Samenvatting

Samenvatting inleiding tot het economisch recht (HIR) - boek 1 uit het boek 'ondernemingsrecht: een inleiding'

0 keer verkocht

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Deze samenvatting bevat de slides en notities van Veerle Colaert uit schooljaar waarbij gebruik werd gemaakt van het boek 'ondernemingsrecht: een inleiding'. Dit document is het eerste boekdeel uit het boek.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 34 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 4 maart 2025
Aantal pagina's 34
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

economisch recht

€7,39

Ook beschikbaar in voordeelbundel v.a. €12,01

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Ook beschikbaar in voordeelbundel (1)

Samenvatting inleiding tot het economisch recht (HIR) - Veerle Colaert, schooljaar 2023-2024

€ 14,78 € 12,01 2 items

1. Samenvatting - Samenvatting inleiding tot het economisch recht (hir) - boek 1 uit het boek 'ondernem...
2. Samenvatting - Samenvatting inleiding tot het economisch recht (hir) - boek 2 uit het boek 'ondernem...
Meer zien

DEEL I: RECHT EN RECHTSTAAT
HOOFDSTUK 1: HET BEGRIP RECHT
Recht is niet:
- Rechtvaardig
- Zeker
- Logisch (bv. varken in boerderij: onroerend)
Recht:
= de door een overheid georganiseerde ordening v uiterlijk menselijk gedrag in de samenleving
- Geheel van normen: wat mag, moet, verboden is
- Normen regelen het uitwendig gedrag van personen, enkel bezig met gedachten en gevoelens wanneer deze
veruitwendigd worden in materiële daden (je mag denken, maar niet ernaar handelen)
- Maatschappelijk fenomeen: rechtsregels ontstaan en gelden in een bepaalde samenleving op een bepaald, historisch
ogenblik -> weerspiegelen de fundamentele kenmerken v/e bepaalde maatschappij.
- Uitgevaardigd door een bevoegd orgaan
o Nationale instantie
o Supranationale instantie
o Internationale instantie
doel: regels kenbaar maken zodat men gedrag ernaar kan aanpassen
- Handhaving v regels: bindend + kan afgedwongen worden adhv sancties
<-> andere normsystemen zijn slechts enkel bindend in geweten
Objectief recht = “the law”, geheel v regels dat uiterlijke gedraging v mensen die in een maatschappij leven regelt en dat wordt
afgedwongen door de overheid. Regelt menselijk gedrag en legt algemeen verbindende gedragsregels op waaruit rechten of
plichten voortvloeien waarop individuen aanspraak kunnen maken.
subjectief recht = “my right” , door (objectief) recht beschermde aanspraken op andermans gedrag (“het is mijn recht om..“)
Begrippen in het objectief recht:
dwingend recht: bescherming tegen excessen v wilsautonomie: wanneer partijen niet langer de volledige vrijheid krijgen om
zelf de inhoud en/of vorm v hun contracten te bepalen
o gewoon dwingend recht:
Beschermd zuiver particuliere belangen, bepaalde (groepen) v personen:
- personen die onvoldoende matuur zijn (bv. geesteszieken, minderjarigen…)
- economisch zwakkere klasse (bv. huurders, consumenten, werknemers…)
- gewone burgers tegen onbedachtzaamheid/onvoorzichtigheid
Diverse beschermingstechnieken
Onvoorwaardelijk bindend: partijen mogen er niet van afwijken
Elke verbodsbepaling is in principe v dwingend recht
o dwingend recht v openbare orde/goede zeden:
Beschermd grondslagen vd maatschappij: politiek, economisch, moreel
Beschermen het algemeen belang (de maatschappij) -> overstijgen het louter particuliere belang
‘De goede zegen’: verwijzen naar bepaalde fatsoennorm waarvan men aanneemt dat deze in onze maatschappij niet mag
worden overschreden
Tijdsgebonden & expansief: iets dat vandaag als strijdig wordt beschouwd met de goede zegen, is dit binnen een tiental
jaren niet meer.
Schending kan leiden tot strafsancties, bij twijfel: geen openbare orde
Aanvullend recht (gewoon) dwingend recht Dwingend recht v openbare orde
doel Aanvullen lacunes/tekorten Bescherming private belangen Bescherming algemeen belang
in afspraken tussen partijen
Afstand van Steeds mogelijk Nadat het recht verworven is Niet mogelijk
recht
Geen Relatieve nietigheid die alleen de Absolute nietigheid die door elke
Sanctie op Afwijken is altijd mogelijk beschermd partijen kan inroepen, belanghebbende alsook
niet-naleving niet de rechter ambtshalve door de rechter kan
worden ingeroepen

,Positief/vigerend recht:
- de lege lata = het recht dat op een bepaald tijdstip en op een bepaalde plaats geldt
<-> historisch recht = het recht uit het verleden
- de lege ferenda = het recht zoals men zou willen dat het er zou uitzien in de toekomst
gemeen recht = rechtsnorm is uitdrukking v/e algemene regel
bijzonder recht = rechtsnorm geldt in een welbepaald bijzonder getal
Bij conflict: lex specialis derogat legi generali = bijzondere regel heeft voorrang op de algemene, uitzonderingsregime verdringt
het algemene regime
Materieel recht = omvat de eigenlijke gedragsvoorschriften dwz het deel v/h recht waar de regels inhoudelijk worden bepaald
-> bepaald welke gedragen misdrijven zijn en met welke straffen deze misdrijven worden bestraft
Formeel/procedureel recht = regelt hoe rechtsregels via gerechtelijke weg kunnen worden afgedwongen (procedure). Bepaalt
procedure die v toepassing is bij niet-naleving v/h materiële recht
–> bepaald hoe vervolgd en bestraft worden en hoe deze straffen worden uitgevoerd
Aanvullend/suppletief recht:
Regels die v toepassing zijn indien partijen niets anders zijn overeengekomen. Afwijking ervan mag bij een overeenkomst, zo
niet: aanvullende regels verbinden de partijen.
- principe v wilsautonomie: bij sluiten van overeenkomst moeten partijen niet alle details zelf uitwerken, recht voorziet
modeloplossing: partijen behartigen hun belangen het best, stemt veelal overeen met vermoede wil v partijen
- vult leemtes partijregeling aan: noodzaak aanvulling partijregeling (rechtszekerheid), bindende regeling tenzij partijen
eigen afspraken maken
HOOFDSTUK 2: DE INDELING V/H OBJECTIEF RECHT
Publiek recht = gericht op de behartiging v/h algemeen belang, regels die de organisatie en de werking regelt v/d staat en
verhoudingen tussen staatsorganen onderling en tussen overheid en burgers. Uitgangspunt: regels zijn van dwingend recht
Privaatrecht = gericht op private belangen, regelt verhoudingen/relaties tussen private burgers onderling. Uitgangspunt:
bepalingen zijn van aanvullend recht
Gerechtelijk privaatrecht = de procedureregels die van toepassing zijn voor de burgerlijke rechtbanken
Gemengde rechtstakken = rechtstakken waarin privaatrecht en publiek recht nauw met elkaar verbonden zijn. Rechtsregels die
zowel de verhouding tussen particulieren onderling als tussen particulieren en overheid regelen bv. economisch, sociaal recht
Grondwettelijk/constitutioneel recht = handelt over de normen die in de Grondwet v/d Staat werden vastgelegd, alle andere
normen van die Staat zijn principieel ondergeschikt aan deze normen.
2 soorten bepalingen:
o Fundamentele regels in verband met de organisatie en de structuren v/d Staat
o Fundamentele rechten die de verhouding tussen de burgers en de Staat beheersen
Administratief-/bestuursrecht = de regels die de organisatie en de werking v/d bestuurlijke overheid regelen en regelt de
verhouding tussen rechtssubjecten en het bestuur of tussen bestuursinstanties onderling -> beginselen v. behoorlijk bestuur
waaraan bestuurlijke overheden zich bij hun handelen moeten houden bv. motiverings- en hoorplicht
Materieel strafrecht = regels die bepalen onder welke voorwaarden, aan wettelijk omschreven gedragingen (misdrijven)
strafrechtelijke sancties verbonden zijn-> strafwetboek bevat opsomming v/d verschillende soorten misdrijven en hun
kenmerken alsook de sancties waarmee deze misdrijven worden bestraft
Formeel strafrecht/strafvordering = regels betreffende het verloop v/d opsporing, de vervolging, het gerechtelijk onderzoek en
de berechting van misdrijven. Ook hoe actoren in het strafproces moeten optreden, het verloop v/d zitting voor de rechtbank
en de tenuitvoerlegging v/d strafvonnissen.
Fiscaal-/belastingrecht = regels die bepalen wat de verplichte bijdrage is die door de overheid wordt opgelegd aan haar
rechtssubjecten om haar uitgaven te kunnen doen
Volkenrecht = regelt de verhouding tussen nationale Staten of tussen Staten en internationale organisaties. Omvat het
internationaal gewoonterecht, diplomatiek recht, verdragsrecht, … met betrekking tot de internationale gerechtshoven
Vennootschapsrecht = deel v/h ondernemingsrecht en is het recht dat van toepassing is op vennootschapen en verenigingen
Sociaal recht:
o Socialezekerheidsrecht = omvat een aantal garanties die de overheid biedt aan het rechtssubject dat slachtoffer is van
bepaalde individuele of sociale risico’s

, o Arbeidsrecht = regels die toepasselijk zijn op arbeid in ondergeschikt verband op de individuele en collectieve
verhoudingen tussen werknemers en werkgevers
Burgerlijk recht = onderdeel v/h privaatrecht en regelt de verhoudingen tussen private personen in het algemeen.
o Vermogensrecht
 Goederenrecht: betrekking op zakelijke rechten
 Verbintenisrecht: betrekking op persoonlijke rechten, regelt ontstaan, inhoud en uitvoering v. verbintenissen
o Personenrecht = bepaalt de staat v/d persoon (naam, nationaliteit, …)
o Familierecht = bepaalt de familiale verhoudingen
o Familiaal vermogensrecht = regelt de vermogensrechtelijke gevolgen van familiale verhoudingen (in het bijzonder het
huwelijksvermogensrecht en het erfrecht)
Economisch/ondernemingsrecht = geheel van privaatrechtelijke en publiekrechtelijke regels die de economische verhoudingen
op de markt regelen of die een bijzondere relevantie hebben voor het ondernemingsleven en regelt de toegang v/d
onderneming tot de markt

HOOFDSTUK 3: DE RECHTSSTAAT
Rechtsstaat = indien het uitvaardigen, toepassen en doen naleven v rechtsregels in een bepaalde Staat verloopt volgens door
rechtsregels beheerste procedures.
In rechtsstaat: burgers zijn onderworpen aan fundamentele rechten en vrijheden, vastgelegd in de grondwet, algemene,
democratisch tot stand gekomen rechtsregels ipv willekeurige regels.
Meestal gekoppeld aan politieke vorm vd democratie: deelname vd volk aan de machtsuitoefeningen
Goed functioneren v/e democratie: uitvaardigen, toepassen en doen naleven v rechtsregels
a.d.h.v scheiding der machten:
Verschillende functies die de Staat moet uitoefenen, opsplitsen en toevertrouwen aan 3 categorieën v organen die zich elk
moeten houden aan de toepasselijke rechtsregels (grondwet geldt als hoogste)
- wetgevende macht (art. 36 GW)
- uitvoerende macht (art. 37 GW + zie: art. 88, 106 GW)
- rechterlijke macht (art. 40 GW)
doel: machtsconcentratie vermijden + systeem v wederzijdse controle (‘checks and balances’) + machtsmisbruik uitsluiten
HOOFDSTUK 4: DE BRONNEN V/H RECHT
Bindend:
o de wet: elk algemeen verbindende regel uitgevaardigd door een bevoegde overheid
materiële wet: algemene rechtsregel met een onpersoonlijk karakter, kunnen verschillend zijn van hoogte/belang ->
inhoudelijk criterium (heeft de regel een algemeen en onpersoonlijk karakter?)
formele wet: beslissing vd wetgevende macht -> organiek criterium (van wie gaat de wet uit?)
o gewoonterecht: gebruiken die door de rechtsonderhorigen als bindende regels worden beschouwd, gebeurt vanzelf uit
de wet maar is niet geschreven. Bindende kracht vd regels vloeit voort uit traditie. bv. hebt er recht op, maar gaat te ver
o algemene rechtsbeginselen: Ongeschreven fundamentele normen die als bindend worden beschouwd omdat ze op een
bepaald ogenblik wezenlijk/belangrijk worden geacht voor de samenleving -> basisprincipes v/d rechtsorde die als
aanvulling v/d wettelijke bepalingen worden geformuleerd.
Gezaghebbend:
o rechtsspraak: geheel van uitspraken v rechtscolleges waarbij rechtsgeschillen worden beslecht (obv informatie een
uitspraak doen). Rechterlijke beslissingen binden slechts de partijen die bij het geschil waren betrokken -> rechtbanken
zijn niet gebonden aan uitspraken v elkaar, verschillende rechtbanken mogen anderen uitspraken maken
o rechtsleer/doctrine: het geheel v teksten over het recht. Omvat artikelen, boeken en commentaren v juristen die
gelezen kunnen worden/voor inspiratie kunnen zorgen maar zijn niet bindend
Hiërarchie v/d rechtsbronnen:
1) internationaal recht: verdragen die worden gesloten tussen landen
probleem: niet afdwingbaar, wel sancties bv. economische sancties
2) supranationaal recht: Europese wetgeving uitgevaardigd door de EU. Bindend (voor overheid) opgelegd door EU
3) nationaal recht: alle wetten en regels die vanuit één land zijn opgesteld
- grondwet (basis waaruit de overheid bestaat)
- formele wetten (federaal/deelstaten)

, - koninklijke, regerings- en ministeriële besluiten (= KB, RB, MB) (federaal/deelstaten)
- gewoonte/ algemene rechtsbeginselen (=ARB)
- rechtspraak/ rechtsleer
HOOFDSTUK 5: DE TOTSTANDKOMING VAN WETGEVING
5.10) regelgeving v/d federale wetgevende macht
samenstelling federaal parlement:
2 kamers: kamer (150 rechtstreeks verkozen kamerleden) + senaat (occasioneel orgaan)
Taalgroepen in het parlement:
- onderverdeling in taalgroep (art 43 § 1 GW)
objectief criterium: gekozen in eentalig taalgebied
subjectief criterium (taal v/d lijst): gekozen in tweetalig taalgebied
- indeling senatoren in taalgroep
Totstandkoming federale wet:
Monocameraal systeem (art 74 GW):
Wetgevende macht = kamer + koning
Toepassing basisschema in Kamer (algemene procedure: residuaire procedure)
1) initiatief
o initiatief parlementslid (voorstel v wet ingediend door parlementslid)
o initiatief regering (voorontwerp v wet)
2) in overwegingneming voorstel v wet: controleren of het voorstel aanvaardbaar is of niet
3) advies Raad van State voorontwerp v wet
4) facultatief advies Raad van State
5) bespreking in commissie: in commissie waarop ontwerp betrekking heeft, bespreken en advies geven
6) bespreking in plenaire vergadering
7) bekrachtiging: akkoord koning als lid wet. macht + afkondiging: als hoofd uitvoerende macht beveelt koning uitvoering
8) bekendmaking: in staatsblad
9) inwerkingtreding: 10 dagen na bekendmaking in Belgisch staatsblad
Zuiver bicameraal systeem (art 77 GW)
Wettelijke macht = kamer + senaat + koning
Toepassing basisschema in kamer en senaat
Zelfde procedure als monocameraal systeem, enige verschil: pingpong tot gelijkluidende tekst, wetsontwerp gaat blijven
aangepast worden totdat er een akkoord komt tussen senaat en kamer
1) initiatief
2) indiening
3) behandeling: 1ste amer
4) overzending
5) behandeling: 2de kamer
6) eventuele terugzending naar 1ste kamer
vanaf beide kamers akkoord:
7) bekrachtiging
8) bekendmaking
optioneel bicamerale procedure (art 78 GW)
als meerderheid leden waarvan 1/3 leden elke taalgroep hiertoe binnen 15 dagen verzoekt
onderzoek met mogelijkheid tot amendering (binnen 30 dagen)
wetgevende macht = kamer + koning + eventueel senaat
senaat heeft evocatierecht: senaat treedt enkel op wanneer het daartoe beslist MAAR eindbesluit bij kamer: kamer van
volksvertegenwoordigers behoudt het laatste woord over de inhoud vh wetsontwerp
Procedure grondwetswijziging:
1) Verklaring (door parlement) dat artikelen vatbaar zijn voor herziening
2) Automatische ontbinding federaal parlement: creëert mogelijkheid inspraak burgers, indien akkoord met wijziging:
stemmen op partij die voor wijziging is, anders: stemmen op partij die ertegen is

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EV5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 73118 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen