdeling 1: Begrip ................................................................................................................ 158
afdeling 2: Voorwaarden ...................................................................................................... 159
afdeling 3: Termijn ............................................................................................................... 159
afdeling 4: Procedure .......................................................................................................... 159
afdeling 5: Gevolgen (art. 1127!).......................................................................................... 159

DEEL II: Publiek procesrecht ............................................................. 159
TITEL 1: INLEIDING EN BEGRIPPEN ................................................................159
hoofdstuk 1: inleiding...................................................................................................159
hoofdstuk 2: begrippen ................................................................................................ 162
afdeling 1: Preventieve rechtsbescherming .......................................................................... 162
afdeling 2: Rechtsbescherming a posteriori.......................................................................... 163
afdeling 3: Politieke rechtsbescherming ............................................................................... 164

TITEL 2: ADMINISTRATIEVE RECHTSBESCHERMING ...................................165
hoofdstuk 1: Preventief (pro memorie).........................................................................165
hoofdstuk 2: a posteriori .............................................................................................165
hoofdstuk 3: Administratief beroep ..............................................................................165
afdeling 1: Begrip ................................................................................................................ 166
afdeling 2: Kenmerken......................................................................................................... 166
onderafdeling 1: Voorwerp ............................................................................................... 166
onderafdeling 2: Beroep bij orgaan van actief bestuur ...................................................... 166
onderafdeling 3: Devolutieve werking ............................................................................... 166
onderfafdeling 4: Facultatief (niet-georganiseerd beroep) ................................................. 167
onderafdeling 5: Rechtsgeschillen én beleidsgeschillen ................................................... 168
afdeling 3: Belangrijke filterfunctie........................................................................................ 168
hoofdstuk 4: Niet-georganiseerde beroepen ................................................................ 168
afdeling 1: Willig beroep ...................................................................................................... 168
afdeling 2: Hiërarchisch beroep ........................................................................................... 168
afdeling 3: Beroep bij de toezichthoudende overheid ........................................................... 169
onderafdeling 1: Soorten toezicht (pro memorie) .............................................................. 170
hoofdstuk 5: Georganiseerd beroep ............................................................................170
hoofdstuk 6: Interferentie met jurisdictioneel beroep ....................................................171

, afdeling 1: Georganiseerd beroep ........................................................................................ 171
afdeling 2: Willig beroep ...................................................................................................... 172
afdeling 3: Hiërarchisch beroep: idem .................................................................................. 172
afdeling 4: Probleem:........................................................................................................... 172
afdeling 5: Beroep bij toezichthoudende overheid: ............................................................... 172

TITEL 3: JURISDICTIONELE RECHTSBESCHERMING....................................173
hoofdstuk 1: Jurisdictionele handeling of rechtspraak: .................................................173
afdeling 1: Rechtsgeschil: betwisting over feiten met rechtsgevolgen ................................... 173
afdeling 2: “recht spreken”: bepalen van het toepasselijke recht en de corresponderende
subjectieve rechten.............................................................................................................. 173
afdeling 3: Oordelen en veroordelen .................................................................................... 173
afdeling 4: Met gezag van gewijsde ..................................................................................... 174
hoofdstuk 2: (andere) kenmerken: ..............................................................................174
afdeling 1: Geen beslissing ultra petita................................................................................. 174
afdeling 2: Verbod van rechtsweigering ............................................................................... 174
afdeling 3: Specifieke beslissing .......................................................................................... 174
afdeling 4: Formele en organieke onderscheidingscriteria .................................................... 174
hoofdstuk 3: De grondwettelijke rechtsmachtverdeling ................................................174
afdeling 1: Jurisdictioneel pluralisme.................................................................................... 174
afdeling 2: Grondslag: artikel 144 en 145 Gw. ...................................................................... 174
afdeling 3: Burgerlijke en politieke rechten ........................................................................... 175
onderafdeling 1: Burgerlijk uit aard: .................................................................................. 175
onderafdeling 2: Politieke rechten: ................................................................................... 175
onderafdeling 3: Geen derde soort subjectieve rechten .................................................... 176
hoofdstuk 4: Rechtsbescherming door de gewone rechter ..........................................176
hoofdstuk 4: Exceptie van illegaliteit ............................................................................177
afdeling 1: begrip ................................................................................................................. 177
afdeling 2: Historiek ............................................................................................................. 177
afdeling 3: Evolutie .............................................................................................................. 178
afdeling 4: Hedendaagse opvatting ...................................................................................... 178
hoofdstuk 5: overheidsaansprakelijkheid .....................................................................179
afdeling 1: Historiek ............................................................................................................. 179
onderafdeling 1: Actes d’autorité vs. actes de gestion ...................................................... 179
onderafdeling 2: Beslissingen vs. uitvoeringshandelingen: externe vs. integrale
legaliteitstoetsing ............................................................................................................. 179
afdeling 2: Schadeverwekkend handelen ............................................................................. 179
afdeling 3: Fout.................................................................................................................... 180
onderafdeling 1: Schending van een specifieke regel ....................................................... 180
onderafdeling 2: Algemene zorgvuldigheidsplicht: bonus pater familias ............................ 181
afdeling 4: Schade ............................................................................................................... 181
afdeling 5: Herstel ............................................................................................................... 181
hoofdstuk 6: Foutloze aansprakelijkheid ......................................................................181
afdeling 1: Specifieke vergoedingsregelingen ...................................................................... 181
afdeling 2: Evenwichtsleer ................................................................................................... 182
afdeling 3: Beginsel van de gelijkheid van de burgers voor de openbare lasten (GBOL) ....... 182
afdeling 4: Vergoedingscontentieux Raad van State: art. 11 RvS-wet................................... 182
afdeling 5: Schadevergoeding tot herstel: art. 11bis RvS-wet (infra) ..................................... 182
hoofdstuk 7: Immuniteit van tenuitvoerlegging .............................................................183
AFDELING 1: BEGRIP ........................................................................................................ 183
afdeling 2: Grondslag .......................................................................................................... 183
afdeling 3: Art. 1412bis Ger. W. ........................................................................................... 183

, onderafdeling 1: Principe ................................................................................................. 183
onderafdeling 2: Uitzondering .......................................................................................... 183
onderafdeling 3: Alternatief: substitutierecht (geen substitutieplicht) ................................. 184
onderafdeling 4: Beperking: enkel voor beslag ! ............................................................... 184
hoofdstuk 8: Administratieve rechtscolleges ................................................................ 184
afdeling 1: Politieke subjectieve rechten .............................................................................. 184
afdeling 2: Bevoegdheidsverdeling: art. 146 Gw................................................................... 184
onderafdeling 1: Beginsel................................................................................................. 184
onderafdeling 2: Gemeenschappen en gewesten ............................................................. 184
afdeling 3: Administratieve rechtscolleges met specifieke bevoegdheid: specialisatiewens ... 186
onderafdeling 1: Toegewezen bevoegdheid, gespecialiseerd ........................................... 186
onderafdeling 2: Kritiek: ................................................................................................... 186
afdeling 4: Administratief rechtscollege met algemene bevoegdheid: Raad van State
(annulatiecontentieux) ......................................................................................................... 187

TITEL 4: RAAD VAN STATE...............................................................................187
hoofdstuk 1: inleiding...................................................................................................187
hoofdstuk 2: Leden ......................................................................................................187
afdeling 1: 58 rechters: staatsraden ..................................................................................... 187
afdeling 2: Assessoren (afdeling wetgeving) ........................................................................ 187
afdeling 3: Het auditoraat..................................................................................................... 187
afdeling 4: Het coördinatiebureau (referendarissen) ............................................................. 187
afdeling 5: De griffie............................................................................................................. 188
hoofdstuk 3: bevoegdheden ........................................................................................188
afdeling 1: Volle rechtsmacht: art. 16 RvS-wet ..................................................................... 188
afdeling 2: Cassatiecontentieux: art. 14 § 2 RvS-wet............................................................ 188
onderafdeling 1: Cassatierechter van gemeen recht ......................................................... 188
onderafdeling 2: Procedure .............................................................................................. 189
onderafdeling 3: Gezag van gewijsde inter partes ............................................................ 189
onderafdeling 4: Bij vernietiging ....................................................................................... 189
afdeling 3: Vergoedingscontentieux: art. 11 RvS-wet ........................................................... 190
onderafdeling 1: begrip .................................................................................................... 190
onderafdeling 2: Residuaire bevoegdheid ........................................................................ 190
onderafdeling 3: Subsidiaire bevoegdheid: na aanmaning ................................................ 191
onderafdeling 4: Draagwijdte vergoeding ......................................................................... 191
onderafdeling 5: In de praktijk enkel pecuniaire schadevergoeding................................... 191
afdeling 4: Annulatiecontentieux (incl. schorsing en voorlopige maatregelen): art. 14 § 1 en 3
en art. 17 RvS-wet ............................................................................................................... 191
onderafdeling 1: Bestuurshandelingen ............................................................................. 191
onderafdeling 2: Administratieve overheid (p.m.) .............................................................. 193
onderafdeling 3: Uitbreiding: wetgevende macht en rechterlijke macht: ............................ 193
onderafdeling 4: kenmerken............................................................................................. 194
hoofdstuk 4: annulatieberoep ......................................................................................196
afdeling 1: Ontvankelijkheid ................................................................................................. 196
onderafdeling 1: beroepstermijn ....................................................................................... 197
onderafdeling 2: bekwaamheid en hoedanigheid .............................................................. 198
onderafdeling 3: belang ................................................................................................... 200
onderafdeling 4: subsidiariteit........................................................................................... 202
afdeling 2: Middelen en vernietigingsgronden ...................................................................... 202
onderafdeling 1: Middelen ................................................................................................ 202
onderafdeling 2: Ontvankelijkheid van de middelen .......................................................... 204
afdeling 3: kenmerken annulatieprocedure........................................................................... 205