SAMENVATTING ORTHOPEDIE – MOB IIA

SAMENVATTING ORTHOPEDIE – MOB IIA
ALGEMEEN

WAT IS ORTHOPEDIE

 Orthopedie = chirurgie van het musculoskeletaal systeem
 Behandelingsmethoden: chirurgie & niet-chirurgie
 Orthopedie is een specialiteit die zich bezighoudt met musculoskeletale aandoeningen en
vooral met de locoregionale aan aanpak ervan

WAT IS TRAUMATOLOGIE

 Trauma = fysiologische wonde veroorzaakt door een externe bron
 Koude orthopedie  ziekten bewegingsstelsel
 Traumatologie  musculoskeletale aandoeningen als gevolg van trauma

 Relatie tussen trauma en orthopedie:
o Trauma kan leiden tot musculoskeletale aandoeningen, die vervolgens behandeling
nodig hebben binnen de koude orthopedie.

PRAKTISCH KLINISCH GERICHT DENKEN




LETSELS V/H MUSCULOSKELETALE SYSTEEM


 Symptomen van letsels:  Basisprincipes voor genezing van letsels:
o Rubor = roodheid o Protect
o Calor = warmte o Rust
o Dolor = pijn o Ijs
o Tumor = zwelling o Compressie
o Functiolaesa = functieverlies o Elevatie
 PRICE
 Altijd dezelfde symptomen




1

,CONTUSIE
 = blauwe plek  inwendige bloeduitstorting
 Rechtstreekse weefselbeschadiging
 Gevolg: inflammatie
 Genezen: Lichaam kan dit zelf oplossen



DISTORTIE
 = contusie met gewrichtsbandsletsel
 Graad 1
o Opening: Tussen 0 & 5mm opening
o Stabiliteit: Stabiel
o Behandeling: functionele behandeling
 Graad 2
o Opening: 5-10mm opening
o Stabiliteit: relatief stabiel
o Behandeling: brace + functionele behandeling
 Graad 3
o Opening: volledige ruptuur
o Stabiliteit: onstabiel
o Behandeling: hechting + brace + functioneel behandelen
 Gips op spoed als P te veel pijn heeft



DISLOCATIE
 = Distorsie met verlies van congruentie v/h gewricht = ontwrichten
 Bv elleboog  olecranon zit helemaal achter de humerus
 Prothesen kunnen ook luxeren



SPIER/PEESSCHEUR
 Musculus = Midden in spier
o Functioneel herstel
 Musculotendineus = Spier-pees overgang
o Functioneel of chirurgisch
 Tendineus = Ter hoogte van aanhechting bot
o Chirurgie
 3 graden van spierscheur:
o Graad 1: uitrekking
o Graad 2: gedeeltelijke ruptuur
o Graad 3: volledige ruptuur
 Avulsie = stukje bot wordt losgetrokken bij de spierscheur




2

,ALGEMEEN: FRACTUUR V/H BOT
 Fractuur = Kracht thv bot > de botweestand
 Acuut trauma  traumatisch breuk
o Krachten > “normaal” > botweerstand
o Bv: tackle bij voetbal

 Repetitief trauma  stressfractuur
o Kracht normaal maar frequentie te hoog
o Bv: duurlopen, marathon


 Op initiële foto  je ziet niet veel
 Een paar weken later opnieuw een foto
 dan zie je een verdikking
o Verdikking = callus = verbreding
bot door verkalking (= een soort
genezing van het bot)




 Insufficiëntiefactuur  Verzwakking bot
o Kracht is normaal maar bot verzwakt
o Bv: heupfracturen bij oudere mensen  2/3de zijn vrouwen (door hormonale
verandering in menopauze)



FRACTUREN

SOORTEN FRACTUREN

 Indeling volgens morfologie
o Dwars, schuin, spiroïde, compressie, afrukking
o Enkelvoudig, pluri-fragmentair, comminutief
 Indeling volgens localisatie
o Diafysair, metafysair, intra-articulair, extra-articulair
o Bij kinderen  met of zonder groeischijf aantasting
 Indeling volgens graad van verplaatsing
o Onverplaatst, minimaal verplaatst, sterk verplaatst
 Open/gesloten fracturen

 Van belang voor vlotte communicatie  bepalend voor behandeling




3

, DIAFYSAIRE BREUKEN
 Enkelvoudig  1 breuklijn
o Spiroïde  door torsietrauma
=> Bot = zwakst in torsie
o Schuine breuk ≥ 30°  rechtstreekse trauma op bot
o Dwarse breuk < 30°  rechtstreekse trauma top bot
 Multi-fragmentair  meerdere breuklijnen
o Met vlindereffect
o Communitief  hoge impact traumata  meerdere stukjes


METAFYSAIRE FRACTUUR
 Extra-articulair  buiten het gewricht
 Partiële intra-articulaire breuk
 1 breuklijn loopdoor in gewricht
 Volledige intra-articulaire breuk
 Gewricht in meerdere stukken



INZAKKINGSFRACTUUR/ BOTCONTUSIE
 Inzakking spongieus bot
o Traumatisch
 Hoe oplopen: Meestal na een val van op een hoogte
 Voorbeeld: inzakkingsfractuur calcaneum  subtalair G
 !! altijd ook rug nakijken  vaak indeukingsfracturen (vaak T12-L1) !!
o Insufficiëntie
 Hoe oplopen: bot ingezakt door zwakte v bot zelf (niet door trauma)
 Bv: door osteoporose
 Behandelen: als het fragment naar het ruggenmerg gaat, dan operatief
ingrijpen
 Botcontusie spongieus bot  geen verplaatsing



BOTAVULSIE
 Als pees/ligament sterker is dan bot  afrukkingsfractuur (stukje bot mee scheuren)
o Bv: bot basis MT5 scheurt  hier hechten de M. peroneii op aan
o Bv: avulsie trochanter major  hier hangen de gluteuspezen op vast
 Als pees/ligament zwakker is dan bot  pees of ligament scheur
o Bv: achillespeesruptuur
 !! onderschat deze kleine fracturen niet !!
 Segond fractuur = avulsie van lateraal collateraal ligament (knie) na een varus trauma
 100% zeker ook VKB scheur




4