Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
, Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
Inhoudsopgave
Abstract: English version.......................................................................................................................2
Inleiding van het onderzoek...................................................................................................................3
1.1 Aanleiding en context van het onderzoek........................................................................................3
1.2 Onderzoeksvragen...........................................................................................................................3
1.3 Relevantie.......................................................................................................................................3
2. Theoretische achtergrond...................................................................................................................5
3. Methodologie.....................................................................................................................................11
3.1 Onderzoekseenheden.....................................................................................................................11
3.2 Dataverzamelingsmethoden..........................................................................................................11
3.2.1 Kwantitatieve methode...........................................................................................................11
3.2.2 Kwalitatieve methode.............................................................................................................12
4. Resultaten digitale enquête...............................................................................................................15
4.1 De onderzoekspopulatie................................................................................................................15
4.2 Factoranalyse................................................................................................................................15
4.3 Vergelijking met factoranalyse van Truong (2010).......................................................................19
4.4 Pullfactoren...................................................................................................................................21
4.5 Pushfactoren..................................................................................................................................22
4.6 Motivatie.......................................................................................................................................23
4.7 Correlatie motivatie en pullfactoren..............................................................................................23
4.8 Correlatie motivatie en pushfactoren.............................................................................................23
5. Resultaten interviews........................................................................................................................25
5.1 Beschrijving van de respondenten.................................................................................................25
5.2 Resultaten per factor......................................................................................................................25
6. Conclusie en discussie.......................................................................................................................28
6.1 Deelvragen....................................................................................................................................28
6.2 Hoofdvraag....................................................................................................................................29
6.3 Discussie.......................................................................................................................................29
6.4 Suggesties voor vervolgonderzoek................................................................................................30
Literatuurlijst........................................................................................................................................31
Bijlage 1 Digitale enquête...................................................................................................................33
Bijlage 2 Codeboek enquête................................................................................................................38
Bijlage 3 Interviewvragen...................................................................................................................42
Interviewvragen....................................................................................................................................42
1
, Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
Abstract: English version
The purpose of this study was to identify push and pull factors that affect the motivation of primary
school teachers within the association X in X. A survey was sent to the headmasters of all participating
schools. After permission the headmasters sent it through to the teachers. Some teachers were also
asked to participate in an interview. The results suggest firstly that five pull factors (space,
management, preconditions, social commitment and career prospects) are considered to be of
importance for teacher motivation. Only ‘space’ has a significant influence on ‘the perceived
motivation of teachers’. Secondly, the survey as well as the interviews show that five push factors
(workload, space, autonomy, social climate in school and accompaniment) are perceived to be of great
influence on a possible decision for teachers to leave the profession. The push factors were ranked (1)
workload, (2) space, (3) autonomy, (4) social climate in school and (5) accompaniment, where (1) is
perceived to have the most influence on a possible decision to leave the teaching profession.
2
, Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
Inleiding van het onderzoek
De samenleving heeft zich in hoog tempo ontwikkeld tot een kenniseconomie. Dit betekent dat kennis
één van de belangrijkste productiebronnen van de economie is geworden. In deze kennissamenleving
is het van belang dat leerlingen worden voorbereid op permanente kennisontwikkeling, zelfs een leven
lang (Onderwijsraad, 2024). Vrijwel niemand betwist dat het onderwijs in de kennissamenleving van
groot belang is en blijft. Ook de politiek deelt deze opvatting. De Tweede Kamer heeft de ambitie
uitgesproken om in 2025 Nederland tot de top 5 van kenniseconomieën te laten behoren. Uit
onderzoek blijkt dat ‘de leerkracht als professional’ bij dit alles een cruciale schakel vormt (Martens,
2019; Runhaar, 2020). Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is om die reden gestart
met het project ‘De onderwijsprofessional centraal’.
Als de leerkracht nu en in de toekomst steeds meer een cruciale rol speelt is het van groot belang dat
leerkrachten gemotiveerd zijn en blijven. Gemotiveerde leerkrachten houden van hun vak en steken
daar veel tijd in (Nieto, 2024). Recente literatuur laat echter zien dat er veel onvrede en demotivatie
heerst bij leerkrachten (Martens, 2019).
1.1 Aanleiding en context van het onderzoek
Om resultaten te kunnen boeken binnen het onderwijs, stelt Vinke (2019), is motivatie om les te geven
nodig. Een leerkracht zonder motivatie betekent geen onderwijs, geen betrokkenheid en geen
resultaten bij leerlingen (Vinke, 2019). Daarnaast wordt een hoge motivatie van leerkrachten in
verband gebracht met het goed uitvoeren van werkzaamheden op een school. Volgens Vinke (2020)
blijven goede leerkrachten zonder energie ‘een leeg omhulsel’. Wat zijn de beweegredenen van
leerkrachten om les te (blijven) geven? In dit onderzoek zal gekeken worden naar factoren die de
motivatie van leerkrachten positief of negatief beïnvloeden, de zogenaamde push- en pullfactoren.
1.2 Onderzoeksvragen
De algemene onderzoeksvraag luidt: In welke mate zijn basisschoolleerkrachten binnen de vereniging X
(X) gemotiveerd om hun beroep uit te (blijven) oefenen?
Deze vraag zal aan de hand van de volgende deelvragen worden beantwoord:
- Welke factoren dragen positief bij aan de motivatie van leerkrachten (om te blijven)?
- Welke factoren dragen negatief bij aan de motivatie van leerkrachten (om te blijven)?
1.3 Relevantie
Praktische relevantie
Met dit onderzoek zal inzicht worden verkregen in factoren die positief of negatief bijdragen aan de
motivatie van basisschoolleerkrachten om hun beroep uit te (blijven) oefenen. Met het inzicht in deze
factoren kunnen schoolleiders handvatten ontwikkelen om de motivatie van leerkrachten te
3
, Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
bevorderen. Daarnaast zal het onderzoek de leerkrachten zelf, door reflectie op eigen denken en
handelen, inzicht geven in hun eigen motivatie voor het beroep.
Maatschappelijke relevantie
Uit onderzoek van Vinke (2020) blijkt dat er in de praktijk behoefte is aan het verhelderen van
factoren waardoor een leerkracht gemotiveerd raakt. Dit is het gevolg van het feit dat scholen en
schoolleiders door de schaarste van goede en gekwalificeerde leerkrachten op de arbeidsmarkt voor de
uitdaging staan om zich te profileren als een aantrekkelijke werkgever. Dit onderzoek naar de
motivatie van basisschoolleerkrachten om hun beroep uit te (blijven) oefenen wil de kennis met
betrekking tot de bovengenoemde factoren uitbreiden.
Wetenschappelijke relevantie
Er bestaat weinig onderzoek naar de beweegredenen van leerkrachten om les te blijven geven. Het
begrip motivatie wordt in de literatuur veelal in verband gebracht met leerlingen. De
leerkrachtcomponent ontbreekt. In dit onderzoek zal daarom gekeken worden naar factoren die de
motivatie van leerkrachten positief of negatief beïnvloeden, de zogenaamde push- en pullfactoren.
Getracht zal worden om de in eerdere literatuurstudies gevonden invloedrijke factoren wat betreft
motivatie samen te voegen in een theoretisch hypothetisch arbeidsmotivatiemodel.
4
, Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
Inhoudsopgave
Abstract: English version.......................................................................................................................2
Inleiding van het onderzoek...................................................................................................................3
1.1 Aanleiding en context van het onderzoek........................................................................................3
1.2 Onderzoeksvragen...........................................................................................................................3
1.3 Relevantie.......................................................................................................................................3
2. Theoretische achtergrond...................................................................................................................5
3. Methodologie.....................................................................................................................................11
3.1 Onderzoekseenheden.....................................................................................................................11
3.2 Dataverzamelingsmethoden..........................................................................................................11
3.2.1 Kwantitatieve methode...........................................................................................................11
3.2.2 Kwalitatieve methode.............................................................................................................12
4. Resultaten digitale enquête...............................................................................................................15
4.1 De onderzoekspopulatie................................................................................................................15
4.2 Factoranalyse................................................................................................................................15
4.3 Vergelijking met factoranalyse van Truong (2010).......................................................................19
4.4 Pullfactoren...................................................................................................................................21
4.5 Pushfactoren..................................................................................................................................22
4.6 Motivatie.......................................................................................................................................23
4.7 Correlatie motivatie en pullfactoren..............................................................................................23
4.8 Correlatie motivatie en pushfactoren.............................................................................................23
5. Resultaten interviews........................................................................................................................25
5.1 Beschrijving van de respondenten.................................................................................................25
5.2 Resultaten per factor......................................................................................................................25
6. Conclusie en discussie.......................................................................................................................28
6.1 Deelvragen....................................................................................................................................28
6.2 Hoofdvraag....................................................................................................................................29
6.3 Discussie.......................................................................................................................................29
6.4 Suggesties voor vervolgonderzoek................................................................................................30
Literatuurlijst........................................................................................................................................31
Bijlage 1 Digitale enquête...................................................................................................................33
Bijlage 2 Codeboek enquête................................................................................................................38
Bijlage 3 Interviewvragen...................................................................................................................42
Interviewvragen....................................................................................................................................42
1
, Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
Abstract: English version
The purpose of this study was to identify push and pull factors that affect the motivation of primary
school teachers within the association X in X. A survey was sent to the headmasters of all participating
schools. After permission the headmasters sent it through to the teachers. Some teachers were also
asked to participate in an interview. The results suggest firstly that five pull factors (space,
management, preconditions, social commitment and career prospects) are considered to be of
importance for teacher motivation. Only ‘space’ has a significant influence on ‘the perceived
motivation of teachers’. Secondly, the survey as well as the interviews show that five push factors
(workload, space, autonomy, social climate in school and accompaniment) are perceived to be of great
influence on a possible decision for teachers to leave the profession. The push factors were ranked (1)
workload, (2) space, (3) autonomy, (4) social climate in school and (5) accompaniment, where (1) is
perceived to have the most influence on a possible decision to leave the teaching profession.
2
, Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
Inleiding van het onderzoek
De samenleving heeft zich in hoog tempo ontwikkeld tot een kenniseconomie. Dit betekent dat kennis
één van de belangrijkste productiebronnen van de economie is geworden. In deze kennissamenleving
is het van belang dat leerlingen worden voorbereid op permanente kennisontwikkeling, zelfs een leven
lang (Onderwijsraad, 2024). Vrijwel niemand betwist dat het onderwijs in de kennissamenleving van
groot belang is en blijft. Ook de politiek deelt deze opvatting. De Tweede Kamer heeft de ambitie
uitgesproken om in 2025 Nederland tot de top 5 van kenniseconomieën te laten behoren. Uit
onderzoek blijkt dat ‘de leerkracht als professional’ bij dit alles een cruciale schakel vormt (Martens,
2019; Runhaar, 2020). Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is om die reden gestart
met het project ‘De onderwijsprofessional centraal’.
Als de leerkracht nu en in de toekomst steeds meer een cruciale rol speelt is het van groot belang dat
leerkrachten gemotiveerd zijn en blijven. Gemotiveerde leerkrachten houden van hun vak en steken
daar veel tijd in (Nieto, 2024). Recente literatuur laat echter zien dat er veel onvrede en demotivatie
heerst bij leerkrachten (Martens, 2019).
1.1 Aanleiding en context van het onderzoek
Om resultaten te kunnen boeken binnen het onderwijs, stelt Vinke (2019), is motivatie om les te geven
nodig. Een leerkracht zonder motivatie betekent geen onderwijs, geen betrokkenheid en geen
resultaten bij leerlingen (Vinke, 2019). Daarnaast wordt een hoge motivatie van leerkrachten in
verband gebracht met het goed uitvoeren van werkzaamheden op een school. Volgens Vinke (2020)
blijven goede leerkrachten zonder energie ‘een leeg omhulsel’. Wat zijn de beweegredenen van
leerkrachten om les te (blijven) geven? In dit onderzoek zal gekeken worden naar factoren die de
motivatie van leerkrachten positief of negatief beïnvloeden, de zogenaamde push- en pullfactoren.
1.2 Onderzoeksvragen
De algemene onderzoeksvraag luidt: In welke mate zijn basisschoolleerkrachten binnen de vereniging X
(X) gemotiveerd om hun beroep uit te (blijven) oefenen?
Deze vraag zal aan de hand van de volgende deelvragen worden beantwoord:
- Welke factoren dragen positief bij aan de motivatie van leerkrachten (om te blijven)?
- Welke factoren dragen negatief bij aan de motivatie van leerkrachten (om te blijven)?
1.3 Relevantie
Praktische relevantie
Met dit onderzoek zal inzicht worden verkregen in factoren die positief of negatief bijdragen aan de
motivatie van basisschoolleerkrachten om hun beroep uit te (blijven) oefenen. Met het inzicht in deze
factoren kunnen schoolleiders handvatten ontwikkelen om de motivatie van leerkrachten te
3
, Scriptie motivatie docenten basischool push pull factoren
bevorderen. Daarnaast zal het onderzoek de leerkrachten zelf, door reflectie op eigen denken en
handelen, inzicht geven in hun eigen motivatie voor het beroep.
Maatschappelijke relevantie
Uit onderzoek van Vinke (2020) blijkt dat er in de praktijk behoefte is aan het verhelderen van
factoren waardoor een leerkracht gemotiveerd raakt. Dit is het gevolg van het feit dat scholen en
schoolleiders door de schaarste van goede en gekwalificeerde leerkrachten op de arbeidsmarkt voor de
uitdaging staan om zich te profileren als een aantrekkelijke werkgever. Dit onderzoek naar de
motivatie van basisschoolleerkrachten om hun beroep uit te (blijven) oefenen wil de kennis met
betrekking tot de bovengenoemde factoren uitbreiden.
Wetenschappelijke relevantie
Er bestaat weinig onderzoek naar de beweegredenen van leerkrachten om les te blijven geven. Het
begrip motivatie wordt in de literatuur veelal in verband gebracht met leerlingen. De
leerkrachtcomponent ontbreekt. In dit onderzoek zal daarom gekeken worden naar factoren die de
motivatie van leerkrachten positief of negatief beïnvloeden, de zogenaamde push- en pullfactoren.
Getracht zal worden om de in eerdere literatuurstudies gevonden invloedrijke factoren wat betreft
motivatie samen te voegen in een theoretisch hypothetisch arbeidsmotivatiemodel.
4
